«Μύρισε» Άνοιξη στα μαγικά Στενά του Νέστου. Εκεί όπου αυτή η εποχή του χρόνου - η κατά πολλούς ωραιότερη - μοιάζει να έρχεται νωρίτερα. Οι εικόνες από τους φημισμένους Τοξότες και τα πανέμορφα Νεστοχώρια της Ξάνθης έρχονται σαν βάλσαμο ψυχής να θυμίσουν το μεγαλείο της φύσης που «ξυπνάει» από τον χειμερινό λήθαργο.
Ύστερα από έναν ομολογουμένως δύσκολο χειμώνα, αποτελεί την πιο δυνατή πρόκληση για μια κοντινή εξόρμηση, μια μικρή «απόδραση» από τη δύσκολη καθημερινότητα της πανδημίας, στο πλαίσιο πάντα της τήρησης των υγειονομικών μέτρων. Αλλά και όσοι δεν μπορούν να μετακινηθούν, λόγω των περιοριστικών μέτρων, είναι σίγουρο πως θα αποζητήσουν μια επίσκεψη στα μαγικά Στενά του Νέστου μόλις το επιτρέψουν οι υγειονομικές συνθήκες.
Οι κάτοικοι της Ξάνθης, πάντως, είναι ίσως οι πιο τυχεροί αφού έχουν κυριολεκτικά στα... πόδια τους μια πανέμορφη περιοχή γεμάτη εκπλήξεις. Ο Νέστος αποκαλύπτεται μπροστά στα μάτια τους. Ο ποταμός προσκαλεί και προκαλεί όσους θέλουν να τον ανακαλύψουν, να περιηγηθούν στις κρυφές ομορφιές του, να νιώσουν την αναζωογονητική δύναμη που προσφέρει.
Πώς δημιουργήθηκαν οι περίφημοι μαίανδροι του Νέστου
Μακριά από το συνωστισμό και τα πολλά αυτοκίνητα, χωρίς την ανάγκη για πολλές και μεγάλες προετοιμασίες, χωρίς δύσκολες διαδρομές, χρειάζονται μόλις δέκα χιλιόμετρα ανηφορικού δρόμου, με αρκετές στροφές, για να βρεθεί κάποιος από τους Τοξότες σε υψόμετρο 891 μέτρων. Τελικός προορισμός το παρατηρητήριο του Νέστου, πάνω ακριβώς από τα Στενά.
Η θέα του ποταμού από ψηλά είναι με μια λέξη καθηλωτική... Ο νους χάνεται στο μεγαλείο και την απεραντοσύνη της φύσης. Ο άνθρωπος νιώθει μικρός και αδύναμος. Ο ποταμός Νέστος χαράζει τη δική του μοναδική διαδρομή μέσα από τις πλαγιές των βουνών.
Ο βραχώδης όγκος που ο Νέστος έπρεπε να διαβρώσει για να περάσει προς τη θάλασσα, είναι τόσο συμπαγής που ακόμα και οι τεράστιες, ορμητικές ποσότητες νερού στο πέρασμα των αιώνων στάθηκαν αδύνατες να τα νικήσουν. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθούν οι περίφημοι μαίανδροι ή μαιανδρισμοί.
Το υδάτινο φυσικό «σύνορο» ανάμεσα στη Μακεδονία και τη Θράκη, ο ποταμός Νέστος, έχει συνολικό μήκος 243 χιλιομέτρων και συγκαταλέγεται στα πέντε μεγαλύτερα ποτάμια της Ελλάδας. Οι πηγές του βρίσκονται στη Βουλγαρία, κι αφού περάσει από τους ορεινούς όγκους της δυτικής Ροδόπης και του Φαλακρού, εκβάλλει στο Θρακικό Πέλαγος. Τα 140 χλμ. του ποταμού που ρέουν στο ελληνικό έδαφος αποτελούν σημαντικότατη πηγή ζωής για την περιοχή. Τα τελευταία μέτρα αυτής της μακράς διαδρομής μέσα στα βουνά, λίγο πριν από τις εκβολές του, είναι και τα ομορφότερα και μόνο από ψηλά μπορεί κάποιος να τα θαυμάσει.
Το μπαλκόνι του ΠΑ.ΚΕ.ΘΡΑ.
Στο λεγόμενο παρατηρητήριο του Νέστου, το Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης (ΠΑ.ΚΕ.ΘΡΑ.) κατασκεύασε πριν από λίγα χρόνια ένα πέτρινο μπαλκόνι. Είναι ένα από τα πέντε ανάλογα μπαλκόνια που κατασκευάστηκαν σε ισάριθμα μνημεία της φύσης σε όλη τη Θράκη. Πάνω στο μπαλκόνι υπάρχει ένας μεταλλικός χάρτης, στον οποίο είναι χαραγμένα τα σημαντικότερα αξιοθέατα της περιοχής, όπως τα αντικρίζει ο επισκέπτης από εκεί πάνω, καθώς και στοιχεία για την ιστορία τους. Όταν υπάρχει καθαρός ορίζοντας διακρίνονται το Δέλτα και τα Στενά του Νέστου, η Θάσος, η Λήμνος, το λιμάνι της Κεραμωτής και πολλοί οικισμοί της Καβάλας.
Ο καθαρός αέρας, η απεραντοσύνη του τοπίου, η ηρεμία που αποπνέει, σε κάνουν να θέλεις να μείνεις όσο γίνεται περισσότερο για να ρουφήξεις, να μυρίσεις, να αισθανθείς, να νιώσεις. Με δυσκολία πείθεις τον εαυτό σου να συνεχίσει τον δρόμο της επιστροφής προς τη Σταυρούπολη και από εκεί στην Ξάνθη.
Στην κάθοδο, από την άλλη μεριά του βουνού, συναντάς δυο παλιούς και εγκαταλελειμμένους οικισμούς, τα Λιβερά και το Κρωμνικό. Και στα δυο χωριά θαυμάζεις τη φυσική ομορφιά, τα παλιά πετρόχτιστα σπίτια και το καλοδιατηρημένο ακόμα κτίριο του παλιού σιδηροδρομικού σταθμού των Λιβερών. Επίσης, από τα Λιβερά, ξεκινούν περιπατητικά μονοπάτια απαράμιλλης ομορφιάς. Από τις πιο θαυμαστές εικόνες είναι τα κοπάδια των άγριων αλόγων που διαβιούν στην περιοχή. Το επόμενο χωριό πάνω σε αυτή τη διαδρομή είναι τα Κομνηνά. Ένας πανέμορφος οικισμός με πλούσια φύση, φιλόξενους ανθρώπους και γραφικούς ξενώνες για διαμονή.
Το ταξίδι της επιστροφής προς την Ξάνθη θα περάσει μέσα από τη Σταυρούπολη. Στην προ- covid περίοδο, ένας ελληνικός καφές στην πλακόστρωτη πλατεία με τα εξαιρετικής αρχιτεκτονικής σπίτια να την περιβάλλουν ήταν μια ευκαιρία για ξεκούραση.