Aπό το Lost in Translation της Κόπολα στις αθηναϊκές νύχτες με γιαπωνέζικα ουίσκι, κοιτώντας μέσα από μικρά παράθυρα 44 πορτρέτα του Γιώργου Χατζιμιχάλη, λευκά αριστουργήματα από πεπιεσμένο χαρτί της Marie Michielssen στο Κυκλαδικής Τέχνης, άριες στα αυτιά στις σκονισμένες ή ένδοξες γωνιές της πόλης. Οι επιλογές.
Η ευφρόσυνη επέλαση του ιαπωνικού ουίσκι στην Αθήνα, 20 χρόνια μετά το «Lost in translation»
«For relaxing times, make it Suntory time». Ο Μπιλ Μάρεϊ φέρνει στο στόμα το κρυστάλλινο ποτήρι με το -άκουσον, άκουσον- γιαπωνέζικο ουίσκι που τον πληρώνουν αδρά να διαφημίσει. Βρισκόμαστε στο Τόκιο. Ο χίπστερ σκηνοθέτης που δεν μιλά αγγλικά αρχίζει να ουρλιάζει «cuto!». Aκριβώς 20 χρόνια πριν κοιτούσαμε ως στοιχείο χιουμοριστικό, κάπως καυστικό της ταινίας Lost in Translation την αναφορά στο γιαπωνέζικο ουίσκι που φέρνει έναν σταρ του Χόλιγουντ για να το διαφημίσει, για να κατορθώσει να εδραιωθεί διεθνώς. Τα τελευταία χρόνια, ξεροβήχουμε αμήχανα αφού έχει αποκαλυφθεί το εξαιρετικό μυστικό της δύναμης του ιαπωνικού ουίσκι, που γεννήθηκε πριν από 100 χρόνια και έχει μια ολόκληρη φιλοσοφία και γευστική ανάγνωση πίσω από κάθε γουλιά.
Το ελεγειακό της μητροπολιτικής μελαγχολίας Lost in Translation δεν άφησε πίσω μόνο την ροζ περούκα της Γιόχανσον και το καραόκε ως εμβληματικά σύμβολα διασκέδασης αλλά και το Suntory του Μάρεϊ. Αν ως πριν από δέκα χρόνια έπρεπε να βρεθείς σε μπαρ του Λονδίνου για να γνωρίσεις το εύρος των ουίσκι από την χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, πλέον η Αθήνα έχει γίνει η εύφορη κοιλάδα του. Αποκορύφωμα φυσικά η Japanese pub που έφτιαξε ο Αρης Βεζενές στην οδό Βουλής 35, ένα μικρό αριστούργημα γεύσεων (ο ναός των yakitori) και ποικιλίας Ιαπωνικών spirits με πρωταγωνιστή το ουίσκι. Όμως και το CV Distiller στη Χατζηγιάννη Μέξη 7 έχει μια εντυπωσιακή λίστα, αλλά και το 42 στη στοά της Κολοκοτρώνη έχει ενδιαφέρουσες επιλογές.
Περισσότερο φρουτώδες, με πιο γλυκές νότες, με μια ελαφράδα που δεν συναντάς στα ουίσκι της Σκωτίας, ιδανικό για τους ιδιαίτερους και πιο ντελικάτους ουρανίσκους των Ιαπώνων, η αλήθεια είναι ότι το γιαπωνέζικο είναι προϊόν μιας συνεργασίας που κατέληξε σε λύση της και οδηγήθηκε σε ανταγωνιστικές σχέσεις, ακριβώς 100 χρόνια πριν, το 1923. Ο Shinjiro Torii, φαρμακευτικός αντιπρόσωπος από την Οσάκα, απόκτησε περιουσία παράγοντας το κόκκινο κρασί Akadama και άνοιξε το πρώτο αποστακτήριο ουίσκι στην Ιαπωνία στο Yamazaki, κοντά στο Κιότο. Καθοριστικό είναι το γεγονός ότι χτίστηκε στις όχθες των ποταμών Katsura, Uji και Kizu.
Συνεργάστηκε με τον χημικό Masataka Taketsuru από την Χιροσίμα, o oποίος είχε ταξιδέψει το 1918 στην Σκωτία για να μάθει τα μυστικά του ουίσκι από τα βασικότερα αποστακτήρια της περιοχής. Ο Τorii τον προσέλαβε το 1924 και γεννήθηκε η εταιρία Suntory, που παρήγαγε το πρώτο ιαπωνικό ουίσκι -ευχαριστούμε Lost in translation για τις συστάσεις…
Ο Τaketsuru επιθυμούσε να δημιουργήσει ένα ουίσκι που να συγγενεύει περισσότερο με την δύναμη του σκωτσέζικου. Μαζί με την Rita, την σύζυγό του που γνώρισε και παντρεύτηκε στην Γλασκόβη, δέκα χρόνια μετά δημιούργησε την δική του ετικέτα, την Nikka. Suntory και Νikka παραμένουν οι σημαντικότερες εταιρείες ουίσκι της Ιαπωνίας ως σήμερα, ενώ η ιστορία του Masataka και της Rita έγινε τηλεοπτική σειρά στην ιαπωνική τηλεόραση με 150 επεισόδια.
Το πλέον διάσημο ουίσκι του Suntory είναι το Yamazaki, ένα single malt, ενώ ακολουθεί το επίσης single malt Ηahushu. Η Nikka παράγει το single malt Yoichi σε εκείνο το πρώτο αποστακτήριο στην περιοχή Hokkaido, καθώς και το Miyagikyo από το αποστακτήριο στην εύφορη κοιλάδα Miyagi, βορειοανατολικά του Τόκιο.
Η Ελευθερία Τσέλιου μάς οδηγεί στα παράθυρα- εισόδους σε 44 πορτρέτα του Γιώργου Χατζημιχάλη
Λυγίζεις τα γόνατα, ή καμπουριάζεις την πλάτη τόσο ώστε τα μάτια να κεντράρουν στα μικρά παράθυρα-φινιστρίνια πάνω στο κουτί. Κοιτάς μέσα και σαν κύμα φτάνουν στα μάτια σου οι τόσο χαρακτηριστικές χειρονομίες τού σπουδαίου ζωγράφου Γιώργου Χατζημιχάλη, οι φιγούρες του. 44 πορτρέτα. Αυτό είναι ένα από τα δύο έργα στην έκθεσή του που παρουσιάζεται στην Eleftheria Tseliou Gallery και που αποτελούν προάγγελο για την μεγάλη έκθεση του Χατζημιχάλη που θα γίνει το 2023 στο Μουσείο Μπενάκη. Η Ελευθερία Τσέλιου μας οδηγεί στο έργο και στους κώδικες του Χατζημιχάλη.
«Το έργο του Γιώργου Χατζημιχάλη ”Μία έκθεση πορτρέτων αφιερωμένη στο έργο του Αντονέλλο ντα Μεσσίνα ‘Ο Άγιος Ιερώνυμος στο αναγνωστήριο του’ (περ. 1475)’” είναι το ένα από τα δυο έργα που παρουσιάζονται τη περίοδο αυτή στη γκαλερί, στο πλαίσιο της έκθεσης του με τίτλο ”Δύο Έργα”. Πρόκειται για ένα μεγάλο κουτί, όπου μέσα του αναπτύσσεται μια αυτόνομη έκθεση 44 ζωγραφικών πορτρέτων.
Τα πορτρέτα αυτά, τα βλέπει κανείς μόνο μέσα από αυτά τα -ας τα πούμε- παραθυράκια, που υπάρχουν γύρω γύρω σε όλο το έργο και που καθοδηγούν τη θέαση του, αλλά και που λειτουργούν σαν είσοδοι σε έναν απόλυτα άλλο χώρο. Οι είσοδοι αυτές κάνουν άμεση την αναφορά στο συγκεκριμένο έργο “Ο Άγιος Ιερωνυμος στο σπουδαστήριο του”, όπως και η επιλογή της προσωπογραφίας, βασική θεματική στο έργο του Αντονέλλο ντα Μεσσίνα.
Με τον Γιώργο Χατζημιχάλη συνεργαζόμαστε από το 2010. Μου κάνει πάντοτε εντύπωση ένα σχόλιο που γίνεται μέσα στα χρόνια στις εκθέσεις του, σχετικά με το έργο του και που αποτελεί κοινό παρονομαστή: πως τα έργα του μοιάζουν να είναι πάντοτε τόσο διαφορετικά μεταξύ τους ενώ πραγματεύονται βασικά θέματα που τον απασχολούν διαχρονικά. Το έργο αυτό δεν αποτελεί εξαίρεση. Η μνήμη, το αρχείο, η σχέση με την ιστορία και η γνώση της πρωταγωνιστούν και εδώ, σε ένα έργο πολυδιάστατο που μας υπενθυμίζει, αλλά και που ερευνά, τη σχέση μας με τη ζωγραφική σήμερα.
Είχα τη τύχη να παρακολουθήσω τη κατασκευή του έργου από κοντά αλλά και τη τοποθέτηση του και έτσι να δω και τα 44 πορτρέτα για λίγο εκτός του χώρου τους, μέσα στον χώρο της γκαλερί. Εξαιρετικά εντυπωσιακά καθώς είναι όλα τους, για μια στιγμή αναρωτήθηκα πως θα ήταν η ανάγνωση τους σε έκθεση εκτός του δικού τους χώρου. Η περιήγηση του ματιού, όμως, μέσα στη δική τους αίθουσα, έδωσε στα έργα αυτά άλλη ταυτότητα και μία σημασία που προκύπτει μόνο από την εμπειρία του τρόπου της θέασης τους.»
Eleftheria Tseliou Gallery, Ηρακλείτου 3, Αθήνα. Ως τις 7 Ιανουαρίου 2023
Φίλιπ Γκλας στην Βαλτετσίου, Τζέσι Νόρμαν στην Σουηδίας- Radio Days του Φώτη Καραγιαννόπουλου
Σαββατοκύριακα ανά την Ευρώπη για να δει παραστάσεις όπερας, συναυλίες ιστορικών συμφωνικών ορχηστρών, την Adele, για να πάει σε ένα πριβέ πάρτι φημισμένου club. Επισκέψεις σε μουσεία και αίθουσες Τέχνης και βραδιές σε πίστες. Ο δικηγόρος Φώτης Καραγιαννόπουλος, είναι ένας επίμονος Αθηναίος που με τον ίδιο τρόπο που περιδιαβαίνει την Αθήνα, περπατά στις πόλεις του κόσμου, ξέρει να προσλαμβάνει τις υψηλές συγκινήσεις της μουσικής σε κάθε της γωνία -ακόμα και στις πιο σκονισμένες και σκοτεινές.
Οι αναρτήσεις του είναι το πιο ζηλευτό ημερολόγιο που θα μπορούσε να έχει ένας κριτικός μουσικής, στον χώρο της όπερας κυρίως. Ενας από τους πιο συνεπείς, ενημερωμένους μουσικόφιλους της Αθήνας. Περπάτησε και οδήγησε για χάρη μας σε γειτονιές της πόλης ακούγοντας στα αυτιά του τις φωνές και τη μουσική δημιουργών που αγαπά και εγγράφουν ιδιαίτερα στη συγκεκριμένες περιοχές.
Cecilia Bartoli - Gelido in ogni vena The Vivaldi Album
Πειραιώς. Πατάω shuffle και χαμογελάω, το app με «διαβάζει», σαν κάποιο είδος τεχνητής συναισθηματικής νοημοσύνης. 11 λεπτά, σχεδόν ψιθυριστά, δε βγαίνω απ´το αυτοκίνητο αν δεν τελειώσει αυτή η προσευχή.
Fatma Said - El Helwa Di El Nour
Πλατεία Βάθη(ς), δηλαδή Ανεξαρτησίας - στου Αμπου Μιλάντ έχει πάντα ουρές, όχι σαν αυτές του Μαραί. H Αιγύπτια σοπράνο τραγουδάει σαν άλλη Fairuz. Kαι κάπως έτσι ο Sayed Darwish συναντάει τον Ravel και η Βάθη το Μαραί.
Lisette Oropesa - Juste Ciel Rossini & Donizetti French Bel Canto Arias
Απ' τη Μενάνδρου, στο Εθνικό Θέατρο, η ντίβα της εποχής στα ηχεία εκλιπαρεί τον ουρανό να βάλει τέλος στα βάσανα της, δυναμώνω την ένταση και επιταχύνω ασυνείδητα- συνειδητά προσπερνώντας όσους σουτάρουν χωρίς να εισακούονται απ' τον ουρανό.
Philip Glass: The American Four Seasons -Movement IV Gidon Kremer / London Philharmonic Orchestra
Βαλτετσίου, μπουκάλια πεταμένα, η βίαιη μονοτονία του Γκλας, τι σκεφτόταν όταν έγραφε για συνθεσάιζερ στα 2009, ο Βιβάλντι ήταν μάλλον ο πρώτος μινιμαλιστής και ο Γκλας το ξέρει.
Jessye Norman - Im Abendrot Vier Letzte Lieder
Σουηδίας, κρυφοκοιτάζω μέσα απ' τα κάγκελα της Γενναδείου, πόσα χρόνια πέρασαν απ' την πρώτη ακρόαση, σχεδόν 30 και ακόμα χάσκω κάθε φορά που την ακούω στα «4 Τελευταία Τραγούδια», και ας έχει 3 χρόνια που μας άφησε. Χαίρε Jessye.
Η τραχιά ομορφιά των χρηστικών δημιουργιών της Marie Michielssen από papier-mâché
Η ιέρεια του σύγχρονου designer στο Βέλγιο Marie Michielssen
Εχουν την τραχύτητα του μαρμάρου που έχει καταποντιστεί και βγαίνει στο φως ξανά κάτω από στιβάδες χώματος. Την τραχύτητα των λευκών τοίχων στα νησιά των Κυκλάδων. Βάζα, πιατέλες, φτιαγμένα από papier-mâché, πεπιεσμένο χαρτί, σε μια χειρονομία που εμπεριέχει τις έννοιες της βιωσιμότητας, της μίνιμαλ αισθητικής, της ενστικτώδους σχέσεις με το υλικό. Είναι οι δημιουργίες της περίφημης designer Marie Michielssen που με έδρα την Αμβέρσα του Βελγίου δημιουργεί αντικείμενα για το σπίτι, από έπιπλα ως διακοσμητικά που έχουν μια παγκόσμια αναγνωρισμένη ταυτότητα.
Στο πωλητήριο του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης συναντά κανείς πλέον δυο βάζα και μια πιατέλα της, από πεπιεσμένο χαρτί. Το υλικό που από παιδί αγαπούσε γιατί την υπάκουε πιστά: έπαιρνε το σχήμα που ήθελε, ρουφούσε το χρώμα που τοποθετούσε πάνω του. Γινόταν ακόμα και χρηστικό ενώ μέσω της ανακύκλωσης είχε διαρκώς νέους κύκλους ζωής. Κοιτώντας τα αντικείμενα της σειράς που ονομάζει Earth (γη) δεν μπορείς ως Ελληνας να μην δεις πάνω τους αναλογίες, καμπύλες, γραμμές που θυμίζουν έντονα τις Κυκλάδες.
Κάθε ένα από τα αντικείμενα της σειράς είναι μοναδικό, με την έννοια ότι ακριβώς επειδή είναι φτιαγμένο με πεπιεσμένο χαρτί, δεν υπάρχει όμοιό του, είναι αδύνατον να υπάρξει. Δημιουργεί με οδηγό το ένστικτό, λέει η ίδια, αγαπά να συνθέτει και να ενώνει διαφορετικούς όγκους και σχήματα, ενώ θέλει κάθε αντικείμενο που φέρει την υπογραφή της να έχει χρηστική αξία. Όχι απλά διακοσμητικό, αλλά λειτουργικό, με ρόλο στην καθημερινότητα του κατόχου του.
Moυσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Νεοφύτου Δούκα 4
«Vintage» σκέψεις πάνω από ένα ζουμερό αμερικάνικο μπέργκερ που διαρκεί 25 χρόνια
Τα εγκαίνια του TGI Fridays στην Upper East Side του Μανχάταν το 1965
25 χρόνια; Είναι το ξάφνιασμα, σχεδόν σαν χαστούκι, της συνειδητοποίησης των χρόνων που περνούν αλλά δεν το έχεις αντιλαμβάνεσαι αφού έχει ενσωματωθεί το διαρκές αστικό βίωμα σου σε αυτό. Ναι όλη αυτή η φράση, για ένα ζουμερό αμερικάνικο μπέργκερ, μια σταθερή αξία αλ φρέντο ζυμαρικών, wings βουτηγμένων σε μπάρμπεκιου σος και μπόλικο σουσάμι, ακουμπισμένα όλα στις χαρακτηριστικές λεπτές λωρίδες καρότου μαζί με μοχίτο, bloody Mary. Ο λόγος για το TGI Fridays, που διαβάζω ότι συμπλήρωσε 25 χρόνια στην Ελλάδα.
Δηλαδή τα φοιτητικά χρόνια που οδηγούσαν μετά τη σχολή στην επίφαση της Νέας Υόρκης -εκεί καταστρώθηκαν τα πρώτα σχέδια για ταξίδι στην πόλη των πόλεων, πάνω από medium rare φιλέτα με Jack Daniels σάλτσα με πουρέ πατάτας και τσένταρ ή φαχίτας και τραγανά τάκος. Εκεί που επιστρέφω όλα αυτά τα χρόνια μαζί με τον γιο μου, η δική του επικράτεια του αμερικάνικου diner στην Αθήνα, στη Κηφισιά, στη Γλυφάδα. Εγώ πια με μπολ μπρόκολου κοτόπουλου και κινόα, ο ίδιος με την επανάσταση των υδατανθράκων σε πλήρη εξέλιξη. Το vintage που γίνεται διαρκές, οικογενειακό, όσο διαβάζω το αφιέρωμα του New Yorker στο κατάστημα που εμφανίστηκε πρώτη φορά στο Upper East Side του Μανχάταν τον Μάρτιο του 1965.
*Στις 8 Δεκεμβρίου θα υπάρχουν προσφορές σε όλα τα TGI Fridays.