Πολλοί το θεωρούν το ομορφότερο χωριό της Ελλάδας, οι παγκόσμιοι ταξιδιωτικοί οδηγοί το χαρακτηρίζουν ένα από τα ομορφότερα χωριά της Ευρώπης, ενώ στον παγκόσμιο διαγωνισμό της UNESCO διεκδίκησε το Διεθνές Βραβείο «Μελίνα Μερκούρη» για την άριστη διαχείριση πολιτιστικού αποθέματος και φυσικού περιβάλλοντος.
Ο λόγος για το Νυμφαίο, το αρχοντικό βλαχοχώρι στις πλαγιές του όρους Βίτσι, του νομού Φλώρινας, που αναγεννήθηκε ύστερα από πολλά χρόνια και αποτελεί ένα μοναδικό φυσικό και αρχιτεκτονικό τοπίο πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Φύγαμε για ένα νοερό ταξίδι μέσα από εικόνες και πληροφορίες, και κανένας κορωνοϊός δεν μπορεί να μας εμποδίσει!
Το Νυμφαίο λοιπόν είναι ένας παραδοσιακός οικισμός του όρους Βέρνον (Βίτσι) σε υψόμετρο 1.350 μ. Αυτό το συναρπαστικό χωριό με τα πετρόκτιστα σπίτια και τα πλακόστρωτα μονοπάτια περιβάλλεται από ένα μαγευτικό δάσος οξιάς και μοιάζει να βγήκε από βιβλίο παραμυθιού.
Η αμφιθεατρική του θέση στο βουνό, που δίνει τη δυνατότητα να αγναντεύει κανείς κάθε άκρη του χωριού, το γεωφυσικό τοπίο με τις πλατιές λίμνες, όπως η Βεγορίτιδα, και τα καταπράσινα λιβάδια, η αρχιτεκτονική διαμόρφωση του ίδιου του χωριού, οι ξεκούραστες βόλτες στα πεζοδρομημένα πλακόστρωτα, η ενδιαφέρουσα ιστορία του, όλα αυτά συντελούν στην καθιέρωσηή του ως έναν μοναδικό προορισμό που κόβει την ανάσα.
Νυμφαίο: Αναδρομή στην Ιστορία και τις παραδόσεις
Το Νυμφαίο θα ικανοποιήσει τη δίψα σας για ιστορία, καθώς παρουσιάζει πολλές ενδιαφέρουσες παραδόσεις. Λέγεται ότι κατοικήθηκε για πρώτη φορά το 1835 από Βλάχους Οδίτες, αυτόχθονες Μακεδόνες, οι οποίοι επί 1.400 χρόνια φυλούσαν τη γειτονική Εγνατία Οδό και αναγκάστηκαν να καταφύγουν στα βουνά μετά από σκληρές μάχες με τους Οθωμανούς.
Η πρώτη ονομασία που έδωσαν στο χωριό ήταν Νιβεάστα, λέξη που μάλλον προέρχεται από τη φράση Ni vista, που σημαίνει «αόρατο», λόγω της απόκρημνης τοποθεσίας του. Ωστόσο, σύμφωνα με ντόπιους, η λέξη Nyveasta στα βλάχικα σημαίνει «Νύφη», από το οποίο προέκυψε μετέπειτα και η ονομασία «Νυμφαίο».
Ξεκινώντας από τα τέλη του 17ου αιώνα, το Νυμφαίο ήταν ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα αργυροχοΐας στην περιοχή των Βαλκανίων και παρέμεινε σε αυτήν την κυρίαρχη θέση για σχεδόν τρεις αιώνες. Αυτές οι λαμπρές μέρες αντικατοπτρίζονται μάλιστα και στα εντυπωσιακά πέτρινα αρχοντικά που βρίσκονται στον οικισμό, ενώ, αν και το Νυμφαίο επηρεάστηκε από το μεταναστευτικό κίνημα στη δεκαετία του 1950 και του 1960, σήμερα αναζωογονήθηκε από τους ανθρώπους που επέστρεψαν στις ρίζες τους.
Αντιπροσωπευτικά δείγματα της αρχιτεκτονικής παράδοσης του Νυμφαίου αποτελούν σίγουρα η επιβλητική Νίκειος Σχολή (κτίσμα του 1928, δωρεά του ευεργέτη Ιωάννη-Ζαν Νίκου), όπου λειτουργεί Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης για την καφέ αρκούδα -λειτουργεί ως αίθουσα συνεδριάσεων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης-, τα αρχοντικά των εύπορων καπνεμπόρων Σωσσίδη (1863) και Μίσσιου (1923), καθώς και τα αρχοντικά Νούσιου, Γκιάκα και Διαμαντίδη, στην είσοδο του οικισμού.
Στο τριώροφο «Σπίτι των Χρυσικών της Νέβεσκας», ακριβές αντίγραφο παλαιού αρχοντικού, με επιζωγραφισμένους τοίχους, περίτεχνα μακεδονικά ταβάνια, σπάνια έπιπλα και παραδοσιακή οικοσκευή, στεγάζεται το Μουσείο Αργυροχρυσοχοΐας, Λαογραφίας και Ιστορίας του Νυμφαίου.
Σε αυτό εκτίθενται συλλογές εργαλείων αργυροχρυσοχοΐας, ασημικών, κοσμημάτων, αργυρών εκκλησιαστικών σκευών, μήτρες και μετάλλια φημισμένων χαρακτών, χειρόγραφα του Μακεδονικού Αγώνα, προσωπογραφίες επιφανών Βλάχων εθνικών ευεργετών, αρματολών, αγωνιστών του 1821, διδασκάλων του Γένους κ.ά.
Το Νυμφαίο σήμερα
Περικυκλωμένο από δάση οξιάς και καταπράσινη φύση, στο Νυμφαίο οι άνθρωποι κινούνται μόνο με τα πόδια, με ποδήλατο ή με άλογο, καθώς δεν επιτρέπονται αυτοκίνητα. Υπάρχει μια μεγάλη περιοχή στάθμευσης στην είσοδο του χωριού και όλοι οι επισκέπτες είναι υποχρεωμένοι να αφήσουν εκεί τα αυτοκίνητά τους. Μόνο οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού, που δεν ξεπερνούν τους 50, επιτρέπεται να εισέλθουν με αυτοκίνητο για να φτάσουν στα σπίτια τους.
Πέρα από τα περίπου 150 εντυπωσιακά αρχοντικά, το δάσος οξιάς που περιβάλλει το χωριό, τα πλακόστρωτα δρομάκια και η παράδοση που είναι διάχυτη στην ατμόσφαιρα, ο ναός του προστάτη Αγίου Νικολάου, με τις καμπάνες του 1856 και 1862 από την Κωνσταντινούπολη και την Οδησσό, είναι επίσης άξια αναφοράς.
Το Νυμφαίο είναι επίσης γνωστό και για το άθλημα της ιππασίας, μιας και οι στάβλοι του είναι διάσημοι σε όλη την Ευρώπη για τα περήφανα αλλά και καλότροπα άλογα που φιλοξενούν.
Αξίζει επίσης να σημειώσουμε πως το Νυμφαίο γίνεται ακόμα πιο μαγικό την άνοιξη, όταν το επιβλητικό Πάρκο Αγριας Φύσης ντύνεται σε χαρούμενα και πολύχρωμα χρώματα. Το δίκτυο των μονοπατιών του προσφέρεται για πεζοπορία, ιππασία, αλλά και για παρατήρηση άγριας ζωής, που φυσικά είναι απόλυτα προστατευόμενη.
Περιβαλλοντικό Κέντρο του «Αρκτούρου»
Στο Νυμφαίο λειτουργεί επίσης το περιβαλλοντικό κέντρο του «Αρκτούρου», οι δράσεις του οποίου σχετίζονται με την περίθαλψη και φιλοξενία ειδών άγριας πανίδας, κυρίως αιχμάλωτων αρκούδων και λύκων, που έχουν κατασχεθεί από τους παράνομους κατόχους τους.
Σε μια περιφραγμένη έκταση περίπου 50 στρεμμάτων μέσα στο φυσικό δάσος οξιάς φιλοξενούνται πρώην αιχμάλωτες αρκούδες. Οι αρκούδες αυτές δεν αναπαράγονται και δεν θα επιστρέψουν ποτέ ελεύθερες στη φύση, αφού απομακρύνθηκαν από τη μητέρα τους πριν προλάβουν να διδαχθούν τους βασικούς κανόνες επιβίωσης.
Κάποιοι μάλιστα έχουν δει τις αρκούδες αυτές, ενώ εναλλακτικά λειτουργεί και το καταφύγιο του λύκου, καθώς και το κέντρο αναπαραγωγής του ελληνικού ποιμενικού.
Στην περιοχή λειτουργούν επίσης μερικά από τα πιο γνωστά οινοποιεία της Ελλάδας.
Και οι τέσσερις εποχές στο Νυμφαίο
Και ενώ σε πολλά μέρη της Ελλάδας κάποιες εποχές πλέον μοιάζουν να έχουν χαθεί και να βιώνουμε μόνο καλοκαίρι και χειμώνα, είναι χαρακτηριστικό πως στο Νυμφαίο ξετυλίγονται και οι τέσσερις εποχές του χρόνου.
Βαρύς χειμώνας με τη θερμοκρασία να πέφτει και το χιόνι να δημιουργεί μια παραμυθένια ατμόσφαιρα, ήπιο και δροσερό καλοκαίρι για υπέροχες διακοπές στο βουνό, υπέροχη άνοιξη με χρώματα και αρώματα όταν η φύση ξυπνά και φθινόπωρο που μοιάζει με πίνακα ζωγραφικής.
Πεσμένα φύλλα σε κίτρινες, καφέ και πορτοκαλί αποχρώσεις, μερικές βροχερές και ομιχλώδεις μέρες, αναμμένα τζάκια και αρκούδες που ετοιμάζονται για τον χειμερινό ύπνο τους είναι μερικές τελευταίες πινελιές σε αυτήν την απεικόνιση.
Ας «ταξιδέψουμε» μαζί στο Νυμφαίο…
Μακεδονίτικη ομορφιά και ατμόσφαιρα παραμυθιού...
