Ο πολιτισμός και οι κοινωνικές και ατομικές αξίες των Φινλανδών παίζουν βασικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουν τη ζωή και την καθημερινότητα.
Είναι (ακόμη) μια καλή μέρα για να είσαι Φινλανδός. Για 8η συνεχή χρονιά, η Φινλανδία κατέχει την πρώτη θέση στην ετήσια έκθεση για την παγκόσμια ευτυχία.
Η έκθεση, η οποία δημοσιεύεται την Παγκόσμια Ημέρα Ευτυχίας του ΟΗΕ, βασίζεται σε ανάλυση του τρόπου με τον οποίο οι κάτοικοι περισσότερων από 140 χωρών αξιολογούν την ποιότητα ζωής τους. Με το 10 να σημαίνει ότι κάποιος ζει αυτή τη στιγμή την καλύτερη δυνατή ζωή που μπορεί να φανταστεί, οι Φινλανδοί ήρθαν πρώτοι με μέση βαθμολογία 7,74.
Ισχυρή συσχέτιση μεταξύ καλοσύνης και ευτυχίας
«Είναι πλούσιοι, είναι υγιείς, έχουν κοινωνικές σχέσεις, κοινωνική υποστήριξη, [και] σύνδεση με τη φύση», λέει στο Fortune ο Jan-Emmanuel De Neve, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, επικεφαλής του Wellbeing Research Center και συντάκτης του The World Happiness Report.
«Δεν είναι ευτυχισμένοι του τύπου... "χορεύουν στους δρόμους σαν τρελοί", αλλά είναι πολύ ικανοποιημένοι με τη ζωή τους», σημειώνει.
Φέτος, οι ερευνητές διαπίστωσαν μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της πίστης κάποιου στην καλοσύνη των άλλων και της δικής του αντιλαμβανόμενης ευτυχίας.
Σε όλους τους τομείς, πολύ συχνά, οι άνθρωποι υποτιμούν την καλοσύνη των άλλων, όπως, ας πούμε, αν κάποιος θα επιστρέψει ένα χαμένο πορτοφόλι.
Αυτό επηρεάζει την ευημερία. Τα πορτοφόλια επιστρέφονται στον ιδιοκτήτη τους στην Φινλανδία με σχεδόν διπλάσιο ρυθμό από ό,τι σε άλλες χώρες. Και είσης, σε σύγκριση με την Ελλάδα ας πούμε, πολύ περισσότεροι άνθρωποι στις σκανδιναβικές χώρες πιστεύουν ότι ένα χαμένο πορτοφόλι θα επιστραφεί στον ιδιοκτήτη του (και περισσότεροι άνθρωποι είναι πιθανό να το επιστρέψουν). Άρα είναι και μια αίσθηση αισιοδοξίας και ελπίδας που έχουν οι Φινλανδοί.
Πολιτισμός και κοινωνικές αξίες
Η διατήρηση μιας ισχυρής αίσθησης κοινότητας βελτιώνει την κοινωνική εμπιστοσύνη και την ευτυχία, σύμφωνα με την έκθεση.
«Όσο περισσότερο πιστεύετε στην καλοσύνη των άλλων, ή με άλλα λόγια, είστε κοινωνικά έμπιστοι, τόσο υψηλότερη είναι η ατομική σας ευημερία και τόσο υψηλότερη η συλλογική ευημερία», λέει ο De Neve. Και προσθέτει: «Οι σκανδιναβικές χώρες τα καταφέρνουν απείρως καλύτερα σε αυτόν τον τομέα».
Ένα μεγάλο μέρος της ευτυχίας των Φινλανδών μπορεί λοιπόν όντως να προέρχεται από τον τρόπο με τον οποίο οι θεσμοί της χώρας φροντίζουν τους πολίτες της.
Αλλά - για όποιον έχει επισκεφτεί την Φινλανδία και έχει ζήσει έστω μερικές ημέρες μαζί με Φινλανδούς - ο πολιτισμός και οι αξίες τους παίζουν επίσης βασικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουν τη ζωή. Αυτό είναι εμφανές σε αυτές τις 4 φράσεις-στάσεις ζωής και σκέψεις που χρησιμοποιούν συνεχώς.
«Αν έχετε βρει την ευτυχία, δεν πρέπει να τη δείχνετε»
Αυτή η ρήση, που επινοήθηκε από τον εθνικό ποιητή της Φινλανδίας, τον Eino Leino, πηγάζει από μια ξεκάθαρα μετριοπαθή εθνική ιδιοσυγκρασία. Οι απροκάλυπτες επιδείξεις πλούτου και επιτυχίας αποφεύγονται εδώ.
Για παράδειγμα, στο Ελσίνκι, την πρωτεύουσα, σπάνια θα δείτε φανταχτερά ή ακριβά αυτοκίνητα στους δρόμους. Ακόμη και οι διευθύνοντες σύμβουλοι εδώ τείνουν να οδηγούν βαρετά Volvos και Volkswagen και όχι κάτι που θα τους έκανε να ξεχωρίζουν.
Είναι στην ανθρώπινη φύση να συγκρίνουμε τους εαυτούς μας με τους άλλους, γεγονός που συχνά έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ευτυχία μας. Ωστόσο, στη Φινλανδία και σε άλλες σκανδιναβικές χώρες, οι άνθρωποι τείνουν να αγνοούν περισσότερο αυτές τις συγκρίσεις – και να είναι πιο ικανοποιημένοι.
«Ο απαισιόδοξος δεν θα απογοητευτεί ποτέ»
Πρόκειται για ένα παλιό φινλανδικό ρητό που αποτελούσε πάντα μια πολιτισμική σταθερά.
Οι Φινλανδοί πιστεύουν ότι οι αποτυχίες είναι γεγονός και μέρος της ζωής. Θα βιώσουμε όλοι μας πόνο, απογοήτευση και ακόμη και τραγωδία. Αυτό δεν είναι κάτι που τους φοβίζει, επειδή ξέρουν ότι έχουν τα εργαλεία που χρειάζονται για να αντιμετωπίσουν συναισθηματικά αυτές τις προκλήσεις.
«Ο καθένας είναι ο σιδηρουργός της δικής του ευτυχίας»
Αυτή είναι μια ρήση που έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ρώμη – «Faber est suae quisque fortunae» – αλλά είναι εδώ και πολύ καιρό αρκετά δημοφιλής στη Φινλανδία. Υπενθυμίζει καθημερινά στους Φινλανδούς ότι όλοι πρέπει να σφυρηλατήσουμε τη δική μας ευτυχία καθώς αυτή δεν θα μας δοθεί απλόχερα.
Ενώ ο καθένας πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για τη δική του ζωή και όχι αυτό που λέμε εμείς οι Ελληνες, το «συν Αθηνά και χείρα κίνει».
«Κάποιοι έχουν ευτυχία, όλοι έχουν καλοκαίρι»
Αυτή είναι μια άλλη αγαπημένη φινλανδική έκφραση που έχει γίνει δημοφιλής για πάνω από 100 χρόνια.
Οι περισσότεροι Φινλανδοί καταλαβαίνουν ότι ενώ υπάρχουν πτυχές της ζωής μας που μπορούμε να επηρεάσουμε ή να αλλάξουμε, αντίθετα υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που απλά δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Επομένως, δεν υπάρχει λόγος να ζηλεύουμε εκείνους που είναι ευτυχισμένοι αυτή τη στιγμή, ακόμη και αν εμείς αγωνιζόμαστε.
Μερικές φορές η ζωή δίνει, μερικές φορές παίρνει. Αύριο κάποιος άλλος μπορεί να είναι αυτός που περνάει δύσκολα, ενώ σε εσάς θα έρθει κάτι ευχάριστο και αισιόδοξο.