Απόλυτη ικανοποίηση επικρατεί στην κυβέρνηση για τα αποτελέσματα της μαραθώνιας συνεδρίασης της Συνόδου Κορυφής που αφορούσε τις Ευρωτουρκικές σχέσεις.
Το θρίλερ που εκτυλίχθηκε στις Βρυξέλλες είχε αίσιο τέλος καθώς το κείμενο συμπερασμάτων που εγκρίθηκε ύστερα από 9 ώρες διαβουλεύσεων μεταξύ των ηγετών περιλαμβάνει τις ελληνικές θέσεις όπως αυτές τέθηκαν από τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Σαφές μήνυμα προς την Αγκυρα από την ΕΕ -Ετοιμη για κυρώσεις αν επιβάλλεται
Η πολιτική του καρότου και του μαστιγίου, με την οποία προσήλθε η ελληνική αποστολή στο τραπέζι της Συνόδου, υιοθετήθηκε ύστερα από έντονες διαπραγματεύσεις και στέλνει ένα σαφές μήνυμα στην Άγκυρα. Πλέον, είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχει ο δρόμος της διπλωματίας και του διαλόγου, που μπορεί να αποβεί επωφελής για την Τουρκία ή ο δρόμος της έντασης και των παράνομων ενεργειών που θα επιφέρει τις ανάλογες συνέπειες. Κομβικό είναι το γεγονός ότι η Ευρώπη δηλώνει έτοιμη για την επιβολή των συνεπειών αυτών, σε περίπτωση που η Τουρκία φανεί ανακόλουθη με την πολιτική της αποκλιμάκωσης και την τήρηση του Διεθνούς Δικαίου.
Χθες το βράδυ εκδηλώθηκε η ξεκάθαρη στήριξη Ελλάδας και Κύπρου με την Ένωση να στέλνει ένα μήνυμα ενότητας, αλληλεγγύης και αποφασιστικότητας με την πρόεδρο της Κομισιόν να δηλώνει ότι «κανείς δεν μπορεί να διχάσει την Ευρώπη».
Χρονοδιάγραμμα στην Τουρκία για να αποδείξει ότι θέλει διάλογο
Ως προς τις συνέπειες, γίνεται σαφής αναφορά στα άρθρα 29 και 215 των Συνθηκών της Ένωσης που προβλέπουν την επιβολή κυρώσεων. Επίσης, υπογραμμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρησιμοποιήσει, σε περίπτωση μονομερών ενεργειών και παραβιάσεων του Διεθνούς Δικαίου, όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεση της για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της.
Παράλληλα τίθεται σαφές χρονοδιάγραμμα στην Τουρκία προκειμένου να αποδείξει εμπράκτως ότι παραμένει δεσμευμένη στην διαδικασία διαλόγου καθώς δηλώνεται ότι η ΕΕ θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα λάβει τις κατάλληλες αποφάσεις το αργότερο μέχρι τη σύνοδο του Δεκεμβρίου 2020. Επιπλέον, καθίσταται σαφές ότι οι διερευνητικές επαφές μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας αφορούν την Οριοθέτηση Θαλάσσιων ζωνών (Υφαλοκρηπίδα - ΑΟΖ).
Τέλος, η Σύνοδος Κορυφής καταδικάζει απερίφραστα την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και κάνει ρητή αναφορά στις αποφάσεις και στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την επίλυση του Κυπριακού. Όπως σημείωναν κυβερνητικά στελέχη, ο Πρωθυπουργός έχει τονίσει πολλές φορές ότι ο διάλογος με την Τουρκία είναι ανοιχτός, αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για αυτό είναι να μην υπάρχουν παράνομες ενέργειες εκ μέρους της και «αυτό επιβεβαιώθηκε απόψε».
Ο «μαραθώνιος» για την τελική έκβαση του προσχεδίου συμπερασμάτων
Από την αρχή γνωρίζαμε ότι πρόκειται για μια κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής καθώς οι αποφάσεις που εκλήθησαν να λάβουν οι 27 ηγέτες θα καθορίσουν τις σχέσεις της Ένωσης με την Τουρκία για τα επόμενα χρόνια σε μια σειρά ζητημάτων, όπως το μεταναστευτικό και οι εμπορικές σχέσεις. Οι επαφές του πρωθυπουργού με τον Σαρλ Μισέλ και την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πριν την έναρξη της συνεδρίασης έδειξαν ότι θα χρειαστεί να καλυφθεί αρκετή απόσταση μέχρι να υπάρξει μια συμφωνία. Αυτό πιστοποιήθηκε λίγη ώρα αργότερα, όταν ο πρόεδρος του Συμβουλίου αποφάσισε να ανατρέψει το πρόγραμμα και να ξεκινήσει τις εργασίες με την συζήτηση για την Τουρκία, που αρχικά ήταν προγραμματισμένη για το δείπνο.
Λίγο πριν τις 20.00 ώρα Ελλάδος οι ηγέτες παίρνουν στα χέρια τους το πρώτο σχέδιο του κειμένου συμπερασμάτων. Ελλάδα και Κύπρος το απορρίπτουν αμέσως καθώς δεν αναφέρεται σε κυρώσεις και όπως χαρακτηριστικά ανέφερε μέλος της ελληνικής αποστολής «είχε πολύ καρότο και καθόλου μαστίγιο». Το μπλόκο από ελληνικής πλευράς δίνει σε όλους να καταλάβουν ότι απαιτείται μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση και δεν αρκούν μικρές λεκτικές διαφοροποιήσεις. Η Σύνοδος διακόπτεται και ακολουθεί τετραμερής συνάντηση Ελλάδας, Κύπρου, Γαλλίας και Γερμανίας μαζί με τον κ. Μισέλ. Μετά από μία ώρα συζητήσεων φαίνεται ότι υπάρχει το έδαφος για ένα κοινά αποδεκτό κείμενο και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναλαμβάνει την ευθύνη να παρουσιάσει ένα δεύτερο προσχέδιο.
Χρειάστηκε να περάσουν άλλες τέσσερις ώρες και ένα τρίτο προσχέδιο μέχρι να υπάρξει συμφωνία που να καλύπτει τις ελληνικές και κυπριακές θέσεις απέναντι στην Τουρκία. Λίγα λεπτά πριν τις τρεις τα ξημερώματα ο εκπρόσωπος του Σαρλ Μισέλ ανακοίνωσε το τέλος των εργασιών της πρώτης ημέρας της Συνόδου και έγινε γνωστό ότι οι 27 ηγέτες κατέληξαν σε ένα κείμενο συμπερασμάτων που γίνεται αποδεκτό από όλες τις πλευρές.