Τα χωριά της Ορεινής Αρκαδίας παραμένουν πάντα κλασικές επιλογές για τις φθινοπωρινές αποδράσεις του Σαββατοκύριακου μιας και βρίσκονται μια ανάσα από την Αθήνα.
Ψάχνοντας μέρη για αποδράσεις τόσο τα Σαββατοκύριακα όσο και τα εορταστικά τριήμερα, η Ορεινή Αρκαδία παραμένει ψηλά στις προτιμήσεις των ταξιδευτών. Τα γραφικά ορεινά χωριά, η κοντινή απόσταση από την Αθήνα, οι ενδιαφέρουσες εναλλακτικές δραστηριότητες και η γαστρονομία του τόπου αποτελούν πόλο έλξης τόσο για ζευγάρια και παρέες όσο και για οικογένειες που θέλουν να αποδράσουν και να έχουν μια ποικιλία στο πρόγραμμά τους. Το μόνο σίγουρο είναι πως τα χωριά της Γορτυνίας, τα περισσότερα των οποίων έχουν χαρακτηριστεί παραδοσιακοί οικισμοί, δεν θα σας απογοητεύσουν - αντίθετα, θα θέλετε να τα γνωρίσετε λίγο παραπάνω και να ανακαλύψετε νέα πράγματα.
Η αλήθεια είναι πως για να ανακαλύψετε τα γραφικά χωριά της Γορτυνίας χρειάζεται να επισκεφθείτε το μέρος αρκετές φορές - κάποια χωριά θα σας ενθουσιάσουν τόσο πολύ, που σίγουρα σε επόμενο ταξίδι θα γίνουν η βάση σας. Η ευρύτερη περιοχή προσφέρει και ενδιαφέρουσες δραστηριότητες, από πεζοπορίες μέσα στα χωριά μέχρι rafting στον Λούσιο ποταμό.
Τα γραφικά χωριά που αξίζουν τη βόλτα σας
Η Γορτυνία έχει πολλά και όμορφα χωριά, τα οποία κρατούν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική τους γοητεύοντας εξαρχής τους επισκέπτες. Πέρα από την τουριστική Βυτίνα, την κοσμοπολίτικη Δημητσάνα και τη δημοφιλή (πλέον) Στεμνίτσα, υπάρχουν πολλά όμορφα χωριά που κρατούν ανέγγιχτη την ομορφιά τους, διατηρώντας την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του τόπου.
Λαγκάδια
Τα Λαγκάδια, το «κρεμαστό» χωριό της Ορεινής Αρκαδίας που χτίστηκε μεταξύ 13ου και 15ου αιώνα, είναι από τα ωραιότερα της περιοχής και συνέβαλε στην Επανάσταση του 1821.
Η πλατεία και το κέντρο του χωριού βρίσκονται πάνω στον δρόμο, αλλά ολόκληρη η ομορφιά του φαίνεται μόλις ανεβείτε στην επάνω γειτονιά που έχει τα παραδοσιακά πέτρινα αρχοντικά και τα λιθόστρωτα καντούνια. Εξάλλου, οι Λαγκαδίτες φημίζονταν για την τέχνη τους στη πέτρα, και το χωριό υπήρξε πλούσιο και ανεπτυγμένο.
Τα Λαγκάδια είναι χτισμένα αμφιθεατρικά πάνω σε μια πλαγιά και ουσιαστικά το χωριό βρίσκεται πάνω από τον κεντρικό δρόμο. Ο καλύτερος τρόπος για να το εξερευνήσετε είναι να ανεβείτε από τα πλατιά σκαλοπάτια ακολουθώντας τις ταμπέλες «με θέα το Ιόνιο». Υπάρχει η δυνατότητα να πάτε μέχρι ένα σημείο με το αυτοκίνητο, αλλά, αν θέλετε να δείτε την πραγματική ομορφιά του χωριού, φορέστε τα αθλητικά σας και ανεβείτε να το εξερευνήσετε.
Βαλτεσίνικο
Το Βαλτεσίνικο υπήρξε το ορμητήριο του Κολοκοτρώνη και είναι από τα μη τουριστικά χωριά της Ορεινής Αρκαδίας. Σκαρφαλωμένο σε μια πλαγιά του Μαινάλου, χτισμένο αμφιθεατρικά, οι ψαγμένοι ταξιδευτές έχουν λατρέψει το Βαλτεσίνικο και το έχουν ως βάση για να εξερευνήσουν την ευρύτερη περιοχή.
Πετρόκτιστα σπίτια, αρκετές εκκλησίες πολλών ετών, παραδοσιακά ταβερνάκια και ένα πλούσιο φυσικό τοπίο που γαληνεύει τον επισκέπτη. Η διαδρομή μέχρι να φτάσετε στο Βαλτεσίνικο, μέσα σε ένα πλούσιο δάσος με έλατα, είναι καταπληκτική.
Καρύταινα
Χτισμένη σε κορυφή λόφου γύρω από το μεσαιωνικό κάστρο, η Καρύταινα έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός.
Η πρώτη αναφορά που έχουμε για την Καρύταινα είναι τον 13ο αιώνα και μέχρι σήμερα το χωριό έχει κρατήσει το μεσαιωνικό χρώμα του. Κάθε σημείο του χωριού ελκύει τον επισκέπτη και θέλει να το αποτυπώσει φωτογραφίζοντας τις ομορφιές του μέρους.
Το χωριό δεν έχει τόσους μόνιμους κατοίκους, ο επισκέπτης παίρνει την αίσθηση πως είναι λίγο ερειπωμένο, αλλά, αφού είστε στην περιοχή, μια βόλτα ως εκεί θα σας ανταμείψει και με το παραπάνω.
Χρυσοβίτσι
Το Χρυσοβίτσι είναι από τα πιο όμορφα ορεινά χωριά της Γορτυνίας, χτισμένο σε υψόμετρο 1.073 μέτρων, μέσα σε μια ελατοσκέπαστη πλαγιά του Μαινάλου.
Το χωριό, που έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός, δεν είναι τόσο τουριστικό και κρατάει τον χαρακτήρα και τη γραφικότητά του. Συνήθως ο επισκέπτης φτάνει στο χωριό μόνο αν έχει πάει κάποιος και του αναφέρει την ομορφιά του τόπου.
Το Χρυσοβίτσι κουβαλάει τη δική του ιστορία, καθώς στο χωριό είχε το γραφείο του ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης - ο ίδιος καταγόταν από το διπλανό χωριό το Λιομποβίτσι. Στο χωριό υπάρχουν παραδοσιακές ταβέρνες.
Ελληνικό
Παλαιότερα ήταν γνωστό ως Μούρεσι και πλέον έχει μετονομαστεί σε Ελληνικό. Βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από τη γειτονική Στεμνίτσα.
Το Ελληνικό συγκαταλέγεται στους παραδοσιακούς οικισμούς, με κύριο χαρακτηριστικό τα μεγάλα πέτρινα πεζοδρόμια, τα εξαίσια αρχοντικά με τους κήπους γεμάτα λουλούδια, ενώ η ζωή κυλάει γύρω από την κεντρική πλατεία.
Επίσης, το Ελληνικό μπορεί να είναι η βάση σας για να εξερευνήσετε την ευρύτερη περιοχή, καθώς έχει καταλύματα και παραδοσιακά ταβερνάκια.
Ελάτη
Ένα χωριό πνιγμένο στα έλατα, εξ ου και το όνομά του. Η Ελάτη έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός και είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1.200 μέτρων. Δεν είναι από τα γνωστά τουριστικά χωριά, ωστόσο αξίζει μια στάση για καφέ στο χωριό και για να περιπλανηθείτε στα σοκάκια.
Αγριδάκι
Το χωριό Αγριδάκι αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Αρκαδίας και είναι ακατοίκητο. Ενδιαφέρον έχει πως πρόκειται για ένα χωριό που χτίστηκε από τους Σουλιώτες. Αν βρεθείτε σε κοντινή απόσταση από διπλανό χωριό, μπορείτε να το επισκεφτείτε, μιας και έχει υπέροχη θέα και μια όμορφη μικρή πέτρινη πλατεία με έναν πλάτανο.
Αξιοθέατα
Λαογραφικό Μουσείο Βυτίνας
Στην κεντρική πλατεία της Βυτίνας υπάρχει ένα μικρό λαογραφικό μουσείο με πλούσια συλλογή από φορεσιές, αντικείμενα, μαγειρικά σκεύη, αγροτικά εργαλεία, και όχι μόνο, δείχνοντας στον επισκέπτη τον τρόπο ζωής του χωριού.
Επιπλέον, στο Λαογραφικό Μουσείο υπάρχει με καλλιγραφικά γράμματα η διαθήκη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ο οποίος πριν το τέλος του είχε παραδεχθεί πως έχει αποκτήσει γιο με μια καλόγρια.
Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης
Η επίσκεψη στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης θα σας αποζημιώσει και με το παραπάνω, είτε είστε με παιδιά, είτε χωρίς. Πρόκειται για ένα θεματικό μουσείο που προβάλλει τη σημασία της υδροκίνησης στην παραδοσιακή κοινωνία. Μέσα σε ένα φυσικό περιβάλλον με πλούσια τρεχούμενα νερά υπάρχουν τέσσερα επίπεδα το καθένα με το δικό του θέμα, παρουσιάζοντας την κοινωνία και τις εργασίες των κατοίκων του χωριού σε περασμένους αιώνες.
Στο πρώτο κτίριο στεγάζει μια νεροτριβή και ένας αλευρόμυλος. Το κοινό μπορεί να ρίξει σπόρους καλαμποκιού στη σκαφίδα και να παρακολουθήσει πώς ο καρπός αλέθεται από τις μυλόπετρες και πέφτει στην αλευροδόχη, ενώ στο διπλανό δωμάτιο με το τζάκι ήταν η κατοικία του μυλωνά. Έξω από τον μύλο κατασκευάστηκε ένα πρόχειρο στέγαστρο, όπως αυτό που προφύλασσε το ρακοκάζανο, που στηνόταν στην ύπαιθρο μετά τον τρύγο, για την παραγωγή του τσίπουρου από τα στέμφυλα. Σε χαμηλότερη στάθμη, συναντάμε το βυρσοδεψείο, όπου το εσωτερικό του εργαστηρίου είναι χωρισμένο σε «ζώνες» που αντιστοιχούν στα διάφορα στάδια επεξεργασίας των δερμάτων. Στο τέλος ο επισκέπτης καταλήγει στο μπαρουτόμυλο, καθώς οι κάτοικοι της Δημητσάνας τροφοδοτήσουν τον αγώνα με το απαραίτητο πολεμικό υλικό.
Σπίτι Κολοκοτρώνη
Στο χωριό Λιμποβίσι, το οποίο είναι πλέον ακατοίκητο, γεννήθηκε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Ωστόσο, ο κόσμος το επισκέπτεται για να δει το χωριό του ανθρώπου το όνομα του οποίου είναι συνδεδεμένο με την Ελληνική Επανάσταση. Το αναστηλωμένο σπίτι του «Γέρου του Μοριά» είναι επισκέψιμο για το κοινό.
Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου
Η Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου βρίσκεται μεταξύ των χωριών Στεμνίτσας - Δημητσάνα και είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή, καθώς είναι χτισμένη στη ρίζα ενός απότομου βράχου στη χαράδρα του Λούσιου. Η θέα πάνω από το μοναστήρι, το οποίο χτίστηκε τον 12ο αιώνα, είναι καταπληκτική και ο επισκέπτης θα θαυμάσει το φυσικό τοπίο. Οι μοναχοί σερβίρουν μοναστηριακό καφέ μαζί με κουλούρια, κέικ και λουκουμάκια.
Κάστρο Καρύταινας
Στην νότια πλευρά του χωριού, πάνω σε έναν απότομο βράχο, δεσπόζει το κάστρο Καρύταινας, το οποίο υπήρξε αξιόλογο φρούριο στα χρόνια της Φραγκοκρατίας και της Τουρκοκρατίας. Χτίστηκε στα μέσα του 13ου αιώνα από τον ξακουστό Γάλλο ιππότη Γοδεφρείδο ντε Μπρυγιέρ (Geoffrey de Bruyeres ή de Briel), βαρόνο της Καρύταινας. Το 1821 ήταν από τα πρώτα κάστρα που απελευθερώθηκαν και αφού είχε προηγηθεί η πρώτη νίκη των Ελλήνων Επαναστατών, υπό τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, στη μάχη της Καρύταινας - στις 27 Μαρτίου 1821. Αυτή η πρώτη ιστορική νίκη είναι και ο λόγος για τον οποίο η Καρύταινα απεικονιζόταν μαζί με τον Κολοκοτρώνη στα παλιά πεντοχίλιαρα.
Εναλλακτικές δραστηριότητες
Πεζοπορίες
Στην Ορεινή Αρκαδία θα ευχαριστηθείτε πεζοπορίες μέσα στο βουνό του Μαινάλου και τα πανέμορφα χωριά. Το Mainalo Trail -πρόσφατα ο Guardian το συμπεριέλαβε στα έξι καλύτερα μονοπάτια της Ευρώπης-, που έχει δημιουργηθεί από τον κύριο Γιάννη Λαγό, προσφέρει πολλές ενδιαφέρουσες διαδρομές, ανάλογα με τη διάθεσή σας και το τι θέλετε να δείτε, ενώ στη διαδρομή μαθαίνετε αρκετές πληροφορίες για την ευρύτερη περιοχή. Μια από τις προτεινόμενες διαδρομές είναι να ξεκινήσετε από τη Μονή Φιλοσόφου και να πάτε μέχρι τη Μονή Αγίου Τιμίου Προδρόμου. Στη παλαιά Μονή Φιλοσόφου ήταν και το κρυφό σχολείο, που πλέον έχει γκρεμιστεί. Η διάρκεια του μονοπατιού είναι γύρω στις δύο ώρες, με επιστροφή, και χρειάζεται να είστε σε καλή σωματική κατάσταση.
Ράφτινγκ στον Λούσιο ποταμό
Μια από τις εναλλακτικές δραστηριότητες γεμάτη αδρεναλίνη που μπορείτε να απολαύσετε με την παρέα σας στην Ορεινή Αρκαδία είναι το ράφτινγκ στον Λούσιο ποταμό. Οι έμπειροι εκπαιδευτές θα είναι οδηγοί της βάρκας για να ζήσετε μια άκρως ενδιαφέρουσα εμπειρία και να την απολαύσετε με ασφάλεια πάνω απ' όλα.
Ο δρόμος της αγάπης
Ο δρόμος της αγάπης βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Βυτίνας, στο λεγόμενο Παλαιό Χωριό, με τις ιστορικές εκκλησίες των Αγίων Αποστόλων (του 1831 με εξαιρετικό ξυλόγλυπτο τέμπλο) και της Κοίμησης της Θεοτόκου του 1847.
Το παραμυθένιο δρομάκι δεν πήρε το όνομά του μόνο επειδή σήμερα είναι πολύ αγαπητό στους ερωτευμένους επισκέπτες της Βυτίνας. Ονομάζεται έτσι από πολύ παλιά, όταν οι νέοι έκαναν το περίπατό τους πρωτογνωρίζοντας τους μελλοντικούς τους συζύγους και ανταλλάσσοντας ερωτικά βλέμματα και μηνύματα, σύμφωνα πάντα με τα αυστηρά ήθη της εποχής.
Στάση για φαγητό και γλυκό
Το στέκι του Μοριά στο Χρυσοβίτσι
Μια παραδοσιακή ταβέρνα με νόστιμα κρεατικά πιάτα - θα βρείτε από μπιφτέκι μέχρι αρνίσιο κότσι και κόκορα στο πουγκί. Για αρχή δοκιμάστε καγιανά με παστό, που ταιριάζει άψογα με ένα ποτήρι κρασί.
Το τσιπουράδικο του Παντελή στη Βυτίνα
Από τα πιο γνωστά ταβερνάκια στην πολυσύχναστη Βυτίνα που θα απολαύσετε τοπικές καλομαγειρεμένες γεύσεις. Σίγουρα αξίζει να επιλέξετε κάποιο πιάτο με αγριογούρουνο -είτε αν το βρείτε μαγειρεμένο στη γάστρα, είτε τα μπιφτέκια του-, ενώ από τα ορεκτικά δοκιμάστε τα ντολμαδάκια με αγριογούρουνο. Στα plus του μενού το αρνάκι αμπελουργού - ένα πολύ ιδιαίτερο πιάτο που θα σας θυμίσει φρικασέ, αλλά σίγουρα πιο ελαφρύ με λαχανικά.
Ταβέρνα Γεωργαντάς στο Ελληνικό
Στην κεντρική πλατεία του Ελληνικού είναι η ταβέρνα του Γεωργαντά, με νόστιμα πιάτα και ζεστό περιβάλλον. Τα κρεατικά έχουν και εδώ την τιμητική τους, αλλά μην παραλείψετε να δοκιμάσετε τις μακαρούνες καμένες με βούτυρο και από πάνω μπόλικη μυζήθρα - ένα φαγητό που φημίζεται στην περιοχή της Γορτυνίας.
Αρμπαρόριζα στη Στεμνίτσα
Στάση για γλυκό θα κάνετε στη Στεμνίτσα, και συγκεκριμένα στην Αρμπαρόριζα, για να δοκιμάσετε την περίφημη πορτοκαλόπιτα, στεμνιώτικη μπογάτσα και σιροπιαστά γλυκά ταψιού.