Δύο ώρες έξω από το Λας Βέγκας, στην καρδιά της Ερήμου Μοχάβε και λίγο έξω από τον Αυτοκινητόδρομο 15, βρίσκεται ένας δρόμος με ένα μάλλον περίεργο όνομα: Zzyzx.
Αλλά ίσως ακόμα πιο παράξενη από το όνομα είναι η ιστορία του εγκαταλελειμμένου οικισμού στο τέλος αυτού του αδιεξόδου. Εκεί, θα βρει κανείς τα ανατριχιαστικά, ερειπωμένα απομεινάρια των Zzyzx Mineral Springs, που κάποτε ήταν γνωστά ως «Soda Springs».
Κατά την ιστορία, τα φυσικά ιαματικά νερά της περιοχής αποτέλεσαν σταθμό ξεκούρασης για πολλούς: ιθαγενείς Αμερικανούς, Ισπανούς εξερευνητές, χρυσοθήρες και εργαζομένους στον σιδηρόδρομο. Έπειτα, ένας τυχοδιώκτης ονόματι Curtis Howe Springer έμαθε για τις υποτιθέμενες θεραπευτικές ιδιότητες των πηγών και είδε σε αυτές την ευκαιρία για ένα ακόμα από τα περίφημα «σχέδια πλουτισμού» του.
Στη δεκαετία του 1940, ο Springer ίδρυσε ένα spa στο σημείο, δίνοντάς του το όνομα Zzyzx ώστε να εμφανίζεται πάντα τελευταίο σε κάθε αλφαβητική λίστα. Πολύ σύντομα, διαφήμιζε μια σειρά από «θαυματουργές θεραπείες» που βασίζονταν στο νερό της πηγής.
Curtis Howe Springer, ο «βασιλιάς των τσαρλατάνων»
Ο Curtis Springer δεν ήταν άγνωστος στον κόσμο των απατεώνων. Στην πραγματικότητα, είπε τόσα πολλά ψέματα στη ζωή του, που ελάχιστα πράγματα για αυτόν μπορούν να επιβεβαιωθούν με σιγουριά: ότι γεννήθηκε στο Μπέρμιγχαμ της Αλαμπάμα το 1896 και ότι ήταν, πράγματι, ένας διαρκής ψεύτης.
Πέρα από αυτό, η αλήθεια γύρω από τον Curtis Howe Springer είναι... θολή. Σύμφωνα με το Atlas Obscura, ίσως υπηρέτησε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως προπονητής πυγμαχίας. Ίσως να έκανε εκστρατεία κατά του αλκοόλ για λογαριασμό του πολιτικού William Jennings Bryan. Ίσως να δίδαξε σε σχολείο στη Φλόριντα. Ίσως να φοίτησε σε πανεπιστήμιο στο Σικάγο.
Κατά καιρούς, ο ίδιος ισχυρίστηκε όλα τα παραπάνω, αλλά τίποτα δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί.
Ακόμη και οι τίτλοι σπουδών που ισχυριζόταν πως είχε, από MD μέχρι Ph.D. και ND, φαίνεται να ήταν αυθαίρετα επιλεγμένοι ώστε να ταιριάζουν σε κάθε περίσταση. Μερικά από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που ανέφερε ήταν εντελώς φανταστικά, ενώ ένα από αυτά το είχε κυριολεκτικά εφεύρει ο ίδιος: «The Springer School of Humanism».
Στα μέσα της δεκαετίας του 1930, ο Springer είχε εγκατασταθεί στο Σικάγο, όπου, παριστάνοντας ψευδώς τον γιατρό, άρχισε να εμφανίζεται στο ραδιόφωνο, διαφημίζοντας διάφορες «θαυματουργές θεραπείες». Όπως είναι φυσικό, τίποτα από αυτά δεν λειτουργούσε.
Οι θεωρίες του ήταν τόσο αστήρικτες, που ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός στον οποίο υπέβαλε αίτηση τον κατήγγειλε στον Αμερικανικό Ιατρικό Σύλλογο. Το 1936, ο Σύλλογος εξέδωσε μάλιστα μια έκθεση με τίτλο «Nostrums and Quackery and Pseudo-Medicine», όπου κατέρριπτε πολυάριθμους ισχυρισμούς του Springer. Αργότερα, το 1969, τον χαρακτήρισαν δημόσια ως τον «King of Quacks», δηλαδή «Βασιλιάς των Τσαρλατάνων».
Ο Springer τελικά άφησε το Σικάγο και μεταφέρθηκε στο Πίτσμπουργκ, όπου κατάφερε -δυστυχώς- να καθιερωθεί στο ραδιόφωνο της πόλης. Εκεί, συνέχισε να διαφημίζει θεραπείες που υπόσχονταν να κάνουν τους ανθρώπους «εσωτερικά, εξωτερικά και αιώνια καθαρούς».
Και κάπως έτσι, αποφάσισε να κεφαλαιοποιήσει την επιτυχία του ιδρύοντας ένα «κέντρο ευεξίας» κοντά σε μια μικρή όαση στην Έρημο Μοχάβε.
Η γέννηση του Zzyzx, «η τελευταία λέξη στην υγεία»
Ο Curtis Howe Springer υπέβαλε αίτηση για δικαιώματα εξόρυξης σε έκταση 51.800 στρεμμάτων στην έρημο Μοχάβε. Αυτό σήμαινε πως δεν του ανήκε πραγματικά η γη – απλώς είχε το δικαίωμα να εξορύξει ό,τι πολύτιμο υπήρχε εκεί και να κρατήσει τα κέρδη. Φυσικά, η εξόρυξη δεν ήταν ο πραγματικός του στόχος. Είχε βάλει στο μάτι τις ιαματικές πηγές του Soda Springs.
Γύρω από τη φυσική πηγή, ο Springer δημιούργησε το Zzyzx (το ονόμασε έτσι ώστε να είναι «η τελευταία λέξη στην υγεία») και άνοιξε ένα φτηνό ξενοδοχείο για να προσελκύσει κόσμο και να τους πουλήσει μία από τις 27 διαφορετικές «θαυματουργές θεραπείες» του. Πιστός στο στιλ του, ισχυρίστηκε ψευδώς πως η πηγή ήταν θερμή και κρυφά εγκατέστησε αντλίες θέρμανσης για να ζεσταίνει το νερό.
Έτσι, αυτή η «φυσική» πηγή έπαψε ουσιαστικά να είναι εντελώς φυσική.
Ωστόσο, ως απόδειξη της ικανότητας του Springer να εξαπατά τον κόσμο, το Zzyzx έγινε αρκετά δημοφιλής προορισμός. Σύμφωνα με το Mojave Project, διαφήμιζε το Zzyzx στην εκπομπή του, σε εφημερίδες και στο προσωπικό του ενημερωτικό δελτίο, The Elucidator, προσελκύοντας πλήθη από κάθε γωνιά της χώρας.
Το Zzyzx διέθετε δικά του λεωφορεία και ένα οκτάθυρο Chevrolet όχημα που μετέφερε τους επισκέπτες σε τουριστικά αξιοθέατα στο Λος Άντζελες.
Η πτώση του Zzyzx Wellness Retreat
Ο Springer συνέχισε τη λειτουργία του «ιαματικού παραδείσου» μέχρι τη δεκαετία του 1960, όμως η τύχη του άλλαξε απότομα στις 11 Απριλίου 1974, όταν απομακρύνθηκε δια της βίας από τη γη από το Γραφείο Διαχείρισης Εδαφών των ΗΠΑ (BLM).
Υπενθυμίζεται πως ο Springer δεν ήταν ποτέ ιδιοκτήτης της γης γύρω από το Soda Springs – απλώς είχε δικαιώματα εξόρυξης. Αλλά δεν έκανε καμία εξόρυξη, και το δικαστήριο αποφάνθηκε πως οι αιτήσεις του δεν περιλάμβαναν τίποτα σχετικό με κατοίκηση ή ανάπτυξη της περιοχής.
Με απλά λόγια, καταλάμβανε παράνομα τη γη για σχεδόν 30 χρόνια.
Του δόθηκαν μόλις 36 ώρες για να εγκαταλείψει το μέρος. Επιπλέον, η υπόθεση οδήγησε σε ένα κύμα ερευνών για να εκτεθεί πλήρως ως απατεώνας. Παρ’ όλα αυτά, ο Springer δεν το έβαλε κάτω. Ακόμα και μετά την έξωσή του, συνέχισε να μάχεται για το Zzyzx. Μετακόμισε στο Λας Βέγκας και έγραφε τακτικά στην εφημερίδα Baker Valley News, δημοσιεύοντας μάλιστα ένα μακροσκελές άρθρο με τίτλο «The Legal Rape of Zzyzx» (Ο νομικός βιασμός του Zzyzx), που κυκλοφόρησε στις 18 Οκτωβρίου 1984.
Όλα αυτά, όμως, ήταν μάταια. Ο Springer δεν ανέκτησε ποτέ το Zzyzx. Για χρόνια, ο χώρος έμεινε εγκαταλελειμμένος, ενώ οι αρχές συζητούσαν για το τι μέλλει γενέσθαι.
Το Zzyzx Mineral Springs σήμερα
Όσο το Zzyzx έμενε σε αδράνεια, το BLM εξέταζε διάφορες ιδέες για την περιοχή, όπως να ισοπεδώσει τα κτίρια και να επαναφέρει το Soda Springs στην αρχική του, φυσική μορφή.
Στην πραγματικότητα, έμοιαζε να περιμένουν απλώς το «πράσινο φως» για να ξεκινήσουν τις κατεδαφίσεις – οι μπουλντόζες ήταν ήδη στο σημείο, έτοιμες να κατεδαφίσουν το συγκρότημα ανά πάσα στιγμή.
Τελικά, όμως, ο φορέας έκανε συμφωνία με το Πανεπιστήμιο του Πολιτειακού Συστήματος της Καλιφόρνιας (CSU) και μετέτρεψε το συγκρότημα του Zzyzx στο Κέντρο Ερευνών Ερήμου του πανεπιστημίου, επανανοίγοντας και τον δρόμο Zzyzx Road.
Το Κέντρο Ερευνών της Ερήμου του CSU λειτουργεί ακόμα και σήμερα, προσφέροντας χώρο για φοιτητές και ερευνητές που μελετούν την οικολογία και τη γεωλογία της ερήμου. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα εμφανή ίχνη από την εποχή του Zzyzx ως spa: εγκαταλελειμμένα κτίρια, παλιές πινακίδες και διαφημίσεις για τις θαυματουργές θεραπείες του Springer, προσφέροντας στους επισκέπτες μια ματιά στο παράξενο και απατηλό παρελθόν του τόπου.