Γαρίδες στο χωνάκι, σουβλάκι με καλαμαράκια, nuggets κουνουπιδιού και άλλες νηστίσιμες λιχουδιές για τη Σαρακοστή, τις οποίες τρώμε στα πιο ενδιαφέροντα street food μαγαζιά της πόλης.
Κατεβαίνοντας από το Σύνταγμα την Αθηναΐδος, πριν χρόνια, διασταυρώθηκα λίγο πριν την πλατεία Αγίας Ειρήνης με μια παρέα που ερχόταν από την αντίθετη κατεύθυνση, κρατώντας στο χέρι από ένα χωνάκι γεμάτο με τηγανητά ψαράκια και καλαμαράκια. Η εικόνα μού θύμισε Λονδίνο, όπου το Fish & Chips σερβίρεται έτσι σε υπαίθριες καντίνες που τηγανίζουν μικρά μπακαλιαράκια στο πεζοδρόμιο. Ψαράδες βλέπαμε να τυλίγουν τη λαδόκολλα ή την εφημερίδα, πολύ πιο παλιά, σαν χωνάκι και να τη γεμίζουν με νωπό γαύρο, αθερίνα, καλαμαράκια, σαρδέλα. Είναι μια κλασική, τυπική εικόνα από τη Βαρβάκειο, την Ιχθυόσκαλα του Κερατσινίου, το Πασαλιμάνι και το Μικρολίμανο όπου κάποτε έβγαιναν τα μικρά καΐκια στον μόλο του λιμανιού και πουλούσαν τα ψάρια που μόλις είχαν πιάσει στα δίχτυα τους, μέσα σε ξύλινα καφάσια γεμάτα με χοντροκομμένο πάγο.
Αν έχεις περπατήσει στην παραλία του Βόλου, όλο και σε κάποιο τσιπουράδικο απ' έξω θα έχεις πετύχει την ίδια εικόνα. Εκεί την είδε πρώτη φορά και ο Ζήσης Παπαζήσης, ο εγγονός του παππού που βλέπουμε στη φωτογραφία που κοσμεί τα χωνάκια της street food ψαροταβέρνας «Ζήσης: Ψαράκι στο χωνάκι» στην Αθηναΐδος, στο Μοναστηράκι.
Ο Ζήσης ο νεότερος, το 2017, σκέφτηκε να μεταφέρει αυτή την ιδέα με το χωνάκι από τα ψαροκάικα και τους πάγκους των ψαράδων μέσα στην καρδιά του κέντρου, αντικαθιστώντας όμως το ωμό μικρό ψαράκι και το καλαμαράκι με τηγανητό. «O παππούς μου στον Βόλο, στις αρχές του περασμένου αιώνα, έκανε ρεφενέ με τους φίλους του. Ο καθένας έφερνε ό,τι είχε ή παρήγαγε: άλλος τυριά, άλλος ψάρια, άλλος λαχανικά, άλλος το ψωμί, άλλος το κρασί. Ό,τι περίσσευε στο τέλος, έπαιρναν την εφημερίδα, την έκαναν χωνί και έριχναν μέσα τα τηγανητά ψαράκια για να τα μεταφέρουν στο σπίτι. Δεν εφηύρα τον τροχό, αν κάνεις μια βόλτα στην ψαραγορά στη Βαρβάκειο, τα νωπά ψαράκια στο χωνάκι είναι μια τυπική, συνηθισμένη εικόνα. Αυτό όμως δεν γινόταν με τα τηγανητά ψαράκια ή το καλαμαράκι. Να παίρνεις το χωνάκι σου γεμάτο με τηγανισμένα ψάρια και θαλασσινά και να τα τρως περπατώντας έγινε με τον Ζήση για πρώτη φορά στην Αθήνα», λέει στο iefimerida ο Ζήσης Παπαζήσης.
Η ιδέα άρχισε γρήγορα να γίνεται δημοφιλής, ξετρελαίνοντας φυσικά τους τουρίστες και τραβώντας τα βλέμματα των Αθηναίων, οι οποίοι, μέχρι τότε, το τηγανητό καλαμαράκι το είχαν συνδέσει όχι με street food, αλλά με κάποιο μικρό ταβερνάκι πλάι στη θάλασσα.
Η οικονομική κρίση οδήγησε στη δημιουργική έκρηξη του street food
Λίγο μετά την κρίση του 2010, κι ενώ τα πράγματα είχαν αρχίσει να ζορίζουν στη χώρα, η πόλη, σαστισμένη από τα άδεια τραπέζια και από τα απανωτά λουκέτα, άρχισε να γίνεται δημιουργική. Το «μικρό» έγινε το νέο «μεγάλο», και στο παιχνίδι της εστίασης μπήκαν παρέες ανθρώπων που είχαν παραιτηθεί από τα γραφεία τους ή είχαν χάσει τις δουλειές τους λόγω περικοπών και αναζητούσαν μια οικονομική διέξοδο, κάνοντας κάτι δικό τους.
Το ίδιο συνέβη και με πρώην εργαζομένους της εστίασης που αποφάσισαν ξαφνικά ότι είχε έρθει η ώρα να τολμήσουν να ανοίξουν τη δική τους μικρή επιχείρηση. Μαγαζιά με κλωστές και κουμπιά έκλεισαν και στη θέση τους άνοιξαν μικροί χώροι που με λίγα τραπεζάκια στο πεζοδρόμιο ή με μια ξύλινη μπάρα στηριγμένη στα κολονάκια του δρόμου σαν παγκάκι, πουλούσαν ευφάνταστα street food, finger foods και λιχουδιές στους περαστικούς.
Γρήγορα, έγινε της μόδας όλο αυτό! Παρέες άρχισαν να έρχονται εδώ, όρθιοι, για να διασκεδάσουν στο πεζοδρόμιο με ένα κουτάκι μπύρα ή με ένα κοκτέιλ σερβιρισμένο σε χάρτινο κύπελλο, σαν καφές, τσιμπολογώντας νοστιμιές που ξέφευγαν από το κλασικό σουβλάκι των περασμένων δεκαετιών.
Η εποχή του street food είχε μόλις ανατείλει και μαζί με αυτό ανέτειλε μια νέα urban αισθητική που έδωσε ξανά ζωή στο κέντρο. Πλατεία Αγίας Ειρήνης, Αιόλου, Μητροπόλεως, Βουλής έγιναν η καρδιά του νέου ουρμπανισμού. Το σουβλάκι, αν και δεν έχασε ποτέ την πρωτοκαθεδρία του ως το ωραιότερο street food στον πλανήτη, απέκτησε παρέα: γλυκές ή αλμυρές street food νοστιμιές που τρώγονται με το χέρι εύκολα ή σερβίρονται σε χάρτινες μικρές συσκευασίες για να τις απολαύσεις ακόμα και περπατώντας στην πόλη.
Bao buns, churros, λουκουμάδες, burgers σε κλασικές και απίθανες παραλλαγές, tapas, γιαπωνέζικα sandos με αφράτο milk bread που λιώνει στο στόμα, hot dogs, παγωτά με δημιουργικά twists, βαφλάκια, καυτερές φτερούγες, fried chicken, ανατολίτικες νοστιμιές, έθνικ δάνεια από άλλες χώρες και πολιτισμούς κ.λπ. Οι δε τυρόπιτες και τα σάντουιτς πέρασαν σε άλλο λέβελ φεύγοντας από το κλασικό στυλ και δημιουργώντας μια ολόκληρη βιενουαζερί κουλτούρα με περίτεχνα κρουασάν και λοιπά σφολιατοειδή, γεμισμένα με ό,τι μπορείς να φανταστείς.
Οι σεφ μπήκαν στο παιχνίδι του street food
Σήμερα, το street food, έχοντας απογειωθεί, αποτελεί όχι μια εναλλακτική διατροφή, ούτε μια πρόχειρη λύση, αλλά γίνεται ακόμα και ολοκληρωμένο, ποιοτικό και υγιεινό πλήρες γεύμα σε χαμηλές τιμές (αν και αυτό, σε πολλές περιπτώσεις, είναι υπό συζήτηση). Σεφ μπαίνουν στο παιχνίδι, όπως συνέβη με το σουβλάκι του Hoocut ή με τα σάντουιτς του Borghese στο Παγκράτι ή με τα bao buns που λανσάρισε ο Καλλίδης στο Σύνταγμα, και η λίστα είναι πλέον μακρά. Το ίδιο έγινε και με τη σφολιάτα ή το ψωμί, όπου pastry chefs έκαναν τους φούρνους μπουτίκ με κρουασάν, φοκάτσιες και ψωμί από προζύμι που θέλει 48 ώρες για να ωριμάσει: το τρομερό παιδί στα Ιλίσια, η Kora Bakery στο Κολωνάκι, ο φούρνος του Λυκαβηττού, ο Τάκης στο Κουκάκι, η croissanterie Overoll του Γιάννη Κίκιρα στην Πραξιτέλους.
Στο παιχνίδι μπήκαν δυναμικά και τα vegan street food μαγαζιά, απογειώνοντας το φαγητό χωρίς ζωικά, το οποίο είναι τόσο νόστιμο πλέον, που απευθύνεται σε όλους, κι όχι μόνο στους μυημένους vegan ή vegetarian. Έτσι, βλέπουμε παραλλαγές σε γλυκά, σαλάτες, burgers με φυτικά τυριά, σαλάτες με τρομερά ντρέσινγκ, περίτεχνες προτάσεις για νοστιμιές που τρώγονται στο χέρι.
Η περίοδος της Σαρακοστής που ξεκινά από την Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει το Πάσχα, είναι ιδανική για να δοκιμάσουμε, είτε νηστεύουμε είτε όχι, street food νοστιμιές που είναι νηστίσιμες ή vegan, για να ανακαλύψουμε ότι τελικά το παιχνίδι της γεύσης, όταν είναι δημιουργικό, μπορεί πραγματικά να κάνει τη διαφορά.
Οκτώ σαρακοστιανές street food νοστιμιές που δοκιμάσαμε στην Αθήνα
Ακολουθούν οκτώ δοκιμασμένες επιλογές, όχι μόνο στο κέντρο. Street food λιχουδιές της Σαρακοστής που αξίζει να απολαύσετε.
Γαρίδες στο χωνάκι στον Ζήση
Εδώ θα βρείτε σε χωνάκι εννέα διαφορετικούς τηγανητούς μεζέδες της θάλασσας: αθερίνα, γαύρος, σαρδέλα, καλαμαράκι, μικρό γαριδάκι, sticks μπακαλιάρου, καβουροδαγκάνες, γαρίδες πανέ και ψαροκεφτέδες. Μέσα στο χωνί, στη βάση, μπαίνει ένα τουρσί με λάχανο και καρότο, και από πάνω μπαίνει το τηγανητό ψαράκι ή το καλαμαράκι και σερβίρεται με ένα μικρό ξύλινο πιρουνάκι. Νηστίσιμες-σαρακοστιανές είναι οι γαρίδες, τα καλαμαράκια και οι καβουροδαγκάνες. Οι τιμές ξεκινούν από 4,80 έως 5,50 ευρώ.
Αθηναΐδος 3, Μοναστηράκι, τηλ. 2103211152
Χαλβάς χωρίς ζάχαρη με μέλι και ταχίνι στο Wild soul
Ένα υπέροχο μαγαζί στη Βουλής γεμάτο χρώμα που έχει πίσω του μια πολύ δυνατή φιλοσοφία: στο Wild Souls η καρδιά είναι το απόλυτα φυσικό βούτυρο από καρπούς. Μπορείς να καθίσεις στα τραπεζάκια του και να απολαύσεις έναν οργανικό καφέ με τη συνοδεία νόστιμων υγιεινών πιάτων με φυσικό βούτυρο, παράγωγα του σουσαμιού και των ξηρών καρπών με γεύση που δεν έχεις φανταστεί ότι μπορεί να έχει ένα απολύτως vegan μενού. Δοκιμάστε οπωσδήποτε τον χειροποίητο τραγανό και κρεμώδη χαλβά με μέλι, ταχίνι και εκχύλισμα τσουενίου (φυτό απαραίτητο για την παρασκευή του χαλβά) χωρίς όμως γλουτένη, φοινικέλαιο, ζάχαρη και συντηρητικά. Θα βρείτε σάντουιτς, σαλάτες, γλυκά, smoothies και γευστικά bowls όπως το Almond butter chia bowl, με αμυγδαλοβούτυρο, τσία πουτίγκα, φρούτα εποχής και ξηρούς καρπούς. Οι τιμές των προϊόντων στον κατάλογο των σνακ κυμαίνονται από 3,50 έως 10 ευρώ.
Βουλής 36, Σύνταγμα, τηλ. 2103231438
Κεφτεδάκια από φακές Beluga στο Φakafel
Σε έναν παράλληλο δρόμο στην Ομήρου, στην Αδραμυττίου στη Νέα Σμύρνη, έχει ανοίξει ένα μικρό street food μαγαζί που φτιάχνει φαλάφελ αλλά και φακάφελ, με φακές Beluga. Δοκιμάστε κεφτεδάκια φακής σε μερίδα (€5,90) ή σε αραβική πίτα (€4,20).
Αδραμυττίου 33, Νέα Σμύρνη, τηλ. 2160036052
Σουβλάκι με καλαμαράκι στο Hoocut
Το σουβλάκι του Hoocut είναι δημιουργία των αδερφών Λιάκου του θρυλικού Basegrill. Με ιδιαίτερες κοπές (π.χ. ο γύρος είναι λεπτοκομμένο κρέας), πίτες που ζυμώνονται για το μαγαζί, πατάτες κομμένες στο χέρι και με εξαιρετικό κρέας από αυτόχθονες, αρχέγονες ελληνικές φυλές, όπως ο μαύρος χοίρος ή το καλαρρύτικο πρόβατο, το Hoocut έγινε διάσημο ως το γκουρμέ ποιοτικό και νόστιμο σουβλάκι που φέρνει στο street food την κουλτούρα και το experience ενός hi-end steak house μέσα σε ένα τυλιχτό. Για τη σαρακοστή δοκιμάστε σουβλάκι με τηγανητό καλαμαράκι (€4,50) και σουβλάκι με ντολμαδάκια (€3,20).
Πλ. Αγίας Ειρήνης 9, Μοναστηράκι, τηλ. 2103240026 / Ελευθερίου Βενιζέλου 71, Νέα Σμύρνη, τηλ. 2109344457 / Καραθεοδωρή 1 & Σοφοκλέους, Περιστέρι, τηλ. 2105714860
Νηστίσιμες σαλάτες με θεϊκές ντρέσινγκ στη Marketta
Ένα γλυκό, χαριτωμένο μαγαζάκι στη Λέκκα στο Σύνταγμα, με υπέροχο δροσερό βεραμάν χρώμα που μοιάζει σαν να έχει βγει από γαλλική κομεντί ή από τη σειρά «H Έμιλι στο Παρίσι». Σερβίρει υγιεινά street food και σαλάτες με νόστιμες ντρέσινγκ. Για τη Σαρακοστή επιλέξτε τη σαλάτα με φακές, ελιές, κέιλ, πορτοκάλι και ντρέσινγκ από πορτοκάλι, καβουρδισμένο αμύγδαλο μαζί με κρεμμυδάκι φρέσκο (€7,40) ή τη σαλάτα με πλιγούρι, παντζάρι, φρούτα του δάσους και ντρέσινγκ από κόκκινα φρούτα (€7,40).
Λέκκα 10, Σύνταγμα, 2103225388
French toast από τσουρέκι με καραμελωμένα φρούτα και γιαούρτι σόγιας στο Holy Llama
Ένας αποκλειστικά vegan φούρνος που άνοιξε πρώτα ως εργαστήριο στον Υμηττό και στη συνέχεια απέκτησε ένα κατάστημα στη ζωηρή οδό Νίκης, στο Σύνταγμα. Εδώ μπορείτε να πάρετε νόστιμα street food στο χέρι ή να απολαύσετε τον καφέ και το brunch σας με ολοκληρωμένες, πολύ δημιουργικές vegan επιλογές. Για τη Σαρακοστή σάς προτείνουμε το French toast από βίγκαν τσουρέκι με καραμελωμένα φρούτα (μήλο ή ροδάκινο τους θερινούς μήνες) και γιαούρτι σόγιας με εκχύλισμα βανίλιας (€8).
Νίκης 23, Σύνταγμα, τηλ. 2103318913
Τραγανά nuggets πανέ κουνουπιδιού στο Vegan Vandal
Μέχρι να δοκιμάσω το τηγανητό κουνουπίδι ως ορεκτικό σε sushi bar, πίστευα ότι θα ήταν μια ακόμα εναλλακτική εκκεντρικότητα των σεφ. Τώρα πλέον είμαι μεγάλος φαν. Στο Vegan Vandal, ένα δημιουργικό vegan μπεργκεράδικο στο Παγκράτι, έχουν εξελίξει την ιδέα και το σερβίρουν ως τραγανά nuggets αντί για κοτομπουκιές. Είναι πολύ νόστιμο και σερβίρεται με σως μουστάρδας (€5,50) ή μέσα σε burger με σως μουστάρδας, πίκλα αγγουριού και iceberg (€6).
Αμύντα 15, Παγκράτι, τηλ. 2107214003
Brioche με λουκάνικο tofu στο Avit
Το Avit στη Γλυφάδα είναι ένα feelgood μέρος για brunch και υγιεινό lunch break, όπου μπορείς να απολαύσεις τον καλό καφέ σου με βιγκανιστικές νοστιμιές που πάνε αυτή τη διατροφή ένα βήμα μπροστά με πολλή νοστιμιά. Μπέργκερ με μπιφτέκια από γίγαντες, granola με γιαούρτι από κάσιους, διάφορες δημιουργικές παραλλαγές φυτοφαγικών σάντουιτς και πολλές γλυκές τάρτες. Για τη Σαρακοστή εμείς επιλέξαμε χειροποίητο brioche με λουκάνικο tofu (€2,50) και όλα τα σάντουιτς με μπριός.
Μαραγκού 19, Γλυφάδα, τηλ. 2108949381