Ο Μάικλ Τζόρνταν είναι ένας ζωντανός θρύλος του μπάσκετ. Θεωρείται από πολλούς «ο καλύτερος καλαθοσφαιριστής όλων των εποχών», και φυσικά δεν αποτελεί έκπληξη ότι είναι το Νο1 στη λίστα με τους καλύτερους παίκτες που έχουν αγωνιστεί στο NBA.
Κατά κοινή ομολογία, οι αναλυτές του ESPN, ανέδειξαν τον «αέρινο» Μάικλ Τζόρνταν, κορυφαίο παίκτη όλων των εποχών στο ΝΒΑ. Την Τετάρτη (13/5), το γνωστό αμερικανικό δίκτυο ανακοίνωσε την πρώτη δεκάδα της λίστας των 74 καλύτερων παικτών στα ισάριθμα χρόνια… ζωής του ΝΒΑ. Και όπως ήταν αναμενόμενο, «βασιλιάς» αναδείχτηκε ο Τζόρνταν, αφήνοντας στη δεύτερη θέση τον ΛεΜπρον Τζέιμς. Ο παίκτης που ολοκλήρωσε την πρώτη τριάδα, δεν είναι άλλος από τον Καρίμ Αμπντούλ-Τζαμπάρ. Ο Έλληνας σούπερ σταρ των Μιλγουόκι Μπακς, Γιάννης Αντετοκούνμπο, βρίσκεται στην 27η θέση.
Το όνομα του Μάικλ Τζόρνταν, ήρθε ξανά στην επικαιρότητα, με αφορμή το νέο ντοκιμαντέρ για τη ζωή του και τους Σικάγο Μπουλς, που έχει σημειώσει τεράστια επιτυχία, με τίτλο «The Last Dance» («Ο τελευταίος χορός») και το οποίο αποτελείται από δέκα επεισόδια. Το
The Last Dance σε καθηλώνει, ακόμα κι αν δεν έχεις ιδέα από μπάσκετ.
Ο Μάικλ Τζόρνταν, συγκαταλέγεται στους πιο αναγνωρίσιμους αλλά και πιο πλούσιους αθλητές παγκοσμίως όλων των εποχών και από όλα τα αθλήματα. Το όνομά του είναι ένα από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα στο χώρο του μπάσκετ και συνδυάστηκε με τεράστια εμπορική επιτυχία για τις εταιρίες με τις οποίες συνεργάστηκε. Μέχρι και ο αντίπαλός του Λάρρυ Μπέρντ (Larry Bird) παραδέχτηκε ότι ποτέ το μπάσκετ δεν γνώρισε καλύτερο παίκτη από τον Τζόρνταν.
Ο Μάικλ Τζόρνταν και η «αυτοκρατορία» των παπουτσιών Air Jordan
Οι τεράστιες διακρίσεις του στο μπάσκετ τον έκαναν διάσημο, κάτι που εκμεταλλεύτηκαν αυτός και οι μεγάλες εταιρείες που σχετίζονται με τον αθλητισμό, και όχι μόνο. Από το 1984 έχει δικιά του σειρά παπουτσιών, τα Air Jordan, την παραγωγή των οποίων αναλαμβάνει η Nike.
Τα Air Jordan, έγιναν αμέσως περιζήτητα. Οι φανατικοί συλλέκτες sneakers, οι λεγόμενοι sneakerheads, τα ήθελαν μετά μανίας, από τη στιγμή που το αστέρι των Chicago Bulls τα πρωτοφόρεσε. Και ενώ οι τιμές στην αγορά μεταπώλησης για αυτά τα παπούτσια ήταν ανέκαθεν υψηλές, έχουν αυξηθεί μετά την προβολή του πρώτου επεισοδίου του «The Last Dance». Έχουν κυκλοφορήσει λίγες φορές, με την πιο πρόσφατη, να είναι το 2015.
Στο πέμπτο επεισόδιο της σειράς, βλέπουμε τον Τζόρνταν να απορρίπτει σχεδόν τη Nike ως χορηγό του, χάνοντας στην ουσία μια ευκαιρία δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Στην αρχή του επεισοδίου, βλέπουμε πλάνα από το 48ο NBA -All Star Game, στις 8 Φεβρουαρίου 1998, στο στάδιο Madison Square Garden. Σε αυτό συμμετείχε και ο 19χρονος τότε Κόμπι Μπράιαντ, ο οποίος πριν από λίγους μήνες, έχασε τη ζωή του, όταν στο ελικόπτερο στο οποίο επέβαινε, συνετρίβη. Ο αδικοχαμένος Μπράιαντ μιλά με τα καλύτερα λόγια για τον Μάικλ Τζόρνταν, για τις συμβουλές και τη βοήθεια που του έδωσε στο ξεκίνημά του, σαν «μεγάλος αδερφός» του.
Έναν μήνα μετά, στις 8 Μαρτίου 1998, μεταφερόμαστε στον αγώνα μεταξύ των New York Knicks και των Σικάγο Μπουλς.
«Γνωρίζοντας ότι ήταν ο τελευταίος χορός, εκτός αν άλλαζε κάτι, πήγα στο Μάντισον Σκουέαρ Γκάρντεν και σκέφτηκα “Είναι η τελευταία φορά που παίζω εδώ”. Ήταν το αγαπημένο μου μέρος για αγώνα. Πήγα και πήρα ένα παλιό ζευγάρι Jordan 1. Τα πρώτα παπούτσια που έβαλα εκεί, άρα θα ήταν και τα τελευταία, αφού δεν θα έπαιζα ξανά στο Γκάρντεν», λέει ο ίδιος ο Τζόρνταν.
«Ήσουν μωρό όταν τα κυκλοφόρησα το 1984. Μιλάμε για μεγάλη καινοτομία, τον βλέπουμε να λέει απευθυνόμενος στον νεαρό τότε Τόνι Κούκοτς, ο οποίος ήταν Φόργουορντ των Μπουλς από το 1993 ως το 2000.
Ο Μάικλ Τζόρνταν φορά τα αυθεντικά Air Jordan που φορούσε στον πρώτο του αγώνα στο Γκάρντεν, το 1984. Το κοινό τον αποθεώνει όρθιο. Η απόδοσή του για άλλη μια φορά, εξαιρετική. Τα παπούτσια «έκαναν καλή δουλειά».
«Στο ημίχρονο, τα πόδια μου αιμορραγούσαν. Μα έπαιζα καλά, δεν ήθελα να τα βγάλω. Στο τέλος, έτρεξα να τα βγάλω. Κι όταν τα έβγαλα, η κάλτσα μου ήταν μέσα στο αίμα», θυμάται ο All Star των All Stars, Μάικλ Τζόρνταν.
Πώς δημιουργήθηκαν τα Air Jordan και η συμφωνία με τη Nike που μπορεί να μη γινόταν ποτέ
Ιούνιος 1984: Τον Μάικλ Τζόρνταν, έχει αναλάβει ο Ντέβιντ Φαλκ, ο οποίος υπήρξε ο ατζέντης του από το 1984 ως το 2003. «Η πρώτη συμφωνία ήταν τα παπούτσια. Τον πήγαμε στην Converse, που ήταν τότε η επίσημη εταιρεία του NBA» λέει ο Φαλκ.
«Η Converse είχε μεγάλους παίκτες και μου είπε “Δεν μπορούμε να σε φανταστούμε πιο προβεβλημένο από αυτούς”», εξομολογείται ο Τζόρνταν. Ο ίδιος ήταν θαυμαστής της Adidas. «Η Adidas ήταν δυσλειτουργική τότε. Μου είχαν πει “Θα θέλαμε τον Τζόρνταν. Απλώς δεν μπορούμε τώρα να τον συνδυάσουμε με ένα παπούτσι”. Εγώ ήθελα ο Μάικλ να πάει στη Nike, επειδή ήταν ανερχόμενη», περιγράφει ο Φαλκ.
«Στις αρχές της δεκαετίας το '80, η Nike ήταν κυρίως για παπούτσια στίβου. Ο Μάικλ δεν ήθελε καν να είναι στη Nike», λέει το στέλεχος της αθλητικής εταιρείας, Χάουαρντ Γουάιτ.
Ο Μάικλ Τζόρνταν - ο οποίος πριν από τρία χρόνια απέρριψε 100 εκατ. δολάρια απλά και μόνο για να βρεθεί σε ένα event- ήταν αρνητικός σε μια συνεργασία με τη Nike. «Δεν μπόρεσα καν να τον πείσω να πάει να επισκεφτεί το κτίριο. Πήρα τους γονείς του», περιγράφει ο τότε ατζέντης του. Τελικά η μητέρα του ήταν αυτή που τον έπεισε να πάει και να ακούσει τι είχαν να του προτείνουν. «Πήγα στη συνάντηση χωρίς να το θέλω. Η Nike έκανε μεγάλη πρόταση. Ο πατέρας μου, μου είπε “Είσαι τρελός που δεν τη δέχεσαι”», παραδέχεται ο Τζόρνταν.
Τότε οι καλύτεροι μπορεί να έπαιρναν περίπου 100.000 δολάρια, κι εκείνος πήρε γύρω στα 250.000 δολ. Όλοι αναρωτιούνταν «θα δώσετε τόσα σε έναν πρωτοεμφανιζόμενο πιτσιρικά, που δεν έχει κάνει τίποτα;».
«Όταν διαπραγματεύτηκα τη τη συμφωνία της Nike, τους είπα “είστε μικρή εταιρεία, αν θέλετε τον Τζόρνταν, θα βγάλει τα δικά του παπούτσια”. Η Nike είχε ανακαλύψει μια νέα τεχνολογία, για παπούτσια τρεξίματος, την Air Soles. Και προφανώς, ο Μάικλ, έπαιζε στον αέρα. “Το βρήκα. Θα τα πούμε Air Jordan”», θυμάται ο πρώην ατζέντης του διάσημου μπασκετμπολίστα.
«Η Nike περίμενε, όταν υπογράψαμε, ότι μέχρι το τέταρτο έτος, θα είχαν πουλήσει Air Jordan αξίας τριών εκατομμυρίων δολαρίων. Τον πρώτο χρόνο, πουλήσαμε 126 εκατομμύρια δολάρια. Ήταν ο κορυφαίος», προσθέτει.
Τα παπούτσια ξεπουλούσαν σαν τρελά, οι χορηγίες ήταν ακατάπαυστες οι φωτογραφίσεις ατελείωτες, και ο Μάικλ Τζόρνταν έκλεινε τη μία μεγάλη συμφωνία μετά την άλλη. Όλοι ήθελαν να αγοράσουν τα παπούτσια του, που έβγαιναν σε διαφορετικό στυλ, για να του μοιάσουν. Οι άλλες μάρκες δεν άλλαζαν πολύ. Τα Jordan άλλαξαν με τον καιρό.
Πολιτιστική σημασία
Πριν τον Μάικλ Τζόρνταν, τα αθλητικά παπούτσια ήταν μόνο για το μπάσκετ. Και ξαφνικά, έγιναν μόδα και πολιτισμός. Ο Τζόρνταν ήταν ο ήρωας της νεολαίας. Και το ότι η Nike έβαλε τον Σπάικ Λι ως παραγωγό των διαφημιστικών του, έφερε ξαφνικά έναν συνδυασμό της αστικής κουλτούρας με τον αθλητισμό.
«Το παιχνίδι μου ήταν η διαφήμισή μου. Ό,τι έκανα στο γήπεδο, η αφοσίωσή μου στο παιχνίδι, οδήγησε σε όλα τα υπόλοιπα. Πίστεψέ με, αν είχα μέσο όρο δύο πόντους και τρία ριμπάουντ, δεν θα είχα υπογράψει τίποτα με κανέναν. Το παιχνίδι μου τα έλεγε όλα», δηλώνει ο σούπερ σταρ του μπάσκετ.
Σύμφωνα με το Stockx, έναν ιστότοπο όπου οι άνθρωποι μπορούν να αγοράζουν και να πωλούν αθλητικά παπούτσια και είδη streetwear, μεταξύ 1ης Ιανουαρίου και της πρεμιέρας της σειράς στις 19 Απριλίου στο Netflix, 217 ζευγάρια Air Jordan 1 Retro Chicago του 2015, πωλήθηκαν σε μέση τιμή των 925 δολαρίων. Στις δύο εβδομάδες από τότε που προβλήθηκε η σειρά για πρώτη φορά, 60 ζεύγη του μοντέλου πωλήθηκαν σε μέση τιμή 1.241 δολάρια.
Ο sneakerhead Πολ Μπάρμπερ από το Sunderland στο Ηνωμένο Βασίλειο διαχειρίζεται ένα λογαριασμό στο Instagram που ονομάζεται @Sneaksketchuk και είναι συλλέκτης των Air Jordan 1.
«Αγόρασα το ζευγάρι μου στο Σικάγο τον Δεκέμβριο του 2018», λέει στο CNN Sport. «Ακόμα και τότε δεν ήταν φθηνά, αλλά βρήκα ένα ζευγάρι στις ΗΠΑ που ήρθε "φθηνότερα" απ' ό,τι μπορούσα να τα πάρω αλλού», προσθέτει.
Για τον Μπάρμπερ και πολλούς άλλους sneakerheads, το Air Jordan 1 έχει ιδιαίτερη σημασία, όχι μόνο για το σχεδιασμό του αλλά και για την πολιτιστική του σημασία.
«Αυτό το αθλητικό παπούτσι ξεκίνησε μια επανάσταση, πυροδότησε μια φωτιά που ακόμη και 35 χρόνια αργότερα καίει ακόμα. Το Jordan 1 είναι συμβολικό, αλλά είναι επίσης ένα καλό αναγνωριστικό για το ποιος είσαι», δήλωσε ο Μπάρμπερ. «Οι άνθρωποι σε βλέπουν σε αυτό το παπούτσι. Θα δεις τους ανθρώπους να κοιτάζουν τα αθλητικά παπούτσια σου και θα σου κάνουν ένα μικρό νεύμα εκτίμησης», εξηγεί.
Όπως και το χρηματιστήριο, τα sneakers είναι μια αντανάκλαση πραγματικών γεγονότων. Όταν ο Κόμπι Μπράιαντ πέθανε στα τέλη Ιανουαρίου, η αξία της σειράς αθλητικών παπουτσιών του πρώην σταρ των LA Lakers εκτοξεύθηκε στα ύψη.
Η πολιτιστική σημασία των Air Jordan 1 δεν πρέπει να υποτιμάται. Το 2018, ο δημοσιογράφος και λάτρης του sneaker Ρας Μπένγκστον, έγραψε: «Αν είναι δύσκολο να διαχωρίσουμε το Air Jordan 1 από την κουλτούρα των sneaker, αυτό συμβαίνει επειδή τα περισσότερα από αυτά που γνωρίζουμε ως "κουλτούρα των sneaker" ξεπήδησαν γύρω από το ίδιο το Air Jordan 1».
Περίπου 35 χρόνια μετά την κυκλοφορία της σειράς παπουτσιών του Μάικλ Τζόρνταν, αυτά εξακολουθούν να προκαλούν χαμό. Υπενθυμίζεται, ότι ο οίκος δημοπρασιών Sotheby's πραγματοποίησε χθες δημοπρασία ενός ζευγαριού Nike Air Jordans που ο Μάικλ Τζόρνταν φορούσε σε αγώνα το 1985, λίγο μετά την ένταξή του στους Chicago Bulls. Το ζευγάρι φέρει την υπογραφή του. Επιασε 560.000 δολάρια.