Η ζωή όλων μας, έχει αλλάξει ριζικά, εξαιτίας του κορωνοϊού, με τις επιχειρήσεις να αναγκάζονται να αλλάξουν τον τρόπο λειτουργίας τους σε σύντομο χρονικό διάστημα, προσαρμοζόμενες στα νέα δεδομένα που έφερε ο φονικός ιός. Αναμεσά τους και αυτές της μαγευτικής Φλωρεντίας.
Μπαρ και εστιατόρια σε όλο τον κόσμο πρέπει να ξανασκεφτούν τον τρόπο που αλληλεπιδρούν με τους πελάτες τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Στην Ιταλία - η οποία ήταν η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που χτυπήθηκε από τον κορωνοϊό - και συγκεκριμένα στη Φλωρεντία, κάποιοι κοίταξαν στο παρελθόν για να βρουν μία έξυπνη λύση: χρησιμοποιώντας τα λεγόμενα «παράθυρα κρασιού» (“buchette del vino”), που υπάρχουν εδώ και αιώνες, για να σερβίρουν φαγητό και ποτό.
Περπατώντας κανείς στα πανέμορφα δρομάκια αυτής της υπέροχης ιταλικής πόλης, μπορεί να μην παρατηρήσετε αμέσως, αυτά τα μικροσκοπικά ανοίγματα, που ονομάζονται «μικρές τρύπες κρασιού», στα ιταλικά. Τα μικρά παράθυρα χρησίμευαν για να πουλήσουν κρασί στο χέρι, κατά την περίοδο της Αναγέννησης, και προορίζονταν να είναι μια φθηνότερη υπηρεσία, άμεση προς το καταναλωτή, μια εναλλακτική λύση, αντί να πάει κάποιος σε ταβέρνες και άλλα σημεία κατανάλωσης αλκοόλ- για να μην αναφέρουμε έναν διακριτικό τρόπο για τους εμπόρους να αποφύγουν την καταβολή φόρων.
Αυτοί οι έμποροι ήταν οι ελίτ της Φλωρεντίας, πολλοί από τους οποίους, είχαν τα παράθυρα ενσωματωμένα στους τοίχους των πολυτελών κατοικιών, που βλέπουν στο δρόμο, συνήθως δίπλα στην κύρια είσοδο. Τη δεκαετία του 1500, αρκετοί αριστοκράτες της πόλης ήταν επίσης μεγάλοι οινοπαραγωγοί, έχοντας αμπελώνες στη γύρω εξοχή. Τα παραθυράκια, τους επέτρεπε να πουλήσουν τα οινοπνευματώδη ποτά τους, απευθείας από τα κελάρια των σπιτιών τους, σε οποιονδήποτε, με μειωμένη την ανάγκη για φυσική επαφή.
Τον Μάιο, καθώς η Ιταλία χαλάρωνε τα μέτρα της καραντίνας των δύο μηνών, αρκετές επιχειρήσεις στον χώρο της εστίασης στη Φλωρεντία, οι οποίες έτυχαν να βρίσκονται σε εγκαταστάσεις με ήδη υπάρχοντα τέτοια παραθυράκια, αποφάσισαν να τις ανοίξουν ξανά, αξιοποιώντας τα. Από τότε, κρασί, ποτά, παγωτά και σάντουιτς σερβίρονται μέσα από τις τρύπες, σε ασφαλή απόσταση. Βέβαια, η χώρα αυτή τη στιγμή, συνεχίζει να πλήττεται από τον κορωνοϊό, ο οποίος καλπάζει, με τον αριθμό των νεκρών, συνεχώς να αυξάνεται.
Αναβιώνοντας μια παράδοση της Φλωρεντίας
Η Gelateria Vivoli, μία από τις διάσημα καταστήματα παγωτού της Φλωρεντίας, ήταν μια από τις πρώτες επιχειρήσεις που χρησιμοποίησε το buchette της κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού (αν και ένα μπιστρό με την ονομασία Babae θα έπρεπε να αναγνωριστεί ως ο εκκινητής της τάσης, έχοντας επαναφέρει τη χρήση του μικρού παραθύρου το καλοκαίρι του 2019). Το παράθυρο κρασιού του μαγαζιού, διαθέτει γκρι πέτρινο πλαίσιο, γύρω από μια μικρή ξύλινη πόρτα.
«Επιλέξαμε να χρησιμοποιήσουμε το buchetta μας κατά τη διάρκεια του Covid-19 τόσο ως προστατευτικό μέτρο, όσο και για να προσφέρουμε ένα χαμόγελο στους περαστικούς», δήλωσε η Τζούλια Βιβόλι, ιδιοκτήτρια τέταρτης γενιάς του παγωτατζίδικου, μιλώντας στο CNN. «Το είχαμε ανοιχτό στο παρελθόν, αλλά η επαναχρησιμοποίησή του τη συγκεκριμένη περίοδο, ήταν η πιο κατάλληλη στιγμή».
Ο Naghy Kamal, ιδιοκτήτης του εστιατορίου Osteria delle Brache, ακολούθησε στη συνέχεια το παράδειγμα. «Έχουμε ένα από τα παλαιότερα παράθυρα κρασιού στη Φλωρεντία», είπε τηλεφωνική συνέντευξη του στο CNN. «Το άνοιγμα ξανά σε αυτή τη δύσκολη στιγμή, έχει αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμο και έχει δείξει πραγματικά ότι μερικές παραδόσεις δεν πεθαίνουν ποτέ».
Βέβαια, σε αντίθεση με όταν πρωτοάνοιξαν, τώρα οι άνθρωποι μπορούν τώρα να μπουν στο εστιατόριο για να πληρώσουν, αλλά ο Kamal αναφέρει, ότι πολλοί εξακολουθούν να προτιμούν να διευθετήσουν το λογαριασμό τους μέσω του παραθύρου. «Με την ανάγκη για κοινωνική απόσταση ακόμα, το εκτιμούμε».
Δεν είναι η πρώτη φορά που τα παραθυράκια, έχουν χρησιμεύσει ως ασφαλή σημεία εμπορίου, κατά τη διάρκεια μιας κρίσης στον τομέα της υγείας. Σύμφωνα με ένα απόσπασμα από το έγγραφο του 1634 "Relazione del Contagio Stato in Firenze l'anno 1630 e 1633", τα παράθυρα κρασιού χρησιμοποιήθηκαν ευρέως κατά τη διάρκεια της ιταλικής πανούκλας, η οποία έπληξε τη βόρεια και κεντρική Ιταλία, συμπεριλαμβανομένης της Φλωρεντίας, μεταξύ του 1629 και 1631.
Αξίζει να σημειωθεί, πως φέτος λόγω του κορωνοϊού, μειώθηκαν τόσο η παραγωγή, όσο και η πώληση του ιταλικού κρασιού,χωρίς ωστόσο αυτό, να επηρεάζει την ποιότητά του.
Μια μικρή πολιτιστική κληρονομιά
Σήμερα υπάρχουν περίπου 180 buchette del vino στη Φλωρεντία, αν και εκατοντάδες ακόμη πιστεύεται ότι ήταν διάσπαρτα στην πόλη το 1500 και το 1600. Περισσότερα βρίσκονται σε άλλες πόλεις της Τοσκάνης, από την Πιστόια έως τη Σιένα. Ωστόσο, μόνο μια χούφτα από αυτά εξακολουθούν να λειτουργούν ως τρύπες κρασιού.
Στις αρχές του 20ού αιώνα, καθώς άλλαξαν οι νόμοι για την πώληση κρασιού και πολλά αριστοκρατικά αρχοντικά μετατράπηκαν σε πολυκατοικίες, τα παράθυρα του κρασιού έγιναν ξεπερασμένα, συχνά χτίστηκαν με τούβλα ή μετατράπηκαν σε γραμματοκιβώτια και κουδούνια. Πολλά ξύλινα χάθηκαν κατά τη διάρκεια μιας καταστροφικής πλημμύρας που κατέστρεψε την πόλη το 1966, αλλά και λόγω έλλειψης προσπαθειών συντήρησης.
Το 2015 ιδρύθηκε ο πολιτιστικός οργανισμός Buchette del Vino για τον εντοπισμό, τη χαρτογράφηση και τη διατήρηση των παραθύρων κρασιού της περιοχής.
«Εκτός από τη χρήση τους, η οποία ήταν μοναδική για την Τοσκάνη και τη Φλωρεντία, τα παράθυρα του κρασιού είναι μικροσκοπικά αλλά απαραίτητα υπολείμματα της αρχιτεκτονικής της Αναγέννησης», δήλωσε ο Matteo Faglia, πρόεδρος και ιδρυτικό μέλος της Buchette del Vino, σε τηλεφωνική συνέντευξη στο CNN. «Το κάθε ένα προσέφερε στην πόλη, με τα γούστα και τις αρχιτεκτονικά στυλ των οικογενειών και των κτιρίων στα οποία ανήκαν».
Πράγματι, ενώ τα περισσότερα μοιράζονται ένα τοξωτό σχήμα - το οποίο ο Faglia είπε ότι ήταν ένα αναγνωριστικό σήμα για το ευρύ κοινό, «ακριβώς όπως μια πινακίδα έξω από ένα εστιατόριο ή ένα κατάστημα» - κάθε παράθυρο κρασιού δεν μοιάζει με ένα άλλο. Ορισμένα περικλείονται από χρωματιστά πέτρινα κουφώματα, άλλα είναι κατασκευασμένα από τούβλα, άλλα διαθέτουν ακόμη σιδερένια σχάρα. Και σε μερικές περιπτώσεις, τα ανοίγματα χτίστηκαν κατευθείαν στις πύλες του αρχοντικού.
Η ποικιλία είναι αυτή που έκανε τον Αμερικανό φωτογράφο Ρόμπιν Γκίσλινγκ, να καταγράψει περίπου 140 από αυτά σε ένα βιβλίο, με τίτλο «Οι Πόρτες του Κρασιού της Φλωρεντίας» πέρυσι. «Αν και οι πόρτες του κρασιού έχουν συνήθως τις ίδιες διαστάσεις, οι διαφορές στα πλαίσια που δημιουργήθηκαν γι' αυτές έγιναν αρκετά ενδιαφέρουσες (για μένα)», ανέφερε ο ίδιος στο CNN. «Πολλές ταιριάζουν με τη μεγαλύτερη πόρτα (την κύρια πόρτα των κατοικιών) ή είχαν διαφορετικές διακοσμήσεις συνολικά».
Οι αυθεντικές πόρτες των παραθύρων, πολλές από τις οποίες έχουν καταστραφεί, «μιλούσαν επίσης για διαφορετικές αισθητικές κλίσεις» σημείωσε ο Faglia. Συνήθως κατασκευασμένες από ξύλο, μερικές φορές ήταν στολισμένες με μικρογραφίες ζωγραφισμένων νεκρών ζωών ή θρησκευτικών εικόνων, ή ήταν επικαλυμμένες με διαφορετικές αποχρώσεις. «Για τις ελίτ, έπρεπε να ταιριάζει με τη φινέτσα τους και το αρχοντικό τους», είπε «αν και φυσικά η πρακτικότητα ήταν πρωταρχικής σημασίας στο σχεδιασμό τους».
Και ενώ τα παραθυράκια χρησιμοποιούνται ως μέσο προφύλαξης από τον κορωνοϊό, o Γκίσλινγκ, λέει ότι η επανεμφάνισή τους είναι επίσης ένας σημαντικός τρόπος για να τα γνωρίσουν άτομα που μπορεί να μην τα έχουν παρατηρήσει ποτέ διαφορετικά, ακόμα και κάτοικοι της Φλωρεντίας. «Ενώ περπατούσα ψάχνοντάς τα, παρατήρησα πόσοι άνθρωποι τα αγνοούσαν, καθώς περνούσαν από μπροστά τους», είπε ο Γκίσλινγκ.
Παρόλο που, πριν από την πανδημία, μερικές περιηγήσεις με τα πόδια στην πόλη περιελάμβαναν μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα παράθυρα κρασιού στα δρομολόγια τους, αυτή η μικροσκοπική πολιτιστική κληρονομιά, δεν είχε γίνει ποτέ τόσο γνωστή όσο τώρα, κι αυτό εξαιτίας ενός ιού που έχει σκοτώσει χιλιάδες ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.