Μια αλλόκοτη σχέση, απολύτως στενή, ένα τρίο όπως έλεγε η Τζέιν Μπίρκιν. Αυτή, ο αδελφός της Άντριου και ο Σερζ Γκενσμπούρ. Στη Νίκαια, εκτίθενται φωτογραφίες της οικογένειας που έβγαλε ο Αντριου, μέσα στην τραγική συγκυρία του πρόσφατου χαμού της Τζέιν.
«Είναι παράξενο. Είναι σαν να είμαι νεκρή». Πέντε χρόνια πριν, στο Καλέ, η Τζέιν Μπίρκιν περπατά αργά στον εκθεσιακό χώρο όπου παρουσιάζονταν φωτογραφίες δικές της, με τον Σερζ, την κόρη της Κέιτ από τον πρώτο της γάμο και την κοινή τους κόρη Σαρλότ. Ολες μέσα από τον φακό του Άντριου, του αδελφού της, με τον οποίο είχε ένα αδιανόητο δέσιμο, ως το τέλος της ζωής της. Ναι ο Σερζ ήταν ήδη νεκρός όταν γινόταν η έκθεση. Ισως να ένιωσε ότι βρίσκεται σε ένα μαυσωλείο αυτής της σχέσης που απασχόλησε τόσο πολύ τα διεθνή μέσα ενημέρωσης και την κοινή γνώμη, που την εκτίναξαν στην πρώτη γραμμή, την καθιέρωσαν ως πριγκίπισσα του στυλ, την Αγγλίδα που ήταν περισσότερο Γαλλίδα από τις Παριζιάνες.
Λίγα χρόνια μετά, αυτές και άλλες ακυκλοφόρητες φωτογραφίες που δεν είχαν τυπωθεί ποτέ ως τώρα, πάντα με τον φακό του αδελφού της Άντριου, εκτίθενται στη Νίκαια της Γαλλίας, στην Gallerie de l’Instant, ως την 1η Οκτωβρίου. Kαι η Τζέιν είναι πια νεκρή. Η έκθεση ήταν προγραμματισμένη καιρό πριν, άνοιξε στις 4 Ιουλίου και η Τζέιν βρέθηκε νεκρή στο διαμέρισμά της 12 μέρες μετά. Ετσι αίφνης η έκθεση γίνεται ακόμα πιο σημαντική, γίνεται σαν τον σφυγμό στο σώμα της φαντασίωσης, της είδησης, που υπήρξε πάντα η Τζέιν και ο Σερζ.
Ο ανυπόφορος Σερζ... Μπουργκινιόν
Η Τζέιν ήταν συνηθισμένη να την φωτογραφίζει ο Άντριου. Με την πρώτη φωτογραφική μηχανή που πήρε ως έφηβος, άρχισε να την φωτογραφίζει ακατάπαυστα. Ετσι μπροστά στον φακό του είναι παραδομένη, είναι τυφλή σε αυτόν, τον αγνοεί, υπάρχει όπως αναπνέει. Αυτό που εντυπωσιάζει είναι η στάση του Σερζ. Παραδίδεται στον φακό του Αντριου, μοιάζει ανίκανος να του αρνηθεί το παραμικρό, για την ακρίβεια μοιάζει να εκλιπαρεί να ποζάρει για χάρη του. Κοιτάζει στα μάτια τον φακό, φωτογραφίζεται προφίλ με τον σκύλο του Νάνα και οι μεγάλες μύτες τους πρωταγωνιστούν, κοιτά αποστασιοποιημένος την οικογένειά του, αφήνεται να χαθεί στις σκέψεις του. Σαν να επιθυμεί να φωτογραφηθεί από τον Άντριου.
«Ερωτεύτηκα τον Σερζ, ο Αντριου ερωτεύθηκε τον Σερζ, ο Σερζ ερωτεύθηκε τον Αντριου, ήμασταν ένα τρίο» έχει δηλώσει η Τζέιν Μπίρκιν. Συναντήθηκαν στο Παρίσι. Η Τζέιν ήταν εκεί, έχοντας ήδη στο ενεργητικό της έναν μικρό ρόλο στην ταινία «Blow up» του Αντονιόνι, αλλά και ένα επικό γυμνό πλάνο. Βρισκόταν στο Παρίσι για την ταινία «Slogan» με πρωταταγωνιστή τον Σερζ Γκενσμπούρ που την πείραζε διαρκώς. Τον αντιπαθούσε. «Ελα να με σώσεις από αυτό τον ανυπόφορο Σερζ Μπουργκινιόν» έγραψε στον αδελφό της.
Πρώτα κέρδισε τον Άντριου, μετά την Τζέιν
Την ίδια εποχή ο Άντριου εργαζόταν ως βοηθός του Στάνλεϊ Κιούμπρικ και ετοίμαζαν την ταινία «Ναπολέων» που τελικά δεν γυρίστηκε ποτέ. Ο Κιούμπρικ τον είχε στείλει στο Παρίσι για να βγάλει φωτογραφίες συγκεκριμένων έργων τέχνης στα μουσεία. Ετσι βρέθηκε με την αδελφή του και σύντομα συνάντησε τον Σερζ. Αυτός είχε χωρίσει από την Μπριζίτ Μπαρντό και ήταν καταρρακωμένος, είχε όμως αρχίσει να γοητεύεται από την μόλις 22 ετών Τζέιν. Κέρδισε πρώτα τον Άντριου και μετά την Τζέιν.
«Δεν είχα γνωρίσει ποτέ κάποιον σαν αυτόν. Τον λάτρευα» δήλωνε ο Αντριου στον Guardian. «Δεν ήταν σεξουαλικό -–ή μάλλον αυτό δεν είναι κάτι που θα έλεγε ένας ψυχίατρος. Πάντως μια φορά φιληθήκαμε στα χείλη». Με κάθε ευκαιρία τους φωτογράφιζε. Στο σπίτι στο Παρίσι, στην Νορμανδία, στο σπίτι της Τζέιν στην Cheyne Row πριν το πουλήσει, στη Νορμανδία-ο Σερζ πάντα ανυπομονούσε να γυρίσει στην πόλη. «Ηταν βραχύβια η αγάπη του για την εξοχή, μέσα σε λίγες μέρες ήθελε να γυρίσει στο Παρίσι ή να φτιάξει τη διάθεσή του στο Grand Hotel του Cabourg πίνοντας ένα κοκτέιλ Marcel Proust». Η Κέιτ και η Σαρλότ πρωταγωνιστούν στις εικόνες. Όχι όμως τόσο όσο ο Σερζ. «Η Κέιτ ήθελε να κάνει ένα μωρό με τα σλάβικα μάτια του Σερζ. Και έκανε την Σαρλότ».
Ο Σερζ ήταν ο Πίτερ Παν
Όταν άφησε η Τζέιν τον Σερζ για τον Ζακ Ντουαγιόν, ο 'Aντριου συνέχισε να έχει στενή σχέση μαζί του. Δεν τον εγκατέλειψε όσο και αν είχε βυθιστεί στη μελαγχολία και τον αλκοολισμό, πιο βαθιά από ποτέ πριν. Τον είδε τελευταία φορά λίγους μήνες πριν πεθάνει το 1991. Ο Γκενσμπούρ τον κάλεσε στο διαμέρισμά του. Είχε ήδη πιεί πολύ. Του είπε να πάνε στο κατάμαυρο υπνοδωμάτιό του για να δουν αμερικάνικα γουέστερν. Στα πρώτα λεπτά ο Σερζ έπεσε ξερός να κοιμηθεί. Ξημερώματα ο Άντριου έφυγε. Δεν τον ξαναείδε.
Ως σκηνοθέτης, ως φωτογράφος και φυσικά ως αδελφός της Τζέιν, ο Άντριου όσο και αν αγαπούσε τον Σερζ, παρατηρούσε τον τρόπο που αντιμετώπιζε την αδελφή του ο σύζυγός της. Πώς συχνά της διόρθωνε τη στάση του σώματος, της έλεγε τι να φορέσει. «Ήταν σαν μια πολύτιμη καρφίτσα που φορούσε επάνω του», έχει πει ο Άντριου.
Το οργισμένο αγόρι με το κίτρινο αστέρι
O Άντριου αγάπησε, κατανόησε και συμπόνεσε πραγματικά τον Σερζ. Για αυτόν, όσα και αν πέτυχε ο Γάλλος δημιουργός, όσο και να έζησε εκτός ορίων, προκάλεσε και δημιούργησε, ήταν πάντα το αγόρι με το κίτρινο αστέρι που έζησε φρικτές στιγμές στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, που μύρισε τον θάνατο. Και αν τότε δεν μπόρεσε να ζήσει ως παιδί, μετά βούτηξε στην αθωότητα ενός ανήλικου. Μιλώντας κάπου, ο Άντριου Μπίρκιν χαρακτήρισε τον Σερζ Γκενσμπούρ «Πίτερ Παν».
Είναι αδύνατον να βγάλεις κακή φωτογραφία της Τζέιν, έλεγε για την αδελφή του. Για τον Σερζ όμως «είχε μια βαθιά ρωσικό-εβραϊκή μελαγχολία που δεν ήταν πάντα προφανής. Αυτή η μελαγχολία συνδέεται με το γεγονός ότι ως παιδί στο Παρίσι φορούσε το κίτρινο αστέρι που επέβαλαν οι Ναζί. Ηταν οργισμένος, αυτό ερχόταν στην επιφάνεια από τα βάθη του υποσυνείδητού του. Ηθελε να ζει στο παρόν, να ζει κάθε στιγμή, δεν επιθυμούσε να κοιτάζει στο παρελθόν. Είχα την αίσθηση ότι πραγματικά βρήκε την ευτυχία πλάι στην Τζέιν».
