Τη δεκαετία του 90' η γνωστή αλυσίδα εστιατορίων Pizza Hut έκανε πολλές ιδιαίτερες διαφημίσεις, που «ταξίδεψαν» τη διάσημη αμερικανική πίτσα ανά τον κόσμο, αλλά η πιο φημισμένη ήταν αυτή με πρωταγωνιστή τον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που έφυγε από τη ζωή το βράδυ της Τρίτης.
Θρυλική παραμένει μέχρι σήμερα η διαφήμιση της Pizza Hut με τον άλλοτε γενικό γραμματέα της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσοφ, που έφυγε το βράδυ της Τρίτης από τη ζωή, διάρκειας 1 λεπτού και 10 δευτερολέπτων, μαζί με την 10χρονη τότε, εγγονή του Αναστασία, η οποία έτρωγε ένα κομμάτι πίτσα στη πιτσαρία. Ακριβώς δίπλα τους βρισκόταν μία οικογένεια, η οποία αναγνώρισε αμέσως τον Γκορμπατσόφ.
«Εξαιτίας του βρισκόμαστε στο χείλος της οικονομικής καταστροφής», είπε ο μεσήλικας πατέρας, που δεν ήταν ικανοποιημένος με το άνοιγμα των αγορών. «Εξαιτίας του έχουμε ελευθερία», ήταν η απάντηση του γιου του. Στο ίδιος μήκος κύματος και η μητέρα του. «Εξαιτίας του είμαστε ελεύθεροι να φάμε την πίτσα μας», κατέληξε η μητέρα και η συζήτηση κάπου εκεί έκλεισε. Το μήνυμα της διαφήμισης ήταν ότι «η πίτσα ενώνει».
Ο άλλοτε γενικός γραμματέας της Σοβιετικής Ένωσης είχε υπεραμυνθεί της επιλογής του, λέγοντας ότι η πίτσα «δεν είναι μόνο τροφή, είναι κοινωνικοποίηση. Αν δεν έβλεπα ότι ωφελεί τους ανθρώπους, δεν θα είχα συμμετάσχει». Βέβαια, οι πολιτικοί του αντίπαλοι δεν υιοθέτησαν την άποψή του και σχολίαζαν δηκτικά ότι «σε λίγο θα διαφημίζει και σερβιέτες». Αυτές οι επιθέσεις τον ανάγκασαν να απαντήσει και να πει ότι «βρίσκομαι στη διαδικασία δημιουργίας μιας βιβλιοθήκης και ενός αρχείου της περεστρόικα και το έργο αυτό απαιτεί μεγάλα χρηματικά ποσά».
To παρασκήνιο της διαφήμισης
Αν και έχουν περάσει πολλά χρόνια, λίγα έχουν γίνει γνωστά για το πώς ο πρώην πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωση, Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, πρωταγωνίστησε στη διαφήμιση της Pizza Hut.
Η Pizza Hut βρήκε το πρόσωπο που θα μετέφερε «μια ιδέα που θα ταξίδευε σε όλες τις ηπείρους» ανέφεραν πηγές που συμμετείχαν στο διαφημιστικό, τις οποίες επικαλείται το περιοδικό Foreign Policy.
Η εταιρεία, η οποία επέκτεινε τότε το δίκτυό της στη Ρωσία, επέλεξε να αγνοήσει τη χαμηλή δημοτικότητα του σοβιετικού ηγέτη στη Ρωσία. Ο ίδιος ο Γκορμπατσόφ φέρεται να ήταν διστακτικός να συμμετάσχει στο εγχείρημα.
Σύμφωνα με το περιοδικό Foreign Policy, η σύζυγός του έπαιξε ρόλο στον δισταγμό του, καθώς ανησυχούσε ότι η συμμετοχή στην προώθηση αλυσίδας εστιατορίων από τη Δύση, θα έβλαπτε περαιτέρω την εικόνα του Γκορμπατσόφ.
Τελικά, ο πρώην πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης συμφώνησε, αν και όχι χωρίς όρους, σύμφωνα με το περιοδικό. Είχε τον τελευταίο λόγο στο σενάριο της διαφήμισης και δεν θα έτρωγε ο ίδιος πίτσα, ισχυριζόμενος ότι θα ήταν ακατάλληλο ως πρώην ηγέτης.
Η Pizza Hut απογοητεύτηκε από αυτή την απόφαση, αλλά κατόρθωσε να κάνει έναν συμβιβασμό. Η εγγονή του, η Αναστάσια Βιργκανσκάγια, έφαγε πίτσα στο διαφημιστικό. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της διαφημιστικής εταιρείας BBDO Τεντ Σάιν, ο Γκορμπατσόφ δεν απέρριψε την προσφορά να δοκιμάσει πίτσα πίσω από τις κάμερες.
Σύμφωνα με τον Σκοτ Χίλμπινγκ, υπεύθυνο διαφήμισης της Pizza Hut, ο Γκορμπατσόφ προκάλεσε τη συμμετοχή του στην εκστρατεία λέγοντας ότι «η πίτσα είναι για όλους». Αλλά αυτό δεν ήταν το μόνο κίνητρο – ο Γκορμπατσόφ ομολόγησε ότι χρειαζόταν επίσης τα χρήματα για να χρηματοδοτήσει το Ίδρυμα Γκορμπατσόφ.
Το ποσό που καταβλήθηκε δεν έχει αποκαλυφθεί, ωστόσο, το Foreign Policy εκτιμά ότι πρόκειται για τουλάχιστον επταψήφιο σε σημερινά δολάρια, ενώ ο προϋπολογισμός για την κινηματογράφηση γενικά εκτιμάται σε «λίγα εκατομμύρια δολάρια».
Πρωταγωνιοτής και σε διαφήμιση της Louis Vuitton
Το 2007 ο Γκορμπατσόφ επανέλαβε το πείραμα και αυτή τη φορά εμφανίστηκε στη διαφημιστική καμπάνια του οίκου μόδας Louis Vuitton. Φωτογραφήθηκε στο εσωτερικό πολυτελούς λιμουζίνας, σκεφτικός και προβληματισμένος.
Το μήνυμα της φωτογραφίας ήταν: ο μεγάλος πολιτικός χρησιμοποιούσε βαλίτσες Louis Vuitton για τα ταξίδια του, που καθόριζαν το μέλλον του κόσμου. Μέσα στη βαλίτσα φαίνεται ένα περιοδικό. Ο τίτλος στο εξώφυλλο του περιοδικού που ξεπροβάλλει απ’ την ανοιχτή βαλίτσα γράφει στα ρώσικα: «Η δολοφονία του Λιτβινιένκο: Ήθελαν να παραδώσουν τον ύποπτο για 7 χιλιάδες δολάρια».
Αναφερόταν στην υπόθεση του μυστικού πράκτορα Αλεξάντερ Λιτβινιένκο, που είχε διαφύγει στο Λονδίνο, ύστερα από αποκαλύψεις που ενέπλεκαν τον Βλάντιμιρ Πούτιν. Ο Λιτβινιένκο δηλητηριάστηκε με ραδιενεργή ουσία και κατηγόρησε τον Πούτιν ότι κρυβόταν πίσω από τη δολοφονία του, λίγες ημέρες προτού καταλήξει. Όταν κυκλοφόρησε η διαφήμιση ήταν προφανές ότι το περιοδικό δεν επιλέχθηκε τυχαία. Παρ’ όλα αυτά, οι επίσημες δηλώσεις των εκπροσώπων της εταιρείας διαβεβαίωναν ότι οι τίτλοι δεν είχαν καμία σχέση με τη διαφήμιση. «Αν θέλαμε να περάσουμε κάποιο μήνυμα, δεν θα βάζαμε το περιοδικό ανάποδα και τόσο μικρό ώστε να χρειάζεσαι μεγεθυντικό φακό για να δεις τα γράμματα». Υποστήριξαν ότι μοναδική τους έγνοια ήταν να φανεί ρεαλιστική η φωτογραφία και η υπόθεση Λιτβινιένκο βρισκόταν στο εξώφυλλο κάθε ενημερωτικού εντύπου. Ο Γκορμπατσόφ είχε βάλει το χεράκι του; Δεν έχει και πολύ σημασία. Άλλωστε αν ήθελε να διαμαρτυρηθεί για την δολοφονία ενός πράκτορα μπορούσε να κάνει δηλώσεις και όχι διαφημίσεις.