Αυτό το καλοκαίρι, ο Καναδός πυροσβέστης Markus Pukonen πρόκειται να επιστρέψει στην πατρίδα του, το Τορόντο, επτά χρόνια μετά την έναρξη μιας επικής προσπάθειας να κάνει τον περίπλου του κόσμου χρησιμοποιώντας μόνο τους «μυς και λίγο αέρα».
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου έχει περπατήσει, έχει κάνει κανό, καγιάκ, ποδηλασία, σκι, κωπηλασία, τριμαράν, ράφτινγκ, ιστιοπλοΐα και stand-up paddleboard σε 29 χώρες, για να υποστηρίξει ένα βιώσιμο παγκόσμιο μέλλον.
«Όχι αεροπλάνα, όχι τρένα, όχι αυτοκίνητα, ούτε καν ασανσέρ», λέει ο Πούκονεν για την επική του περιπέτεια, ταξιδεύοντας περίπου 80.000 χιλιόμετρα χωρίς να χρησιμοποιεί μηχανοκίνητο μέσο μεταφοράς.
Έχοντας κάνει διάφορες αποστολές προηγουμένως, συμπεριλαμβανομένης της κωπηλασίας στον ποταμό Μισισιπή, ο Pukonen σκεφτόταν πολύ καιρό να επιχειρήσει αυτό το ταξίδι, αλλά μόνο όταν ανακάλυψε ότι ο πατέρας του είχε μόλις λίγες εβδομάδες ζωής αποφάσισε τελικά να το κάνει.
Φιλόδοξη αποστολή
«Παλεύω με τις πυρκαγιές στον Καναδά και ο πατέρας μου τηλεφώνησε και μου είπε ότι είχε διαγνωστεί με οξεία μυελογενή λευχαιμία», λέει ο Pukonen στο CNN Travel.
«Βασικά, ρώτησα τον εαυτό μου τι θα ήθελα να κάνω αν μάθαινα ότι θα πέθαινα σε λίγες εβδομάδες. Πώς μπορώ να ζήσω τη ζωή μου χωρίς τύψεις;».
Αφού πέρασε λίγο χρόνο με τον πατέρα του, ο οποίος πέθανε περίπου έξι μήνες αργότερα, άρχισε να οριστικοποιεί τα σχέδιά του για ένα ταξίδι σε όλο τον κόσμο χωρίς μηχανοκίνητα μέσα.
Ωστόσο, θα περνούσαν άλλα επτά χρόνια περίπου μέχρι να ξεκινήσει πραγματικά. Ο Pukonen εξηγεί ότι αρχικά σχεδίαζε να κάνει μια ταινία που να αποτυπώνει ολόκληρο το ταξίδι, και μάλιστα σπούδασε παραγωγή ντοκιμαντέρ, αλλά δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση για να το κάνει. Τελικά, αποφάσισε να πάει ούτως ή άλλως, και έδωσε στον εαυτό του πέντε μήνες για να βελτιώσει τη φυσική του κατάσταση.
Πριν ξεκινήσει το ταξίδι, ο Pukonen ίδρυσε τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Routes of Change, με στόχο τη συγκέντρωση κεφαλαίων και την ευαισθητοποίηση για μικρές κοινωνικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις καθ' όλη τη διάρκεια του ταξιδιού του.
Επειτα από αρκετές εβδομάδες με πολύ άγχος, ξεκίνησε από τα σκαλιά του πρώην σπιτιού του στο Τορόντο, στις 13 Ιουλίου 2015, και έκανε κανό στη λίμνη Οντάριο.
«Ξεκίνησα από τον δρόμο που γεννήθηκα» εξηγεί, περιγράφοντας πώς η ένταση που είχε δημιουργηθεί μέσα του «διαλύθηκε τελείως» μόλις έκανε αυτό το πρώτο βήμα.
«Ό,τι κι αν συνέβη, έκανα ακριβώς αυτό που ήθελα να κάνω στον πλανήτη», προσθέτει.
Έκτοτε, ο Pukonen χρησιμοποίησε τρίκυκλο ποδήλατο στις επαρχίες των καναδικών λιβαδιών, έκανε σκι στη Βρετανική Κολομβία, κωπηλάτησε στην πολιτεία της Ουάσιγκτον των ΗΠΑ, έπλευσε στη Χαβάη, έκανε ποδήλατο στο Μακάο και το Βιετνάμ, αλλά και καγιάκ στην Ινδονησία.
Ταξίδι χωρίς κινητήρες
Ο Pukonen, ο οποίος τονίζει ότι δεν είναι «anti motor», παραδέχεται ότι εξεπλάγη από ορισμένες από τις αντιδράσεις στην απόφασή του να παραιτηθεί εντελώς από τις μηχανοκίνητες μεταφορές.
«Οι άνθρωποι ξεχνούν ότι πριν από 150 χρόνια κανείς δεν χρησιμοποιούσε κινητήρες», λέει. «Έτσι, το γεγονός ότι αυτό που κάνω είναι ένα τόσο τρελό, εκπληκτικό πράγμα για μερικούς ανθρώπους, είναι πραγματικά πολύ παράξενο για μένα. Πόσο γρήγορα ξεχάσαμε την πρόσφατη ιστορία μας. Επιβιώσαμε τέλεια και συνεχίσαμε τη ζωή μας χωρίς κινητήρες».
Καθώς ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο, ο Pukonen επισκέπτεται οργανισμούς όπως το Blue Dragon Children's Foundation, μια φιλανθρωπική οργάνωση που παρέχει φροντίδα σε παιδιά και οικογένειες που βρίσκονται σε κρίση σε όλο το Βιετνάμ, και την Clayoquot Action, μια κοινωνία προστασίας με έδρα το Tofino, στο νησί Βανκούβερ, και μοιράζεται τις ιστορίες τους.
Το μεγαλύτερο μέρος του ταξιδιού του έχει χρηματοδοτηθεί από δωρεές υποστηρικτών, ενώ ο Pukonen έχει έναν επίσημο χορηγό, το καναδικό τεϊοπωλείο JagaSilk.
«Οι μεγαλύτεροι υποστηρικτές μου είναι άνθρωποι που μόλις γνώρισα [κατά τη διάρκεια του ταξιδιού] και εμπνεύστηκαν πολύ από αυτό που έκανα», λέει. «Ήταν σαν οι άγγελοί μου, οι οποίοι με βοήθησαν όταν χρειαζόμουν βοήθεια και ήταν πολύ ιδιαίτερο».
Τον Απρίλιο του 2021 ο Pukonen απέπλευσε από την Ινδία για τις Σεϋχέλλες, ένα ταξίδι που διήρκεσε περίπου 40 ημέρες.
Η κοπέλα του, την οποία γνώρισε στην Ινδία ενώ ίσχυαν περιορισμοί στα σύνορα εξαιτίας της πανδημίας Covid-19, ενώθηκε μαζί του στις Σεϋχέλλες και το ζευγάρι πήγε μαζί στην Τανζανία, τη Μοζαμβίκη και τη Νότια Αφρική.
Στη συνέχεια ταξίδεψε στη Βραζιλία, σε διάφορα νησιά της Καραϊβικής και στη Φλόριντα. Από τη Φλόριντα, ο Pukonen έκανε stand-up κωπηλασία μέχρι τη Σαβάνα της Τζόρτζια.
Αν και ο Pukonen έχει χρησιμοποιήσει σχεδόν κάθε δυνατή μορφή μη μηχανοκίνητης μεταφοράς κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, λέει ότι δεν υπάρχει τίποτα που να συγκρίνεται με το ταξίδι στο νερό.
«Το να είσαι στο νερό είναι απλά εξαιρετικά γαλήνιο», λέει. «Το stand-up paddleboarding είναι ο τρόπος που προτιμώ να ταξιδεύω στο νερό, γιατί δεν χρειάζεται να είμαι κολλημένος στον πισινό μου. Είναι μια καλή προπόνηση, είναι υπέροχο».
Το ταξίδι στον ποταμό Μεκόνγκ, στο Βιετνάμ, και η παραμονή του επί τρεις μήνες στο νησί Τομπάγκο της Καραϊβικής είναι ανάμεσα στα πολλά στιγμιότυπα από το μεγάλο ταξίδι του, μαζί με το κανό στο Τοφίνο με την αδελφή του και τα ανίψια του, που είχαν ταξιδέψει για να τον επισκεφθούν.
«Δεν τους είχα δει από τότε που έφυγα από τον Καναδά πριν από επτά χρόνια, οπότε ήταν μια πολύ ιδιαίτερη στιγμή», λέει. «Με κάνει να κλαίω αυτή τη στιγμή».
Ο Pukonen απολάμβανε επίσης ιδιαίτερα τα ταξίδια με pogo stick, αλλά παραδέχεται ότι αυτή ήταν περισσότερο μια καινοτόμος επιλογή μεταφοράς και δεν μπορούσε να μεταφέρει ούτε τις τσάντες του ενώ το χρησιμοποιούσε.
Ωστόσο, λέει ότι «δεν ενδιαφέρεται πλέον να ταξιδεύει με ποδήλατο», αναφέροντας μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο με το ποδήλατο στους δρόμους της Ασίας.
«Πολλά από τα αυτοκίνητα απλώς εκτοξεύουν μαύρο καπνό στο πρόσωπό σου», λέει. «Και μερικές από τις κουλτούρες είναι πολύ επιθετικές με το κορνάρισμα. H ηχορύπανση, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η φωτορύπανση. Είναι όλα τόσο έντονα».
Επιστροφή στο Τορόντο και πάρτι στις αρχές Ιουλίου
Εκτός από το ποδήλατο στα μέρη της Ασίας, μια από τις πιο εξαντλητικές περιόδους του ταξιδιού για τον Pukonen ήταν το σκι στη Βρετανική Κολομβία, σε ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες.
«Είναι τόσο σκληρό το κάμπινγκ στο κρύο», λέει. «Όταν τελείωσα, είπα ''δεν χρειάζεται να το ξανακάνω αυτό''».
Τώρα, μόλις λίγους μήνες μακριά από την ολοκλήρωση του ταξιδιού του, ανεβάζει τους ρυθμούς ώστε να μπορέσει να επιστρέψει στο Τορόντο για ένα πάρτι καλωσορίσματος το καλοκαίρι και ανυπομονεί να επανενωθεί με την οικογένεια και τους φίλους του.
«Σχεδιάζω το πάρτι για τις αρχές Ιουλίου», λέει. «Πρέπει, απλώς, να περπατήσω πολύ γρήγορα για να προλάβω».
«Γενικά, μου αρέσει να ζω την παρούσα στιγμή», λέει. «Γι’ αυτό μου αρέσουν τόσο πολύ τα ταξίδια. Γιατί είναι πολύ πιο εύκολο να ζεις την παρούσα στιγμή ενώ ταξιδεύεις. Απλώς, ξυπνάω και αποφασίζω τι θέλω να κάνω και κάπως να επιβιώσω από το ένστικτο, σε αντίθεση με ένα προκαθορισμένο σχέδιο ή κοινωνικό σχέδιο για μένα».
Σχεδιάζει επίσης να γράψει ένα βιβλίο για το απίστευτο ταξίδι του και εξακολουθεί να ελπίζει να μετατρέψει την ιστορία του σε μια ταινία περιπέτειας, «όπως καμία άλλη».
Όταν ανατρέχει στα τελευταία επτά χρόνια, ο Pukonen λέει ότι είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πόσα κατάφερε να πετύχει.
«Δυσκολεύομαι πραγματικά να δεχθώ τα εύσημα για οτιδήποτε έχω κάνει», παραδέχεται. «Νιώθω σαν να κάνω σερφ σε ένα κύμα που έχει δημιουργηθεί από άλλους ανθρώπους ή από την ενέργεια του σύμπαντος, και απλώς ρέω μαζί του. Δεν νιώθω ότι έχω πίεση να πετύχω ή να κάνω πράγματα να συμβούν. Πρέπει, απλώς, να συνεχίσω να κινούμαι και να συνεχίσω να τροφοδοτώ το σώμα μου υγιεινά. Είμαι επτά χρόνια μεγαλύτερος από τότε που ξεκίνησα το ταξίδι, οπότε το νιώθω λίγο αυτό».
«Να συνειδητοποιήσουν όλοι ότι έχουμε τη δυνατότητα να αλλάξουμε τον κόσμο»
Ενώ ο Pukonen λέει ότι τον ρωτούν συχνά αν ο θάνατος του πατέρα του ήταν το κύριο κίνητρό του, εξηγεί ότι ενώ αυτό το δύσκολο τηλεφώνημα ήταν «μέρος της ώθησης» που τον έπεισε να κάνει την κίνηση, το ταξίδι ήταν πολύ περισσότερο από αυτό.
«Θα έλεγα ότι το κάνω λιγότερο για τη μνήμη του πατέρα μου και περισσότερο για την ευημερία όλων στον πλανήτη», λέει. «Μου αρέσει να πιστεύω ότι ο σκοπός μου είναι περισσότερο να βοηθήσω όλους στον πλανήτη. Να συνειδητοποιήσουν ότι όλοι έχουμε τη δυνατότητα να αλλάξουμε τον κόσμο. Απλώς, πρέπει να κάνεις αυτό το πρώτο βήμα. Όλοι επηρεάζουμε τον κόσμο γύρω μας με διάφορους τρόπους, καθημερινά. Πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίσουμε και να εκτιμήσουμε τη δύναμη που έχουμε για να κάνουμε τη διαφορά».