Για πολλά χρόνια, ένα μυστήριο βασάνιζε τους επιστήμονες στην Καλιφόρνια: πώς γίνεται πέτρες στη μέση της Κοιλάδας του Θανάτου να κινούνται μόνες τους;
Το φαινόμενο παρατηρήθηκε σε μια περιοχή γνωστή ως Racetrack Playa και είχε προβληματίσει τους ερευνητές από τα μέσα του 1900, αλλά μέχρι το 2013 κανείς δεν είχε δει ή καταγράψει πραγματικά τους βράχους, που σε κάποιες περιπτώσεις ζύγιζαν μέχρι και 320 κιλά, να κινούνται.
Μέχρι που ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο ανακάλυψαν τι συμβαίνει με τις «πλέουσες πέτρες» (sailing stones, στα αγγλικά) που σε κάποιες περιπτώσεις έχουν αφήσει πίσω τους αδιαμφισβήτητα ίχνη, μήκους έως και 460 μέτρων.
Πώς οι επιστήμονες έλυσαν το μυστήριο με τις πέτρες που κινούνταν μόνες τους
Όλα ξεκίνησαν το 2011, όταν ερευνητές αποφάσισαν να πάνε στην Κοιλάδα του Θανάτου και να εγκαταστήσουν εξοπλισμό παρακολούθησης GPS σε 15 πέτρες.
Με επικεφαλής τον παλαιοβιολόγο Ρίτσαρντ Νόρις τοποθέτησαν επίσης μια κάμερα time-lapse και έστησαν έναν μικρό μετεωρολογικό σταθμό υψηλής ανάλυσης που θα μπορούσε να καταγράψει μικρές διακυμάνσεις στην ταχύτητα του ανέμου.
Μεταξύ Δεκεμβρίου 2013 και Ιανουαρίου 2014 καταγράφηκε κίνηση σε περισσότερες από 60 πέτρες με ταχύτητες από δύο έως πέντε μέτρα ανά λεπτό.
Σύμφωνα με τα δεδομένα που συλλέχθηκαν, οι πέτρες κινούνταν λόγω ενός σπάνιου μοτίβου βροχών και ανέμων. Οι επιστήμονες υποψιάζονταν ήδη ότι οι άνεμοι μπορεί να είχαν κάποια σχέση, αλλά δεν μπορούσαν να εξηγήσουν ακριβώς πώς, ειδικά στις περιπτώσεις των μεγαλύτερων πετρών, και δεν μπορούσαν επίσης να εξηγήσουν γιατί οι κινήσεις ήταν τόσο σποραδικές.
Η μελέτη απέδειξε ότι διάφορα φαινόμενα πρέπει να συμβούν ταυτόχρονα για να κινηθούν. Το πρώτο από αυτά είναι ο σχηματισμός ενός λεπτού στρώματος πάγου στο έδαφος τις παγωμένες νύχτες στην έρημο, όταν βρέχει. Στη συνέχεια, είναι απαραίτητο ο πρωινός ήλιος να λιώσει τον πάγο και να πνέουν ταυτόχρονα ισχυροί άνεμοι που θα κάνουν τις πέτρες να γλιστρήσουν στην ξηρή λίμνη πριν εξατμιστεί το νερό.
Οι βράχοι προέρχονται από τα γύρω βουνά και πέφτουν στο Racetrack Playa ως αποτέλεσμα της διάβρωσης. Είναι από δολομίτη και συενίτη. Η Playa, η οποία εκτείνεται περίπου 4,8 χιλιόμετρα σε μήκος και 3,2 χιλιόμετρα σε πλάτος, σχηματίστηκε περίπου 10.000 χρόνια πριν, όταν οι κλιματικές αλλαγές προκάλεσαν την εξάτμιση μιας αρχαίας λίμνης, με αποτέλεσμα να μείνει πίσω μια τεράστια έκταση λάσπης.