Δεν βλέπεις συχνά έναν Ιάπωνα να παίζει μπουζούκι, πόσω μάλλον μια γυναίκα από τη μακρινή αυτή χώρα με την τόσο διαφορετική κουλτούρα από τη δικιά μας.
Η Nobuka Sunohara που κατάγεται από την πόλη Κόμπε, είναι η σπάνια περίπτωση μιας Γιαπωνέζας, η οποία έχει μεγάλη αγάπη για το μπουζούκι και το ρεμπέτικο τραγούδι. Χάρη σ' αυτήν, ο ήχος του μπουζουκιού, έχει φτάσει μέχρι τη χώρα του ανατέλλοντος ηλίου.
Το ταξίδι της στον κόσμο της ελληνικής μουσικής, ξεκίνησε με έναν αναπάντεχο τρόπο: κάνοντας ένα αυθόρμητο δώρο στον γιο της.
«Ήταν πριν 6-7 χρόνια στην Αθήνα, όταν πέρασα μπροστά από ένα μαγαζί με μπουζούκια και αποφάσισα να αγοράσω ένα για τον μεγάλο μου γιο, που έπαιζε κιθάρα. Όμως εκείνος ασχολούταν μόνο με τη ροκ μουσική τότε. Το μπουζούκι έμεινε παρατημένο και άρχισα εγώ να προσπαθώ να το κουρδίσω βλέποντας βίντεο στο YouTube», εξηγεί η ίδια μιλώντας στο iefimerida.
Το πρώτο της μπουζούκι ήταν οχτάχορδο – χωρίς να γνωρίζει τότε ότι υπάρχουν διαφορετικοί τύποι. Στη συνέχεια γνώρισε τον Θεόφιλο Γαζέτα, οργανοποιό στην Καρδίτσα, και του παρήγγειλε όργανα. Σήμερα, η συλλογή της περιλαμβάνει 2 μπουζούκια, 2 τζουράδες και 1 μπαγλαμά. Κάποια από αυτά τα μουσικά όργανα βρίσκονται στην Οκινάουα, όπου δίνει συχνές ζωντανές εμφανίσεις.
Το μπουζούκι έχει γίνει πια κομμάτι του σώματός της, της καθημερινότητάς και της ψυχής της. «Όταν ακούω έναν ώριμο ήχο από το παίξιμό μου ή βρίσκω έναν νέο δρόμο, ένα ταξίμι, νιώθω ότι κατάφερα να εκφραστώ. Το να μαθαίνω καινούρια τραγούδια ή να παίζω σωστά τις νότες και τον ρυθμό είναι επίσης σημαντικά, αλλά η πρόκλησή μου είναι το πώς εκφράζομαι με το μπουζούκι. Είμαι πολύ χαρούμενη που το καταφέρνω».
Τι είναι όμως αυτό που την τράβηξε στο ρεμπέτικο τραγούδι;
«Το ρεμπέτικο είναι πάνω από 100 ετών και η Ιαπωνία, όπου βρίσκομαι, είναι πολύ μακριά από την Ελλάδα, αλλά νομίζω ότι το καταλαβαίνω σαν να συμβαίνει μπροστά μου. Είναι περίεργο, αλλά μπορώ να συμπονάω. Αυτό είναι που με τράβηξε στον κόσμο του ρεμπέτικου», μου απαντά και συνεχίζει.
«Επίσης, τα τραγούδια της νοσταλγίας, της φτώχειας, της απόγνωσης, της πολιτικής αγανάκτησης... οι στίχοι είναι ίδιοι με τη σημερινή καθημερινότητα. Σκοτεινοί στίχοι αλλά φωτεινές μελωδίες, χαρούμενα ερωτικά τραγούδια με μινόρε μελωδία. Πάντα αναμειγνύονται ματζόρε και μινόρε. Είναι περίεργο ξανά, αλλά το αγαπώ. Μου αρέσει επίσης να ψάχνω και να σκέφτομαι πάνω στους στίχους. Όταν τραγουδώ, προσπαθώ να συγκεντρώνομαι στο νόημα».
Η πρώτη επαφή της με το ρεμπέτικο ήρθε μέσα από το τραγούδι «Συννεφιασμένη Κυριακή» του Βασίλη Τσιτσάνη. «Όταν το άκουσα για πρώτη φορά, σοκαρίστηκα. Ένιωσα ότι αυτή είναι η πορεία της ζωής μου. Δεν είχα παίξει ποτέ μουσικό όργανο, αλλά ένιωσα ότι αυτός είναι ο δρόμος και η ζωή μου. Έπρεπε να το παίξω και να το τραγουδήσω. Αυτή η σκέψη ήρθε ξαφνικά» μου εξομολογείται. Στη συνέχεια, αποφάσισε να συμμετάσχει στο Ρεμπέτικο Σεμινάριο στη Σκύρο το 2023 με δάσκαλο τον Σπύρο Γκούμα «έναν απίστευτο οργανοπαίχτη», όπως τον περιγράφει. Από τότε το σεμινάριο αποτελεί ετήσια εμπειρία και σκοπεύει να συμμετάσχει σ' αυτό και το 2025.
«Όταν είμαι στην Ιαπωνία, εξασκούμαι βλέποντας πολλά βίντεο στο YouTube. Την αυθεντική εκτέλεση και πολλούς μουσικούς. Όταν είμαι στην Ελλάδα, προσπαθώ να βλέπω όσες περισσότερες ζωντανές εμφανίσεις μπορώ. Είναι άλλο να βλέπεις τους μουσικούς ζωντανά! Ενθουσιάζομαι απίστευτα όταν τους βλέπω», αναφέρει με χαρά μικρού παιδιού απαριθμώντας μερικούς από τους Έλληνες καλλιτέχνες που θαυμάζει, όπως είναι οι: Νίκος Τατασόπουλος, Κατερίνα Τσιρίδου, Σπύρος Γκούμας, Φώτης Βεργόπουλος, Αντώνης & Θοδωρής Ξηντάρης, Γιώργος Κουτουλάκης, Αντώνης Αινίτης, καθώς και το μουσικό συγκρότημα Πλήρη Ντάξει.
«Το να μάθεις να παίζεις μπουζούκι και το να τραγουδήσεις ρεμπέτικο είναι διαφορετικά πράγματα. Βλέπω τουλάχιστον 10 διαφορετικούς τραγουδιστές στο YouTube για το κάθε τραγούδι. Βλέπω την τονικότητα, πώς να αναπνέουν, την προφορά… Προσπαθώ να βρω τον δικό μου τρόπο», υπογραμμίζει.
Τι είναι αυτό που της αρέσει στην Ελλάδα και στους Έλληνες
Η Nobuka Sunohara οργανώνει επίσης ταξίδια στην Ελλάδα. Το τελευταίο ήταν τον Μάρτιο 2025 και διήρκησε εννέα ημέρες.
Έχει επισκεφτεί πολλές περιοχές της Ελλάδας: τη Σκύρο, τη Μυτιλήνη, την Κεφαλονιά, τη Σαντορίνη, την Πάτρα, την Καλαμάτα, τα Μετέωρα, την Καρδίτσα, τα Τρίκαλα, τη Θεσσαλονίκη, ενώ όπως μου επισημαίνει, προτιμά την επαρχία από τις πόλεις.
«Η Ελλάδα για μένα είναι το ρεμπέτικο, το μπουζούκι, η ιστορία, η μυθολογία, οι ρίζες της δημοκρατίας, ο αέρας, η φύση, ο χρόνος, οι φίλοι, το κρασί… Αγαπώ πολλά πράγματα στην Ελλάδα. Η ζωή στην Αθήνα είναι ανάμεσα στο σήμερα και στο πριν 4.000 χρόνια. Σκεφτείτε ότι υπάρχει μέχρι σήμερα η Ακρόπολη. Είναι μια σπουδαία ιστορία».
«Οι Έλληνες έχουν τη δική τους άποψη. Τους αρέσει να μιλούν, να μαθαίνουν, να απολαμβάνουν τις διακοπές. Είναι καλοί άνθρωποι. Όταν έπεσα στην Αθήνα, σχεδόν όλοι στον δρόμο ήρθαν και μου έδωσαν το χέρι τους. Ακόμη κι ένα μικρό αγόρι με ρώτησε αν είμαι καλά. Υπέροχοι άνθρωποι».
Τι γνώμη έχουν οι Ιάπωνες για το μπουζούκι και τα ρεμπέτικα;
«Πρώτα απ’ όλα, αγαπούν το όμορφο σχέδιο και τον ήχο του μπουζουκιού. Οι ρεμπέτικες μελωδίες θυμίζουν παλιά ιαπωνική μουσική που ονομάζεται Enka. Είναι κυρίως τραγούδια αγάπης, νοσταλγίας, μοναξιάς, λύπης. Δεν μιλούν για ναρκωτικά, αλλά είναι παρόμοια με το ρεμπέτικο», εξηγεί.
Παντρεμένη με Έλληνα
Η Nobuka είναι παντρεμένη με Έλληνα εδώ και 24 χρόνια. Εκείνος μένει στο Τόκιο, ενώ εκείνη στο Κόμπε. Γνωρίστηκαν όταν ήταν φοιτητής στην Ιαπωνία. Έχουν δύο γιους, 23 και 20 ετών, οι οποίοι ζουν στην Ιαπωνία. Ο μεγαλύτερος είναι μουσικός και ο μικρότερος φοιτητής.
«Ο μεγάλος γιος παίζει κιθάρα και τώρα άρχισε να του αρέσει και το μπουζούκι. Παίζουμε και ακούμε μπουζούκι και ρεμπέτικο μαζί στο σπίτι. Μου λέει ότι έχω έναν υπέροχο σκοπό στη ζωή. Οι υπόλοιποι στην οικογένεια δεν λένε τίποτα... αλλά μάλλον πιστεύουν ότι είμαι τρελή!», απαντά γελώντας όταν τη ρωτώ τι της λέει η οικογένειά της για την ενασχόλησή της με το μπουζούκι.
Η ίδια, διατηρεί ένα μικρό ελληνικό μαγαζί στο Κόμπε, όπου εισάγει προϊόντα από την Ελλάδα, μαγειρεύει και σερβίρει ελληνικά φαγητά. Εκεί μιλάει στους πελάτες της για το μπουζούκι. Μάλιστα, επειδή κάποιοι δείχνουν ενδιαφέρον, έχει δημιουργήσει ομάδα που αριθμεί πλέον 15 μέλη και μαζί κάνουν πρόβες και εμφανίσεις σε πόλεις της Ιαπωνίας, ακόμη και σε εκδηλώσεις της ελληνικής πρεσβείας στο Τόκιο. Η τελευταία φορά που έπαιξαν οι «Kobe Rebetiko» όπως ονομάζεται η ομάδα, ήταν σε χριστουγεννιάτικη γιορτή στην ελληνική πρεσβεία. Η επόμενη εμφάνιση θα είναι το Πάσχα στην Οκινάουα.
Οι live μεταδόσεις στο Facebook
Τη ρωτώ αν διδάσκει κιόλας τον κόσμο πώς να παίζει μπουζούκι. «Είμαι ακόμα αρχάρια, αλλά μπορώ να τους δείξω όσα μαθαίνω στην Ελλάδα, ειδικά στο Σεμινάριο Ρεμπέτικου στη Σκύρο. Αν μπορώ να τους διδάξω κάτι, το πιο σημαντικό είναι να το απολαμβάνουν. Έχουμε διαφορετικές ζωές και απόψεις και σεβόμαστε ο ένας τον άλλον. Κάνουμε πρόβες, κουβεντιάζουμε, πίνουμε, ξανακάνουμε πρόβα... Όποιος θέλει να έρθει, είναι ευπρόσδεκτος», αναφέρει. Μάλιστα, πολλές φορές μεταδίδει και σε ζωντανή ροή στο Facebook τις μουσικές τους συναντήσεις.
Όσο για το πώς της ήρθε η ιδέα να κάνει αυτές τις live μεταδόσεις; «Ήθελα να γνωρίσουν οι Ιάπωνες το μπουζούκι και το ρεμπέτικο και επίσης ήθελα οι Έλληνες να μάθουν για τη δραστηριότητά μας. Αν και μακριά από την Ελλάδα, έχουμε την ίδια καρδιά, το ίδιο πνεύμα όπως πριν από 100 χρόνια, όταν γεννήθηκε το ρεμπέτικο. Προσπάθησα να μοιραστώ το πάθος μας με Έλληνες φίλους μουσικούς στο Facebook. Και το κάνω ακόμα».
Μπορεί να μην ξέρει ακόμα να μιλά καλά ελληνικά, αλλά καταλαβαίνει καλά τους στίχους. Η αγάπη της για το νόημα των τραγουδιών είναι βαθιά. «Όταν τραγουδάω, προσπαθώ να καταλάβω το νόημα. Το Google Translate δεν αρκεί. Κάποιες φορές υπάρχουν νοήματα που κρύβονται ανάμεσα στις γραμμές. Αν δεν καταλαβαίνω, ρωτάω Έλληνες φίλους μου. Το καλό είναι ότι έχω πολλούς Έλληνες φίλους μέσω των social media και μπορώ να τους ρωτήσω. Είναι πάντα πρόθυμοι κι ευγενικοί και μου εξηγούν. Αν έχουμε την ευκαιρία να παίξουμε μαζί στην Ελλάδα ή στην Ιαπωνία, θα ήταν φανταστικό.
«Στέλνω την αγάπη μου σε όλη την Ελλάδα» λέει κλείνοντας, θέλοντας να ευχαριστήσει όσους και όσες αφιέρωσαν λίγο από τον χρόνο τους για να διαβάσουν τη συνέντευξη και να την ακούσουν να παίζει μπουζούκι, κάτι που αγαπά τόσο πολύ.
Όλες οι φωτογραφίες και τα βίντεο, παραχωρήθηκαν ευγενικά από την κα Nobuka Sunohara, στο iefimerida.gr