Η Ελληνίδα που έκανε τη Βενετία κόσμημα και άλλες προτάσεις της εβδομάδας από την Κατερίνα Ι. Ανέστη

Τα τραγούδια που ακούει από το πρωί ως το βράδυ και μαγειρεύοντας ο Ορέστης Ανδρεαδάκης. Eννέα «μπιζουδάκια» από την έκθεση του ΝΕΟΝ στο Καπνεργοστάσιο. Οι δρόμοι της Αθήνας στον κήπους του Guggenheim στη Βενετία. Design αντικείμενα με υλικό δίχτυα-φαντάσματα των ελληνικών θαλασσών. Τα κοσμήματα της Κατερίνας Ψωμά.

Ο υλικός πολιτισμός και οι αισθήσεις συναντούν διαρκώς νέες εμπειρίες, όσο παλαιότερες ξυπνούν. Τα ίχνη τους αναζητούμε, εντοπίζουμε. Βλέπουμε τις ιστορίες και τα μυστικά πίσω και πέρα από αυτά. Από τη συγκίνηση ως την έκπληξη, την απόλαυση ως τη νοσταλγία, τη γνώση ως την αναζήτηση, όλα συνυπάρχουν. Τι θα δούμε, γευθούμε, συναντήσουμε, αυτή την εβδομάδα

Ο Ορέστης Ανδρεαδάκης στα Radio Days του iefimerida: Από Μητροπάνο ως Sonic Catering Band

Είναι οι μέρες του παρανοϊκού αλλά και ζαχαρένιου πανδαιμόνιου πριν την έναρξη του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη, ενός φεστιβάλ που αγαπιέται παράφορα όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά διεθνώς. Ο Ορέστης Ανδρεαδάκης, καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, λίγες μέρες πριν την επίσημη συνέντευξη Τύπου και την πρεμιέρα στις 3 Νοεμβρίου (ως τις 13 Νοεμβρίου), κάνει την δική του εκπομπή εδώ, στη λίστα μας. Τραγούδια που ταιριάζουν με αυτό που συμβαίνει τώρα, που περιέχουν ιστορίες και μια δική τους ταχύτητα στον χωροχρόνο μας.

«To mood της εποχής είναι mood φεστιβαλικής προετοιμασίας. Το φθινόπωρο, για όλους εμάς που εργαζόμαστε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, είναι μια εποχή σκληρής δουλειάς, ενθουσιασμού και δημιουργικότητας γεμάτη με κινούμενες εικόνες αλλά και ήχους.

 * Το τραγούδι «Τα Λαδάδικα» του Μάριου Τόκα σε στίχους Φίλιππου Γράψα ακούγεται παντού στο γραφείο μας και με την εμβληματική φωνή του αξέχαστου Δημήτρη Μητροπάνου, αλλά και με μια ιδιαίτερη διασκευή που θα αποκαλυφθεί σε λίγες μέρες και είμαι σίγουρος ότι θα ακολουθεί όλους τους θεατές του Φεστιβάλ μας στις αρχές Νοεμβρίου στη Θεσσαλονίκη.

* «Το ροκ της καντίνας» της Ελένης Καραΐνδρου από τον «Μελισσοκόμο» του Θόδωρου Αγγελόπουλου είναι άλλο ένα κομμάτι που ακούω πολύ συχνά, ειδικά τα πρωινά. Στο φετινό φεστιβάλ, εξάλλου, έχουμε προετοιμάσει ένα πρωτότυπο αφιέρωμα με αφορμή την επέτειο των 10 χρόνων από τον θάνατο του Αγγελόπουλου.

* Η γαλλίδα Camille έχει γράψει τη μουσική στο “Corsage” την ταινία που κλείνει φέτος το φεστιβάλ και το "She Was", ένα τραγούδι που συλλαμβάνει απόλυτα τον τόνο του φιλμ, μας είχε γοητεύσει ήδη από το υπέροχο τρέιλερ. Αυτό το ατμοσφαιρικό τραγούδι με τη σαγηνευτική φωνή συνήθως κλείνει τη μέρα μου.

* Κάθε φορά που βρίσκομαι στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, βέβαια, φροντίζω να ακούω, να φαντάζομαι, να ονειρεύομαι το τραγούδι «Ένα Σάββατο που μοιάζει Κυριακή» του Φοίβου Δεληβοριά. Από το Ντορέ στην Αχειροποίητο κι από τη Ροτόντα στην Τσιμισκή «όλοι οι δρόμοι είναι μόνο για να φεύγω» ή ίσως για να επιστρέφω στα κινηματογραφικά Σάββατα που μοιάζουν Κυριακή.

* Οι πιο αναπάντεχοι, όμως, ήχοι στο σάουντρακ της καθημερινότητάς μου ανήκουν στην Sonic Catering Band, μια πειραματική ηχητική κολεκτίβα, την οποία ίδρυσε ο σκηνοθέτης Πίτερ Στρίκλαντ και κάνει μουσική μαγειρεύοντας live ή ηχογραφώντας ήχους από την κουζίνα. Ο Πίτερ Στρίκλαντ θα έρθει φέτος στο φεστιβάλ για να παρουσιάσει όλες τις ταινίες του και βέβαια την τελευταία του, Flux Gourmet, η οποία είναι εμπνευσμένη από τις μέρες του στην μπάντα και στην οποία πρωταγωνιστούν η Αριάν Λαμπέντ και ο Μάκης Παπαδημητρίου. Έχω σκοπό να του πω ότι αυτό ειδικά το τραγούδι το ακούω τις τελευταίες μέρες όταν μαγειρεύω.

Η Κατερίνα Ψωμά έκανε την Βενετία κόσμημα: Η πόλη στη νέα της σειρά «La Serenissima»

Γιαγιάδες από το Μαϊάμι παίζουν κουμ κάν καθισμένες σε φερφορζέ έπιπλα στην Ανάφη. Στη Σικελία, η εγγονή παίρνει τα κοσμήματα της γιαγιάς και φεύγει για διακοπές στην Κέρκυρα… Ολες αυτές οι εικόνες-ιστορίες, έχουν κοινή συνισταμένη και κίνητρο τα κοσμήματα που δημιουργεί η Κατερίνα Ψωμά. Στις συλλογές της, υπάρχει πάντα μια ιστορία, ένας τόπος, ένα twist. Και τώρα, είναι η σειρά της «La Serenissima», της συλλογής της που μόλις κυκλοφόρησε με έμπνευση και αναφορά όπως μαρτυρά ο τίτλος, την Βενετία.

«Ο τόπος είναι πάντα η έμπνευση» μου λέει η Κατερίνα Ψωμά. «Η συλλογή αυτή όμως έχει μια ιδιαιτερότητα: δεν έχει πλοκή όπως οι προηγούμενες. Το θέμα είναι πιο αφηρημένο. Ξέρεις ότι η Βενετία είναι η ίδια ένα μωσαϊκό, αποτελείται από πολλά μικρά κομμάτια. Αυτό είχα στο μυαλό όταν έφτιαχνα τα κοσμήματα της νέας συλλογής. Τις αντανακλάσεις των παλάτσο στα νερά, τα χρώματα στις τοιχογραφίες, έργα τέχνης που έχω μελετήσει, τα παράθυρα, κυρίως στο Danieli, με το αυθεντικό χοντρό γυαλί».

Η Κατερίνα Ψωμά έχει κάνει το διδακτορικό της πάνω στα σμάλτα της Μονής του Παντοκράτορα στην Κωνσταντινούπολη. «Για χρόνια χρησιμοποιώ μουράνο, ξέρω πώς δημιουργούνται. Στην συλλογή τώρα χρησιμοποιώ παραδοσιακά βενετσιάνικα μουράνο μαζί με κρύσταλλα που παραπέμπουν στα νερά. Με καθρέπτες ή χωρίς, με πολλές μικρές αποχρώσεις και λεπτομέρειες που κάνουν την La Serenissima ξεχωριστή».

Η Κατερίνα Ψωμά πιστεύει στην μοναδικότητα της γυναίκας και οι συλλογές της δοξάζουν αυτή την βαθιά της πεποίθηση. Κάθε γυναίκα είναι ξεχωριστή και φορώντας τα κοσμήματά της, είναι σαν να βάζεις ένα ξυπνητήρι, ένα daily reminder που σου το θυμίζει. Ετσι, ετοιμάζοντας τη νέα συλλογή έκανε μεγάλη έρευνα στην ιστορία των γυναικών της Βενετίας, που μπορεί να σε ξαφνιάσει. Εκεί γεννήθηκε η πρώτη δημοσιογράφος στον κόσμο, εκεί γεννήθηκε και έζησε η πρώτη γυναίκα στον κόσμο που έκανε διδακτορικό -τις τιμούν με ειδικές επιγραφές στα calle, τα στενά της Βενετίας.

Η Πέγκι Γκουγκενγχάιμ έζησε εκεί και δημιούργησε ένα από τα πιο διάσημα μουσεία στον κόσμο. «Το να αναφέρομαι σε γυναίκες που θαυμάζω είναι κάτι που με βγάζει από το comfort zone μου. Και δεν θαυμάζω μόνο τις γυναίκες που προανάφερα. Μια γυναίκα που με άγγιξε είναι αυτή για την οποία έγραψε ένα γράμμα ο γιος της, γεμάτος θαυμασμό επειδή η μητέρα του μπήκε στο πανεπιστήμιο. Αυτό δεν είναι μικρότερο σε σημασία από την γυναίκα που πήρε διδακτορικό τον 18^ο αιώνα».

Η συλλογή με τα μουράνο άρχισε να φτιάχνεται μέσα στην καραντίνα. Επί ένα χρόνο διάλεγε τις ιδανικές πέτρες. Κάθε κομμάτι απαιτεί ώρες εργασίας και είναι διαφορετικό αφού δεν μπορείς να έχεις την απόλυτη ομοιότητα μεταξύ των μουράνο. Ξεχωριστά είναι τα rosalba της σειράς, κυρίως τα μεγάλα που έχουν πολλές μεγάλες μουράνο διακοσμημένες με λουλούδια. Kάποια είναι επηρεασμένα από την Αφρική, αφού όταν πήγαν εκεί οι Βενετοί τους έδειξαν πώς να επεξεργάζονται τα γυαλιά . «Μια αισθητικής φύσης πολιτισμική ανταλλαγή» παρατηρεί η κυρία Ψωμά.

Κυρίαρχη εικόνα όταν άρχισε να σκέφτεται και να σχεδιάζει την συλλογή, ήταν ένα πρωινό του Ιανουαρίου που βρέθηκε στην σχεδόν άδεια από τουρίστες Βενετία. «Είχε απίστευτη ομίχλη, δεν έβλεπες καν που είναι το νερό και που τα κτίρια. Δεν έβλεπες που αρχίζει και που τελειώνει η θάλασσα και η γη. Αν ήσουν πάνω σε γεφύρι νόμιζες ότι είσαι μέσα σε ένα όνειρο. Εβλεπες μονο σκιές και φώτα», λέει η Κατερίνα Ψωμά. «Η συλλογή αποτυπώνει το όνειρο μου. Το χρώμα της Βενετίας. Να κάνεις μια πόλη κόσμημα. Αλλά δεν ξέρω πως διαφορετικά να κάνω κοσμήματα.»

Τα μπιζουδάκια του Αλέξη Ψυχούλη, ανάμεσα σε μνημειακές εγκαταστάσεις του Δ. Δασκαλόπουλου

Βράχηκαν με τσίπουρο στον Βόλο οι λέξεις που αντάλλαξε ο γνωστός εικαστικός Αλέξης Ψυχούλης με τον Δημήτρη Παλαιοκρασσά, επιμελητή της έκθεσης Dream On που παρουσιάζει ο ΝΕΟΝ στο ιστορικό κτίριο του Πρώην Δημόσιου Καπνεργοστασίου στη Λένορμαν. Εκεί, μεσημέρι, με μεζέδες και τσίπουρα, γεννήθηκε η ιδέα, η εμβληματική εγκατάσταση του Ψυχούλη για την έκθεση, να συνοδευτεί από εννέα σχέδιά του, από το στάδιο προετοιμασίας του έργου. Το χειροποίητο, ανεπαίσθητο δημιουργικό σύμπαν που οδήγησε στην έκρηξη μέσα στην αίθουσα του Καπνεργοστασίου. Ο Δημήτρης Παλαιοκρασσάς, ιστορικός τέχνης και σύμβουλος της Συλλογής Δημήτρη Δασκαλόπουλου μας μιλάει για τα έργα αυτά.

«‘Ένα ηλιόλουστο μεσημέρι του Μαρτίου βρεθήκαμε με τον Αλέξη Ψυχούλη στον Βόλο για τσίπουρα και για να συζητήσουμε την έκθεση του Οργανισμού ΝΕΟΝ Dream On, που τώρα πραγματοποιείται στο Παλιό Καπνεργοστάσιο στη Λένορμαν. Ο Αλέξης είναι μύστης της τελετουργίας του Βολιώτικου τσίπουρου έχοντας γράψει και σχετικό βιβλίο, και το έργο του Το Δωμάτιο εκτίθεται στo Dream On. Ανέφερα στον Αλέξη την πρόθεσή μου να υπάρχει ένα Drawing Room όπου θα υπήρχαν τα σχέδια των καλλιτεχνών που σχετίζονται με τις μεγάλες εγκαταστάσεις της έκθεσης, συμπεριλαμβανομένου και του μεγάλου σχεδίου για Το Δωμάτιο που ανήκει στην Συλλογή Δ. Δασκαλόπουλου.

Με έναν ήρεμο τόνο φωνής ο Αλέξης μου ανέφερε ανέμελα ότι έχει κρατήσει ακόμα το μικρό μπλοκ σχεδίων που κατέγραφε τις σκέψεις του και μικρά σχέδια για Το Δωμάτιο. Αμέσως κατενθουσιάστηκα από αυτή την απρόσμενη ανακάλυψη και ο ενθουσιασμός μου αυξήθηκε όταν μετά από μερικές μέρες μου τα έστειλε και βεβαίως τα 9 αυτά μικρά σχέδια εκτίθενται στο Drawing Room της έκθεσης.

Η ιδέα για το Drawing Room προήλθε από την ανάγκη να εξισορροπηθούν οι μεγάλες εγκαταστάσεις της έκθεσης με έργα μικρής κλίμακας. Συγχρόνως, τα μικρής κλίμακας σχέδια περιγράφουν με ενάργεια όλη την καλλιτεχνική διαδικασία της δημιουργίας ενός έργου τέχνης. Το πρώτο στάδιο αυτής της διαδικασίας είναι η άυλη σύλληψη στο μυαλό του καλλιτέχνη, οι ιδέες και σκέψεις που αναβλύζουν από μέσα του για το τι ετοιμάζεται να εκφράσει. Είναι η στιγμή που ανάβει η πρώτη σπίθα της δημιουργίας στην ψυχή του καλλιτέχνη. Το επόμενο στάδιο είναι η καταγραφή της άυλης σύλληψης σε υλική δισδιάστατη απεικόνιση σχεδίων και μετέπειτα το τελικό στάδιο όπου η εγκατάσταση μεγαλώνει και αναδεικνύεται στην τρισδιάστατη μορφή της. Το Drawing Room, ο Ναός της Δημιουργικότητας, είναι η μήτρα όπου πραγματοποιείται η αρχετυπική ανάφλεξη της καλλιτεχνικής γένεσης· όπου ο πυρήνας του ονείρου εκρήγνυται περνώντας στη μεγάλη κλίμακα».

Τα 9 αυτά πολύτιμα μπιζουδάκια από το μπλοκ του Αλέξη Ψυχούλη στέκονται ως σιωπηλοί μάρτυρες της δημιουργικής διαδικασίας και επίσης, με έναν γοητευτικό τρόπο, αποτελούν σημάδια της ψυχοθεραπευτικής διεργασίας της τέχνης. Πάντα είχα υπόψη μου τον σημαίνοντα ρόλο της Κάθαρσης στην τέχνη, όπως τον θεμελίωσαν πρώτοι οι Αρχαίοι Έλληνες. Όμως, αυτή η θεωρητική γνώση ζωντάνεψε με πολύ πιο βιωματικό τρόπο όταν την αντίκρυσα στα 9 σχέδια, όπως όταν ο Αλέξης μονολογεί σ’ ένα απ’ αυτά Η ευθραυστότητά μου είναι που με κάνει αρνητικό».

Ως τις 27/11/2022 στο πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο, Λένορμαν 218 Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Κυριακή | 11.00 – 19.00 Σάββατο | 12.00 – 20.00www.neon.org.gr

Γλάστρες, καρέκλες, βάζα φτιαγμένα από δίχτυα- φαντάσματα των ελληνικών θαλασσών

Δίχτυα-φαντάσματα φτιαγμένα από πλαστικό που μένουν να περιφέρονται στις ελληνικές θάλασσες, να σαπίζουν στους βυθούς προκαλώντας τεράστια οικολογική καταστροφή. Κάβοι, αυτά τα μεγάλα, χοντρά σχοινιά με το οποία δένουν τα πλοία, όταν παλιώνουν καταλήγουν επίσης στον βυθό. Ενας κόσμος πλαστικού που πνίγει τη θάλασσα.

Το BlueCycle, μαζεύει όλο αυτό το υλικό, από 40 διαφορετικά σημεία της Ελλάδας, και με κατάλληλη επεξεργασία και στη συνέχεια με τη χρήση 3D τεχνολογίας και εκτυπωτών, τους δίνει μια νέα ζωή. Τα μετατρέπει σε χρηστικά αντικείμενα.

Επιπλα, διακοσμητικά αντικείμενα, βάζα, γλυπτά, παιχνίδια -στο e-shop του BlueCycle που δημιούργησε η Σουζάνα Λασκαρίδη και βρίσκεται υπό την σκέπη του Ιδρύματος Αικατερίνη Λαζαρίδη, μπορείς να βρεις απίστευτης αισθητικής και αφήγησης αντικείμενα. Όλα τα δίχτυα και τα ναυτιλιακά υλικά που μαζεύονται, φτάνουν σε έναν προπολεμικό βιοτεχνικό χώρο με αυλή πίσω από το λιμάνι του Πειραιά και εκεί, μέσα σε ένα πρωτοποριακό εργαστήρι λαμβάνει χώρα η αναγέννηση, η δεύτερη ζωή των πεταμένων υλικών.

Την εποχή αυτή, που όλοι ασχολούμαστε με τον κήπο ή την βεράντα, μεταφυτεύοντας και οργανώνοντας τα βότανα και τα λουλούδια μας, οι ζαρντινιέρες και «γλάστρες» του BlueCycle μπορούν να δώσουν στον χώρο μια μοναδική αισθητική. Πλάι σε παλιά αλουμινένια μεγάλα κουτιά, δοχεία από φέτα ή λάδι, που αντί να καταλήξουν στα σκουπίδια, μπορούν και αυτά να αποκτήσουν δεύτερη ζωή.

11 Papastratou Street, Piraeus 185 45 info@bluecycle.com +302104224811

Οι δρόμοι της Αθήνας στους κήπους του μουσείου Guggenheim στη Βενετία

Περπατάς στους ονειρικούς κήπους του μουσείου Guggenheim στη Βενετία, εκεί όπου έζησε η εκκεντρική, δισεκατομμυριούχος, συλλέκτρια Πέγκι Γκουγκενχάιμ. Συναντάς γλυπτά του Τσιακομέτι, του Ανίς Καπούρ, της Τζένι Χόλτζερ, του Ελσγουόρθ Κέλι. Και ξάφνου, πλάι σε μια γεμάτη άνθη ορτανσία, βλέπεις το μπρούτζινο γλυπτό του Μαξ Ερνστ με τίτλο «Dans les rues d'Athènes» που δημιουργήθηκε το 1960. Στους δρόμους της Αθήνας, με διαστάσεις 98.4 x 49.7 x 18.3 εκ. συμπεριλαμβανομένης της βάσης.

Ο ξεχωριστός δημιουργός με τις σαφείς επιρροές του σουρεαλισμού, Μαξ Ερνστ, υπήρξε σύζυγος της ιδιόρρυθμης και ικανής να αποκτήσει όποιο έργο τέχνης ποθούσε Πέγκι Γκουγκεγχάιμ. Παντρεύτηκαν τον Δεκέμβριο του 1941 και σύντομα εγκαταστάθηκαν σε μια έπαυλη στο East River της Νέας Υόρκης όπου ο Ερνστ είχε ένα τεράστιο στούντιο στη διάθεσή του για τους πίνακες και τα γλυπτά του.

Μόλις δυο χρόνια αργότερα, το 1943 η Γκουγκεγχάιμ ζήτησε από τον Ερνστ να συναντήσει μια νέα ζωγράφο και να εκτιμήσει το έργο της. Ηταν η Δωροθέα Τάνινγκ, η οποία έδειξε στον Ερνστ ένα δικό της πορτρέτο, στο οποίο απεικονιζόταν γυμνόστηθη. Αμέσως έγιναν εραστές. Το διαζύγιο με την γυναίκα που τον βοήθησε να διαφύγει από την ναζιστική Ευρώπη και να δημιουργήσει ελεύθερα στις ΗΠΑ, δεν άργησε να έρθει.

kanesti@iefimerida.gr

#TheList