Ο σχολαστικός έλεγχος και τα πολλά τεστ που διεξήγαγε η Γερμανία, επέτρεψαν στους γιατρούς να παρακολουθήσουν τις ακριβείς στιγμές που μεταδόθηκε ο κορωνοϊός μεταξύ των ανθρώπων. Κι αυτό, φυσικά, συνέβαλε στο να μην ακολουθήσει η χώρα το παράδειγμα της Ιταλίας, που έχει καταγράψει πάνω από 23.000 θανάτους.
Σε ένα μεσημβρινό διάλειμμα σε μια εταιρεία ανταλλακτικών αυτοκινήτων, ένας υπάλληλος στράφηκε σε έναν συνάδερφό του και τον ρώτησε εάν θα μπορούσε να πάρει το αλάτι του. Εκτός όμως από το αλάτι, εκείνη την στιγμή μοιράστηκαν και τον κορωνοϊό, όπως κατέληξαν οι επιστήμονες.
Η καλά τεκμηριωμένη αυτή ανταλλαγή, είναι αποτέλεσμα ενός εντατικού ελέγχου, που αποτελεί μέρος μιας σπάνιας ιστορικής επιτυχίας στον παγκόσμιο αγώνα κατά του κορωνοϊού. Οι συνάδερφοι αυτοί ήταν οι πρώτοι σύνδεσμοι σε αυτό που θα ήταν η πρώτη τεκμηριωμένη αλυσίδα πολλαπλών μεταδόσεων από άνθρωπο σε άνθρωπο του κορωνοϊού, εκτός Ασίας.
Η τυχαία συναλλαγή μεταξύ μιας Κινέζας με έναν συνάδερφό της σε μια καντίνα
Η έδρα τους ήταν το Στόκντορφ, μια γερμανική πόλη 4.000 κατοίκων στο Μόναχο της Βαυαρίας και οι δύο αυτοί υπάλληλοι εργάζονται στον προμηθευτή ανταλλακτικών αυτοκινήτων Webasto Group. Η συγκεκριμένη εταιρεία βρέθηκε στο παγκόσμιο μικροσκόπιο αφότου αποκαλύφθηκε ότι ένας από τους υπαλλήλους της, μια Κινέζα, κόλλησε τον κορωνοϊό και τον έφερε στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας. Από εκεί, μεταβιβάστηκε σε συναδέρφους, συμπεριλαμβανομένων – όπως κατέληξαν οι επιστήμονες – ενός ατόμου που γευμάτιζε σε μία καντίνα με τον οποίο η Κινέζα δεν είχε καμία επαφή.
Το περιστατικό αυτό που σημειώθηκε στην καντίνα στις 22 Ιανουαρίου ήταν ένα από τα δεκάδες περιστατικά που οι επιστήμονες έχουν καταγράψει σε μια ιατρική έρευνα στην προσπάθειά τους να ανιχνεύσουν, να ελέγξουν και να απομονώσουν όσους είχαν μολυνθεί, ώστε η περιφερειακή κυβέρνηση της Βαυαρίας να σταματήσει την εξάπλωση του ιού.
Η καταγραφή των επαφών του ασθενούς μηδέν μπορεί να έσωσε πολλές ζωές
Αυτό το κυνήγι βοήθησε την Γερμανία να κερδίσει πολύτιμο χρόνο για να χτίσει την άμυνά της ενάντια στον κορωνοϊό. Και ο χρόνος αυτός που εξασφάλισε η Γερμανία, μπορεί να έσωσε πολλές ζωές, όπως λένε οι επιστήμονες. Η πρώτη εστία της τοπικής μετάδοσης του κορωνοϊού ξεκίνησε νωρίτερα από αυτή της Ιταλίας, αλλά η Γερμανία είχε πολύ λιγότερους θανάτους. Η πρώτη τοπική μετάδοση κορωνοϊού που εντοπίστηκε στην Ιταλία ήταν στις 21 Φεβρουαρίου.
Μέχρι τότε, η Γερμανία είχε ξεκινήσει μια ενημερωτική εκστρατεία του υπουργείου Υγείας και μια κυβερνητική στρατηγική για την αντιμετώπιση του ιού, η οποία θα εξαρτάτο από εκτεταμένα τεστ. Μέχρι στιγμής, στη Γερμανία έχουν πεθάνει 2.799 άτομα από τον κορωνοϊό, ενώ στην Ιταλία, που έχει πολύ μικρότερο πληθυσμό, το σύνολο υπερβαίνει τα 19.800.
Το «σύμπλεγμα του Μονάχου»
«Μάθαμε ότι πρέπει να ιχνηλατούμε προσεκτικά τις αλυσίδες μετάδοσης του ιού, προκειμένου να τις σπάσουμε» δήλωσε στο Reuters ο Κλέμενς Βέντνερ, γιατρός στην πρώτη γραμμή του Μονάχου. Ο Βέρντνερ συνεργάστηκε με μερικούς από τους κορυφαίους επιστήμονες της Γερμανίας για να αντιμετωπίσει αυτό που έγινε γνωστό ως «σύμπλεγμα του Μονάχου» και συμβούλευσαν την βαυαρική κυβέρνηση για το πώς θα έπρεπε να ανταποκριθεί. Η Βαυαρία ήταν αυτή που ξεκίνησε τα έκτακτα μέτρα περιορισμού του κοινού, τα οποία εφαρμόστηκαν σε όλη την χώρα στις 22 Μαρτίου.
Ο μεγάλος αριθμός τεστ, βοήθησε στην επιβράδυνση της εξάπλωσης του κορωνοϊού
Οι επιστήμονες συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής του ιατρικού γραφείου της Αγγλίας Κρις Γουάιτι, έχουν πιστώσει τα πρώιμα, ευρέως διαδεδομένα τεστ της Γερμανίας, στην επιβράδυνση της εξάπλωσης του κορωνοϊού. «Όλοι γνωρίζουμε ότι η Γερμανία παρέδωσε μαθήματα όσον αφορά στα τεστ για τον ιό και υπάρχουν πολλά που πρέπει να μάθουμε από αυτό» είχε δηλώσει την περασμένη εβδομάδα στην τηλεόραση.
Ο Κρίστιαν Ντρόστεν, ο κορυφαίος ιολόγος στο νοσοκομείο Charite του Βερολίνου, δήλωσε ότι η Γερμανία βοηθήθηκε κάνοντας πολύ νωρίς πολλά τεστ. «Επειδή είχαμε αυτή την ομάδα από το Μόναχο εξ αρχής… έγινε σαφές ότι με μια μεγάλη ώθηση, θα μπορούσαμε να εμποδίσουμε αυτή την εξάπλωση περαιτέρω» είπε σε ένα καθημερινό podcast του ραδιοφώνου της NDR.
Η έρευνα 40 επιστημόνων πάνω στα πρώτα κρούσματα και την ιχνηλάτηση των επαφών τους
Ο Ντρόστεν ήταν ένας από τους πάνω από 40 επιστήμονες που ασχολήθηκαν με την ιχνηλάτηση των κρουσμάτων κορωνοϊού. Το έργο τους τεκμηριώνεται σε μια προκαταρκτική έρευνα στο τέλος του προηγούμενου μήνα. Αν και δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί, η μελέτη αυτή αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της NDR.
Η «ασθενής μηδέν» της Γερμανίας
Την Δευτέρα 27 Ιανουαρίου, ο Χόλγκερ Έγκελμαν, διευθύνων Σύμβουλος της Webasto, δήλωσε στις αρχές ότι ένας από τους υπαλλήλους του είχε βρεθεί θετικός στον κορωνοϊό. Η γυναίκα, με έδρα την Σανγκάη, πήγαινε κανονικά στην δουλειά της και είχε παραστεί σε μίτινγκς στα κεντρικά γραφεία της Webasto.
Οι γονείς της γυναίκας, από την Ουχάν, την είχαν επισκεφθεί προτού ταξιδέψει στις 19 Ιανουαρίου στο Στοκντόρφ, σύμφωνα με την μελέτη. Όσο ήταν στην Γερμανία, ένιωθε έναν ασυνήθιστο πόνο στο στήθος και στην πλάτη και μια έντονη κόπωση καθ’ όλη την διάρκεια της παραμονής της εκεί. Αλλά πίστευε ότι τα συμπτώματα οφείλονταν στο jet lag.
Ανέβασε πυρετό στην πτήση της επιστροφής στην Κίνα, εξετάστηκε μετά την προσγείωση, όπου και βρέθηκε θετική στον κορωνοϊό και νοσηλεύτηκε. Οι γονείς της που εξετάστηκαν, επίσης,αργότερα, βρέθηκαν κι αυτοί θετικοί. Η γυναίκα ενημέρωσε τα αφεντικά της για το αποτέλεσμα της εξέτασης, και οι τελευταίοι έστειλαν email στον διευθύνοντα σύμβουλο.
Άμεση η αντίδραση του Διευθύνοντα Συμβούλου της γερμανικής εταιρείας
Πίσω στην Γερμανία, ο Ενγκελμαν, δήλωσε ότι δημιούργησε αμέσως μια ομάδα κρίσης που ειδοποίησε τις ιατρικές Αρχές και άρχισε να προσπαθεί να εντοπίσει τα μέλη του προσωπικού που είχαν έρθει σε επαφή με την Κινέζα συνάδερφό τους. Ο ίδιος ο CEO ήταν μεταξύ αυτών. «Μόλις 4-5 ημέρες προτού λάβω τα νέα, είχαμε χαιρεηθεί δια χειραψίας».
Τώρα, γνωστή ως η «ασθενής μηδέν» της Γερμανίας, η ταυτότητά της δεν έχει γίνει γνωστή, αλλά ούτε των υπολοίπων εμπλεκομένων, λέγοντας πως η ανωνυμία ενθάρρυνε το προσωπικό να συνεργαστεί στην προσπάθεια της Γερμανίας για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορωνοϊού.
Πώς κατάφεραν να βρουν τις επαφές της
Η εύρεση της ιχνηλάτησης των επαφών της έγινε ευκολότερη από τα ηλεκτρονικά ημερολόγια των εργαζομένων της Webasto, καθώς οι γιατροί αυτό που έπρεπε να κάνουν ήταν να δουν τα ραντεβού του προσωπικού. «Ήταν καθαρά θέμα τύχης» λέει ο Γουέντνερ, ο γιατρός στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης του κορωνοϊού σε νοσοκομείο του Μονάχου. «Είχαμε όλες τις πληροφορίες που χρειαζόμασταν από το προσωπικό για την ανακατασκευή της αλυσίδας της μόλυνσης».
Για παράδειγμα, ο «ασθενής ένα» - το πρώτο άτομο που μολύνθηκε από τον κορωνοϊό από την Κινέζα – καθόταν δίπλα της σε ένα meeting σε ένα μικρό δωμάτιο στις 20 Ιανουαρίου, γράφουν οι επιστήμονες στην μελέτη τους. Όπου τα ημερολογιακά δεδομένα ήταν ελλειπή, οι επιστήμονες είπαν ότι ήταν σε θέση να χρησιμοποιήσουν την αλληλουχία ολόκληρου του γονιδιώματος, η οποία αναλύει τις διαφορές στον γενετικό κώδικα του ιού από διάφορους ασθενείς, για να χαρτογραφήσουν την εξάπλωσή του.
Η περίπτωση #4 και το αλάτι στην καντίνα
Ακολουθώντας όλους αυτούς τους συνδέσμους, ανακάλυψαν πως η περίπτωση #4 είχε έρθει σε επαφή αρκετές φορές με την ασθενή από την Σανγκάη. Στην συνέχεια, η περίπτωση #4 κάθισε πλάτη με πλάτη με έναν συνάδερφό στην καντίνα. Όταν ο συνάδερφος γύρισε για να δανειστεί το αλάτι, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα, πως ο ιός μεταδόθηκε μεταξύ τους. Ο συνάδερφός έγινε η περίπτωση #5.
Η Webasto δήλωσε στις 28 Ιανουαρίου ότι κλείνει τις εγκαταστάσεις της προσωρινά στο Στοκντορφ. Μεταξύ 27 Ιανουαρίου και 11 Φεβρουαρίου, εντοπίστηκαν συνολικά 16 κρούσματα κορωνοϊού στο σύμπλεγμα του Μονάχου. Όλα εκτός από ένα είχαν αρχίσει να εμφανίζουν συμπτώματα. Όλοι όσοι βρέθηκαν θετικοί, μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο, ώστε οι επιστήμονες να τους παρατηρήσουν και οι γιατροί να μάθουν περισσότερα για την ασθένεια.
Η Βαυαρία ανακοίνωσε στα μέσα Μαρτίου, έκτακτα μέτρα περιορισμού των μετακινήσεων. Η Γερμανία έκτοτε έχει κλείσει τα σχολεία, τα καταστήματα, τα εστιατόρια, τις παιδικές χαρές και τις αθλητικές εγκαταστάσεις ενώ πολλές εταιρείες σταμάτησαν την δραστηριότητά τους, για να βοηθήσουν στην μείωση της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Γερμανία νίκησε τον κορωνοϊό.
Τι λένε οι αριθμοί για την θνησιμότητα και τα τεστ για τον κορωνοϊό
Το ποσοστό θνησιμότητας από τον κορωνοϊό ανέρχεται στο 1,9% , με βάση τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από το Reuters και είναι το χαμηλότερο μεταξύ των χωρών που έχουν πληγεί πολύ και συγκρίνονται με το 12,6% της Ιταλίας. Αλλά οι ειδικοί λένε ότι θα σημειωθούν κι άλλοι θάνατοι, τονίζοντας πως είναι αναπόφευκτο.
Η διαφορά μεταξύ της Γερμανίας και της Ιταλίας είναι εν μέρει θέμα στατιστικής: το ποσοστό της Γερμανίας φαίνεται πολύ μικρότερο επειδή έχουν γίνει εκτεταμένα τεστ.Μάλιστα, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Robert Koch, στην Γερμανία έχουν γίνει πάνω από 1,3 εκατομμύρια τεστ.
Αυτή την στιγμή πραγματοποιούνται μέχρι και 500.000 τεστ την εβδομάδα, λέει ο Ντρόστεν. Η Ιταλία διεξήγαγε πάνω από 807.000 τεστ από τις 21 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με την Υπηρεσία Πολιτικής της Προστασίας. Με λίγες τοπικές εξαιρέσεις, η Ιταλία εξετάζει μόνο τα άτομα που μεταφέρονται στα νοσοκομείο με σαφή και σοβαρά συμπτώματα.
Η κυβέρνηση της Γερμανίας αξιοποιεί το διάστημα από την εμπειρία του Μονάχου για να διπλασιάσει τον αριθμό των ΜΕΘ σε περίπου 28.000. Η χώρα έχει ήδη τον μεγαλύτερο αριθμό κλινών ΜΕΘ στην Ευρώπη ανά κάτοικο, σύμφωνα με μελέτη του 2012.
Τα σενάρια για τους θανάτους από κορωνοϊό στην Γερμανία
Ακόμη κι αυτό όμως, μπορεί να μην είναι αρκετό. Ένα έγγραφο του υπουργείου Εσωτερικών που στάλθηκε σε άλλα κυβερνητικά τμήματα στις 22 Μαρτίου, περιελάμβανε το χειρότερο σενάριο με περισσότερους από ένα εκατομμύριο θανάτους.
Ένα άλλο σενάριο έκανε λόγο για 12.000 θανάτους. Το σενάριο αυτό ονομάστηκε «σφυρί και χορός» έναν όρο που δημιούργησε ο μπλόγκερ Τόμας Πουγέο. Αναφέρεται στο «σφυρί» των γρήγορων επιθετικών μέτρων για διάστημα κάποιων εβδομάδων, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής αποστασιοποίησης, ακολουθούμενα από τον «ρυθμό»της βαθμονόμησης τέτοιων μέτρων ανάλογα με τον ρυθμό μετάδοσης.
Γιατί αντιδρούν κάποιοι στο σενάριο «σφυρί και χορός»
Το κυβερνητικό έγγραφο υποστήριξε πως στο σενάριο «σφυρί και χορός» η χρήση μεγάλων δεδομένων και εντοπισμού της θέσης του κάθε ατόμου, είναι αναπόφευκτο. Αυτή η παρακολούθηση αποδεικνύεται ήδη αμφιλεγόμενη στη Γερμανία, όπου οι μνήμες της μυστικής αστυνομίας, της Στάζι και οι πληροφοριοδότες της είναι ακόμη νωπές στο μυαλό πολλών.
Ένα άλλο σχέδιο δράσης που καταρτίστηκε από την κυβέρνηση προτείνει την ταχεία ανίχνευση των αλυσίδων μόλυνσης, την υποχρεωτική χρήση μάσκας στο κοινό και τα όρια στον αριθμό των ατόμων σε συγκεντρώσεις, για να βοηθηθεί η σταδιακή επιστροφή στην κανονική ζωή μετά το locdown. Η κυβέρνηση, μάλιστα, υποστηρίζει την ανάπτυξη μιας εφαρμογής για smartphone για την ανίχνευση των λοιμώξεων.
Η Γερμανία δήλωσε ότι θα επανεξετάσει το lockdown μετά τις διακοπές του Πάσχα. Για τον κατασκευαστή εξαρτημάτων αυτοκινήτων στην καρδιά της πρώτης εστίας, η άμεση κρίση έχει τελειώσει. Τα κεντρικά γραφεία της Webasto άνοιξαν ξανά. Και οι 16 άνθρωποι που είχαν βρεθεί θετικοί στον κορωνοϊό, έχουν αναρρώσει.
Φωτογραφίες: AP