Το κοτόπουλο είναι το πολυπληθέστερο γεωργοκτηνοτροφικό ζώο και η κυριότερη πηγή ζωικής πρωτεΐνης για τους ανθρώπους.
Με έναν κατ' εκτίμηση παγκόσμιο πληθυσμό περίπου 24 δισεκατομμυρίων (αν και ασφαλώς κανένας δεν έχει καταφέρει να μετρήσει όλα τα κοτόπουλα του κόσμου), ξεπερνάει κατά πολύ σε αριθμό όλα τα άλλα πουλιά. Όμως, παρά την πανταχού παρουσία και τη σημασία του, εδώ και δύο αιώνες οι βιολόγοι δυσκολεύονται να εξηγήσουν πώς το κοτόπουλο έγινε… κοτόπουλο.
Η πρώτη εκτεταμένη γενετική μελέτη του πλήρους γονιδιώματος του κοτόπουλου συμπέρανε ότι η εξημέρωσή του από ένα πολύχρωμο είδος φασιανού άρχισε περίπου το 7.500 π.Χ. από ανθρώπους στο βόρειο μέρος της Νοτιοανατολικής Ασίας ή στη Νότια Κίνα. Στη συνέχεια, οι έμποροι το μετέφεραν σε όλη την Ασία και τελικά σε κάθε ήπειρο, με εξαίρεση την Ανταρκτική.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Μινγκ-Σαν Γουάνγκ του Ινστιτούτου Ζωολογίας Κουμίνγκ της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας «Cell Research», σύμφωνα με το «Science», αλληλούχισαν (διάβασαν») τα πλήρη γονιδιώματα 863 σύγχρονων κοτόπουλων και πουλιών από την Ασία και την Αφρική και μετά τα συνέκριναν μεταξύ τους. Συμπέραναν, έτσι, ότι τα σύγχρονα κοτόπουλα προέρχονται κυρίως από εξημερωμένους και άγριους προγόνους που κάποτε ζούσαν στην περιοχή της Μιανμάρ, του Λάος, της Ταϊλάνδης και της Νότιας Κίνας.
«Τα ευρήματά μας έρχονται σε αντίθεση με προηγούμενους ισχυρισμούς ότι τα κοτόπουλα εξημερώθηκαν στη βόρεια Κίνα και στην κοιλάδα του Ινδού ποταμού», ανέφεραν οι ερευνητές, οι οποίοι θεωρούν ως άμεσο πρόγονο του κοτόπουλο ένα πουλί της ζούγκλας (Gallus gallus spadiceus).
Τι δείχνουν τα οστά κοτόπουλου που βρήκαν αρχαιολόγοι
Ο Δαρβίνος είχε προτείνει αυτό το πουλί ως πρόγονο του κοτόπουλου, αλλά είχε θεωρήσει «πατρίδα» του τελευταίου την Ινδία. Οι αρχαιολόγοι, με βάση οστά κοτόπουλων που έχουν βρει κατά καιρούς, θεωρούσαν ότι οι άνθρωποι εξημέρωσαν το κοτόπουλο πριν περίπου 9.000 χρόνια στη Βόρεια Κίνα και ξανά πριν 4.000 χρόνια στο Πακιστάν.
Άλλοι, πάντως, επιστήμονες, όπως ο αρχαιολόγος Τζόναθαν Κενόγιερ του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν-Μάντισον, εμφανίστηκαν επιφυλακτικοί κατά πόσο όντως το κοτόπουλο εμφανίστηκε αρχικά στη ΝΑ Ασία, καθώς, όπως είπαν, αυτό πρέπει να επιβεβαιωθεί από ανάλυση αρχαίου DNA πουλερικών, που ακόμη δεν έχει βρεθεί. Παραμένει ασαφές τι ώθησε τους ανθρώπους να εξημερώσουν το κοτόπουλο, οι πρώτες ποικιλίες του οποίου ήταν πολύ πιο κοκαλιάρικες, έκαναν λιγότερα αυγά από ό,τι σήμερα και επιπλέον απειλούνταν από ουκ ολίγους θηρευτές.
Μερικοί επιστήμονες πιστεύουν πως το αρχικό κίνητρο των ανθρώπων ήταν ότι τα πρώτα κοτόπουλα είχαν εξωτικό φτέρωμα ή τους εντυπωσίαζαν για τις μαχητικές ικανότητές τους (βλ. κοκορομαχίες και σήμερα).