Έχουν περάσει 113 χρόνια από τότε που ο Τιτανικός βυθίστηκε, παρασύροντας στον θάνατο περισσότερους από 1.500 επιβάτες και μέλη του πληρώματος.
Όμως νέα στοιχεία αθωώνουν τελικά τον Σκωτσέζο αποδιοπομπαίο τράγο της τραγωδίας, τον Πρώτο Αξιωματικό Γουίλιαμ Μέρντοκ.
Για δεκαετίες, ο Μέρντοκ κατηγορούνταν για δωροδοκία, εγκατάλειψη καθηκόντων και ακόμη και δολοφονία επιβάτη, όπως παρουσιάστηκε στην ταινία του Τζέιμς Κάμερον «Titanic».
Πλέον, πάνω από έναν αιώνα μετά, 3D σαρώσεις αποδεικνύουν πως ο Μέρντοκ δεν εγκατέλειψε ποτέ τη θέση του, αλλά πέθανε βοηθώντας επιβάτες να διαφύγουν μέχρι την τελευταία στιγμή.
Η εταιρεία Magellan, ειδικευμένη σε σαρώσεις βυθού, τράβηξε 715.000 φωτογραφίες του ναυαγίου που βρίσκεται 12.500 πόδια κάτω από την επιφάνεια του Ατλαντικού.
Σε νέο ντοκιμαντέρ του National Geographic, ο αναλυτής του Τιτανικού Παρκς Στίβενσον αποκαλύπτει πως αυτό το ψηφιακό μοντέλο υποστηρίζει την αθωότητα του Μέρντοκ.
Τι δείχνουν τα νέα δεδομένα;
Οι σαρώσεις δείχνουν ότι ο «davit» -ένας τύπος γερανού που χρησιμοποιείται στα πλοία- στη θέση του Μέρντοκ ήταν σε θέση εκτόξευσης, έτοιμος να ρίξει ακόμα μια σωστική λέμβο όταν ο Τιτανικός βυθίστηκε.
Αυτό επιβεβαιώνει τις μαρτυρίες των μελών του πληρώματος που επέζησαν, σύμφωνα με τις οποίες ο Μέρντοκ, τότε 39 ετών, παρασύρθηκε από κύμα καθώς βοηθούσε ακόμη μια ομάδα επιβατών να μπει σε λέμβο.
Ο Γουίλιαμ ΜακΜάστερ Μέρντοκ γεννήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1873 στο Dalbeattie της Σκωτίας και υπηρέτησε σε πολλά πλοία πριν φτάσει στη θέση του Πρώτου Αξιωματικού στον Τιτανικό.
Το 1907 παντρεύτηκε τη Νεοζηλανδή δασκάλα Άντα Φλόρενς Μπανκς και η τελευταία φορά που την είδε ήταν στις 10 Απριλίου 1912, πριν από τον απόπλου από το Σαουθάμπτον.
Όταν ο Τιτανικός χτύπησε το παγόβουνο στις 11:40 μ.μ. στις 14 Απριλίου 1912, ο Μέρντοκ ανέλαβε την εκκένωση της δεξιάς πλευράς του πλοίου.
Αντιφατικές μαρτυρίες και διαστρέβλωση από τον κινηματογράφο
Στις ώρες που ακολούθησαν, υπήρξε μεγάλη σύγχυση.
Μάρτυρες ισχυρίστηκαν ότι είδαν έναν αξιωματικό να πυροβολεί έναν ή δύο άνδρες που προσπαθούσαν να μπουν σε λέμβο και στη συνέχεια να αυτοπυροβολείται.
Για χρόνια, πίστευαν ότι αυτός ο αξιωματικός ήταν ο Μέρντοκ και έτσι παρουσιάστηκε και στην ταινία του 1997.
Ωστόσο, άλλες μαρτυρίες αναιρούν αυτό το αφήγημα.
Ο Δεύτερος Αξιωματικός Τσαρλς Λάιτολερ ανέφερε ότι είδε τον Μέρντοκ από την οροφή της καμπίνας καθώς τον παρέσυρε το κύμα, την ώρα που ετοιμαζόταν να ρίξει την τελευταία λέμβο. Το σώμα του Μέρντοκ δεν βρέθηκε ποτέ.
Πλέον, η ακριβέστερη 3D απεικόνιση του ναυαγίου δείχνει ότι ο γερανός ήταν «σε θέση ανύψωσης», όπως ακριβώς περιέγραψε ο Λάιτολερ.
Η αποκατάσταση της φήμης του ήρωα
«Αυτός ο γερανός αποτελεί σιωπηλό μάρτυρα που στηρίζει την περιγραφή του Λάιτολερ», λέει ο Στίβενσον.
Το γεγονός αυτό, υποδεικνύει πως ο Μέρντοκ δεν εγκατέλειψε ποτέ το πόστο του και συνέχισε να σώζει ζωές μέχρι τέλους.
Παρά τη φήμη που του προσάψανε και τις κατηγορίες για ανάρμοστη συμπεριφορά, σήμερα ο Μέρντοκ θεωρείται γενικά ως ήρωας που έσωσε εκατοντάδες.
Σε αντίθεση με άλλους αξιωματικούς, δεν τήρησε αυστηρά τον κανόνα «γυναίκες και παιδιά πρώτα» και επέτρεψε και σε άνδρες να επιβιβαστούν.
Μετά την ταινία «Τιτανικός», συγγενείς του Μέρντοκ και κάτοικοι του Dalbeattie διαμαρτυρήθηκαν έντονα, υποστηρίζοντας ότι η ταινία διέσυρε αδίκως τη μνήμη του.
Τελικά, ο αντιπρόεδρος της Fox, Σκοτ Νίσον, ταξίδεψε προσωπικά στο Dalbeattie για να ζητήσει συγγνώμη από την οικογένεια Μέρντοκ και δώρισε 5.000 λίρες στο Λύκειο του Dalbeattie για τη δημιουργία του Βραβείου Μνήμης Γουίλιαμ Μέρντοκ.
Η βύθιση του Τιτανικού
Ο Τιτανικός, που ανήκε και λειτουργούσε από τη βρετανική εταιρεία White Star Line, βυθίστηκε τραγικά τις πρώτες πρωινές ώρες της 15ης Απριλίου 1912, μετά από σύγκρουση με παγόβουνο στον Ατλαντικό Ωκεανό, προκαλώντας τον θάνατο περίπου 1.517 από τους 2.224 επιβαίνοντες.
Τα συντρίμμια του πλοίου βρίσκονται σήμερα σε βάθος περίπου 350 ναυτικά μίλια ανοιχτά του Newfoundland στον Καναδά.
Το εύθραυστο ναυάγιο υποβαθμίζεται ραγδαία λόγω της πίεσης και της διάβρωσης στον βυθό, και εκτιμάται ότι μπορεί να εξαφανιστεί εντελώς μέσα στα επόμενα 40 χρόνια. Ωστόσο, έχει πλέον διασωθεί ψηφιακά όπως ήταν το 2022, χάρη σε μια εκπληκτική 3D σάρωση.
Οι σαρώσεις μελετώνται στο πλαίσιο του νέου ντοκιμαντέρ του National Geographic και της Atlantic Productions με τίτλο: «Titanic: The Digital Resurrection» (Τιτανικός: Η Ψηφιακή Ανάσταση).
Το ντοκιμαντέρ ακολουθεί την πρώτη δημοσίευση των ψηφιακών σαρώσεων από την Magellan Ltd πριν από δύο χρόνια, που παρουσίαζαν την τρισδιάστατη ανακατασκευή του ναυαγίου.
Εκτός από τις εικόνες, δημιουργήθηκε και νέα προσομοίωση, η οποία ανακατασκευάζει τον Τιτανικό και τις καταστροφές που υπέστη εκείνη τη μοιραία νύχτα, σχεδόν 113 χρόνια πριν.
Τι αποκαλύπτουν οι σαρώσεις
Ο Τιτανικός κόπηκε στα δύο λίγο πριν από τη βύθιση, τις πρώτες ώρες της 15ης Απριλίου 1912. Σήμερα, η πλώρη και η πρύμνη βρίσκονται σε απόσταση 800 μέτρων μεταξύ τους στον βυθό.
Η ανάλυση των θραυσμάτων αποκαλύπτει ότι το πλοίο δεν έσπασε καθαρά, αλλά σκίστηκε βίαια.
Οι σαρώσεις αποκάλυψαν επίσης μια βαλβίδα σε ανοιχτή θέση, δείχνοντας ότι ο ατμός εξακολουθούσε να ρέει στο σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του Τιτανικού.
Αυτό επιβεβαιώνει τις μαρτυρίες επιβατών ότι ομάδα γενναίων μηχανικών δούλευε μέχρι τέλους για να κρατήσει τα φώτα του πλοίου αναμμένα.
Η ομάδα αυτή, με επικεφαλής τον Τζόζεφ Μπελ από το Κάμπρια, έριχνε κάρβουνο στους φούρνους για να διατηρήσει τη λειτουργία των γεννητριών.
Όλοι οι μηχανικοί χάθηκαν στο ναυάγιο, αλλά η ηρωική τους πράξη έσωσε ζωές, δίνοντας στον υπόλοιπο πλήρωμα πολύτιμο χρόνο για να κατεβάσει με ασφάλεια τις σωστικές λέμβους.
Το ντοκιμαντέρ «Titanic: The Digital Resurrection» θα προβληθεί την Τρίτη 15 Απριλίου στις 8 μ.μ. στο κανάλι National Geographic.