Τα μαθηματικά, όσο και να εξελιχθούν, θα παραμένουν μονίμως ένα... βάσανο για τους επιστήμονες που τους αφιερώνονται. Ενας απύθμενος λάκκος, στον οποίο σκάβουμε ολοένα και βαθύτερα, χωρίς ποτέ να βρούμε νερό. Ισως αυτή η αίσθηση ματαιότητας, οδήγησε έναν Νιγηριανό να επιχειρήσει να εξαπατήσει τον επιστημονικό κόσμο.
Ο μύθος των άλυτων μαθηματικών προβλημάτων – Οι 7 «χρυσοί» γρίφοι του Ινστιτούτου Clay
Ο Andrew Wiles, ένας από τους διασημότερους σύγχρονους μαθηματικούς, ο άνθρωπος που απέδειξε το Τελευταίο Θεώρημα του Φερμά, βάζοντας τέλος στο «δυσκολότερο μαθηματικό πρόβλημα του κόσμου», έχει περιγράψει με εξαιρετικά εύστοχο τρόπο την ενασχόληση με τα μαθηματικά:
«Αν μπορούσα να την περιγράψω (την ενασχόληση με τα μαθηματικά) , θα ήταν σαν να βρίσκεσαι σε ένα σκοτεινό, απολύτως σκοτεινό, δωμάτιο. Αφού σκοντάψεις δεξιά, αριστερά, πέσεις πάνω σε έπιπλα, σιγά σιγά μαθαίνεις που βρίσκεται κάθε έπιπλο. Μετά από πολλές προσπάθειες, βρίσκεις το διακόπτη και ανάβεις το φως. Ξαφνικά λοιπόν, τα πάντα φωτίζονται και βλέπεις πλέον πως είναι το μέρος που βρισκόσουν τόσο καιρό. Κατόπιν, βρίσκεις την πόρτα για το επόμενο σκοτεινό δωμάτιο»
Οι μαθηματικοί όμως, όπως και όλοι οι επιστήμονες, δεν αντέχουν την στασιμότητα. Παρόλο που γνωρίζουν ότι μονίμως θα κυνηγούν λύσεις και αποδείξεις, πλήττουν όταν παραμένουν στο σκοτάδι του ίδιου δωματίου για πολύ καιρό. Από το 2000 και μετά το Ινστιτούτου Μαθηματικών Clay, δημιούργησε μια λίστα από 7 «χρυσά» προβλήματα, η λύση των οποίων αμείβεται με ένα εκατομμύριο δολάρια. Ενα έξτρα κίνητρο που βοηθάει στην επιτάχυνση της εξέλιξης της μαθηματικής επιστήμης. Αλλά και ένας παράγοντας, που όπως φαίνεται οδηγεί τους μαθηματικούς στην χρήση αθέμιτων μέσων, στον βωμό του χρήματος και της δόξας.
Ο μαθηματικός που (δεν) απέδειξε την Υπόθεση του Riemann – Η συνέντευξη στο BBC και η αμφισβήτηση από τα φόρουμ
Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε ένα δημοσίευμα στα τοπικά μέσα της Νιγηρίας, το οποίο ισχυριζόταν πως ο Νιγηριανός μαθηματικός Opeyemi Enoch απέδειξε την υπόθεση του Riemann. Το πρόβλημα αυτό παρέμενε άλυτο για περισσότερα από 150 χρόνια, συγκαταλέγεται ανάμεσα στα δυσκολότερα και φυσικά ανήκει στην «χρυσή» επτάδα του Ινστιτούτου Clay.
Οι διθύραμβοι για τον κ. Enoch δεν άργησαν να ξεκινήσουν, προτού ακόμα η απόδειξη του δημοσιευτεί καν σε κάποιο επιστημονικό περιοδικό. Η είδηση, όπως ήταν λογικό, ξεπέρασε τα σύνορα της Νιγηρίας. Η τεράστια σημασία της υποτιθέμενης απόδειξης, άφησε σε δεύτερη μοίρα την αμφισβήτηση ακόμα και των εγκυρότερων μέσων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η συνέντευξη του Enoch στο BBC, στην οποία ερωτάται πώς θα χρησιμοποιήσει το ένα εκατομμύριο, το οποίο όπως φαίνεται δεν θα λάβει ποτέ.
Την ίδια ώρα, τα μαθηματικά φόρουμ στο διαδίκτυο πήραν φωτιά. Αν ο κ. Enoch είχε όντως αποδείξει την υπόθεση του Riemann, θα μιλάγαμε για μια από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις του 21ου αιώνα. Πώς όμως είναι δυνατόν μια τόσο σημαντική απόδειξη να μην έχει δημοσιευτεί σε επιστημονικό περιοδικό; Ακόμα και το άρθρο που υποστήριζε την λύση του προβλήματος, περιείχε λάθη τα οποία αποδείκνυαν την ανακρίβεια του.
«Τρία από τα 7 προβλήματα του Ινστιτούτου Clay έχουν ήδη λυθεί, με τα βραβεία να δίνονται στους μαθηματικούς. Τώρα λύθηκε το τέταρτο» τόνιζε το άρθρο της νιγηριανής ιστοσελίδας Vanguard. Ωστόσο, μέχρι σήμερα έχει λυθεί μόλις ένα εκ των 7 προβλημάτων, η περίφημη εικασία του Poicare, από τον Ρώσο μαθηματικό Grigory Perelman.
Η μεγάλη απάτη του Νιγηριανού επιστήμονα – Ενας μαθηματικός... κλέφτης
Μετά από αρκετές αναλύσεις γύρω από το έργο του Opeyemi Enoch, οι μαθηματικοί κατέληξαν πως η απόδειξη του είναι ανεπαρκής. Ο Νιγηριανός μαθηματικός δεν έχει αποδείξει την υπόθεση του Poincare, παρόλο που το διαδίκτυο είχε γεμίσει με δημοσιεύσεις που υποστήριζαν το αντίθετο. Η είδησε «ξεφούσκωσε» ακόμα γρηγορότερα από όσο... φούσκωσε. Στην περίπτωση του κ. Enoch όμως, δεν συναντάμε απλώς μια ακόμα αποτυχημένη προσπάθεια.
Ο μαθηματικός από την Νιγηρία, όπως όλα δείχνουν, δεν προσπάθησε καν να λύσει το πρόβλημα. Το τεράστιο εύρος του διαδικτύου, φρόντισε εντός ολίγων ημερών να αποκαλύψει την... απάτη του. Σε ένα από τα φόρουμ που εξηγούσαν την αδυναμία της απόδειξης του, βρέθηκε ένας σύνδεσμος που οδηγούσε στην ιστοσελίδα του μαθηματικού Werner Raab. Το μόνο που περιέχει η ιστοσελίδα είναι ένα αρχείο με όνομα «Η αλήθεια για την Υπόθεση Riemann», που όμως δεν γίνεται να ανοίξει.
Μετά από περαιτέρω έρευνα, αποδείχτηκε πως το έργο του Enoch ήταν αντιγραφή του συγκεκριμένου αρχείου. Μιας αποτυχημένης προσπάθειας του Raab να αποδείξει το άλυτο πρόβλημα, η οποία προφανώς δεν δημοσιεύτηκε ποτέ. Μάλιστα, υπάρχουν έντονες υποψίες πως ο Νιγηριανός έχει κάνει αντίστοιχες απάτες και στο παρελθόν, βάζοντας την υπογραφή του κάτω από έργα συναδέρφων του.
Οι διθύραμβοι για την επιτυχία του Enoch διεκόπησαν απότομα, οι ιστοσελίδες πλέον διαψεύδουν την ψεύτικη φήμη, ενώ οι υπεύθυνοι του Ινστιτούτου Clay αποφεύγουν να σχολιάσουν. «Είναι θέμα πολιτικής του Ινστιτούτου, να μην δίνει πληροφορίες σχετικά με τα 6 εναπομείναντα άλυτα προβλήματα. Δεν μπορώ να πω κάτι παραπάνω από όσα υπάρχουν στην επίσημη ιστοσελίδα μας» δήλωσε η Naomi Kraker, υπεύθυνη διοίκησης του Ινστιτούτου Clay.
Τα «καταραμένα» 7 εκατομμύρια του Ινστιτούτου Clay – Εχουν προσφέρει άραγε έξτρα κίνητρο;
Τελικά, μετά από τον λάθος συναγερμό που προέκυψε πριν λίγες μέρες, η μαθηματική κοινότητα «ηρέμησε» ξανά. Η Υπόθεση του Riemann παραμένει ανέγγιχτη, έτοιμη να προσφέρει ένα εκατομμύριο δολάρια σε αυτόν που θα την λύσει.
Ωστόσο, έχει αρχίσει να δημιουργείται μια... κατάρα γύρω από το μεγάλο έπαθλο του Ινστιτούτου Clay. Ο μοναδικός μαθηματικός που έλυσε κάποιο από τα 7 προβλήματα, Grigory Perelman, αρνήθηκε να λάβει το βραβείο, αλλά και να τιμηθεί από το Ινστιτούτο. «Γνωρίζω πώς να κυβερνήσω το σύμπαν, γιατί να τρέξω πίσω από ένα εκατομμύριο δολάρια;» είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο... αλλόκοτος μαθηματικός
Μέχρι σήμερα, τα εκατομμύρια του Ινστιτούτου δεν έχουν προσφέρει αυτό το έξτρα κίνητρο στους μαθηματικούς. Δύο μορφές αντίδρασης έχουν συναντηθεί από το 2000 και μετά, από όταν και ανακοινώθηκαν. Η πλήρης απαξίωση από τον Grigory Perelman και ο υπέρμετρος ζήλος που οδήγησε στην άτιμη προσπάθεια του Opeyemi Enoch.