To «έμφραγμα» στη Διώρυγα του Σουέζ συνεχίζεται για πέμπτη μέρα μετά την προσάραξη του φορτηγού πλοίου Evergiven, αλλά δεν είναι η πρώτη φορά που κλείνει ένας από τους σημαντικότερους διαύλους θαλάσσιου εμπορίου του πλανήτη, αφού η ίδια διώρυγα είχε ξανακλείσει κι άλλες φορές – και μία μάλιστα έβγαλε κερδισμένο τον Αριστοτέλη Ωνάση.
Όπως αναφέρει ο Φράνκι Μπρέιντ στο βιβλίο του με τίτλο “Onassis: Αν Extravagant Life”, ο Έλληνας μεγιστάνας είχε παραγγείλει έναν στόλο από δεξαμενόπλοια στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Ο Ωνάσης είχε υπογράψει μια συμφωνία με τον τότε βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας που του εξασφάλιζε το αποκλειστικό δικαίωμα μεταφοράς με τα πλοία του των αποθεμάτων πετρελαίου του Ριάντ, αλλά το ντιλ πυροδότησε τεράστιες αντιδράσεις από τους αμερικανικές πετρελαϊκούς κολοσσούς, που είχαν το αποκλειστικό δικαίωμα παραγωγής του σαουδαραβικού πετρελαίου και την Ουάσιγκτον. Οι πρώτοι διαμαρτυρήθηκαν στο Ριάντ και ξεκαθάρισαν στον Ωνάση ότι δεν θα παρέδιδαν στα τάνκερ του πετρέλαιο, ενώ ο τότε επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ διεμήνυσε στη Σαουδική Αραβία ότι αν επέμενε στο ντιλ με τον Ωνάση, οι αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες θα σταματούσαν την παραγωγή.
Υπό το βάρος αυτών των πιέσεων το Ριάντ υποχρεώθηκε να ακυρώσει τη συμφωνία και τα καράβια του Έλληνα πλοιοκτήτη έμειναν άπραγα. Αντιμέτωπος με το φάσμα μιας οικονομικής καταστροφής, ο Ωνάσης σκέφτηκε να πουλήσει ολόκληρο το στόλο τους στην Royal Dutch Shell, αλλά δεν το έκανε, όπως αναφέρει το Freightwaves.com.
Πώς άλλαξε η τύχη του Ωνάση σ’ ένα βράδυ
«Τότε, μέσω μίας απίστευτης ιστορικής συγκυρίας, σχεδόν εν μιά νυκτί η τύχη του Ωνάση άλλαξε δραματικά», γράφει ο Μπρέιντι. «Αντιμέτωπος με μια σχεδόν βέβαιη οικονομική καταστροφή (…) ο Ωνάσης έβγαλε περισσότερα χρήματα σε μια σύντομη περίοδο, απ’ όσα είχε κερδίσει σ’ ολόκληρη τη ζωή του. Και καταλύτης στάθηκε η διώρυγα του Σουέζ».
Η Αίγυπτος του Νάσερ κρατικοποίησε τη διώρυγα το 1956 και απαγόρευσε τη διέλευση ισραηλινών πλοίων. Το Ισραήλ εισέβαλε στη χερσόνησο του Σινά και τη Λωρίδα της Γάζας, η Αίγυπτος έκλεισε τη διώρυγα για έξι μήνες και τα ναύλα των πλοίων εκτοξεύθηκαν μέσα στο 1957 σε πρωτοφανή ύψη. Μπροστά στο «έμφραγμα» τα δεξαμενόπλοια ήταν υποχρεωμένα να κάνουν τον περίπλου της Αφρικής κι ο Ωνάσης, λόγω του μποϊκοτάζ που του είχαν κάνει οι αμερικανικοί πετρελαϊκοί κολοσσοί, βρέθηκε να έχει έναν τεράστιο αριθμό τάνκερ αγκυροβολημένα σε λιμάνια. «Ο Ωνάσης είχε πολλά έξτρα πλοία, που δεν είχαν ναυλωθεί και τα οποία μπορούσαν να μισθωθούν για να αντιμετωπιστεί η ζήτηση. Μπορούσε να ζητήσει ό,τι ναύλα επιθυμούσε», σημειώνει ο Μπρέιντι στο βιβλίο του.
Πριν την κρίση αυτή η τιμή μεταφοράς πετρελαίου από τη Σαουδική Αραβία προς την Ευρώπη κυμαινόταν στα 4 δολάρια ανά τόνο, αλλά «ο Ωνάσης άρχισε σύντομα να χρεώνει πάνω από 60 δολάρια και έτσι κάθε δρομολόγιο τάνκερ του απέφερε κέρδος άνω των δύο εκατ. δολαρίων», αναφέρει ο βιογράφος. Μέχρι την επόμενη χρονιά ο Ωνάσης εκτιμάται ότι αποκόμισε κέρδη αρκετών εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων (πολύ πάνω από ένα δισ. δολάρια σε σημερινή αξία). «Στάθηκα τυχερός», είχε πει ο Έλληνας πλοιοκτήτης, που έγινε στα επόμενα λίγα χρόνια ο πλουσιότερος άνθρωπος του πλανήτη. Το ίδιο επαναλήφθηκε, πάντως, και το 1967 όταν η Διώρυγα του Σουέζ έκλεισε και πάλι λόγω νέας εμπλοκής της Αιγύπτου με το Ισραήλ με αποτέλεσμα να εκτοξευτούν εκ νέου τα ναύλα των πλοίων και τον Ωνάση να βγάζει γι’ άλλη μια φορά «τρελά λεφτά».