Αγία ή ένας δαιμόνιος μάνατζερ του εαυτού της που αγιοποιήθηκε μετά θάνατον; Τραγικό θύμα συμφερόντων ή μια απασφαλισμένη βόμβα έτοιμη να εκραγεί; Τα νέα επεισόδια από τον 6ο κύκλο της δημοφιλούς σειράς του Netflix «Το στέμμα», εκνεύρισαν κοινό και κριτικούς, παρουσιάζοντας την πριγκίπισσα Νταϊάνα ως άβουλο πιόνι που ένα ολόκληρο καλοκαίρι το μετακινούσε με τηλεκοντρόλ ο χειριστικός πατέρας Αλ Φαγιέτ, οδηγώντας το σε μια κούρσα θανάτου. Ήταν πράγματι έτσι; Τι είναι αλήθεια και τι μυθοπλασία;
H εικόνα που δίνει το The Crown για τη Νταϊάνα σοκάρει. Για πολλούς το πρώτο μέρος από τον 6ο κύκλο της σειράς, που ολοκληρώνεται με τον τραγικό θάνατο της πριγκίπισσας σε υπόγεια σήραγγα του Παρισιού, είναι σαν σκύλευση νεκρού. Οι κριτικές καταιγιστικές: η σειρά είναι ένα ανερυθρίαστο ξέπλυμα του βασιλιά Καρόλου, μια απόπειρα να αποκατασταθεί η τραυματισμένη βαθιά εικόνα του παλατιού, παρουσιάζοντας τη Νταϊάνα όχι ως θύμα των κανιβαλιστικών ταλμπλόιντ, όχι ως θύμα ενός άπιστου διαδόχου που με την παράνομη σχέση του με τη σημερινή βασίλισσα Καμίλα οδήγησε ένα αυθόρμητο, αξιαγάπητο κορίτσι σε ψυχική εξουθένωση, αλλά ως μια ασταθή γυναίκα που κατευθύνθηκε προς την αυτοκαταστροφή μέσα από μια σειρά επιπόλαιων, παρορμητικών επιλογών. Είναι όμως πράγματι έτσι; Η χαρισματική πριγκίπισσα Νταϊάνα ήταν στ΄ αλήθεια τόσο άβουλη και αδύναμη, τόσο ανίσχυρη μπροστά σε χειριστικούς ανθρώπους, όπως ο παρεμβατικός πατέρας Αλ Φαγιέντ που τη χρησιμοποίησε αισχρά για να ικανοποιήσει την υστερική, εμμονική του προσήλωσή στη βρετανική μοναρχία, η οποία τον σνομπάριζε επί σειρά ετών;
Εμπρός καλό μου πλυντήριο...
Ο νέος κύκλος της σειράς εκνεύρισε πολύ. Πράγματι είχε αδυναμίες, σκηνοθετικά ολισθήματα, στιγμές ύψιστης αμηχανίας, όπως τα ουρλιαχτά του Καρόλου στο νεκροθάλαμο όπου αντικρίζει την πριγκίπισσα νεκρή ή στο ερημικό σκωτσέζικο τοπίο όπου πέφτει στο χώμα και αλυχτά σαν πληγωμένος λύκος. Ταυτόχρονα η αμηχανία της βασίλισσας Ελισάβετ να αντιδράσει επί μια ολόκληρη εβδομάδα κρυμμένη στο Μπαλμόραλ, ενώ το βρετανικό έθνος και σχεδόν ολόκληρη η υφήλιος θρηνούσαν την αδικοχαμένη πριγκίπισσα, παρουσιάζεται στο The Crown όχι ως ψυχρότητα, ακαμψία, έλλειψη ενσυναίσθησης, αλλά ως υπερπροστατευτικότητα, σεβασμό και τρυφερότητα απέναντι στα δύο εγγόνια της, τους πρίγκιπες Χάρι και Γουίλιαμ. Πράγματι, η στιγμή που το φάντασμα της νεκρής Νταϊάνα εμφανίζεται σε ρόλο καλού πλυντηρίου που καθαρίζει τους λεκέδες ενοχής του Καρόλου, είναι τουλάχιστον μια τηλεοπτική στιγμή μέγιστης γελοιότητας σε μια σειρά που δεν μας είχε συνηθίσει σε τόσο αφόρητα κλισέ.
Ωστόσο τα νέα επεισόδια που μπορεί να ήταν σοκαριστικά ωμά, εκνεύρισαν και για πολλούς ακόμα λόγους. Πρώτον δεν ικανοποίησαν τη συνωμοσιολογία που έχει εδώ και χρόνια επικρατήσει στην κοινή γνώμη γύρω από τις μυστηριώδεις αιτίες του δυστυχήματος. Kατά τo The Crown ούτε η καταδίωξη των παπαράτσι -οι οποίοι, όπως δείχνει η σειρά, δεν ακολούθησαν από την αρχή τη μοιραία μερσεντές μέσα στη σήραγγα-, ούτε κάποιος δάχτυλος των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, όπως αρέσκονται οι συνωμοσιολόγοι να αναπαράγουν, ευθύνονται για το θάνατο της πριγκίπισσας και του Ντόντι Αλ Φαγιέντ. Το φόκους της κάμερας στα άδεια ποτήρια του μπαρ, το αλκοόλ που είχε καταναλώσει ο σοφέρ του Αλ Φαγιέντ, δείχνουν τον ένοχο για το τραγικό δυστύχημα.
Δεύτερον, ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται ο χαρακτήρας της πριγκίπισσας Νταϊάνα σπάει την αγιοποιημένη εικόνα μιας πληγωμένης γυναίκας που χάθηκε τη στιγμή που προσπαθούσε να αποδράσει από τη μέγγενη του παλατιού και να ξαναφτιάξει τη ζωή της, ακολουθώντας ένα νέο έρωτα, χτίζοντας μια νέα ζωή έξω από το ανίερο ερωτικό τρίγωνο με τον Κάρολο και την Καμίλα.
Σε αυτό, το δεύτερο θα σταθούμε, προσπαθώντας να κάνουμε ένα fast rewind στη δεκαετία του ΄80 και του '90, πολύ πριν τις μοιραίες στιγμές του δυστυχήματος.
Νταϊάνα: Μια χειριστική προσωπικότητα που δεν μπορούσε να μεταβολίσει τη ματαίωση του παραμυθιού;
Η αλήθεια βρίσκεται κάπου ανάμεσα. Όσο κι αν ενοχλεί ο τρόπος με τον οποίο το The Crown παρουσιάζει την πολυαγαπημένη πριγκίπισσα, ως παρορμητικό, άβουλο άθυρμα των συμφερόντων ενός εμμονικού ηλικιωμένου κροίσου, το ψυχογράφημά της, όπως το ανέλυσαν διάσημοι ψυχολόγοι, ψυχίατροι, διακεκριμένοι καθηγητές και έγκριτοι βιογράφοι, προσπαθώντας να εξηγήσουν ψύχραιμα «το φαινόμενο Diana», συνάδει με όσα είδαμε στον 6ο κύκλο της σειράς.
Η Νταϊάνα ήταν χειριστική. Χρησιμοποίησε την εμμονή του πατέρα Αλ Φαγιέντ για να ενοχλεί το παλάτι και να δημιουργεί επί ένα ολόκληρο καλοκαίρι προβλήματα στο παράνομο ζευγάρι του Καρόλου και της Καμίλα που μόλις είχε αρχίσει να ζει ανοιχτά τον έρωτά του. Ακολούθησε μια εξαντλητική κούρσα στη Γαλλική Ριβιέρα, στο Μονακό, στη Γαλλία, κάνοντας αχρείαστα τουρ σε δημόσιους χώρους, διαφημίζοντας το συμφερόντων Αλ Φαγιέντ Ritz στο Παρίσι. Έπαιζε με τους παπαράτσι που την έπνιγαν, σαν τη γάτα με το ποντίκι, από τη μια πηγαίνοντας η ίδια με ταχύπλοο σκάφος κοντά τους για να τους ποζάρει με το θρυλικό λεοπάρ μαγιό της και από την άλλη κλαίγοντας που την κυνηγούσαν ενώ μπαινόβγαινε χωρίς λόγο στο Ritz, ενώ μπορούσε απλώς να απομονωθεί προσεκτικά αν το ήθελε στο προστατευμένο διαμέρισμα του Ντόντι Αλ Φαγιέντ. Φοβόταν τον κόσμο που την κυνηγούσε υστερικά, αλλά ταυτόχρονα έβγαινε από το σκάφος για να φάει παγωτό στην καρδιά του Μονακό σαν κοινή θνητή. Η Νταϊάνα ζούσε στα όρια, σαν αποχαλινωμένο άλογο που έχει βγει από το τερέν και χλιμιντρίζει πάνω από το χείλος του γκρεμού, πριν πέσει άδοξα στο κενό.
H διάσημη βιογράφος και δημοσιογράφος του Vanity Fair, Sally Bedell Smith, η οποία έγινε γνωστή μέσα από τα πολλά βιβλία που έγραψε για τη βασιλική οικογένεια και της Νταϊάνα συμπεριλαμβανομένης, σκιαγραφώντας «το πορτρέτο μιας προβληματικής πριγκίπισσας» στο βιβλίο «Diana in Search of Herself: Portrait of a Troubled Princess», γράφει: «Από τη στιγμή που ήρθε στο προσκήνιο τον Σεπτέμβριο του 1980 μέχρι το βίαιο θάνατό της, δεκαεπτά χρόνια αργότερα, η Νταϊάνα παρασύρθηκε σε μια διαρκώς διευρυνόμενη περσόνα, ακόμα και όταν έψαχνε μανιωδώς για τη δική της ταυτότητα. Όταν εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην παγκόσμια σκηνή, η Λαίδη Νταϊάνα Σπένσερ ήταν μια δεκαεννιάχρονη που είχε μεγαλώσει με περιορισμένες προσδοκίες: να παντρευτεί έναν συμπατριώτη της αριστοκράτη και να εκπληρώσει το καθήκον της ως σύζυγος και μητέρα. Ο γάμος της με τον μελλοντικό βασιλιά της Αγγλίας της έδινε μια δημόσια ταυτότητα που δεν θα μπορούσε ποτέ να ισοφαρίσει με τη μπερδεμένη αίσθηση του εαυτού της. (...) Η ανάληψη του τίτλου της πριγκίπισσας μεταμόρφωσε την Νταϊάνα». Αυτό είχε απίστευτες συνέπειες για μια χαρισματική αλλά ψυχικά ασταθή νεαρή γυναίκα που πριν καταλάβει καλά καλά τον εαυτό της βρέθηκε μέσα στο μάτι του κυκλώνα.
«Ήταν προικισμένη με αναμφισβήτητα χαρακτηριστικά», έγραφε στο βιβλίο της το 1999 η Sally Bedell Smith. Ήταν απίστευτα όμορφη, με μεγάλα μπλε μάτια και ένα εκφραστικό πρόσωπο. «Αυτό που την έκανε τόσο χαρισματική ήταν ο συνδυασμός της εμφάνισής της και ο αέρας της οικειότητας που ανέδιδε η προσωπικότητά της. “Έχει ένα συμπαθητικό πρόσωπο”, είπε κάποτε ο πατέρας της, “το είδος που δεν μπορείς παρά να εμπιστευτείς”».
Κατά τη Sally Bedell Smith, η Νταϊάνα, είχε έναν ευγενικό προσηνή τρόπο με όλους, ανεξαρτήτως καταγωγής ή οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης. Δεν ήταν απόμακρη όπως τα υπόλοιπα μέλη της μοναρχίας κι αυτό έκανε την αντίθεση ακόμα πιο ηχηρή. Ακόμα κι αν κάποιος τη ρωτούσε κάτι αδιάκριτο, με το θάρρος που έχουν οι απλοί άνθρωποι που θεωρούν ότι ο celebrity που λατρεύουν είναι μέρος και της δικής τους ζωής, εκείνη παρά το γεγονός ότι εκνευριζόταν απαντούσε φιλικά, γλυκά, ευγενικά, καλοσυνάτα. Η Sally Bedell Smith υπαινίσσεται ότι η Νταϊάνα παρά το γεγονός ότι παρουσιαζόταν ως άδολα παρορμητική μέσα σε μια δράκα υπολογιστών και σνομπ υποκριτών, χειριζόταν έξυπνα και μεθοδικά το brand του εαυτού της. Ήξερε πως να προστατεύει τη δημόσια εικόνα της, πώς να μην απογοητεύει κανέναν, πώς να συγκαλύπτει την οργή, τη ζήλια, τη ματαίωση, την πίκρα της πίσω από την ασπίδα μιας θλίψης. «Δεν ακολουθώ ένα βιβλίο κανόνων, κινούμαι από την την καρδιά, όχι από το μυαλό», έλεγε η Νταϊάνα, αλλά όπως είχε επισημάνει ο δημοσιογράφος και ιστορικός Πολ Τζόνσον, «μπορεί οι ορθολογικές διαδικασίες να μην ήταν το πεδίο που διέπρεπε, αλλά κατάφερνε να τα πηγαίνει εξαιρετικά καλά με τους ανθρώπους, χάρη στην υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη της. Είχε την ικανότητα να κατανοεί τα πράγματα σε βάθος, αλλά μόνο εάν είχαν συναισθηματική σημασία για εκείνη. Πολύ γρήγορα αντιλήφθηκε τι ήθελαν οι άνθρωποι».
Ήταν χαρισματική, αλλά ασταθής και εκδικητική -Υπέφερε από διαταραχή οριακής προσωπικότητας
Η Sally Bedell Smith εξηγεί, ωστόσο, ότι αυτό το έξυπνο επικοινωνιακό κορίτσι όταν βρισκόταν στη μοναξιά του διαμερίσματός του στο Παλάτι του Κένσινγκτον, βυθιζόταν με ανασφάλεια «σε έναν μοναχικό, εφηβικό σολιψισμό». Είχε εμμονές, ένιωθε ανεπαρκής, «συλλογιζόταν τις προδοσίες του παρελθόντος και του παρόντος της και σκεφτόταν με εμμονή τους εχθρούς της, πραγματικούς και φανταστικούς. Οι σκέψεις της τη βύθιζαν σε κλάματα και μερικές φορές εκδικητικές μεθοδεύσεις. Σε τέτοιες στιγμές έπαιρνε τις χειρότερες αποφάσεις της».
Ήταν αδιαμφισβήτητα ένα ταλαντούχο πλάσμα, γεμάτο αγάπη και ευαισθησία, αλλά ταυτόχρονα ήταν μια πανέξυπνη δαιμόνια γυναίκα που χρησιμοποιούσε τα χαρίσματά της για να χτίσει την εικόνα της. Μετά τη δημοσιοποίηση των προβλημάτων στο πριγκιπικό γάμο, «η Νταϊάνα», όπως επισημαίνει η βιογράφος Sally Bedell Smith, «έπαψε πλέον να είναι άτομο και είχε γίνει σύμβολο – θυματοποίησης, εξέγερσης και συναισθηματικής αυθεντικότητας». Αγκάλιασε με πάθος αυτό το ρόλο, χρησιμοποιώντας τον για να τραυματίσει εκδικητικά τον προδότη Κάρολο που δεν μπόρεσε ποτέ να την αγαπήσει και από την πρώτη στιγμή του αρραβώνα τους την απατούσε με την Καμίλα.
Ήταν απασφαλισμένη, προδομένη, βαθύτατα θιγμένη, απογοητευμένη, ταπεινωμένη και βασανισμένη από ένα αίσθημα ματαίωσης. Δεν μπορούσε να αποδεχτεί ότι το παραμύθι που την είχαν βάλει να παίξει θα την οδηγούσε στην απομόνωση και όχι στο θρόνο για τον οποίο προοριζόταν. Έτσι, από το βρετανικό στέμμα, προτίμησε, όπως η ίδια είπε χαρακτηριστικά, να γίνει η βασίλισσα στις καρδιές των ανθρώπων. Και αργότερα να στρέψει τους υπηκόους της καρδιάς της ενάντια στους εχθρούς της.
Η πρώην νταντά της Μαίρη Κλαρκ είχε πει χαρακτηριστικά για εκείνη: «Πάντα πίστευα ότι η Νταϊάνα θα γινόταν πολύ καλή ηθοποιός γιατί θα έπαιζε όποιον ρόλο διάλεγε». Έτσι η Νταϊάνα γραπώθηκε από αυτό το ρόλο της θλιμμένης πριγκίπισσας που την εξαπάτησαν όλοι: η αδιάφορη βασίλισσα, ο κυνικός και απορριπτικός πεθερός της, οι αυλικοί στυλοβάτες της γραφειοκρατίας του άκαμπτου παλατιού και πάνω από όλα το ένοχο παράνομο ζευγάρι που την εξοστράκισε από το παραμύθι.
«Λόγω του ταμπεραμέντου της, η Νταϊάνα μπορούσε εύκολα να γλιστρήσει από τη μια διάθεση στην άλλη, μπερδεύοντας τους γύρω της», εξηγεί η Sally Bedell Smith. Στο βιβλίο της μάλιστα, που δημοσιεύθηκε δύο μόλις χρόνια μετά το θάνατο της πριγκίπισσας, επικαλείται τη μαρτυρία ενός φίλου της: «Ήταν ένα περίεργο μείγμα απίστευτης ωριμότητας και ανωριμότητας, σαν διχασμένη προσωπικότητα. Ήταν τόσο εκπληκτικό το πώς χειριζόταν τους απλούς ανθρώπους, αλλά ταυτόχρονα έκανε ανόητα και παιδικά πράγματα. Ήταν πολύ παρορμητική».
Κατά την Sally Bedell Smith: «Η Νταϊάνα είχε πολλά ωραία χαρακτηριστικά που ήταν εμφανή τόσο στη δημόσια όσο και στον ιδιωτική σφαίρα: ζεστασιά, γλυκύτητα, στοργή, θηλυκότητα, φυσικότητα, χάρη, ευαισθησία, επιφυλακτικότητα, ταπεινότητα, εξυπνάδα, ενστικτώδη συμπάθεια, στοχαστικότητα, γενναιοδωρία, καλοσύνη, ευγένεια, ανθεκτικότητα, πληθωρικότητα, ενέργεια, αυτοπειθαρχία, θάρρος. Αλλά είχε επίσης και πιο σκοτεινά χαρακτηριστικά που ήταν σε μεγάλο βαθμό κρυμμένα από τον κόσμο. Η αδυναμία της Νταϊάνα να δει τα έντονα συναισθήματά της και η αδυναμία της να κατανοήσει τις συνέπειες, συχνά κατέκλυζαν το μεγαλύτερο μέρος της φύσης της, βλάπτοντας την οικογένεια και τους φίλους της και προκαλώντας δυστυχία στον εαυτό της. Πράγματι, το ασταθές ταμπεραμέντο της Νταϊάνα έφερε όλα τα σημάδια μιας από τις πιο άπιαστες ψυχολογικές διαταραχές: της οριακής προσωπικότητας. Τα άτομα που πάσχουν από borderline personality disorder (διαταραχή της οριακής προσωπικότητας) χαρακτηρίζονται από μια ασταθή εικόνα για τον εαυτό τους. Έχουν έντονες εναλλαγές της διάθεσης, έχουν ένα διαρκή φόβο απόρριψης και εγκατάλειψης και αδυνατούν να διατηρήσουν σταθερές σχέσεις. Βασανίζονται από συναισθήματα μοναξιάς, πλήξης και κενού, κατάθλιψη και παρορμητικές νοσηρές αντιδράσεις, όπως η υπερφαγία και ο αυτοακρωτηριασμός. Συνολικά, αυτά τα χαρακτηριστικά εξηγούν την κατά τα άλλα ανεξήγητη συμπεριφορά. Σε όλη την ενήλικη ζωή της, η Νταϊάνα βίωσε αυτά τα συμπτώματα σοβαρά και χρόνια. Ενώ λάμβανε περιοδική θεραπεία για ορισμένα από τα προβλήματά της - τη διατροφική της διαταραχή και την κατάθλιψή της - ούτε η Νταϊάνα ούτε κάποιος κοντά της αντιμετώπισε την πλήρη έκταση της ασθένειάς της».
Αντιθέτως όπως έχει αποκαλυφθεί στον Τύπο και τις κατά καιρούς βιογραφίες που κυκλοφόρησαν από σοβαρούς ερευνητές, η Νταϊάνα, ήταν πολύ συχνά το άθυρμα διαφόρων τσαρλατάνων, πνευματιστών, μέντιουμ, ενεργειακών ψευτοθεραπευτών που της έταζαν καθαρισμούς της κακής αύρας με συνεχή επικίνδυνα κλύσματα στο έντερο.
Η εικόνα της συνεπώς στον έκτο κύκλο του The Crown ως άθυρμα που άγεται και φέρεται σύμφωνα με τις επιθυμίες του χειριστικού πατέρα Αλ Φαγιέντ και τους άβουλου γιου του που έτρεμε μην τον αποκληρώσει, δεν είναι πολύ μακριά από το ψυχολογικό προφίλ της χαρισματικής, αλλά αποπροσανατολισμένης πριγκίπισσας. Η Νταϊάνα, όσο κι αν σπάει αυτό την αγιοποιημένη εικόνα μιας απολύτως θυματοποιημένης γυναίκας που παρουσιάστηκε σαν επαναστάτρια απέναντι στο «κακό», άκαμπτο παλάτι που κονιορτοποιεί αθώα κορίτσια όπως η Νταϊάνα και η Μέγκαν για να θρέφει το... θηρίο της μοναρχίας, χρησιμοποίησε εξίσου την εμμονή του συμπλεγματικού πατέρα Αλ Φαγιέντ για να εκνευρίσει τον Κάρολο, την Καμίλα και την Ελισάβετ.
«Ούτε εγώ ξέρω πώς βρέθηκα εδώ», λέει ο χαρακτήρας της Νταϊάνα στους γιους της, μιλώντας τους για τελευταία φορά στο τηλέφωνο. Αλλά φυσικά και ήξερε. Ήταν εκεί για να αποφύγει τη φιέστα των γενεθλίων της Καμίλα στον πριγκιπικό παλάτι του διαδόχου. Ήταν εκεί για να πάει αυτοβούλως να ποζάρει με λεοπάρ μπικίνι στους παπαράτσι, θρέφοντας η ίδια το τέρας των ταμπλόιντ που έλεγε ότι την εξουθενώνει, με στόχο να σαμποτάρει την καμπάνια του Καρόλου υπέρ της Καμίλα, για να τους επισκιάσει, να τους κατατροπώσει, να τους εκδικηθεί με τον μοναδικό τρόπο που ήξερε καλά: την πρόκληση των μίντια, την επιδειξιομανία, την αυτοπροβολή.
Πώς η Πριγκίπισσα Νταϊάνα άλλαξε τις ζωές μας, συζητώντας την ψυχική της υγεία
Παρόλα αυτά, τόσο τα ανεκτίμητα χαρίσματα που διάθετε, η επικοινωνιακή της δεινότητα, η αμεσότητα, η ευκολία να πλησιάζει τους άλλους, η ικανότητά της να κατανοεί τις πληγές τους και να συμπάσχει βαθιά, προσέφερε στην ανθρωπότητα ένα σπουδαίο έργο. Η Νταϊάνα, όπως εξηγεί στο περιοδικό Time η Dr Jane Mendle, κλινική ψυχολόγος και καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Cornell, ήταν μια λαμπερή, τολμηρή γυναίκα που λατρεύτηκε πραγματικά από εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, αλλά ταυτόχρονα ήταν ένα ανθρώπινο πλάσμα με ανοιχτές πληγές, τις οποίες προσπαθούσε απεγνωσμένα να γιατρέψει με όλους τους λάθος τρόπους, σπασμωδικά, παρορμητικά, αφήνοντας τον εαυτό της να γίνεται βορά των καιροσκόπων που την περιτριγύριζαν θαμπωμένοι από τη λάμψη της. Η ίδια βασανιζόταν, διχαζόταν, βίωνε ταυτόχρονα την αποθέωση ενός παραμυθιού και τη ματαίωση ενός αποτυχημένου γάμου, το φως της διασημότητας και το σκοτάδι των κανιβαλιστικών μίντια, την απίστευτη δημοφιλία ενός ποπ σταρ και τη μοναξιά μιας εγκλωβισμένης στο πρωτόκολλο πριγκίπισσας.
Όπως επισημαίνει η κλινική ψυχολόγος Dr Jane Mendle, η Νταϊάνα μπορεί να έγραψε ιστορία περπατώντας άφοβα μέσα σε ναρκοπέδια -μεταφορικά και κυριολεκτικά, αντιμετωπίζοντας την ακαμψία ενός τυπολατρικού θεσμού που δεν είχε χώρο για προσωπικά συναισθήματα, αγκαλιάζοντας χωρίς δεύτερη σκέψη ασθενείς του AIDS σε μια εποχή απόλυτης προκατάληψης σε σχέση με τον ιό, παίζοντας στα δάχτυλα τα αδηφάγα βρετανικά tabloids ή δημιουργώντας τάσεις ως ένα από τα μεγαλύτερα fashion icon στην ιστορία της ανθρωπότητας, αλλά «αυτό που συχνά ξεχνιέται είναι ότι η ίδια γυναίκα ήταν επίσης ένα πραγματικό παράδοξο: κάτω από την υπέροχα ισορροπημένη εικόνα που παρουσίασε στον κόσμο, πάλευε με τη βουλιμία, τον αυτοτραυματισμό και τα παρατεταμένα αισθήματα αναξιότητας». Το θάρρος με το οποίο αποκάλυψε ειλικρινά στο βιογράφο της Andrew Morton τη σοβαρή διατροφική διαταραχή από την οποία υπέφερε, περιγράφοντάς το μάλιστα on camera σε συνέντευξή της στο BBC το 1995 ως «σύμπτωμα του τι συνέβαινε στο γάμο μου», «μπορεί να είναι η πιο ισχυρή και μη αναγνωρισμένη κληρονομιά της», όπως εξηγεί η Dr Jane Mendle. «Η ειλικρίνειά της βοήθησε να απαλλαγεί από το στίγμα η ψυχική υγεία και με τον τρόπο της ενθάρρυνε κι άλλους ανθρώπους να ζητήσουν και να λάβουν ανοιχτά βοήθεια. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι χιλιάδες άνθρωποι άλλαξαν τη ζωή τους επειδή η Νταϊάνα μίλησε για τη δική της. Σήμερα, σχεδόν ένας στους έξι ενήλικες στο Ηνωμένο Βασίλειο και ένας στους πέντε ενήλικες στις ΗΠΑ υποφέρουν από κάποια ψυχική ασθένεια, όπως η διατροφική διαταραχή, η οποία συχνά συνοδεύεται από κατάθλιψη ή αγχώδη διαταραχή. Ωστόσο μονάχα ένα σχετικά μικρό ποσοστό ανθρώπων θα αναζητήσει πραγματικά θεραπεία. Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια δεν είναι η αδυναμία πρόσβασης σε βοήθεια, αλλά ο φόβος, η ντροπή και η αμηχανία». Η Νταϊάνα μιλώντας με τόλμη για το σκοτάδι πίσω από το παραμύθι, για το κενό που ένιωθε ότι γέμιζε τρώγοντας ανεξέλεγκτα και μετά εξαναγκάζοντας τον εαυτό της να τα αποβάλει κάνοντας εκούσιους εμετούς, άνοιξε το δρόμο για μια συζήτηση διεθνώς, χωρίς ταμπού, φόβο και προκαταλήψεις γύρω από την ψυχική υγεία με τεράστια οφέλη για την επιστήμη της ψυχολογίας και την ίδια την ανθρωπότητα, όπως επισημαίνει η καθηγήτρια ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Cornell, Dr Jane Mendle.
«Είναι αξιοσημείωτο ότι τα χρόνια κατά τα οποία η Νταϊάνα μίλησε δημόσια για τη βουλιμία της, τα ποσοστά των γυναικών που αναζητούσαν θεραπεία για τη βουλιμία στη Μεγάλη Βρετανία υπερδιπλασιάστηκαν. Ο Τύπος ονόμασε αυτό το φαινόμενο “Φαινόμενο Diana”. Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας απέδωσαν αυτή τη στροφή στη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση του κοινού και το διάλογο σχετικά με τη βουλιμία, καθώς και τις γυναίκες που ταυτίζονται με την Νταϊάνα. Αν μια πριγκίπισσα μπορούσε να είναι βουλιμική, θα μπορούσαν να είναι κι αυτές. Αν μπορούσε να εξηγήσει γιατί πλήγωσε τον εαυτό της, θα μπορούσαν να αναγνωρίσουν και αυτή την πλευρά του εαυτού τους. Αν μπορούσε να ξεπεράσει τη διατροφική της διαταραχή, θα μπορούσαν επίσης», εξηγεί Dr Jane Mendle στο περιοδικό Time. Έτσι άθελά της η Νταϊάνα, μιλώντας για τις πληγές της, έγινε σύμβολο, έγινε ηρωίδα, έγινε το αιώνιο πρόσωπο μιας τολμηρής γυναίκας που δεν φοβήθηκε τις «νάρκες», ούτε καν τη στιγμή που έκαναν το γλυκό της χαμόγελο να παγώσει.
- ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
- Το «Crown» αναδημιούργησε την κούρσα θανάτου της πριγκίπισσας Νταϊάνα -Και ακούστηκε ο ήχος του τροχαίου
- Ελίζαμπεθ Ντεμπίκι: Έμαθα πολλά για την πριγκίπισσα Νταϊάνα μέσα από το The Crown
- The Crown: Ποια είναι η Meg Bellami που θα υποδυθεί την Κέιτ Μίντλετον στη σειρά