Η επίσημη δικαιολογία που επικαλέστηκαν στην Άγκυρα για την αλλαγή του ονόματος της Τουρκίας σε Türkiye ήταν για να μην συγχέεται η χώρα με τη… γαλοπούλα – “turkey”, όπως λέγεται στα Αγγλικά.
Στο λεξικό του Cambridge η λέξη «γαλοπούλα», πέρα από το πουλί που κατάγεται από τη Βόρεια Αμερική, ορίζεται ως «κάτι που αποτυγχάνει άσχημα» ή «ένα ηλίθιο ή ανόητο άτομο».
Την Πέμπτη, κατόπιν του σχετικού αιτήματος της κυβέρνησης Ερντογάν, τα Ηνωμένα Έθνη συμφώνησαν να αναγνωρίσουν την αλλαγή αυτή, σε μια κίνηση, που σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλιούτ Τσαβούσογλου, θα «αυξήσει την αξία του εμπορικού σήματος της χώρας»
Για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που διεκδικεί τον Ιούνιο του 2023 την επανεκλογή του στην προεδρία της Τουρκίας, το νέο όνομα της χώρας εκφράζει «με τον καλύτερο τρόπο την κουλτούρα, τον πολιτισμό και τις αξίες του τουρκικού έθνους». Διεθνείς οργανισμοί υποχρεούνται τώρα να χρησιμοποιούν το νέο όνομα της χώρας, αλλά όπως σημειώνει στο CNN ο πρόεδρος της δεξαμενής σκέψης EDAM, που εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη, Σινάν Ουλγκέν, «θα χρειαστούν πιθανώς πολλά χρόνια προτού η διεθνής κοινή γνώμη χρησιμοποιεί το “Türkiye” στη θέση του ονόματος «Τουρκία». Άλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που η Τουρκία επιχειρεί να αλλάξει το όνομά της, καθώς αντίστοιχη απόπειρα είχε γίνει και στα μέσα της δεκαετίας του 1980 επί πρωθυπουργίας Τουργκούτ Οζάλ, χωρίς τελικά να περάσει.
Πολιτικοί λόγοι πίσω από την απόφαση Ερντογάν για την αλλαγή του ονόματος της Τουρκίας
Αναλυτές εκτιμούν ότι πιθανώς να υπάρχουν και πολιτικά κίνητρα πίσω από την απόφαση Ερντογάν για την αλλαγή του ονόματος της χώρας του, καθώς του χρόνου τέτοια εποχή στήνονται οι κάλπες για τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές μεσούσης μάλιστα μιας δεινής οικονομικής κρίσης με τον πληθωρισμό να καλπάζει σε δυσθεώρητα ύψη και το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου να εκτινάσσεται κατά 98,5% σε ετήσια βάση τον Απρίλιο στα 6,11 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της Τουρκίας.
Αν και ο Ουλγκέν θεωρεί ότι δεν πρόκειται για προεκλογικό πυροτέχνημα του Ερντογάν, για τον Φραντσέσκο Σικάρντι της δεξαμενής σκέψης Carnegie Europe πρόκειται για «άλλη μια στρατηγική της τουρκικής κυβέρνησης να κάνει άνοιγμα στους εθνικιστές ψηφοφόρους σε μια κρίσιμη χρονιά για την πολιτική σκηνή της Τουρκίας». Η χρονική συγκυρία της αλλαγής του ονόματος είναι «κρίσιμη» για τις εκλογές του ερχόμενου έτους, λέει. «Η απόφαση για την αλλαγή του ονόματος ανακοινώθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν ο Πρόεδρος Ερντογάν υπολειπόταν σε όλες τις δημοσκοπήσεις και η χώρα διήνυε μια από τις χειρότερες οικονομικές κρίσεις της τελευταίας εικοσαετίας».
Ο Ερντογάν είδε με την πάροδο των χρόνων να κατρακυλά σημαντικά η δημοτικότητά του, ενώ τελευταία δημοσκόπηση κατέγραψε σχεδόν ισοψηφία μεταξύ του κυβερνητικού του συνασπισμού και τριών κομμάτων της συμμαχίας της αντιπολίτευσης με το AKP στο 26,5% από 42,6% που είχε λάβει στις βουλευτικές εκλογές του 2018.
Σε εποχές κρίσεων ο Ερντογάν, όπως σημειώνουν αναλυτές, τείνει να καταφεύγει σε λαϊκιστικές κινήσεις προκειμένου να εκτρέψει την προσοχή της κοινής γνώμης από τα εσωτερικά προβλήματα της Τουρκίας. Η οικονομική κρίση, που ήδη ώθησε πολλούς Τούρκους να κατέβουν στους δρόμους, προκαλεί πονοκέφαλο εδώ και καιρό στην κυβέρνησή του. «Το νέο όνομα θα εκτρέψει από τη μία την προσοχή του εσωτερικού του ακροατηρίου από τα πιο πιεστικά προβλήματα και θα δώσει στον Ερντογάν άλλο ένα επιχείρημα για τις προσπάθειές του να αναδείξει ένα ισχυρότερο, πιο παραδοσιακό πρόσωπο της Τουρκίας», λέει ο Σικάρντι.
Αυτό άλλωστε είχε κάνει και προ διετίας, όταν αποφάσισε την μετατροπή της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε τέμενος. «Ο Ερντογάν αναζητά τη σωτηρία σε λαϊκιστικές πολιτικές εθνικής ταυτότητας αδυνατώντας να παρουσιάσει συγκεκριμένες πολιτικές για τη διαχείριση των οικονομικών και πολιτικών προβλημάτων» της Τουρκίας, είχε σχολιάσει τότε η πολιτική αναλύτρια Σερέν Κορκμάζ. «Ρίχνει νερό στο μύλο του τουρκικού εθνικισμού και ισλαμισμού και στοχοθετεί στελέχη της αντιπολίτευσης». Ένα πρόσθετο κίνητρο του Ερντογάν, σύμφωνα με τον Σικάρντι, για την υιοθέτηση του νέου ονόματος “Τurkiye” είναι ότι επιδιώκει μια θέση στα ιστορικά βιβλία της χώρας δίπλα στον Κεμάλ Ατατούρκ επί των ημερών του οποίου είχε υιοθετηθεί το όνομα “Τουρκική Δημοκρατία» για τη χώρα που αναδύθηκε από τις στάχτες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.