Γνωρίζατε ότι η ιστορία της Σταχτοπούτας φαίνεται να «γεννήθηκε» μέσα από την Ελληνική Μυθολογία και ότι αυτό που κρατούσε ο Άτλας στα χέρια του δεν ήταν η Γη;
Τι σχέση έχει ο Χάρι Πότερ με τον Περσέα και τι παιχνίδια έπαιζαν τα παιδιά στην Αρχαία Ελλάδα;
Απαντήσεις σε αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα που έχουν να κάνουν με τη μυθολογία, την αρχαία ιστορία και την αρχαιολογική επιστήμη δίνει ο νεαρός αρχαιολόγος Κωνσταντίνος Λουκόπουλος, μέσα από το κανάλι του στο YouTube με τίτλο «The Mythologist», το οποίο έχει ξεπεράσει τους 100.000 εγγεγραμμένους χρήστες. Παρακολουθώντας κάποιος τα βίντεό του, θα διαπιστώσει πως ποτέ άλλοτε η μυθολογία δεν υπήρξε τόσο ελκυστική.
Μέσα από τις σπουδές του στην αρχαιολογία, ο Κωνσταντίνος, με καταγωγή από τη Ναύπακτο, αγάπησε τη μυθολογία με τους θεούς και τους ήρωες και αποφάσισε ότι θα μπορούσε να μοιραστεί τις γνώσεις και την αγάπη του για αυτή, μέσα από το διαδίκτυο, όπου έχει κάνει ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία του.
Στα βίντεο -τα οποία έχουν δεκάδες χιλιάδες προβολές- εξερευνά τους μύθους της αρχαίας Ελλάδας με έναν σύγχρονο τρόπο και μοιράζεται ενδιαφέρουσες ιστορίες, στις οποίες ρίχνει ξανά φως, «ξεθάβοντάς» τις από τα βάθη των αιώνων.
Δεν χρειάζεται να έχει κάποιος ακαδημαϊκή γνώση για να τα παρακολουθήσει. Αντιθέτως, απευθύνονται σε όλους: από μικρά παιδιά, μέχρι ενήλικες που μέχρι τώρα δεν είχαν καμία σχέση με το αντικείμενο. Σύντομα, με δόσεις χιούμορ και αναφορές σε ταινίες ή τραγούδια, καταφέρνουν να σου κρατούν το ενδιαφέρον. Πρέπει να τονιστεί το γεγονός ότι για κάθε θέμα έχει γίνει προσεκτική έρευνα και ό,τι λέει ο 27χρονος αρχαιολόγος είναι πάντα βασισμένο σε πηγές, τις οποίες και αναφέρει στα βίντεο.
Μέσα από τη συζήτησή μας, που βρήκα ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, με χαρά έμαθα ότι τα βίντεό του προβάλλονται σε σχολικές τάξεις.
Ας δούμε τι είπε ο ίδιος στο iefimerida για τη μεγάλη του αγάπη, τη μυθολογία, για το κανάλι του στο YouTube και για την ανταπόκριση του κόσμου.
Τι έχεις σπουδάσει, Κωνσταντίνε, και τι σε τράβηξε σε αυτό; Ήταν κάτι που το ήθελες πάντα;
Σπούδασα Ιστορία και Αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ, εκεί όπου στη συνέχεια ολοκλήρωσα και το μεταπτυχιακό μου πάνω στην Κλασική Αρχαιολογία. Αυτό που με τράβηξε στην αρχαιολογία ήταν η γοητεία που μου ασκούσε η ιδέα ότι θα έρθω σε άμεση επαφή με τα υλικά κατάλοιπα του παρελθόντος, είτε αγγίζοντάς τα είτε φέρνοντάς τα στο φως μέσα από μια ανασκαφή.
Πώς προέκυψε η ιδέα για τη δημιουργία του καναλιού σου και για όλο αυτό που κάνεις; Πότε ανέβασες το πρώτο βίντεο;
Πριν από ακριβώς δύο χρόνια, όταν και ανέβασα το πρώτο μου βίντεο, θυμάμαι να παρατηρώ ότι στο ελληνικό YouTube είχαν αρχίσει να ξεπετάγονται κανάλια με επιστημονικό και εκπαιδευτικό περιεχόμενο, τα οποία προσέγγιζαν τα θέματα με έναν πιο εκλαϊκευμένο και απλοϊκό τρόπο. Σκέφτηκα ότι δεν υπήρχε κάτι αντίστοιχο για την επιστήμη της αρχαιολογίας και τη μυθολογία και είπα να καλύψω το κενό, μιας και είχα αποκτήσει μια εξοικείωση αλλά και αγάπη γι’ αυτές μέσα από τις σπουδές μου.
Τι θα δει κανείς μπαίνοντας στο «The Mythologist»;
Μπαίνοντας στο «The Mythologist» θα δει μύθους και ιστορίες που πιστεύω ότι αξίζει να μοιραστώ μαζί του. Είτε, κυρίως, από την ανεξάντλητη δεξαμενή της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας, είτε από μυθολογίες του κόσμου. Ιστορίες για διάσημους ήρωες, παρεξηγημένα τέρατα και ανθρώπινους θεούς που σκιαγραφούν ένα σύμπαν πολύ μακρινό αλλά και ταυτόχρονα πολύ κοντινό στο δικό μας. Και φυσικά όλα αυτά μέσα από τις αρχαίες πηγές και τις απεικονίσεις στην πανέμορφη τέχνη της εκάστοτε εποχής.
Περίμενες ότι θα έχεις αυτή την ανταπόκριση; Πότε κατάλαβες πως υπάρχει απήχηση και πού αποδίδεις την επιτυχία των βίντεο σου;
Σε καμία περίπτωση δεν περίμενα ότι θα έχει τόσο μεγάλη ανταπόκριση το συγκεκριμένο project και πόσο μάλλον σε ένα τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Για περίπου έναν χρόνο παρακολουθούσε τα βίντεό μου ένα σταθερό κοινό των 1.000 ατόμων (και τους ευχαριστώ πολύ γι’ αυτό). Κάποια στιγμή τον περασμένο Μάρτιο, αυτά τα 1.000 άτομα ανά βίντεο έγιναν ξαφνικά δεκάδες χιλιάδες και έπειτα εκατοντάδες και φυσικά άρχισαν να αφήνουν και εκατοντάδες σχόλια. Τότε κατάλαβα ότι κάτι μεγάλο αρχίζει.
Ποιο βίντεο έχει τις περισσότερες προβολές και τι σου λέει συνήθως ο κόσμος;
Αυτή τη στιγμή το βίντεο με τις περισσότερες προβολές είναι εκείνο που αφορά μια κοινή παρανόηση που τελικά φάνηκε ότι είχε πολύς κόσμος. Το γεγονός ότι ο Άτλας δεν κρατούσε τη Γη στις πλάτες του, αλλά τον Ουρανό. Αν με ρωτούσες πριν το ανεβάσω, όχι, δεν θα περίμενα να ξεπεράσει τις 200.000 προβολές, αλλά η ζωή είναι γεμάτη εκπλήξεις. Ο κόσμος που με αναγνωρίζει στο δρόμο ή που μου στέλνει μηνύματα στα κοινωνικά δίκτυα συνήθως μου λέει ότι μέσα από τα βίντεό μου θυμήθηκε το πόσο αγαπά τη Μυθολογία, είτε ακόμη και ότι δεν τον ενδιέφερε καν πριν τα δει, και αυτό το βρίσκω πολύ συγκινητικό.
Πώς κάνεις την επιλογή των θεμάτων;
Η επιλογή των θεμάτων γίνεται κυρίως με ένα πολύ σημαντικό κριτήριο: να είναι ενδιαφέρον. Κυρίως για εμένα που θα κληθώ να το ερευνήσω πριν το παρουσιάσω και φυσικά και για τον κόσμο που θα το δει. Ουσιαστικά, λειτουργώ όπως ένας αρχαιολόγος που ανασκάπτει για να φέρει στο φως αντικείμενα που έχουν χαθεί, σε μια προσπάθεια να κατανοήσει καλύτερα το παρελθόν. Απλώς, στη δική μου περίπτωση η ανασκαφή αυτή γίνεται μέσα στα συγγράμματα και τις αρχαίες πηγές, με σκοπό να φέρω στο φως ξεχασμένους μύθους και ιστορίες.
Κατά πόσο η Μυθολογία είναι παρούσα και επίκαιρη στις μέρες μας; Τι πιστεύεις ότι είναι αυτό που ιντριγκάρει τον κόσμο και του αρέσει να ασχολείται με αυτή;
Αν κοιτάξουμε προσεκτικά γύρω μας, θα δούμε ότι η Μυθολογία είναι παρούσα. Σε σειρές, ταινίες, διαφημίσεις, παντού. Συνεχίζει να εμπνέει, να διδάσκει και να ψυχαγωγεί. Εκτός αυτών, ένα στοιχείο που ίσως ιντριγκάρει τον κόσμο είναι εκείνο της ταύτισης. Οι μύθοι καταπιάνονται με έννοιες που είναι πάντα επίκαιρες για τον άνθρωπο όπως η αγάπη, το μίσος, η φιλία ή η ζήλεια και τραβούν το ενδιαφέρον μας όπως μια καλή ταινία, μια σειρά ή ένα βιβλίο. Και φυσικά το γεγονός ότι γεννήθηκαν στο παρελθόν ασκεί και από μόνο του μια ιδιαίτερη γοητεία.
Πολλές ταινίες του Χόλιγουντ έχουν βασιστεί στην Ελληνική Μυθολογία. Υπάρχει καμία που να έχεις ξεχωρίσει για τη σωστή απόδοσή της;
Προσωπικά, επιλέγω να μη στέκομαι τόσο στη σωστή ή λανθασμένη απόδοση ενός μύθου στο πλαίσιο μιας ταινίας. Σίγουρα έχει το δικό του ενδιαφέρον το να ψάχνουμε τα σημεία στα οποία συγκλίνει ή παρεκκλίνει η ταινία με το μύθο, αλλά για εμένα το σημαντικό είναι να προσεγγίζεται ο μύθος με σεβασμό, παρά τις όποιες διαφορές που μπορεί να υπάρχουν. Με τον τρόπο αυτόν η Μυθολογία παραμένει στην επικαιρότητα.
Έχεις κάποιον αγαπημένο μύθο γενικά ή κάποιο αγαπημένο θέμα από αυτά που έχεις καταπιαστεί;
Ο αγαπημένος μου μύθος παραδόξως προέρχεται από τη Ρωμαϊκή Μυθολογία και είναι εκείνος του Έρωτα και της Ψυχής. Μια κλασική περίπτωση κατά την οποία έχουμε θεούς-προσωποποιημένες έννοιες και η υπόθεση σκιαγραφεί τις δυσκολίες της συνύπαρξης του συναισθήματος και της λογικής αλλά και του αληθινού έρωτα που ανθίζει παρά το γεγονός ότι εμφανίζονται μεγάλα εμπόδια.
Υπάρχει κάποιο μυθικό ή ιστορικό πρόσωπο με το οποίο νιώθεις κατά κάποιον τρόπο ότι ταυτίζεσαι;
Δύσκολη ερώτηση! Θα μοιράσω την απάντηση ανάμεσα σε δύο θεούς, τον Άδη και τον Διόνυσο. Ο Διόνυσος είναι ο θεός του κρασιού (δεν θα πω περισσότερα γι' αυτό) και έδωσε τον δικό του αγώνα για να εδραιωθεί ανάμεσα στους υπόλοιπους θεούς. Ο Άδης είναι κατά τη γνώμη μου ένας από τους πιο παρεξηγημένους θεούς της Ελληνικής Μυθολογίας. Πανίσχυρος, σοφός και αξιοσέβαστος, του έτυχε όμως να είναι ο άρχοντας του Κάτω Κόσμου. Δεν το επέλεξε, αλλά εξαιτίας αυτού οι άνθρωποι φοβόντουσαν να προφέρουν μέχρι και το όνομά του.
Βλέπω πως έχεις ασχοληθεί αρκετά και με τις μυθολογίες άλλων χωρών. Πιστεύεις πως υπάρχουν ομοιότητες με την ελληνική;
Φυσικά και υπάρχουν ομοιότητες μεταξύ της Ελληνικής Μυθολογίας και μυθολογιών άλλων χωρών. Δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα γιατί συμβαίνει αυτό, αλλά μπορούμε να υποθέσουμε ότι έχει να κάνει με τις πολιτισμικές ανταλλαγές μέσω του εμπορίου, με τις μετακινήσεις πληθυσμών ή και απλά με την τύχη. Υπάρχει βέβαια και η θεωρία του Monomyth, με την οποία καταπιάνομαι σε ένα από τα βίντεό μου, η οποία, αν και γοητευτική, δεν είναι επιστημονικά αποδεδειγμένη.
Ιστορία, Μυθολογία, Αρχαιολογία: Τι σημαίνει η κάθε μία για εσένα;
Η Ιστορία για εμένα είναι η αναζήτηση της αλήθειας. Η πολύ δύσκολη προσπάθεια να κοιτάξουμε πίσω μας με αντικειμενικότητα και να δούμε το πώς φτάσαμε στο σήμερα. Η Αρχαιολογία είναι η απτή επαφή με το χθες. Μας δίνει την ευκαιρία να συλλέξουμε πληροφορίες για το παρελθόν, οι οποίες χωρίς το υλικό θα ήταν χαμένες για πάντα. Είναι η ανασκαφή, το χώμα, η βιβλιοθήκη, η μελέτη, η καταγραφή, η ταξινόμηση, η τέχνη και άλλα πολλά. Η Μυθολογία είναι το γοητευτικό σημείο 0, στο οποίο η πραγματικότητα συνάντησε τη φαντασία του ανθρώπου στην προσπάθειά του να απαντήσει στα μεγάλα ερωτήματα της ζωής, της ύπαρξης, της ηθικής, πριν κάνει την εμφάνισή της η επιστήμη.
Θεωρείς πως έχει παρεξηγηθεί το μάθημα της Ιστορίας; Έχεις να προτείνεις κάποιες ιδέες για να γίνει πιο ελκυστικό;
Η συζήτηση που μπορεί να γίνει, αν πιάσουμε το θέμα αυτό, είναι τεράστια. Θα πω απλά το πιο βασικό: Όσο ο σκοπός του μαθήματος είναι η παπαγαλία, με σκοπό την εξέταση και τον καλό βαθμό, το παιχνίδι έχει χαθεί από τα αποδυτήρια. Η Ιστορία δεν πρέπει να απομνημονεύεται, πρέπει να γίνεται κτήμα μας.
Κατά τη γνώμη μου, τα βίντεό σου θα μπορούσαν να αποτελέσουν εκπαιδευτικό υλικό για τους μαθητές. Έχει έρθει σε επαφή μαζί σου κάποιος αρμόδιος;
Χαίρομαι πολύ που το πιστεύεις αυτό. Θεωρώ πολύ τιμητικό το γεγονός ότι παίζονται βίντεό μου σε σχολικές τάξεις, αλλά προς το παρόν μόνο σε ανεπίσημο επίπεδο. Είμαι βέβαια ανοιχτός σε προτάσεις (γέλιο).
Φαντάζομαι την ώρα που φτιάχνεις τα βίντεο, μαθαίνεις κι εσύ καινούρια πράγματα... Υπάρχει κάτι που δεν γνώριζες και σου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση;
Είμαι στην πολύ ευχάριστη θέση να μαθαίνω δουλεύοντας. Κάθε μέρα μαθαίνω πράγματα που δεν ήξερα μέχρι χθες και αυτό με βοηθά στο να γίνομαι καλύτερος και στη δουλειά μου αλλά και στη ζωή μου. Σίγουρα ξεχωρίζω την τραγική ιστορία της Μέδουσας μέσα από την οπτική των Ρωμαίων, που τη θέλει θύμα βιασμού και θεϊκής τιμωρίας δίχως να ευθύνεται. Ένα ξεκάθαρο στα μάτια μου μήνυμα ενάντια στο victim blaming.
Τι θα έλεγες σε κάποιον που θέλει να ακολουθήσει σπουδές στην Αρχαιολογία;
Θα του έλεγα να το σκεφτεί πολύ καλά. Αν ο σκοπός του είναι να βιοπορίζεται άνετα, τότε σίγουρα όχι. Αν θέλει να είναι βέβαιος ότι οι κόποι του θα ανταμειφθούν, και πάλι όχι. Αν συμμερίζεται την ίδια γοητεία για την οποία μίλησα προηγουμένως, τότε ναι. Αν δεν τον ενδιαφέρουν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο κλάδος σήμερα στην Ελλάδα και πιστεύει ότι έχει τα ψυχικά αποθέματα για να το κυνηγήσει και να γίνει ο καλύτερος που μπορεί, τότε σίγουρα ναι. Μακάρι να μπορούσα να απαντήσω διαφορετικά, αλλά δεν μου βγαίνει.
Μίλησέ μας για τη συνεργασία σου με την Cosmote TV και το Mad viral...
Εδώ και κάποιους μήνες έχω τη χαρά να συνεργάζομαι με την πλατφόρμα MAD Viral της Cosmote TV, εκεί όπου προβάλλονται τα βίντεό μου στην πρωινή ζώνη του Docu Files. Μια συνεργασία που με γεμίζει χαρά, γιατί η Μυθολογία επεκτείνεται και πέρα από το διαδίκτυο και κάτω από τη σκεπή ενός τόσο μεγάλου σταθμού.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου και τι άλλο να περιμένουμε από το κανάλι σου;
Περισσότερη Μυθολογία, εντός και εκτός YouTube. Τη νέα σεζόν του Επικού Podcast με την Οδύσσεια, αλλά και νέα concept βίντεο μέσα από τον χώρο που ετοιμάζω αποκλειστικά γι' αυτόν το σκοπό. Επίσης, είμαι κοντά στο να πραγματοποιήσω ένα όνειρο που είχα από μικρός και που μου δίνεται η ευκαιρία να το κάνω μέσα από τη δουλειά μου στο YouTube, για την οποία όμως δεν μπορώ να πω περισσότερα ακόμα.
Αν θέλετε να μάθετε τι απέγινε η ωραία Ελένη μετά τον Τρωικό πόλεμο, ή γιατί οι Σειρήνες σήμερα εμφανίζονται στην πιο διάσημη αλυσίδα καφέ στον κόσμο και άλλες πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες, δεν έχετε παρά να ακολουθήσετε τον Κωνσταντίνο στους παρακάτω λογαριασμούς του στα social media:
- YouTube: The Mythologist
- Facebook: @ThaMythologist
- Instagram: thamythologist