Ένας πόλεμος χωρίς κήρυξη πολέμου, χωρίς σημαία, και κυρίως χωρίς μάχη, όπως λέει και ο Virilio είναι αυτό που ζούμε γράφει η κορυφαία Ελληνίδα σκηνογράφος και αρχιτέκτων Εύα Μανιδάκη, καθώς εκπνέει η καραντίνα που άλλαξε πολλά, ακόμα και τη σχέση μας με το σπίτι μας.
Για όσους γνωρίζουν την Εύα Μανιδάκη, γνωρίζουν το έργο της, είναι αδιανόητο να την φανταστεί εγκλωβισμένη σε μια καραντίνα. Δουλεύει πυρετωδώς, οργασμικά, χειμώνα καλοκαίρι δημιουργεί τα σκηνικά για μερικές από τις σημαντικότερες παραστάσεις της χρονιάς, από μικρές σκηνές μέχρι το Ηρώδειο, τη Λυρική, το Φεστιβάλ. Ταυτόχρονα εργάζεται εντατικά ως αρχιτέκτων. Η πανδημία την βρήκε στο σπίτι να αναθεωρεί τη σχέση της με τον χώρο, να αλλάζει χρήσεις σε δωμάτια του σπιτιού και να παρατηρεί πως τα φυτά αναπτύσσονται στο μπαλκόνι.
«“Είμαι χώρος όπου βρίσκομαι” Noël Arnaud
Υπάρχει μία παράξενη ησυχία στην πόλη, που διακόπτεται από τον ήχο του απορριμματοφόρου κάθε απόγευμα, για να μας δείξει ότι ζούμε, ότι οι κάδοι γεμίζουν από τα σκουπίδια μας. Είναι μια σιωπή θα έλεγα. Όχι, εύγλωττη σιωπή. Σιωπή του φόβου. Σιωπή του κενού.
Έχω μείνει μέσα ήδη 40 μέρες, όπως λέει και η λέξη καραντίνα... Μέχρι τώρα το σπίτι ήταν μόνο υπνωτήριο. Η νέα κατάσταση πραγμάτων, η διαδικασία αυτή, με κάνει να προκαλώ βουτιές στο παρελθόν, χωρίς να το θέλω, ίσως γιατί γίνεται το σωσίβιο μου για το «μετά». Έτσι ξαφνικά μέσα στα δωμάτια του σπιτιού ξεπηδάνε και οι χώροι των αναμνήσεων…Το γεγονός ότι βρίσκομαι όλες αυτές τις ώρες μέσα στο σπίτι, με έκανε να λειτουργώ με έναν άλλο, νέο τρόπο. Το σπίτι γίνεται το καταφύγιο μου, το προσωπικό μου BUNKER.
Η κάτοψη του σπιτιού αποκτά νέες τοπογραφίες. Η Είσοδος έχει εμπλουτιστεί με σύνεργα, όπως γάντια, αντισηπτικά, μάσκες, θέση για τη στολή εξόδου, θέση για τα παπούτσια. Τα παράθυρα παίρνουν άλλη αξία. Είναι η επαφή με το έξω· το φρέσκο αεράκι που έρχεται είναι σαν χάδι. Το παράθυρο γίνεται το βλέμμα που μπορεί να ακουμπήσει στο τρελό βουνό τον Υμηττό. Εκεί μπορώ να ξεκουραστώ και να ονειρευτώ. Αυτός ο ορίζοντας έρχεται μέσα μου, τον βλέπω στην Ανατολή και τη Δύση, και κάποιες φορές τα χρώματα είναι τόσο κοντά…
Η κουζίνα έχει διογκωθεί, τα μαγειρικά σκεύη κάνουν party, δεν έχει υπάρξει ποτέ πιο ενεργητική στα 20 χρόνια που είμαι σ’ αυτό το σπίτι. Οι χώροι μετασχηματίζονται, παίρνουν με τρομερή ευκολία την εκάστοτε εφήμερη χρήση. Έτσι το καθιστικό γίνεται χώρος γυμναστικής, σινεμά, χώρος δουλειάς, χώρος φαγητού, χώρος ιντερνετικών μαθημάτων. Το σπίτι γίνεται ξαφνικά μικρό ή μεγάλο, ανάλογα με τη μέρα.
Υπάρχουν μέρες που προσπαθώ να βρω την κανονικότητα μέσα στα τετραγωνικά του σπιτιού, εμπλουτίζοντας τους χώρους και με άλλες χρήσεις που δεν είχαν πριν... Αλλά υπάρχουν και μέρες που οι τοίχοι είναι σαν να σηκώνονται, να έρχονται πάνω μου και ο χώρος να μικραίνει, να μη με χωράει, να θέλω να συναντήσω τους φίλους μου και να τους αγγίξω. Η αίσθηση της αφής έχει μπει στο ντουλάπι του κεφαλιού μας. Θα γίνει η πιο πολύτιμη αίσθηση. Εξάλλου ζούμε στην εποχή των ανέπαφων επαφών!
Ναι, σίγουρα ζούμε την ιστορία.
Δεν την καταλαβαίνουμε απόλυτα αλλά την αισθανόμαστε. Είναι πρωτοφανές συμβάν στο οποίο όλος ο πλανήτης γη είναι μαζί απέναντι στον εχθρό. Σε έναν εχθρό που δεν γνωρίζει. «Ailleurs commence ici» (Το αλλού αρχίζει εδώ) - Ένας πόλεμος χωρίς κήρυξη πολέμου, χωρίς σημαία, και κυρίως χωρίς μάχη, όπως λέει και ο Virilio στο βιβλίο του Ville Panique (Πανικόβλητη Πόλη - 2004). Είδα στο μπαλκόνι το μοναδικό φυτό που έχουμε, την κερασιά, να έχει ανθίσει σαν να μην έχει καταλάβει τίποτα από αυτό που συμβαίνει.
Σε λίγο θα καρποφορήσει...
Πόσο θα ήθελα να ήμουν κερασιά!»