Έχουν νόστιμα πιάτα για όλα τα γούστα, ευέλικτα μενού, μεγάλες μερίδες και το κυριότερο: απευθύνονται σε κάθε budget. Σας προτείνουμε τρία δοκιμασμένα μεζεδοπωλεία που έχουν άποψη, ισχυρή προσωπικότητα και ένα φανατικό κοινό που τα έχει κάνει φαινόμενο.
Τα μεζεδοπωλεία λένε τα καταλαβαίνεις καλύτερα αν τα επισκέπτεσαι με μεγάλη παρέα. Μόνο έτσι, παίρνοντας πολλούς μεζέδες στη μέση, μπορείς να έχεις μια σφαιρική άποψη και να μπεις στην καρδιά ενός μαγαζιού, κατανοώντας τη μαγειρική του φιλοσοφία. Στα σωστά μεζεδοπωλεία δεν υπάρχουν κυρίως πιάτα. Όλα φτιάχνονται για να μοιράζονται. Η σωστή ερμηνεία της λέξης μεζεδοπωλείο είναι βασικά η μέθεξη, η κοινοκτημοσύνη, το μοίρασμα, η παρέα. Ίσως γι΄ αυτό μας αρέσει να βγαίνουμε έξω, γιατί το φαγητό είναι πάνω απ' όλα επικοινωνία.
Τα μεζεδοπωλεία μας αρέσουν, γιατί νοσταλγικά μας θυμίζουν το παρελθόν
Το μεζεδοπωλείο έχει τις ρίζες του στο παλιό καφενείο του χωριού που πουλούσε ελιές, βαρελίσια φέτα, πελτέ και λουλάκι για πλύσιμο στο χέρι. Και είχε και τηλέφωνο, αποτελώντας το κέντρο κουτσομπολιού, επικοινωνίας, φορέα νεωτερισμών. Το μεζεδοπωλείο είναι μια νοσταλγική εξέλιξη της μπακαλοταβέρνας ή του νησιώτικου ουζερί, που εκτός από καλό ελληνικό καφέ στη χόβολη και τάβλι, έκανε κυρίως παιχνίδι με μεζέδες και ούζο σε καραφάκι ή χύμα κρασί σε κατρούτσο -το μπακιρένιο κανατάκι που χωράει 1/4 του κιλού κρασί και γι΄ αυτό πήρε το όνομά του από το ιταλικό quartuccio (quarto) που σημαίνει τέταρτο.
Στην Ελλάδα το καφενείο δεν ήταν απλώς ένας χώρος χαλάρωσης για να πιεις ήσυχα ή με παρέα τον καφέ σου, ήταν πάντα συνυφασμένο με το φαγητό και όχι με ό,τι κι ό,τι φαγητό, με τον μεζέ. Πιάτα με λίγο απ' όλα για να μην πιεις ξεροσφύρι το κρασί σου. Γίγαντες, χταποδάκι ξιδάτο ή λιόκαυτο, ντολμαδάκια, φάβα, τυρί, ντομάτα στα τέσσερα, ελιά και ψωμί. Τα μεζεδοπωλεία του σήμερα, λοιπόν, και το καφενείο του χθες, μιλούν την ίδια γλώσσα και υπηρετούν την ίδια ακριβώς κουλτούρα: αυτή του μοιράσματος, του ανοιχτού διαλόγου, του χωρατού, της αμπελοφιλοσοφίας, της παρέας, της επιρροής, της ζύμωσης ιδεών, της σύναξης αυτής «που σαν χωριό αυτόνομο θα ξεδιπλωθεί». Γιατί όλα τα ωραία τελικά στη ζωή ξεκινούν και θα ξεκινούν πάντα από μια παρέα. Κι αυτή είναι η πεμπτουσία του καφενείου, της μπακαλοταβέρνας, του ουζερί, της χασαποταβέρνας, του cafe, του σημερινού wine bar και του νοσταλγικού μεζεδοπωλείου. Είναι αυτό που ο Σαββόπουλος το έκανε τραγούδι, κι ο Μάνος Χατζιδάκις το εξύμνησε μιλώντας για το παλιό Zonars στην Πανεπιστημίου στο οποίο ξημεροβραδιαζόταν τρώγοντας, πίνοντας, τραγουδώντας, μιλώντας. Είναι αυτό που ο σπουδαίος Τζωρτζ Στάινερ το βλέπει όχι απλώς σαν στοιχείο που κάνει το ευρωπαϊκό πνεύμα να ξεχωρίζει, αλλά ως την καρδιά της κουλτούρας μας, τον πυλώνα του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Στο εκπληκτικό βιβλίο του «Η Ιδέα της Ευρώπης» (εκδ. Δώμα, μτφρ. Θάνος Σαμαρτζής) γράφει: «Η Ευρώπη αποτελείται από καφενεία, από cafés. Αυτά εκτείνονται από το αγαπημένο καφενείο του Πεσσόα στη Λισσαβόνα μέχρι τα cafés της Οδησσού, που τα στοιχειώνουν οι κακοποιοί του Ισαάκ Μπάμπελ. Απλώνονται απ’ τα cafés της Κοπεγχάγης, που προσπερνούσε ο Κίρκεγκωρ στους μοναχικούς του περιπάτους, μέχρι τους πάγκους των καφενείων του Παλέρμο. […] Χαράξτε το χάρτη των καφενείων και θα έχετε μια απ’ τις πιο ουσιαστικές οριοθετήσεις της “ιδέας της Ευρώπης”. [...] Το καφενείο είναι τόπος για κρυφές συναντήσεις και για συνωμοσίες, για διανοητικές συζητήσεις και για κουτσομπολιά, για τον Flâneur και για τον ποιητή ή τον μεταφυσικό με το σημειωματάρι του. Είναι ανοιχτό σε όλους, αλλά την ίδια στιγμή είναι μια λέσχη, μια μασονία, που προσφέρει πολιτική ή φιλολογική-λογοτεχνική αναγνώριση και προγραμματική παρουσία. Ένα φλιτζάνι καφέ, ένα ποτήρι κρασί, ένα τσάι με ρούμι σού εξασφαλίζουν έναν χώρο για να δουλέψεις, να ονειρευτείς, να παίξεις σκάκι ή απλά να περάσεις τη μέρα σου καθισμένος κάπου ζεστά. Είναι λέσχη του πνεύματος και ταχυδρομείο του άστεγου. [...] Η “ιδέα της Ευρώπης” θα έχει περιεχόμενο όσο θα υπάρχουν καφενεία».
Εκεί που ο Στάινερ μιλά για καφενεία, εμείς προσθέτουμε στο κάδρο ένα καραφάκι ούζο ή ένα τεταρτάκι κρασί, λίγους μεζέδες, πολίτικα κεφτεδάκια και ηπειρώτικο λουκάνικο, δυο κομμάτια χωριάτικη πίτα ή μια κρητική μαραθόπιτα. Τα δικά μας καφενεία είναι συνυφασμένα με το φαγητό, με τον μεζέ. Παραφράζοντας τον Στάινερ, χαράξτε το χάρτη των σημερινών μεζεδοπωλείων και θα έχετε μια απ’ τις πιο ουσιαστικές οριοθετήσεις της “ιδέας της ελληνικής ψυχής”. Γιατί το καλό μεζεδοπωλείο δεν είναι τυχαία γεμάτο κόσμο, δεν γίνεται χωρίς λόγο φαινόμενο. Γίνεται στέκι γιατί σε σέβεται. Και με τη γεύση και με τις τιμές. Πας και ξαναπάς, γιατί εκεί ξέρεις ότι θα περάσεις σίγουρα ωραία με την παρέα σου, θα φας καλά, θα εξυπηρετηθείς τίμια και όταν θα έρθει ο λογαριασμός θα νιώσεις ότι κάποιος σε σέβεται.
Χαράξτε, λοιπόν, τον χάρτη των αγαπημένων σας μεζεδοπωλείων και θα έχετε μια απ’ τις πιο ουσιαστικές οριοθετήσεις αυτού που σημαίνει για εσάς φίλος, παρέα, συντροφιά, συνενοχή, απόλαυση, σεβασμός. Εγώ τουλάχιστον έτσι καταλαβαίνω ότι ένα μεζεδοπωλείο αξίζει: είναι αυτό που θα σε κάνει να περάσεις καλά και θα θες να συστήσεις και στους φίλους σου. Κι αυτό είναι τελικά η δική σου ένδειξη σεβασμού σε ένα μέρος που αξίζει να γίνει στέκι σου.
Η δύναμη της νοσταλγίας
Πέρα όμως από τη σωστή σχέση ποιότητας-γεύσης-ποσότητας-τιμής, ένα βασικό στοιχείο που κάνει δημοφιλή τα μεζεδοπωλεία είναι η νοσταλγία: Από τη διακόσμηση που φέρνει στο σήμερα τις παραδόσεις του χθες, κάνοντας επίκληση σε σύμβολα μιας άλλης εποχής, όπως είναι το παλιό μεταπολεμικό περίπτερο του '50, το μπακάλικο του χωριού, το καπηλειό, την μπακαλοταβέρνα με τα καλάθια, τα ματσάκια με ρίγανη, τα σακιά με τα όσπρια και τις σέσουλες, τις παλιές ζυγαριές, τις κονσέρβες του πελτέ, τα κρεμασμένα αλλαντικά, τις πλεξούδες με σκόρδο, τα βαρέλια με το κρασί, τα μεζεδοπωλεία του σήμερα φέρνουν λίγη από την (εξιδανικευμένη ενδεχομένως) γοητεία του παλιού στο σήμερα, φέρνουν έναν αέρα χωριού στην πόλη, δημιουργώντας έναν νοσταλγικό θύλακα σε έναν κόσμο που τρέχει με ταχύτητες 5G.
3 μεζεδοπωλεία στην Αθήνα που αξίζει να επισκεφθείτε
Στη λίστα που ακολουθεί έχω συγκεντρώσει τρία μεζεδοπωλεία που έχω δοκιμάσει (και ξαναδοκιμάσει) και συστήνω ανεπιφύλακτα στους φίλους μου. Τρία δημοφιλή μαγαζιά σε διαφορετικές περιοχές της Αθήνας που έχουν όλα αυτά τα στοιχεία που αναφέρθηκαν παραπάνω, στοιχεία που τα έχουν κάνει «φαινόμενο». Εδώ τα τραπέζια είναι σπανίως άδεια γιατί το φαγητό είναι νόστιμο και σε καλές τιμές (και στα τρία οι τιμές κυμαίνονται από 15 με 22 ευρώ το άτομο κατά μέσο όρο). Εδώ υπάρχει όλη αυτή η νοσταλγία για το χθες, υπάρχει η ρίζα της ιδέας του καφενείου όπως την όρισε ο Στάινερ, αλλά σε μια ελληνική εκδοχή: ως τόπος όπου η παρέα μαζεύεται για να επικοινωνήσει, να ανταλλάξει ιδέες, να κάνει πλάκα, να περάσει καλά πάνω από ξέχειλα πιάτα γεμάτα χορταστικούς μεζέδες που όταν τους δοκιμάσεις θες να τους μοιραστείς οπωσδήποτε με όσους αγαπάς.
Το δράμι στη Γλυφάδα
Ένας χώρος που μοιάζει με παλιό μπακάλικο του '50. Έχει φορτωμένα ράφια με κονσέρβες ντοματοπελτέ και βάζα με μαρμελάδες, μια ζυγαριά παλιά στην είσοδο για να καλωσορίζει τους πελάτες, διακοσμητικά βαρέλια κρασιού στους τοίχους, μια παλιά μασίνα να ζεσταίνει το χώρο, πλεξούδες σκόρδου κρεμασμένες σαν γιρλάντες από τα ξύλινα πάτερα της οροφής, κοφίνια γεμάτα λαχανικά, αλλαντικά και ματσάκια μυρωδικών, γιρλάντες αποξηραμένης ντομάτας και παλιούς μεταλλικούς δίσκους... Έχει με λίγα λόγια ατμόσφαιρα από ασπρόμαυρη ελληνική ταινία όπως ο Μπακαλόγατος (Της Κακομοίρας).
Το φαγητό εδώ πατάει στην ελληνική παραδοσιακή κουζίνα αλλά με δημιουργικές, σύγχρονες γευστικές πινελιές, απογειώνοντας έξυπνα κλασικές νοστιμιές (πχ η σαλάτα σπανακόπιτα σερβίρεται με σπανάκι, φέτα, μυρωδικά και με μια λεπτή τραγανή τηγανητή κρούστα από πάνω παραπέμποντας στο φύλλο της σπανακόπιτας).
Δοκιμάστε οπωσδήποτε την πηλιορείτικη τηγανιά μανιταριών με καραμελωμένα ντοματίνια και καπνιστό τυρί Μετσόβου (φοβερός μεζές) και τη χοιρινή τηγανιά με καραμελωμένα κρεμμύδια και μια απίθανη σάλτσα. Οι μερίδες είναι μεγάλες και τα πολλά από τα πιάτα συνοδεύονται από πατάτες τηγανητές σε διάφορες εκδοχές (λεπτές κομμένες στο χέρι σε μικρά νόστιμα χειροπιήτα τσιπς φρέσκιας πατάτας).
Info: Λαοδίκης 22, Γλυφάδα, τηλ. 2108944959
Η Βασιλική στα Άνω Πατήσια
Η Βασιλική έχει ένα κόλπο που την έχει κάνει ακαταμάχητη: συνδυάζει το σουβλάκι, το φαγητό ταβέρνας και τους μεζέδες ενός καλού ελληνικού μεζεδοπωλείου. Τρία σε ένα και έτσι καλύπτει κάθε γούστο. Ίσως γι αυτό είναι συνέχεια γεμάτη (δεν πέφτει καρφίτσα), αλλά όχι μόνο γι΄αυτό. Ο αληθινός λόγος που είναι τόσο δημοφιλής είναι γιατί έχει φοβερό φαγητό σε πολύ καλές τιμές, με μια δημιουργική ματιά.
Ο χώρος είναι ζεστός, στα τραπέζια με τις καρέκλες καφενείου έχει βαζάκια με λουλούδια, στους τοίχους έχει κρεμασμένα παλιά παράθυρα και ξύλινα παντζούρια με στόρια από αυτά που είχαν οι παλιές μονοκατοικίες στα Πατήσια και την Κυψέλη, έτσι που ο εσωτερικός της χώρος θυμίζει σκηνικό παλιάς αυλής, μιας γειτονιάς του '40 και του '50 με ένα ξύλινο μάλιστα περίπτερο σε μια γωνιά, με κρεμασμένα περιοδικά εκείνης της εποχής. Δοκιμάστε οπωσδήποτε τα τραγανά καλτσούνια με ανθότυρο και μέλι αλλά και αυτά με τα χόρτα ή τη μαραθόπιτα.
Το μεσσηνιακό ταλαγάνι στη σχάρα είναι ωραίος μεζές, ενώ από κρέας καταπληκτικά είναι και τα αρνίδια παϊδάκια και το Χοιρινό του Μιχάλη που είναι μαριναρισμένο στην βέργα.
Info: Μαρκορά 25, Άνω Πατήσια, τηλ. 2102116008
Το Μικιό στο Παλαιό Φάληρο
Ένα αυθεντικό κρητικό μεζεδοπωλείο που θα σε στοιχειώσει με τις τραγανές του μαραθόπιτες, τον κρητικό ντάκο που έρχεται στο τραπέζι ζουμερός όπως τον τρώνε στο Ηράκλειο και με τις γιαγιαδίστικες τηγανητές πατάτες του που σερβίρονται με χοντρό αλάτι (το μαζεύει ο Πέτρος με το χέρι μόνος του από τα βράχια της θάλασσας στα Σφακιά).
Στο Μικιό έφαγαν κατά τύχη ένα καλοκαίρι και οι Pink Martini και έκτοτε όποτε έρχονται Ελλάδα περνούν στάνταρ από την Αγίου Αλεξάνδρου για να να φάνε απάκι και να πιουν Μαρουβά, το χανιώτικο κρασί ή να τσουγκρίσουν τα ποτήρια με τη ρακή τους, τσιμπολογώντας από το πιάτο με το Αόρι, τον ξηρό κρητικό ανθότυρο με πιπέρι, που είναι ο τέλειος μεζές.
Το Αόρι, ο ξηρός κρητικό ανθότυρος με πιπέρι στο Μικιό στο Παλαιό Φάληρο το Αόρι / Φωτογραφία: Μάνος Λειβαδάρος/iefimerida
Στον ζεστό χώρο που θα σας φτιάξει το κέφι με τα χρώματα και με τα ξύλινα αλλά και παραδοσιακά κρητικά στολίδια του θα σας υποδεχτεί η Ελίζα, το κορίτσι του Πέτρου, που έχει κρητικές ρίζες και ξέρει τι θα πει τραπέζι εθιστικό και νόστιμο. Δοκιμάστε οπωσδήποτε απάκι κοτόπουλο σε υπέροχη σάλτσα μουστάρδας, τις αυθεντικές σφακιανές πίτες, μία από τις σαλάτες υπερπαραγωγή (ειδικά αυτή με το ρόδι) και τα λουκανικάκια του Ρεθύμνου (βουτώντας πρόστυχα τις πατάτες τηγανητές στη σάλτσα τους).
Το μαγαζί έχει το δικό του φανατικό κοινό από το 2010, πιστούς πελάτες που αυγατίζουν από στόμα με στόμα, γιατί αυτό έχουν τα καλά μεζεδοπωλεία: όταν φας κάπου ωραία θες να πας κι άλλους φίλους σου κι εκείνοι μετά άλλους δικούς τους, δημιουργώντας μια αλυσίδα αγάπης και νοστιμιάς που ταξιδεύει παντού από στόμα σε στόμα.
Info: Αγίου Αλεξάνδρου 58, Παλαιό Φάληρο, τηλ. 2155509203
- ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
- Όλη η Αθήνα μιλάει για τη «Λόντζα της γειτονιάς» -Το γιαγιαδίστικο «fast food» στα Εξάρχεια με γίδα βραστή και χυλοπίτες
- Πού θα φάμε στην Αθήνα γιαγιαδίστικο, νόστιμο φαγητό σαν σπιτικό -Τα γαστροκουτούκια έγιναν τάση
- Δοκιμάσαμε τα πιάτα του πολυσυζητημένου Tsiftis gastrokoutouki -Υπέροχη, μοντέρνα ελληνική κουζίνα από το χωριό