Πέπλο μυστηρίου καλύπτει την εξαφάνιση της πριγκίπισσας Μπασμά της Σαουδικής Αραβίας, η οποία απήχθη τον Μάρτιο του 2019 και έκτοτε είναι φυλακισμένη.
Κι ενώ η κατηγορία της έχει αποσυρθεί, παραμένει υπό κράτηση. Τον Απρίλιο του 2020, έγραψε στο Twitter ότι ήταν στη φυλακή και πως η κατάσταση της υγείας της δεν ήταν καλή. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που ο κόσμος είχε ακούσει από αυτήν σε 13 μήνες. Ζήτησε από τον διάδοχο του θρόνου, πρίγκιπα Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν τον ξάδελφό της, έλεος. Αλλά από τότε, σιωπή.
Αυτή είναι η ιστορία της μυστηριώδους εξαφάνισής της, στη σκιά μιας κληρονομιάς πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ.
Το χρονικό της εξαφάνισης
Ήταν αργά το βράδυ στις 28 Φεβρουαρίου 2019, όταν η πριγκίπισσα Μπασμά μπιντ Σαούντ μπιν Αμπντουλαζίζ αλ Σαούντ και η 28χρονη κόρη της, Suhoud al-Sharif, επέστρεφαν στο παραθαλάσσιο ρετιρέ τους στην Τζέντα.
Μια πόλη στη δυτική ακτή της Σαουδικής Αραβίας, η Τζέντα είναι γνωστή για τον άνετο ρυθμό της. Το corniche, ένα δημοφιλές παραθαλάσσιο πάρκο, είναι γεμάτο με οικογένειες τα περισσότερα βράδια. Ήπιοι άνεμοι φυσούν από την Ερυθρά Θάλασσα, περνώντας το δρόμο προς την πόλη. Είναι μια χαλαρή βραδιά στη Σαουδική Αραβία.
Στο σπίτι, οι δυο τους μετράνε τα λεπτά μέχρι τα μεσάνυχτα, για να μπει η 1η Μαρτίου, με σκοπό να γιορτάσουν τα 54α γενέθλια της πριγκίπισσας.
«Θεέ μου, προστάτευσέ την με τα μάτια σου που δεν κοιμούνται ποτέ», έγραψε η al-Sharif στο προσωπικό της προφίλ στο Facebook, προσθέτοντας μια φωτογραφία της μητέρας της με πολλά emoji σε σχήμα καρδιάς.
Μόλις κάθονται, οι πόρτες του ασανσέρ μέσα στο ρετιρέ τους ανοίγουν και βγαίνει έξω από μια ομάδα οκτώ ανδρών. Η χρονική σήμανση στο βίντεο από κάμερες ασφαλείας, δείχνει 11:41 μ.μ.
Ένας άντρας, φορώντας μια παραδοσιακή λευκή ενδυμασία, περπατά γύρω από το διαμέρισμα, μιλώντας ασταμάτητα σε ένα τηλέφωνο. Οι άλλοι, με μπλουζάκια και τζιν, τον κοιτούν για οδηγίες.
Δύο από τους άνδρες, κρατούν περίστροφα, ενώ ένας άλλος κρατά τις πόρτες του ανελκυστήρα, κουνώντας το χέρι του πάνω από τον αισθητήρα. Κάποιος τελικά παρατηρεί τις κάμερες και σπεύδει να τις καλύψει με τραπεζομάντηλα. Τα πλάνα ασφαλείας σκοτεινιάζουν. Από τότε, κανείς δεν έχει ξαναδεί την Μπάσμα και την κόρη της.
«Της είπαν ότι υπήρχε συνάντηση με τον Πρίγκιπα Μοχάμεντ», δήλωσε ένα στενό μέλος της οικογένειας της Μπάσμα στο Insider. Αντ' αυτού, «την πήγαν κατευθείαν στη φυλακή». Αυτό το άτομο ζήτησε να είναι ανώνυμο, αλλά η ταυτότητά του είναι γνωστή στο Insider.
«Η κάλυψη των καμερών το εξηγεί απλά, είναι κοινή λογική» είπε, προσθέτοντας πως «Αυτή ήταν μια κατάσταση ομηρείας».
Κρατείται χωρίς κατηγορία
Αυτή η φυλακή είναι το al-Ha'ir, μια εγκατάσταση μέγιστης ασφάλειας 25 μίλια νότια του Ριάντ, διάσημη για τη στέγαση ανταρτών του ISIS και της Αλ Κάιντα. Είναι ένα μέρος που πιθανότατα γνωρίζουν πολλά μέλη της βασιλικής οικογένειας της Σαουδικής Αραβίας.
Εκεί, ο πρίγκιπας Μοχάμαντ Μπιν Σαλμάν, από τότε που ανέβηκε στην εξουσία το 2017, φυλάκισε έναν αριθμό ανώτερων βασιλέων, καθώς και αρκετούς δημόσιους διανοούμενους και ακτιβιστές, συμπεριλαμβανομένης της ακτιβίστριας για τα δικαιώματα των γυναικών Loujain al-Hathloul.
Η σιωπή της πιθανής αντιπολίτευσης υπήρξε καθοριστικό χαρακτηριστικό της διακυβέρνησης του πρίγκιπα Μοχάμεντ. Το πιο διάσημο παράδειγμα ήρθε τον Νοέμβριο του 2017, μήνες μετά την άνοδο του στην εξουσία, όταν εκατοντάδες μέλη της βασιλικής οικογένειας και μεγαλοεπιχειρηματίες κρατήθηκαν για μέρες στο ξενοδοχείο Ritz-Carlton στο Ριάντ.
Πιο πρόσφατα, τον Μάρτιο του 2020, οι Σαουδάραβες κρατικοί πράκτορες ασφαλείας μπήκαν στο σπίτι του πρώην αξιωματούχου της Σαουδικής Αραβίας Σαντ αλ-Τζάμπρι στο Ριάντ και έβγαλαν δύο από τα παιδιά του από τα κρεβάτια τους. Αυτό έγινε όταν ο Αλ-Τζάμπρι, που ζει στον Καναδά, αρνήθηκε να επιστρέψει στην πατρίδα του.
Αλλά η εξαφάνιση της Μπάσμα δεν ταιριάζει με το συνηθισμένο modus operandi του πρίγκιπα. Η πριγκίπισσα είχε περάσει μεγάλο μέρος της ζωής της εκτός Σαουδικής Αραβίας, πρώτα ως φοιτήτρια και έπειτα ως επιχειρηματίας.
Σχεδόν ποτέ δεν συμμετείχε στη βασιλική πολιτική. Είχε επικρίνει πτυχές της Σαουδικής κοινωνίας, αλλά αυτό ήταν πριν από την ανάληψη του Πρίγκιπα Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν.
Κατά την άφιξή της στη φυλακή al-Ha'ir, η Μπάσμα είπε ότι είχε κρατηθεί «με την υποψία ότι προσπαθούσε να φύγει», σύμφωνα με τον στενό συγγενή. Η κατηγορία: αγορά πλαστού διαβατηρίου.
Η Γενική Διεύθυνση Φυλακών της Σαουδικής Αραβίας και η Πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας στην Ουάσιγκτον, δεν απάντησαν σε πολλαπλά αιτήματα για σχολιασμό που τους έκανε το Insider.
«Τα αινιγματικά τηλεφωνήματα»
Μετά την εξαφάνισή της, τα παιδιά της Μπάσμα– οι γιοι της Ahmed και Saud, και οι κόρες της Sara και Samahir - ανησυχούσαν για τη μητέρα και την αδελφή τους.
Για εβδομάδες, μπορούσαν μόνο να μαντέψουν μόνο που ήταν. «Τότε ήταν που πήραμε τις κωδικοποιημένες κλήσεις», δήλωσε ο δικηγόρος της Λεονάρντ Μπενέτ, με έδρα τις ΗΠΑ στο Insider. «Είπε ότι δεν μπορούσε να φύγει. Είπε ότι δεν μπορούσε να πει πού ήταν, αλλά ότι υπήρχαν άνθρωποι εκεί».
Από τότε και μετά, μια φορά την εβδομάδα, τα τηλέφωνα των μελών της οικογένειας χτυπούσαν και πίσω από τη γραμμή ήταν η Μπάσμα. Αλλά ήταν ασαφής και, όπως αποδείχθηκε, εποπτεύονταν.
Οι συγγενείς της, ζήτησαν φωτογραφίες, βίντεο, οτιδήποτε για να βεβαιωθούν ότι ήταν καλά, αλλά τους είπε ότι απαγορεύεται. Σε ένα σημείο, οι φρουροί της είπαν να σταματήσει να μιλάει στα Αγγλικά.
Μια μέρα τον Μάιο του 2019, οι φρουροί της φυλακής έσπρωξαν ένα κομμάτι χαρτί μπροστά από την Μπάσμα. Έγραφε ότι η κατηγορία εναντίον της απορρίφθηκε.
Όμως, σύμφωνα με το μέλος της οικογένειας, είπαν ότι αυτή και η κόρη της δεν είχαν άδεια να φύγουν από εκεί. Δεν έβγαζε νόημα. Γιατί την κρατούσαν εκεί;
Για τον εσωτερικό κύκλο της, που δεν την είχε δει για εννέα μήνες, οι ειδήσεις φαίνονταν ένας τρομερός οιωνός για αυτό που επρόκειτο να έρθει. Η δημόσια προβολή ήταν η μόνη επιλογή.
Η Deutsche Welle δημοσιοποίησε την ιστορία της εξαφάνισης της Μπάσμα τον Νοέμβριο του 2019 - οκτώ μήνες μετά τη σύλληψή της - και τον Απρίλιο του 2020, τα βίντεο ασφαλείας που καταγράφηκαν μέσα στο διαμέρισμά της τη νύχτα της εξαφάνισής της διέρρευσαν στην ισπανική εφημερίδα ABC.
Επιχειρηματίας, μητέρα, ανθρωπίστρια
Η πριγκίπισσα Μπάσμα έχει πετυχημένες καριέρες στις επιχειρήσεις, τη δημοσιογραφία και τον ανθρωπισμό, ενώ ταυτόχρονα μεγάλωσε πέντε παιδιά.
Ο ευγενικός της τρόπος και η δέσμευσή του να βοηθάει τους άπορους οδήγησαν στο να της δοθεί το παρατσούκλι της «Όπρα Γουίνφρεϊ της Μέσης Ανατολής».
Η Μπάσμα πέρασε τα πρώτα χρόνια της στη Βηρυτό του Λιβάνου, με τη μητέρα της από τη Συρία, πριγκίπισσα Jamilla bint Asad. Πήγε σε ιδιωτικό σχολείο στην Αγγλία και στη συνέχεια σε κολέγια στην Οξφόρδη και την Ελβετία.
Το 1975, η 11χρονη Μπασμά μεταφέρθηκε στη Σαουδική Αραβία για να συναντήσει τον Shuja al-Sharif, τον άνδρα που είχε κανονιστεί να γίνει ο σύζυγός της. Δεκατρία χρόνια αργότερα, το 1988, παντρεύτηκαν και απέκτησαν πέντε παιδιά μαζί. Στη συνέχεια, σταμάτησαν να επικοινωνούν και τα παιδιά επέλεξαν να μείνουν με τη μητέρα τους. Ο σύζυγός της αρρώστησε το 2017 και πέθανε στις 5 Μαρτίου 2018.
Ως επιχειρηματίας η Μπασμά ίδρυσε τις ομάδες τροφοδοσίας Saudi Gourmet και Craze Brasseries, την εταιρεία επικοινωνιών Media Ecco και, τέλος, το εμβληματικό της έργο, το Global United Lanterns Foundation, το οποίο συγκέντρωνε και διένεμε χρήματα σε όσους εργάζονται για το καλό της ανθρωπότητας.
Επισκέφτηκε τα στρατόπεδα προσφύγων, έγραψε σε Σαουδικές και δυτικές εφημερίδες και έδωσε διαλέξεις στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, στο Chatham House και στις Ομοσπονδίες της Οξφόρδης και του Κέμπριτζ. Τα πάθη της - το μαγείρεμα, η μόδα και τα παιδιά της - την ακολουθούσαν σε όλο τον κόσμο.
Η πριγκίπισσα ποτέ δεν φάνηκε να ενδιαφέρεται για τα χρήματα. «Ήταν απόλυτα αφοσιωμένη στους ανθρώπους και στα δεινά τους», δήλωσε ο Ronnie Goodman, διευθυντής εκδηλώσεων που οργάνωνε τη δημόσια ζωή της Μπασμά για σχεδόν μια δεκαετία. «Πολύ συμπαθητική, πολύ συμπονετική. Δεν υπήρχε τίποτα που δεν θα έκανε για να ανακουφίσει τα δεινά των άλλων».
Το 2011, η πριγκίπισσα Μπασμά, γνωστή υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα της και την ευρύτερη περιοχή, μετακόμισε με την οικογένειά της στο Acton, στο δυτικό Λονδίνο, όπου ίδρυσε τα Lanterns. Πέντε χρόνια αργότερα δημοσίευσε το «The Fourth Way», ένα βιβλίο που περιγράφει ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης που εστιάζει στην παγκόσμια ανισότητα.
«Ξέρει ότι προέρχεται από ένα πολύ προνομιακό υπόβαθρο και έτσι το χρησιμοποίησε για να βοηθήσει την ανθρωπότητα. Χωρίς καμία αμφιβολία», δήλωσε ο Bennett στο Insider. «Ξόδεψε τα χρήματά της, τον χρόνο της και την ενέργειά της ταξιδεύοντας στον κόσμο κάνοντας έργα. Αυτή είναι», πρόσθεσε.
«Το να υποφέρεις, για αυτήν ήταν απλώς αδιανόητο. Γι 'αυτό και είμαι πολύ ενοχλημένος από την κατάστασή της. Δεν γίνεται να καταλήγει σε μια κατάσταση εντελώς αντίθετη από αυτήν που αγωνιζόταν», είπε ο Goodman.
Η δουλειά της - για την οποία νοιαζόταν περισσότερο από οτιδήποτε άλλο - έχει επίσης σταματήσει. «Τίποτα δεν μπορεί να της μεταβιβαστεί: κανένα έγγραφο, καμία δουλειά. Τόσα πολλά από τα έργα, τις συμβάσεις και τη δουλειά της έχουν σταματήσει. Καταστράφηκε, βασικά», είπε το στενό μέλος της οικογένειας.
Τα σοβαρά προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει η πριγκίπισσα
Μπορεί στα επαγγελματικά της να είναι πετυχημένη, στο κομμάτι δυστυχώς της υγείας της, η πριγκίπισσα έχει δεχτεί πολλά χτυπήματα Πάσχει από χρόνια προβλήματα στο παχύ έντερο και την καρδιά καθώς και από οστεοπόρωση.
Τον Σεπτέμβριο του 2018, η κατάστασή της έγινε τόσο άσχημη που έπρεπε να αποχωρήσει από τη διεύθυνση πολλών εταιρειών της. Και μέχρι τον Οκτώβριο του 2018, χρειαζόταν απεγνωσμένα ιατρική φροντίδα.
Την τελευταία δεκαετία, έκανε τακτικά ταξίδια από το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ για να επισκεφτεί τον Dr Mounir Ziadé, ειδικό στη ρευματολογία που εδρεύει στη Γενεύη της Ελβετίας.
Εκείνη την περίοδο, η Μπασμά επέστρεψε στη Σαουδική Αραβία για πρώτη φορά μέσα σε δεκαετίες. Η μετακόμιση πίσω στην πατρίδα προκλήθηκε από τη σύλληψη του γιου της και τον θάνατο του συζύγου της.
Ο Saud, ο γιος, ήταν μεταξύ πολλών μελών της βασιλικής οικογένειας που συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν για διαφθορά σε μια από τις εκκαθαρίσεις του πρίγκιπα Μοχάμεντ το 2017.
«Δεν βρήκαν τίποτα εναντίον του, οπότε τον άφησαν έξω, αλλά χρειάστηκε λίγος χρόνος», είπε ένας επιχειρηματικός συνεργάτης της πριγκίπισσας στο Insider.
Η σύλληψη ενόχλησε την τον Μπασμά, είπε ο Γκούντμαν. «Την έπληξε και έπρεπε να το επιλύσει, και αυτή ήταν η αποστολή της εκείνη τη στιγμή να κάνει τα πάντα για να το λύσει». Έτσι έμεινε. Μετά, δυσκολεύτηκε να φύγει.
Τα μέλη της βασιλικής οικογένειας, χρειάζονται άδεια για να φύγουν από τη Σαουδική Αραβία - χρειάζονται visa που χορηγείται μόνο από το βασιλικό δικαστήριο της χώρας. Ωστόσο, δύο αιτήσεις που έκανε για να φύγει, τον Μάρτιο του 2018 και τον Σεπτέμβριο του 2018, δεν είχαν μελετηθεί.
Ένιωσε ότι δεν της είχαν μείνει επιλογές. Η υγεία της ήταν σε δύσκολη κατάσταση, όμως το βασίλειο δεν φαινόταν να ανησυχεί. Αλλά τότε η ελπίδα ήρθε με τη μορφή της Red Star Aviation, μιας ιδιωτικής υπηρεσίας jet με έδρα την Τουρκία.
Η εταιρεία ειδικεύεται σε ιατρικές εκκενώσεις και είχε έναν στόλο αερομεταφερόμενων εξοπλισμένων με ICU (Μονάδα εντατικής θεραπείας), έτοιμη να τη μεταφέρει από τη Σαουδική Αραβία στον γιατρό της στην Ελβετία αμέσως.
Τα εμπορικά αεροσκάφη χρειάζονται σχεδόν πάντα άδεια να φύγουν από την τοπική αεροπορική αρχή πριν από την απογείωση, και η Red Star διαβεβαίωσε τη Μπασμά ότι θα μπορούσε να πετύχει αυτό που δεν μπορούσε η ίδια.
«Μας έπεισαν ότι θα μπορούσαν να χειριστούν την τεκμηρίωση και τη γραφειοκρατία», δήλωσε ο Bennett. «Μας διαβεβαίωσαν ότι τα είχαν όλα τακτοποιημένα. Μας είπαν: “Ναι έχουμε την άδεια”».
Έτσι, το πρωί της 22ης Δεκεμβρίου 2018, η Μπασμά κατευθύνθηκε στο αεροδρόμιο της Τζέντα με ασθενοφόρο με την κόρη της al-Sharif, σύμφωνα με τις οδηγίες της επαφής τους στο Red Star Aviation. Ένα αεροπλάνο - ασθενοφόρο περίμενε να τις μεταφέρει στη Γενεύη, με κόστος 87.000 δολάρια.
Αλλά πέντε ώρες μετά την άφιξή τους στην άσφαλτο, ήταν ακόμα στο φορτηγό, περίμενα. Δεν είχε χορηγηθεί άδεια αναχώρησης. Η κακή υγεία της δεν ήταν προφανώς ανησυχητική για το βασιλικό δικαστήριο. Αλλά μετά από πέντε ώρες, βρίσκονταν ακόμα στο ασθενοφόρο, περιμένοντας. Δεν τους είχε χορηγηθεί άδεια αναχώρησης. Η κακή υγεία της δεν ήταν προφανώς ανησυχητική για το βασιλικό δικαστήριο.
Η ιατρική εκκένωση ματαιώθηκε και τα νέα εξαπλώθηκαν μέσω της οικογένειάς της, πίσω στο βασιλικό παλάτι στο Ριάντ. Η Red Star Aviation δεν απάντησε στο αίτημα σχολιασμού του Insider.
Ένα μερίδιο κληρονομιάς πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ
Αυτό ήταν το πρώτο σημαντικό σημάδι ότι κάτι δεν πήγαινε καλά, αλλά τουλάχιστον η Μπασμά έμεινε σώα. Τρεις μήνες αργότερα θα την άρπαζαν μέσα στη νύχτα. Αλλά γιατί;
Η πριγκίπισσα Μπασμά, είναι η νεότερη κόρη του βασιλιά Saud bin Abdulaziz al-Saud, του δεύτερου κυβερνήτη της Σαουδικής Αραβίας. Το 1964, ανατράπηκε από τον αδελφό του, τον Faisal, και έφυγε στη Γενεύη λίγο μετά.
Αλλά μέχρι τη στιγμή του θανάτου του, στην Ελλάδα το 1969, ήταν ένας εξαιρετικά πλούσιος άνθρωπος. Προήδρευσε της Σαουδικής Αραβίας σε μια περίοδο όπου έγινε πλούσια σε πετρέλαιο από τις ανατολικές της περιοχές. Η Safaniya, η μεγαλύτερη υπεράκτια πετρελαιοπηγή στον κόσμο, ανακαλύφθηκε στον Περσικό Κόλπο δύο χρόνια πριν γίνει βασιλιάς.
Και ως ένα από τα 115 παιδιά του, η Μπασμά δικαιούται μερίδιο της κληρονομιάς του. Ο συνεργάτης της, ο οποίος έχει γνώση της κληρονομιάς, δήλωσε στο Insider ότι πρόκειται για «δισεκατομμύρια ευρώ».
Αλλά μερικά από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία - τα οποία, σύμφωνα με την πηγή, περιλαμβάνουν ελβετικούς τραπεζικούς λογαριασμούς, γη, κοσμήματα, αυτοκίνητα και σπίτια - λεηλατήθηκαν, όπως είπαν μέλη του εσωτερικού κύκλου της στο Insider.
Για παράδειγμα, η γη στην οποία βρίσκεται το Πανεπιστήμιο Ta'if - που χτίστηκε το 2004 - ανήκει σήμερα στην πριγκίπισσα Μπασμά, δήλωσε ο συνεργάτης της. Ωστόσο, η γη χρησιμοποιήθηκε χωρίς την άδεια της Μπασμά. Αυτή η μη εξουσιοδοτημένη χρήση είναι ουσιαστικά κλοπή, είπε το άτομο.
Σε μια επιστολή της Δεκεμβρίου 2016, η Μπασμά είχε γράψει στο βασιλικό δικαστήριο για να τονίσει την αδικία της απαλλοτρίωσης του Ta'if. Η απάντηση του Khalid bin Faisal al-Saud, κυβερνήτη της επαρχίας της Μέκκας - όπου βρίσκεται το Ta'if – της υπέδειξε ότι ήταν πολύ αργά.
Οι προσπάθειές της να αποκτήσει πρόσβαση στην κληρονομιά της είναι ο πραγματικός λόγος για τον οποίο ήταν κλειδωμένη, είπε το μέλος της οικογένειάς της και ο συνεργάτης της, και όχι μια προσπάθεια να φύγει από τη χώρα ή να εξασφαλίσει ένα ψεύτικο διαβατήριο.
«Λένε: “Άφησε όλα αυτά, ή θα σε κρατήσουμε”», είπε το μέλος της οικογένειας για τη φυλάκισή της. Όταν ρωτήθηκαν ποιος ενορχηστρώνει την αποστολή εναντίον της, το μέλος της οικογένειας και ο συνεργάτης δήλωσαν ότι δεν μπορούσαν να εντοπίσουν ένα άτομο, αλλά ήξεραν ότι ήταν κάποιος μέσα από το βασιλικό δικαστήριο.
«Η σύνδεση της Τουρκίας»
Ο εσωτερικός κύκλος της πριγκίπισσας, εξετάζει επίσης την πιθανότητα να υποψιάζονται ότι έφυγε από τη χώρα για να διερευνήσει τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι τον Οκτώβριο του 2018 στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη.
Η Red Star Aviation είχε προγραμματίσει τον Δεκέμβριο του 2018 να μεταφέρει τη Μπασμά στη Γενεύη μέσω της Κωνσταντινούπολης. Η στάση θα μπορούσε να ήταν μια κόκκινη σημαία για τις Σαουδικές αρχές.
«Μερικοί από τους συγγενείς της, όλοι royals, αμφισβήτησαν τη σύνδεση της Τουρκίας», δήλωσε ο Bennett στο Insider. «Υπήρξε κάποια ανατροπή μετά από αυτό». «Η πριγκίπισσα κατάλαβε τότε ότι είχε την πλήρη προσοχή της κυβέρνησης. Η άρνηση να φύγει από τη Σαουδική Αραβία ήταν πολύ σαφής».
Οι εντάσεις ήταν ήδη υψηλές στη Σαουδική Αραβία την ημέρα της πτήσης. Εκείνο το πρωί, 11 Σαουδάραβες κρατικοί πράκτορες δικάστηκαν στο Ριάντ, κατηγορούμενοι για τη δολοφονία του Κασόγκι. Οκτώ καταδικάστηκαν σε θάνατο την επόμενη μέρα. Η οικογένεια του δημοσιογράφου, με ανακοίνωσή της, δήλωσε ότι έχει συγχωρέσει τους δολοφόνους του.
Η βασιλική οικογένεια μπορεί να φοβόταν τι θα μπορούσε να κάνει η Μπασμά στην Τουρκία, δεδομένης της ιστορίας της για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων, είπε ο Bennett. Ο πρίγκιπας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, αρνείται οποιαδήποτε ανάμειξη στη δολοφονία του Κασόγκι.
«Δεν προσπαθούσε να το σκάσει»
Στις 16 Απριλίου 2020, 13 μήνες μετά την εξαφάνισή της από το διαμέρισμα της Τζέντα, ο λογαριασμός της πριγκίπισσας στο Twitter πήρε ζωή.
«Απελευθερώστε με γιατί δεν έχω κάνει κάτι λάθος. Η τρέχουσα κατάσταση της υγείας μου είναι πολύ κρίσιμη», λέει στο πρώτο από τα τρία μηνύματα. Η πριγκίπισσα είπε ότι βρισκόταν στο al-Ha'ir και ζήτησε έλεος από τον πρίγκιπα Μοχάμεντ.
Η πριγκίπισσα Μπασμά, κινδυνεύει να προσβληθεί από τον νέο κορωνοϊό, ο οποίος όπως λέει η οικογένεια της, έχει μπει στο al-Ha'ir.
Ώρες μετά την αποστολή των tweets, αυτά διαγράφηκαν. Σύμφωνα με τον συνεργάτη της, ο επαληθευμένος λογαριασμός της στο Twitter είχε παραβιαστεί. Ο επίσημος ιστότοπος της πριγκίπισσας επίσης δεν λειτουργεί.
Πίσω στο al-Ha'ir, οι φρουροί απαγόρευαν στην πριγκίπισσα να επικοινωνήσει με τον έξω κόσμο και ο προσωπικός τραπεζικός λογαριασμός της στη Σαουδική Αραβία πάγωσε, δήλωσε ο συνεργάτης της στο Insider.
Έντεκα μέρες μετά το σπάσιμο της σιωπής της στο Twitter, ο λογαριασμός της επανήλθε, αυτή τη φορά μεταφέροντας ένα μήνυμα από την ομάδα της.
«Το γραφείο των μέσων ενημέρωσης ζητά επειγόντως από τις αρχές, για άλλη μια φορά, κατά τη διάρκεια αυτού του μήνα του Ραμαζανιού, να απελευθερώσουν με συμπόνια την πριγκίπισσα Μπασμά και την κόρη της», ανέφερε ένα tweet στις 27 Απριλίου.
Κάθε χρόνο στη Σαουδική Αραβία, εκατοντάδες κρατούμενοι συγχωρούνται κατά τη διάρκεια του ιερού μήνα του Ραμαζανιού, ο οποίος έληξε φέτος στις 23 Μαΐου. Η πριγκίπισσα Μπασμά δεν ήταν μεταξύ αυτών.
Η οικογένειά της είπε στο Insider ότι δεν ξέρει αν ο πρίγκιπας Μοχάμεντ γνωρίζει για τον εγκλεισμό της Μπασμά, αλλά είπε ότι οι πολλές επιστολές που του έστειλε η πριγκίπισσα από το al-Ha'ir, έμειναν όλες αναπάντητες.
Ο φόβος των Αμερικανών συμμάχων της πριγκίπισσας
Μετά την εγκατάλειψη της ιατρικής εκκένωσης, η Μπασμά άρχισε να σχεδιάζει τις επερχόμενες ομιλίες της με τον Goodman, τον συντονιστή των μακροχρόνιων εκδηλώσεών της.
Μια μέρα, τον Φεβρουάριο του 2019, οι δυο τους δούλευαν στο ημερολόγιό της τον Ιούνιο. Είχαν στάσεις στην Καλιφόρνια, τη Νέα Υόρκη και την Ατλάντα. Θα ήταν όπως συνήθως, ένας απασχολημένος μήνας.
«Το επόμενο πράγμα που έκανα, αφού δεν άκουσα νέα της για μερικές μέρες, μπήκα στο διαδίκτυο και κοίταξα τις ιστοσελίδες μας», είπε ο Goodman. «Έκλεισαν, είχαν εξαφανιστεί».
Μετά από ώρες στο τηλέφωνο, ο Goodman ανακάλυψε επιτέλους, μέσω ενός από τα παιδιά της Μπασμά, ότι η πριγκίπισσα είχε συλληφθεί.
Στράφηκε κατευθείαν στο δίκτυο της πριγκίπισσας - το οποίο περιελάμβανε γερουσιαστές των ΗΠΑ και μέλη του Κογκρέσου, και τους Σαουδάραβες ομολόγους τους - για υποστήριξη.
Όμως όσοι έχουν τη δύναμη να την βοηθήσουν, δεν έκαναν τίποτα, σύμφωνα με τον Bennett, τον συνάδελφο της πριγκίπισσας για δέκα χρόνια.
«Κρύβονται κάτω από το πανί του φόβου και φοβούνται τι θα κάνει η κυβέρνηση σε αυτούς», είπε στο Insider. «Υπάρχουν πράγματα που μπορώ και δεν μπορώ να πω, αλλά, όσον αφορά τους ανθρώπους που αγαπάς και σε ενδιαφέρουν, όταν έχεις την ευκαιρία να ρίξεις φως στο ποιοι είναι, είναι καθήκον σου να το κάνεις αυτό».
Τι γίνεται από εδώ και πέρα
Το ότι η Μπασμά έσπασε τη σιωπή της για να δημοσιεύσει στο Twitter αρχικά ήταν κάτι μη αντιπροσωπευτικό για αυτή και αποκάλυψε αρκετά για την επισφαλή της κατάσταση.
Ακόμα και το 2017 όταν ο γιος της Saud συνελήφθη και κατηγορήθηκε για διαφθορά, αρνήθηκε να βγει στη δημοσιότητα, σύμφωνα με τον Bennett και τον Goodman.
«Επιτρέψτε μου να το χειριστώ. Είναι η οικογένειά μου και η χώρα μου», είπε η Μπασμά, σύμφωνα με τον Bennett. «Είναι πολύ πιστή στην οικογένεια και τη χώρα της», πρόσθεσε.
Μόνο μία φορά το 2013, η πριγκίπισσα Μπασμά δεν είχε άλλη επιλογή από το να δημοσιοποιήσει τα προσωπικά της προβλήματα, όταν μια απόπειρα εκβιασμού έφτασε στο κατώφλι της.
Οι εκβιαστές της έστειλαν ένα βίντεο, στο οποίο η πριγκίπισσα μπορούσε να δει με το κεφάλι της ακάλυπτο, να καπνίζει ένα τσιγάρο και να στέλνει στην κάμερα ένα φιλί. Ο εκβιαστής - ο οποίος ισχυρίστηκε αρχικά ότι ήταν θαυμαστής – είπε ότι με 500.000 δολάρια θα το εξαφάνιζε. Αλλά η Μπασμά δεν υπέκυψε.
«Στη Σαουδική Αραβία είναι σκάνδαλο για μια γυναίκα να καπνίζει και να μην έχει τίποτα στο κεφάλι της», είπε στη The Sunday Telegraph εκείνη την εποχή. «Είναι σαν να βλέπεις την πριγκίπισσα Κέιτ χωρίς σουτιέν», πρόσθεσε, αναφερόμενη στην Κέιτ Μίντλετον, που φωτογραφήθηκε να κάνει ηλιοθεραπεία γυμνόστηθη το 2012. «Έχει τον ίδιο αντίκτυπο».
Η απάντηση ήταν χαρακτηριστική της Μπασμά, η οποία δεν ντρεπόταν να προωθεί τις φιλελεύθερες πεποιθήσεις και αξίες της.
Αλλά καθώς η υγεία της επιδεινώνεται και η πιθανότητα απελευθέρωσης της υποχωρεί, η οικογένειά της βάζει εναποθέτει την ελπίδα της στα χέρια των παγκόσμιων θεσμών.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκπονεί επί του παρόντος ένα ψήφισμα που καλεί τη Σαουδική Αραβία να απελευθερώσει πολιτικούς κρατούμενους, συμπεριλαμβανομένης της Μπασμά, δήλωσε ο επιχειρηματικός συνεργάτης της.
Στις 5 Μαρτίου 2020, η Ομάδα Εργασίας του ΟΗΕ για τις αυθαίρετες κρατήσεις, επικοινώνησε με το υπουργείο Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας για να ζητήσει την απελευθέρωση της πριγκίπισσας Μπασμά, αλλά δεν έχουν λάβει ακόμα απάντηση. Ένας εκπρόσωπος της ομάδας εργασίας είπε στο Insider: «Λόγω της εμπιστευτικότητας της διαδικασίας δεν είμαστε σε θέση να σχολιάσουμε».
Το μέλος της οικογένειας της Μπασμά είπε στο Insider, ότι παρά τις πιθανότητες, εξακολουθούν να έχουν ελπίδα. «Ελπίζουμε πραγματικά να πάρουμε δικαιοσύνη από όσα έχουν γίνει. Δεν το αξίζει αυτό. Πρέπει να παραμείνουμε δυνατοί. Ο Θεός είναι μαζί μας», είπε χαρακτηριστικά.