Ένα νέο στέλεχος του κορωνοϊού, που πιστεύεται ότι προήλθε από την Ισπανία, έχει εξαπλωθεί σε ολόκληρη την Ευρώπη, και μάλιστα αφορά τις περισσότερες νέες περιπτώσεις μόλυνσης που έχουν αναφερθεί σε αρκετές χώρες της Γηραιάς Ηπείρου, σύμφωνα με τα ευρήματα νέας μελέτης.
Σύμφωνα με τους Financial Times, το νέο στέλεχος προήλθε από Ισπανούς εργάτες γης και εξαπλώθηκε ραγδαία σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης από το καλοκαίρι, και πλέον αντιπροσωπεύει την πλειονότητα των νέων περιπτώσεων Covid-19 σε πολλές χώρες και πάνω από το 80% στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων που παρακολουθεί τον ιό μέσω των γενετικών του μεταλλάξεων περιέγραψε την ασυνήθιστη εξάπλωση του στελέχους, που ονομάζεται 20A.EU1, σε ερευνητικό έγγραφο που θα δημοσιευόταν την Πέμπτη.
Η εργασία τους δείχνει ότι οι άνθρωποι που επέστρεψαν από διακοπές στην Ισπανία διαδραμάτισαν βασικό ρόλο στη μετάδοση του ιού σε όλη την Ευρώπη, δημιουργώντας ερωτήματα σχετικά με το εάν το δεύτερο κύμα στην ήπειρο θα μπορούσε να μειωθεί με βελτιωμένη παρακολούθηση σε αεροδρόμια και άλλους κόμβους μεταφορών. Επειδή κάθε στέλεχος έχει τη δική του γενετική υπογραφή, μπορεί να εντοπιστεί ο τόπος απ' όπου προήλθε, εξηγούν σχετικά οι FT.
«Από την εξάπλωση του 20A.EU1 φαίνεται ξεκάθαρο πως τα μέτρα [αποτροπής του ιού] που βρίσκονταν σε ισχύ, συχνά δεν ήταν αρκετά για να σταματήσουν την περαιτέρω μετάδοση εισαγόμενων στελεχών αυτό το καλοκαίρι», δήλωσε η Έμα Χοντκροφτ, εξελικτική γενετίστρια στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης η οποία δεν έχει ακόμα αξιολογηθεί από ειδικούς.
Οι επιστημονικές ομάδες σε Ελβετία και Ισπανία σπεύδουν τώρα να εξετάσουν τη συμπεριφορά του στελέχους για να διαπιστώσουν αν είναι πιο θανατηφόρο ή πιο μολυσματικός από άλλα στελέχη. Η Χόντκροφτ τόνισε ότι «δεν υπάρχουν αποδείξεις πως η [ταχεία] εξάπλωση του στελέχους οφείλεται σε μία μετάλλαξη που αυξάνει τη μετάδοση ή επηρεάζει το κλινικό αποτέλεσμα». Υπογράμμισε ωστόσο, ότι το 20A.EU1 δεν έμοιαζε με καμία άλλη εκδοχή του Sars-Cov-2, του ιού που προκαλεί την Covid-19, που είχε συναντήσει. «Δεν έχω δει άλλο στέλεχος με αυτού του είδους τη δυναμική όσο καιρό εξετάζω γονιδιωματικές ακολουθίες του κορωνοϊού στην Ευρώπη», είπε.
Συγκεκριμένα, οι ομάδες συνεργάζονται με εργαστήρια ιολογίας για να εξακριβώσουν εάν το 20A.EU1 φέρει μια συγκεκριμένη μετάλλαξη, στην «πρωτεΐνη ακίδα» που χρησιμοποιεί ο ιός για να εισέλθει σε ανθρώπινα κύτταρα, που μπορεί να αλλάξει τη συμπεριφορά του.
Όλοι οι ιοί αναπτύσσουν μεταλλάξεις - αλλαγές στα μεμονωμένα γράμματα του γενετικού τους κώδικα - που μπορούν να ομαδοποιηθούν σε νέες παραλλαγές και στελέχη. Μια άλλη μετάλλαξη στο Sars-Cov-2, που ονομάζεται D614G, έχει αναγνωριστεί και πιστεύεται ότι κάνει τον ιό πιο μολυσματικό.
Ο Joseph Fauver, γενετικός επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Yale, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη, δήλωσε: «Χρειαζόμαστε περισσότερες μελέτες όπως αυτή για να βρούμε μεταλλάξεις που έχουν αυξηθεί σε υψηλή συχνότητα στον πληθυσμό και, στη συνέχεια, να τις αναστρέψουμε για να δούμε αν κάνουν τον ιό πιο μεταδοτικό».
Το νέο στέλεχος, το οποίο έχει έξι ξεχωριστές γενετικές μεταλλάξεις, εμφανίστηκε μεταξύ των αγροτών στη βορειοανατολική Ισπανία τον Ιούνιο και μετακινήθηκε γρήγορα μέσω του τοπικού πληθυσμού, σύμφωνα με τη μελέτη.
Η Τάνια Στάντλερ, καθηγητής υπολογιστικής εξέλιξης στην Ζυρίχη, η οποία συμμετέχει στο πρότζεκτ, δήλωσε ότι η ανάλυση δειγμάτων ιών από όλη την Ευρώπη τις τελευταίες εβδομάδες έδειξε ότι προέρχονται από το ίδιο στέλεχος. «Μπορούμε να δούμε ότι ο ιός έχει εισαχθεί πολλές φορές σε πολλές χώρες και πολλές από αυτές τις εισαγωγές έχουν εξαπλωθεί στον πληθυσμό», δήλωσε η καθηγήτρια.
Ο Iñaki Comas, επικεφαλής της κοινοπραξίας SeqCovid-Spain που μελετά τον ιό και συν-συγγραφέας της μελέτης, πρόσθεσε: «Ένα στέλεοχς, με τη βοήθεια ενός αρχικού γεγονότος υπερ-διάδοσης, μπορεί να επικρατήσει γρήγορα».
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η «ριψοκίνδυνη συμπεριφορά» των παραθεριστών στην Ισπανία -όπως το να αγνοούν τις οδηγίες για τήρηση αποστάσεων- και οι οποίοι συνέχισαν την ίδια συμπεριφορά στο σπίτι τους, βοήθησε στην εξάπλωση του νέου στελέχους.
Η έρευνα έδειξε πως το νέο στέλεχος αντιστοιχεί σε περισσότερα από οκτώ στα δέκα κρούσματα στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 80% των κρουσμάτων στην Ισπανία, το 60% στην Ιρλανδία και έως 40% στην Ελβετία και τη Γαλλία.
Τα αυστηρά lockdown στις αρχές του έτους βοήθησαν να τεθεί υπό έλεγχο το αρχικό κύμα Covid-19, με τις νέες περιπτώσεις μόλυνσης να μειώνονται σημαντικά το καλοκαίρι. Ωστόσο, ο ιός εξαπλώθηκε ραγδαία στην Ευρώπη τις τελευταίες εβδομάδες σε μια αναζωπύρωση που ανάγκασε τους ηγέτες των χωρών να εισαγάγουν επώδυνους νέους περιορισμούς στις κοινωνικές δραστηριότητες.