«Η Κρήτη παίζει επίθεση στον πολιτισμό» σημειώνει ο διακεκριμένος αρχιμουσικός Μύρωνας Μιχαηλίδης σε τηλεφωνική μας επικοινωνία από το Ηράκλειο.
Είναι πια πέντε χρόνια που συνδυάζει τη διεύθυνση ορχήστρας στο εξωτερικό με τα νέα του καθήκοντα στο «μικρό Μέγαρο», όπως πολλοί ονομάζουν το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου, όπου έρχονται οι σημαντικότεροι καλλιτέχνες του λυρικού τραγουδιού απ' όλο τον κόσμο.
Ανάμεσα στις πρόβες για τη διάσημη όπερα «Καβαλερία Ρουστικάνα» του Πιέτρο Μασκάνι, που ανεβαίνει στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου (στις 6, 7 και 8 Δεκεμβρίου), το iefimerida.gr είχε μια ενδιαφέρουσα κουβέντα με τον διεθνούς φήμης αρχιμουσικό, και καλλιτεχνικό διευθυντή του Οργανισμού, Μύρωνα Μιχαηλίδη, για ό,τι συμβαίνει σήμερα στο πολιτιστικό τοπίο της Κρήτης και για τον ρόλο του ίδιου στη διαμόρφωσή του.
«Ένα λιμάνι πολιτισμού όπου όλο και περισσότεροι θέλουν να φτάσουν» σημειώνει για το ΠΣΚΗ ο Μύρωνας Μιχαηλίδης
Ο Μύρωνας Μιχαηλίδης είχε μόλις επιστρέψει από τα Σκόπια, όπου διηύθυνε την όπερα «Μαντάμ Μπάτερφλαϊ» του Τζάκομο Πουτσίνι, όταν τον ρωτήσαμε για την εμπειρία του στη διεύθυνση ενός περιφερειακού πολιτιστικού οργανισμού, μετά από χρόνια στο τιμόνι της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, της ΚΟΘ και σε μεγάλες όπερες και φιλαρμονικές ορχήστρες της Ευρώπης.
Επιστρέψατε στον τόπο καταγωγής σας για να αναλάβετε έναν δημοτικό οργανισμό που έχει καταγραφεί ως ένα «μικρό Μέγαρο Μουσικής», λόγω των άρτιων εγκαταστάσεων και της μεγάλης αποδοχής του από τον κόσμο. Μιλήστε μας για το ξεκίνημα, τις δυσκολίες και όσα έχετε πετύχει μέχρι τώρα.
Είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι που στην αρχή το φαντάστηκα ως αξιοποίηση μια όασης πολιτισμού που δεν είχε γνωρίσει ποτέ πριν η Κρήτη, και ως μια μεγάλη ευκαιρία ανάδειξης τοπικών καλλιτεχνών σε συνθήκες που τιμούν και τους ίδιους και την τέχνη. Τα πρώτα χρόνια δυσκολευτήκαμε να αναδείξουμε την γκάμα των επιλογών μας από όλες τις μορφές τέχνης -που ήταν και είναι πάντα ο στόχος μας-, λόγω της ατυχούς συγκυρίας της πανδημίας και της υποχρεωτικής καραντίνας, η οποία συνέπεσε με το άνοιγμα του κέντρου το 2019.
Τα πολύ θετικά σημάδια ότι ο κόσμος θέλει να έρθει σ’ αυτή την όαση φάνηκαν αμέσως μόλις ανοίξαμε ξανά, στο τέλος του 2021, με την όπερα «Ιδομενέας» του Μότσαρτ και την τεράστια επιτυχία της.
Σήμερα, αυτή η όαση έχει μετεξελιχθεί σε ένα λιμάνι πολιτισμού και σε έναν προορισμό όπου όλο και περισσότεροι θέλουν να φτάσουν. Τα θεάματα και τα ακροάματα που προσφέρουμε είναι πρωτοφανή στην ιστορία του νησιού, αφού η Κρήτη δεν είχε ποτέ πριν μια ολοκληρωμένη πολιτιστική υποδομή για να υποστηρίξει σύνθετες τέχνες, όπως η όπερα, η οπερέτα, τα μεγάλα συμφωνικά έργα, το μουσικό θέατρο, το χοροθέατρο.
Οι σκέψεις μου είναι ανάμεικτες για όσα μεσολάβησαν από το ξεκίνημα μέχρι τώρα. Υπάρχει η συγκίνηση, η προσδοκία, η ικανοποίηση, αλλά και η διαρκής αίσθηση ότι πάντα υπάρχει το καλύτερο. Και το καλύτερο είναι να γίνει το ΠΣΚΗ κέντρο αναφοράς της καθημερινότητας της πόλης. Γιατί, ας μην ξεχνάμε το άλλο μεγάλο στοίχημα, που είναι η ανάδειξη της περιοχής στην οποία βρίσκεται ο οργανισμός - μέχρι πριν από λίγα χρόνια από τις πιο υποβαθμισμένες του Ηρακλείου. Σήμερα αυτή η περιοχή έχει εξελιχθεί σε έναν πυρήνα τέχνης, σε έναν μικρό φάρο πολιτισμού για όλη την Κρήτη, και είμαι σίγουρος ότι μετά από δύο-τρία χρόνια η ένταξη του ΠΣΚΗ στην καθημερινότητα θα είναι ακόμα πιο πλατιά και ελκυστική για κάθε πολίτη.
Από την αρχή πιστέψατε σε ένα μοντέλο συνεργασιών και συμπαραγωγών με οργανισμούς του εξωτερικού. Ποιος είναι ο απολογισμός από αυτή τη στρατηγική;
Η εξωστρέφεια στην οποία επενδύσαμε από την πρώτη μέρα αποδίδει καρπούς, αφού το ΠΣΚΗ ακούγεται πολύ έντονα στο εξωτερικό και οι παραγωγές του καταγράφονται διεθνώς. Μας πλησιάζουν πλέον ξένοι οργανισμοί για συνεργασίες, γνωρίζοντας το υψηλό επίπεδο των υπηρεσιών που προσφέρουμε και τις άριστες τεχνικές προδιαγραφές των εγκαταστάσεών μας, κι αυτό είναι ελπιδοφόρο, διότι δημιουργεί μεγάλη υπεραξία στον θεσμό.
Μόνο στη φετινή καλλιτεχνική περίοδο συνεργαζόμαστε με το Ίδρυμα Πιέτρο Μασκάνι της Ιταλίας, με την Καμεράτα του Μονάχου, με το Εθνικό Κροατικό Θέατρο της Ριέκα, με το Μπαλέτο της Όπερας της Σόφιας, εκτός από τη σταθερή συνεργασία μας με τη Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών. Ο καλλιτεχνικός προγραμματισμός μας είναι ετήσιος -κάτι μοναδικό για ελληνικό περιφερειακό καλλιτεχνικό οργανισμό- και φέτος περιλαμβάνει 40 παραγωγές, 86 εκδηλώσεις και τη συμμετοχή 700 καλλιτεχνών, με πολλούς εξ αυτών από την Κρήτη.
Η συμμετοχή του κόσμου παραμένει υψηλή, όπως τις προηγούμενες χρονιές με τις sold out παραστάσεις.
Η εναρκτήρια συναυλία μας στις αρχές Νοεμβρίου με τη μνημειώδη 9η Συμφωνία του Μπετόβεν ήταν sold out και τις δύο ημέρες, ενώ η προπώληση της παιδικής παράστασης «Ομήρου Οδύσσεια», που είναι συμπαραγωγή με την παιδική σκηνή Κάρμεν Ρουγγέρη, πάει εξαιρετικά καλά και έχουμε κάθε λόγο να είμαστε αισιόδοξοι για τις επόμενες παραγωγές μας. Στα πολύ ενθαρρυντικά στοιχεία για το μέλλον είναι ότι οι θεατές που έρχονται για πρώτη φορά επανέρχονται σε πολλές παραστάσεις μας και ότι το κοινό μας είναι ένα μείγμα από όλες τις ηλικίες και από όλα τα κοινωνικά στρώματα.
Πριν από λίγο καιρό, μεταξύ πολλών μηνυμάτων, έλαβα ένα πολύ συγκινητικό μήνυμα από μια κοπέλα, η οποία με ευχαρίστησε που την έφερα σε επαφή με τον κόσμο της όπερας, τον οποίο δεν γνώριζε καθόλου και είχε εκστασιαστεί. Πέρα από την όπερα, στο ΠΣΚΗ συμβαίνει ένα πανηγύρι όλων των τεχνών, κι αυτή είναι η δύναμή του. Σε αυτό το σημείο να προσθέσω ότι τα εκπαιδευτικά προγράμματα στα οποία δίνουμε μεγάλη έμφαση είναι ένα στοίχημα που κερδίζουμε. Επίσης, το συνεδριακό ενδιαφέρον αυξάνεται κατακόρυφα - πολύ σημαντική εξέλιξη για την τόνωση του ποιοτικού τουρισμού και της επιχειρηματικότητας του νησιού. Κι όλα αυτά είναι αποτέλεσμα της δουλειάς μιας μικρής ομάδας ανθρώπων υψηλότατου επιπέδου που φέρνει σε πέρας άψογα πολλές και διαφορετικές παραγωγές μεγάλων απαιτήσεων, της υποστήριξης των χορηγών και, βεβαίως, της στήριξης του Δήμου Ηρακλείου και προσωπικά του δημάρχου Αλέξη Καλοκαιρινού, του οποίου η οικογένεια συνδέεται άμεσα με την ιστορία, την ίδρυση και την παρουσία του Οργανισμού.
Μιλήστε μας για την «Καβαλερία Ρουστικάνα», τη διάσημη όπερα του Πιέτρο Μασκάνι που ανεβάζετε στο ΠΣΚΗ.
Είναι ένα από τα δημοφιλέστερα έργα του διεθνούς ρεπερτορίου και δεν έπαψε ποτέ να παρουσιάζεται σε όλα τα μεγάλα λυρικά θέατρα του κόσμου. Έχει ερμηνευτεί από μεγαθήρια της όπερας, όπως η Μαρία Κάλλας, ο Λουτσιάνο Παβαρότι και πολλούς ακόμα, και έχει εμπνεύσει διάσημους σκηνοθέτες όπως ο Φράνσις Φορντ Κόπολα, ο οποίος τη χρησιμοποίησε στο «Νονό ΙΙΙ». Η «Καβαλερία Ρουστικάνα» είναι από τα κορυφαία δείγματα του βερισμού, δηλαδή του ρεαλισμού στην όπερα, ενός κινήματος που άνθησε ιδίως στην Ιταλία και πραγματεύεται τα πάθη των απλών ανθρώπων με ιστορίες που πολύ συχνά βασίζονται σε αληθινά γεγονότα.
Είναι μια αριστουργηματική όπερα που συνδυάζει πολλά: υπέροχη μουσική και μελωδίες που παραμένουν φρέσκες όσες φορές κι αν τις ακούσεις, ευφυή ενορχήστρωση και μεγάλη δραματικότητα. Είμαι σίγουρος ότι το κοινό μας θα ενθουσιαστεί με αυτή την όπερα που εξιστορεί τα πάθη των ηρώων σε ένα χωριό της Σικελίας, με τον έρωτα που μπερδεύεται με τη ζήλια, τον κώδικα τιμής, την εκδίκηση. Η «Καβαλερία Ρουστικάνα» ανεβαίνει σε σκηνοθεσία του Μάρκο Βολέρι, προέδρου του Ιδρύματος Πιέτρο Μασκάνι της Ιταλίας, και δεν μπορώ να φανταστώ καλύτερα διαπιστευτήρια για την επιτυχία της. Είμαι επίσης πολύ χαρούμενος που άλλη μια διεθνής συνεργασία προστίθεται στην καλλιτεχνική ταυτότητα του Οργανισμού.
Ποιο θεωρείτε ότι είναι το διακύβευμα του ΠΣΚΗ για το μέλλον;
Είναι η ευκαιρία της Κρήτης και της νότιας Ελλάδας να έχουν τον δικό τους λόγο στον πολιτισμό της χώρας. Πέρυσι λέγαμε ότι το ΠΣΚΗ είναι ένας παίκτης στα πολιτιστικά πράγματα, φέτος μπορούμε να πούμε ότι παίζουμε επίθεση στον πολιτισμό. Το εύρος των παραστάσεών μας, μέσα σε ένα ολοκληρωμένο ετήσιο πρόγραμμα, δεν το βρίσκει κανείς σε καμία πόλη της Ελλάδας, εκτός από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Η Κρήτη έχει αυτό που της αξίζει και είναι χαρά και τιμή μου να είμαι παρών σε αυτή την προσπάθεια. Με πολύ συναίσθημα και πείσμα συνεχίζουμε να οραματιζόμαστε και να δημιουργούμε για το μέλλον του θεσμού, για να αφήσουμε κάτι σημαντικό στις επόμενες γενιές.
«Καβαλερία Ρουστικάνα» στο ΠΣΚΗ
Το μονόπρακτο μελόδραμα «Καβαλερία Ρουστικάνα» (ελλ. Αγροτικός Ιπποτισμός), σε μουσική του Πιέτρο Μασκάνι και λιμπρέτο των Τζιοβάνι Ταρτζιόνι-Τοτσέτι και Γκουίντο Μενάσσι, ανεβαίνει για τρεις παραστάσεις, στις 6, 7 και 8 Δεκεμβρίου, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μασκάνι της Ιταλίας, που εδρεύει στο Λιβόρνο.
Στη μουσική διεύθυνση είναι ο διεθνούς φήμης αρχιμουσικός Μύρωνας Μιχαηλίδης και τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Μάρκο Βολέρι. Η όπερα ανεβαίνει με τη Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών, σταθερό συνεργάτη του Πολιτιστικού Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου, με το εξαιρετικό Χορωδιακό Σύνολο Ηρακλείου και με καταξιωμένους λυρικούς καλλιτέχνες, Έλληνες και ξένους.
Βασισμένη στο ομώνυμο σικελικό διήγημα του Τζιοβάνι Βέργκα, η «Καβαλερία Ρουστικάνα» αποτελεί κορυφαίο δείγμα του βερισμού (από την ιταλική λέξη vero, που σημαίνει αληθινός), κινήματος που εκφράζει τον ρεαλισμό στην ιταλική όπερα και άνθησε στα τέλη του 19ου αιώνα, όπως αναφέρθηκε. Με αμεσότητα και ενός είδους αποστασιοποίηση, το έργο παίρνει αποστάσεις από τα υψηλόφρονα ιδανικά και τα πάθη του ρομαντισμού και φέρνει στο προσκήνιο τους απλούς ανθρώπους του ιταλικού Νότου. Διαδραματίζεται στην πλατεία ενός χωριού της Σικελίας την ημέρα του Πάσχα και εξιστορεί τα σύγχρονα με την εποχή του πάθη των λαϊκών, ταπεινών ανθρώπων. Ο έρωτας μπερδεύεται με τη ζήλια, ο κώδικας τιμής με την εκδίκηση και η γιορτινή ατμόσφαιρα της ημέρας με τον θάνατο, δημιουργώντας ένα δυνατό και αξεπέραστο έργο τέχνης.
Η διάσημη όπερα του Πιέτρο Μασκάνι διέγραψε λαμπρή πορεία σε όλα τα λυρικά θέατρα του κόσμου και είναι από τις πιο αγαπητές στο ευρύ κοινό. Έχει μεταφερθεί και στον κινηματογράφο, απ' όπου ξεχωρίζουν η Μοιραία Επιθυμία (1953) με τον Άντονι Κουίν, αλλά και η «Καβαλερία Ρουστικάνα» του Φράνκο Τζεφιρέλι (1982) με πρωταγωνιστή τον Πλάθιντο Ντομίνγκο. Μουσικές της όπερας έχουν χρησιμοποιηθεί και στον «Νονό ΙΙΙ» του Φράνσις Φορντ Κόπολα, με μια παράσταση της «Καβαλερία Ρουστικάνα» να μετατρέπεται στο φυσικό σκηνικό όπου η Κόζα Νόστρα λύνει τους λογαριασμούς της με την οικογένεια Κορλεόνε.
Η «Καβαλερία Ρουστικάνα» ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Κρήτη και η σκηνογραφία δημιουργείται κατά τη διάρκεια της παράστασης από άμμο, στοιχείο οικείο της ιστορίας και της ζωής του νησιού. Μετά το φινάλε θα παρουσιαστούν επιπλέον δύο συμφωνικά έργα: «Το πρώτο μου βαλς» και «Το όνειρο».
Μουσική διεύθυνση: Μύρων Μιχαηλίδης / Λιμπρέτο: Τζιοβάνι Ταρτζιόνι-Τοτσέτι, Γκουίντο Μενάσσι / Σκηνοθεσία, σκηνογραφία, σχεδιασμός κοστουμιών: Μάρκο Βολέρι / Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών / Χορωδιακό Σύνολο Ηρακλείου / Διεύθυνση χορωδίας: Λένα Χατζηγεωργίου / Σαντούτσα: Marija Jelic (6 & 8/12), Διαμάντη Κριτσωτάκη (7/12) / Τουρίντου: Dario Di Vietri (6 & 8/12), Hector Lopez (7/12) / Λουτσία: Ελένη Δάβου / Άλφιο: Παντελής Κοντός / Λόλα: Ελένη Μπίκου / Sand Artist: Silvia Emme
Προπώληση εισιτηρίων
Η προπώληση των εισιτηρίων, αξίας 35€, 25€ και 18€ (γενική είσοδος) και 12€ (άνεργοι, ΑμεΑ, τρίτεκνοι, πολύτεκνοι, νέοι έως 25 ετών), ξεκίνησε και το κοινό μπορεί να τα προμηθευτεί από:
● Το Βιβλιοπωλείο Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης (Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο 9:30 - 14:30 και Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 9:30 - 14:00 & 17:30 - 20:30, τηλ.: 2813409247)
● Την ticketservices.gr.
● Το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου, πριν την έναρξη της εκδήλωσης.