Η δημοφιλής συγγραφέας Έλενα Μαρούτσου μάς ξεναγεί στη Σέριφο, το αγαπημένο της νησί που επισκέπτεται κάθε χρόνο ανελλιπώς εδώ και είκοσι πέντε χρόνια.
Τα βιβλία της πάντα καταφέρνουν να τραβούν την προσοχή, να ξεχωρίζουν και να διεκδικούν βραβεία, καθιστώντας την Έλενα Μαρούτσου μία από τις πιο σημαντικές φωνές της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Η πολυγραφότατη συγγραφέας έχει γράψει οκτώ βιβλία – το τελευταίο της με τίτλο «Το Εξιλαστήριο Θαύμα: Μια ιστορία σε πενήντα μία βαλίτσες» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κίχλη- και έχει συμμετάσχει σε τέσσερα συλλογικά έργα. Έχει σπουδάσει Ιστορία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, έχει κάνει δύο μεταπτυχιακά, στη Λογοτεχνία και τις Εικαστικές Τέχνες, στο Ρέντινγκ της Αγγλίας και εργάζεται ως καθηγήτρια λογοτεχνίας στη Δραματική Σχολή Αθηνών Γ. Θεοδοσιάδη.
Η αισθητική της, ο τρόπος που κινείται στα κοινωνικά δίκτυα, το χιούμορ και το επικοινωνιακά της χαρίσματα την κάνουν πολύ αγαπητή, ενώ τα ταξίδια της και οι στιγμές που μοιράζεται από αυτά αποτελούν έμπνευση, αφού έχουν τη σπιρτάδα και τον αέρα μιας γυναίκας που ξέρει να απολαμβάνει τη ζωή.
Ένα από τα αγαπημένα της μέρη είναι η Σέριφος, την οποία επισκέφθηκε για πρώτη φορά όταν ήταν δεκαοκτώ ετών και έκτοτε διατηρεί μαζί της μια σταθερή σχέση. Σε αυτό το νησί που γνωρίζει πολύ καλά ξεναγεί το iefimerida και μας προτείνει τα αγαπημένα της πράγματα εκεί: τις παραλίες, τις διαδρομές, τις γεύσεις, τις γωνιές που θεωρεί δικές της, τα βιβλία που διάβασε στο νησί και τα μέρη στα οποία ξενύχτησε χορεύοντας.
Αν η Σέριφος ήταν ήρωας σε βιβλίο, τι χαρακτήρας θα ήταν;
Θα ήταν μια ηρωίδα ανεξάρτητη κι ανθεκτική σαν τη ζωγράφο Σαμπίνα στο μυθιστόρημα του Μίλαν Κούντερα «Η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι» (εκδ. Εστία). Εδώ που τα λέμε είναι αβάσταχτα ελαφριά κι η Σέριφος.
Είστε στην Αθήνα και σκέφτεστε τη Σέριφο: Ποια είναι η εικόνα που σας έρχεται στο μυαλό;
Να προσεγγίζει το πλοίο το νησί από τη βόρεια πλευρά και να εμφανίζεται ξάφνου σκαρφαλωμένη στο βράχο η Χώρα.
Ποια είναι η σχέση σας με το νησί; Πότε πήγατε πρώτη φορά;
Τα τελευταία 25 χρόνια πηγαίνω ανελλιπώς για λίγες μέρες κάθε Ιούνιο. Παλιότερα πήγαινα και το Σεπτέμβρη. Την ανακάλυψα στα 18 μου, όταν πήγα πρώτη φορά διακοπές με αγόρι. Περπατήσαμε επί τρεις ώρες, φορτωμένοι σαν γαϊδούρια, μέχρι τον Κουταλά και στήσαμε την σκηνή μας λίγο πριν πέσουμε ξεροί.
Ποια είναι η αγαπημένη σας γωνιά εκεί;
Κάτω από ένα αρμυρίκι στον Αγιο Σώστη.
Ποια είναι τα «προτερήματα» και ποια τα «ελαττώματα» του νησιού; Τι αγαπάτε στη Σέριφο και τι θα θέλατε να αλλάξει;
Δεν τεμαχίζω τους τόπους και τους ανθρώπους σε κομμάτια που αγαπώ και θέλω να κρατήσω και σε άλλα που δεν αντέχω και θέλω να πετάξω. Τα «προτερήματα» και τα «ελαττώματα» είναι πλεγμένα μεταξύ τους κι αν τραβήξεις την κλωστή, θα ξηλωθούν μαζί.
Μιλήστε μας για το τελευταίο σας βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κίχλη με τίτλο «Το εξιλαστήριο θαύμα: Μια ιστορία σε πενήντα μία βαλίτσες».
Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα με θέμα την αναδοχή ενός ασυνόδευτου προσφυγόπουλου, του δεκαπεντάχρονου Μουσά, από μια ελληνική οικογένεια. Η ιστορία του νεαρού πρόσφυγα ανακινεί ιστορίες εκτοπισμού που κουβαλά το ζευγάρι στις «βαλίτσες» του και δημιουργεί αναταράξεις και ανακατατάξεις στην ισορροπία του σπιτιού. Κατά κάποιον τρόπο, ο «ξένος» λειτουργεί σαν καταλύτης στη σχέση των μελών της οικογένειας και τα πράγματα οδηγούνται προς μια απρόσμενη λύση.
Σε τι συνθήκες σας αρέσει να γράφετε; Γράφετε στο χαρτί ή πάντα σε λάπτοπ; Θέλετε απομόνωση ή γράφετε με ευκολία παντού;
Μόνο το πρώτο μου βιβλίο γράφτηκε σε χαρτί (το μακρινό 1998). Όλα τα επόμενα γράφτηκαν σε λάπτοπ. Ωστόσο, επειδή τρέφω μεγάλη αγάπη σε κάθε είδους τετράδια και γραφική ύλη, κουβαλάω πάντα μαζί μου κάποιο μπλοκ ή τετραδιάκι για να σημειώνω σκέψεις, να αντιγράφω φράσεις που συναντώ εδώ κι εκεί, καθώς και για να κρατώ σημειώσεις για παρουσιάσεις βιβλίων που συχνά αναλαμβάνω. Και ναι, αναζητώ την ησυχία και την απομόνωση (που δεν είναι αναγκαστικά ένα μοναστηριακό κελί αλλά το σαλόνι του σπιτιού όταν τα παιδιά είναι στο σχολείο).
Ποια είναι η αναγνωστική σας ρουτίνα; Πού και πότε σας αρέσει να διαβάζετε όταν ταξιδεύετε ή είστε σε διακοπές;
Συνήθως διαβάζω νωρίς το πρωί και αργά το βράδυ-πάντα ξαπλωμένη στο κρεβάτι μου. Στις διακοπές η οριζόντια στάση ανάγνωσης επεκτείνεται και στην παραλία.
Ένα βιβλίο που διαβάσατε στη Σέριφο και το έχετε ταυτίσει πιο έντονα με το μέρος;
Τα «Αποσπάσματα του ερωτικού λόγου» του Ρολάν Μπαρτ (εκδ. Κέδρος). Ιδιαιτέρως δε το κεφάλαιο για τη ζήλια που το διαβάζαμε μαζί με τον πάλαι ποτέ Ισπανοϊταλό αρραβωνιαστικό μου σε μια αγγλική έκδοση, γελώντας μέσα στη μακάρια και άκρως ειρωνική -όπως αποδείχτηκε- άγνοιά μας για όσα επρόκειτο να ακολουθήσουν.
Ποιο βιβλίο υπάρχει αυτή τη στιγμή στο κομοδίνο σας;
Αυτή τη στιγμή διαβάζω τις «Επουλωμένες καρδιές» του Μαξ Μπλέχερ (εκδ. Loggia), αν αυτό υπονοεί η ερώτηση (καθώς η ακριβής απάντηση θα απαιτούσε να καταγράψω έναν πύργο από βιβλία σε ασταθή ισορροπία στο κομοδίνο μου).
Ποια είναι τα βιβλία που αγαπήσατε αυτό το καλοκαίρι και ποια άλλα σκοπεύετε να διαβάσετε;
Αυτό το καλοκαίρι με έσωσε από τον πειρασμό του καταποντισμού το θαυμάσιο μυθιστόρημα «Το όνειρο της Ζέλμα» της Γερμανίδας Μαριάνα Λέκι (εκδ.Gutenberg), ενώ διάβασα επίσης –μάλλον καταβρόχθισα- τα δύο τελευταία βιβλία της «Τετραλογίας της Νάπολης» της Έλενα Φερράντε (εκδ. Πατάκη). Δεν θα σας κουράσω με την λεπτομερή καταγραφή και των 13 βιβλίων αυτού του καλοκαιριού (δεν κάνω φιγούρα, απλώς δεν μου τρώνε πια τόσο χρόνο οι έρωτες), ας αναφέρω μόνο το «Λευκό Θόρυβο» του Ντον Ντελίλο (εκδ. Εστία), με το οποίο αποχαιρέτησα αυτό το καλοκαίρι. Όσο για το μέλλον, σκοπεύω να διαβάσω ό,τι μου φέρει ο (ταχυ)δρόμος μου.
Ποιες είναι οι αγαπημένες σας γεύσεις όταν είστε στη Σέριφο;
Τα παπουτσάκια στον «Σταμάτη», οι μαραθοκεφτέδες στον «Νικούλια» και τα γεμιστά στη «Μαργαρίτα».
Κάποιος έρχεται πρώτη φορά στη Σέριφο∙ τι θα του προτείνατε να δει οπωσδήποτε για να έχει μια πλήρη και ωραία εικόνα για το νησί;
Να δει οπωσδήποτε τα μεταλλεία στο Μέγα Λιβάδι, όπου έλαβε χώρα η αιματηρή απεργία του 1916. Για να έχει βέβαια πλήρη εικόνα για το νησί, ας δει ολόκληρο το νησί. Δεν είναι δα και τεράστιο.
Τι θα μας προτείνατε για διαμονή στη Σέριφο;
Εγώ που πάσχω από παραθεριστική μονογαμία πάω πάντα στο ξενοδοχείο Αρετή, στο λιμάνι, που έχει υπέροχη θέα. Ωστόσο κατά καιρούς έχω κάνει απιστίες, μένοντας και στο Cavo d’ Oro, ή στο ξενοδοχείο Μαϊστράλι (το παλιότερο ίσως του νησιού).
Έχετε μια ελεύθερη μέρα μόνο για σας: πώς την περνάτε στο νησί; Πού πηγαίνετε; Ποια είναι η διαδρομή και οι στάσεις για μια ιδανική μέρα στη Σέριφο;
Όταν ξυπνήσω και πάρω πρωινό (και διαβάσω ανάσκελα όπως σας εξήγησα), πάω για μπάνιο περπατώντας σε μια από τις βορινές παραλίες (αν έχει καλό καιρό). Τρώω καμιά ρημαδοτυρόπιτα ή κανένα γιαουρτάκι ή κάτι άλλο ανάξιο λόγου ίσα για να μη λιποθυμήσω μέχρι να επιστρέψω το απόγευμα στο ξενοδοχείο. Νωρίς το βράδυ βγαίνω με τους φίλους μου (πάντα υπάρχουν κάποιος Ελβετός ή Γερμανός ή Άγγλος φίλος εκείνη την εποχή στο νησί) για φαγητό και μετά για καφέ ή ποτό σε κάποιο μπαράκι. Σιγά το πρωτότυπο, θα μου πείτε, αλλά η πρωτοτυπία δεν είναι πάντα εχέγγυο απόλαυσης.
Σε ποιο σημείο στη Σέριφο λες: «Ε, ναι, υπάρχει Θεός»;
Στο σημείο του δρόμου όπου επιστρέφοντας από το μπάνιο σε έχει χτυπήσει ο ήλιος στο κεφάλι κι έχουν πιαστεί τα ποδαράκια σου από το περπάτημα και το κουβάλημα βιβλίων, πετσέτας, ψάθας, νερού και των συμπαρομαρτούντων κι εμφανίζεται τότε, σαν σε όραμα, ευγενής οδηγός όπου σταματά και προσφέρεται να σε πάει οδικώς μέχρι το λιμάνι (άνευ οιουδήποτε ανταλλάγματος).
Κάτι που κάνετε εκεί που δεν θα κάνατε εύκολα στην Αθήνα;
Ωτοστόπ (όπως ήδη μαντέψατε).
Μια αγαπημένη ανάμνηση από τη Σέριφο;
Έχω ζήσει πολλές αξιομνημόνευτες στιγμές αλλά αν δημοσιευτούν εδώ φοβάμαι μήπως προκαλέσουν κύμα μαζικών αυτοκτονιών όπως όταν κυκλοφόρησε ο Βέρθερος, του Γκαίτε.
Σε ποια καφέ μπορεί κάποιος να χαλαρώσει και να απολαύσει τη μέρα με τους φίλους του;
Στο «Καρνάγιο» (μα τι βαρετός άνθρωπος που είμαι τελικά), στο Yacht Club, στο «καφέ του Στράτου» στη Χώρα και σε πολλά άλλα, φαντάζομαι, όπου συχνάζουν λιγότερο εμμονικοί άνθρωποι από μένα.
Αγαπημένα μπαρ για night out;
Το μόνο μπαρ όπου έχω ελαφρώς ξενυχτήσει και κατά κόρον ξεπατωθεί στο χορό είναι το «Καρνάγιο».
Αν η Σέριφος είχε soundtrack ποια μουσική θα επιλέγατε και ποια τρία τραγούδια θα είχε;
«Thank you for the days» των Kinks, «Summerwine» των Nancy Sinatra και Lee Hazlewood και «Comment te dire adieu» της Francoise Hardy. (Comment: τώρα να κρύψω την ηλικία μου;)
Ποιες είναι οι αγαπημένες σας παραλίες στη Σέριφο;
Ο Αγ. Σώστης, το Γάνεμα, η Βαγιά, το Καλό Αμπέλι, η Ψιλή Άμμος, τα Λιβαδάκια. Όλες οι παραλίες είναι υπέροχες.
Τι πρέπει να έχει αγοράσει ή να πάρει κανείς μαζί του πριν φύγει από το νησί;
Να πάρει κάπαρη, να πάρει μέλι, να πάρει ντόπιο τυρί και κυρίως να πάρει των ομματιών του και να φύγει πριν η Σέριφος τον τυλίξει για τα καλά στα δίχτυα της (όπως εμένα).