Παρεμβάσεις που θα διευκολύνουν τους συνεπείς δανειολήπτες και θα απομακρύνουν τον κίνδυνο «κοκκινίσματος» δανείων, που σήμερα εξυπηρετούνται κανονικά, αναζητούν στο οικονομικό επιτελείο.
Έχοντας πλήρη επίγνωση του γεγονότος ότι το τραπεζικό σύστημα, παρά τα άλματα προόδου, παραμένει στο μικροσκόπιο των Βρυξελλών αλλά και της Φρανκφούρτης - λόγω του ακόμα υψηλού δείκτη προβληματικών δανείων αλλά και του υψηλού ποσοστού αναβαλλόμενου φόρου που διαβρώνει την ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού τους- διερευνώνται τα περιθώρια στήριξης επιχειρήσεων και πολύ περισσότερο νοικοκυριών, κυρίως απέναντι στο αυξανόμενο κόστος χρήματος.
Τα σενάρια για επιτόκια και δάνεια
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι μεταξύ των σεναρίων που εξετάζονται, είναι το «πάγωμα» των επιτοκίων και η μεταφορά στο μέλλον, της διαφοράς από τα αυξημένα τρέχοντα επιτόκια.
Δεν είναι μυστικό ότι στο υπουργείο Οικονομικών υπάρχει ενόχληση για τους χαμηλούς ρυθμούς ανταπόκρισης των τραπεζών και των servicers στην ανάγκη περισσότερων και “γενναιότερων” ρυθμίσεων δανείων. Η ενόχληση αυτή έχει εκφραστεί δημοσίως από το Χ. Σταϊκούρα, ενώ αντίστοιχη έκκληση- πρόσκληση για περισσότερες ρυθμίσεις έχει κάνει και ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας. Κι αν για τα ήδη «κόκκινα» δάνεια, θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι υπάρχουν διαδικασίες ρυθμίσεων και διευκολύνσεων, δεν μπορεί να πει το ίδιο για τα “πράσινα” δάνεια, που απειλούνται με “κοκκίνισμα” κυρίως λόγω αύξησης επιτοκίων.
Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας
Τον Ιούλιο, η ΕΚΤ πάτησε το κουμπί και κατ’ απαίτηση των “γερακιών”, άνοιξε ο κύκλος αύξησης επιτοκίων, ως αντίδοτο στον καλπάζοντα πληθωρισμό. Η επίπτωση στα σχετικά πρόσφατα δάνεια και πολύ περισσότερο στα νέα, ήδη αποτυπώνεται στα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας:
- Το μέσο επιτόκιο των νέων στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 49 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 3,50% το Σεπτέμβριο, από 2,84% τον Ιούλιο
- το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων με διάρκεια άνω των 5 ετών αυξήθηκε κατά 43 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 2,73% το Σεπτέμβριο, από 2,15% τον Ιούλιο
Το ρίσκο, που έχει θορυβήσει το οικονομικό επιτελείο, αφορά στα δάνεια, τα οποία εξακολουθούν να επιβαρύνονται με τόκους και όχι μόνο με χρεολύσια, με συνέπεια η επιθετική νομισματική της ΕΚΤ να ανεβάζει κατακόρυφα το κόστος. Για παράδειγμα, 20ετές δάνειο 100.000 ευρώ, μπορεί να εξελιχθεί ως εξής:
- ε επιτόκιο 2,15% η δόση διαμορφωνόταν στα 513 ευρώ
- Με επιτόκιο 2,73% ανεβαίνει στα 541 ευρώ
- Με επιτόκιο 3,5% σκαρφαλώνει στα 580 ευρώ
- Το συνολικό κόστος των τόκων ανεβαίνει στις 39.190 ευρώ, αντί του αρχικού προγραμματισμού των 23.124 ευρώ
Τι προβλέπει το «ισπανικό μοντέλο»
Το αποκαλούμενο «ισπανικό μοντέλο» προβλέπει το «πάγωμα» των επιτοκίων στα επίπεδα του περασμένου καλοκαιριού και τη μεταφορά της διαφοράς επιτοκίου- όπως αυτά “τρέχουν” με τις αποφάσεις της ΕΚΤ- στο μέλλον. Το μοντέλο αυτό, προσαρμοσμένο στην ελληνική πραγματικότητα, βρίσκεται υπό εξέταση. Το κρίσιμο δεν είναι το δημοσιονομικό κόστος- που υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να είναι περιορισμένο ή μηδενικό- αλλά το αν μια τέτοια παρέμβαση μπορεί να “σκοντάψει” στον SSM.
Πέρα από τα σενάρια για την απορρόφηση του αυξανόμενου κόστους χρήματος στα ενήμερα δάνεια, πληροφορίες αναφέρουν ότι ασκούνται ήδη πιέσεις στις τράπεζες να χαμηλώσουν τις προμήθειες τους, όπως επίσης να επιταχύνουν τις αυξήσεις στα επιτόκια καταθέσεων. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των υφιστάμενων καταθέσεων (συμπεριλαμβανομένων των καταθέσεων μίας ημέρας) παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 0,04%, με αποτέλεσμα το περιθώριο επιτοκίου με τα δάνεια να αυξάνεται στις 3,91 εκατοστιαίες μονάδες.