Η καλλιέργεια της λεβάντας στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Μάλιστα, η Ελλάδα είναι δεύτερη στην παγκόσμια κατάταξη σε ό,τι αφορά τη στρεμματική έκταση παραγωγής λεβάντας. Στη Θράκη, απέραντες εκτάσεις έχουν «ντυθεί» στα μωβ πλημμυρίζοντας την περιοχή με την ευωδία του δημοφιλούς αυτού αρωματικού φυτού.
Αξιοποιώντας το έδαφος του Έβρου, μια ομάδα νέων επιστημόνων με καθοδηγητή τον παραγωγό Βασίλη Μαζαράκη, δείχνει τον δρόμο προς τις εναλλακτικές καλλιέργειες. Το 2020 εν μέσω πανδημίας, ο κ. Μαζαράκης, μαζί με τους συνεργάτες του ίδρυσαν το «Άρωμα Έβρου», την πρώτη βιολογική καλλιέργεια λεβάντας στην περιοχή, φέρνοντας κάτι πρωτοποριακό στον Βόρειο Έβρο.
Η εταιρεία δεν μένει μόνο στην καλλιέργεια λεβάντας, αλλά πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα, επεκτείνοντας τις δράσεις της, τόσο στον τομέα της εκπαίδευσης - ενημερώνοντας τους μαθητές για τη σημασία του πρωτογενή τομέα και της ελληνικής γης - όσο και του αγροτουρισμού. Φανταστείτε να εργάζεστε σε ένα περιβάλλον που ευωδιάζει και να απολαμβάνετε ένα πανέμορφο μωβ τοπίο, υπό τους ήχους ζωντανής μουσικής.
Ένας από τους βασικούς συντελεστές αυτής της πρωτοβουλίας, είναι ο νεαρός γεωπόνος Χρήστος Μουταφίδης, ο οποίος μιλώντας στο iefimerida, εξηγεί τη σημασία της συνεργασίας για τον πρωτογενή κλάδο και όχι μόνο, καθώς και πώς μπορεί η Ελλάδα να εκμεταλλευτεί τη δεύτερη θέση της παγκοσμίως σε ό,τι αφορά τις στρεμματικές εκτάσεις λεβάντας. Είναι λοιπόν, τα αρωματικά φυτά το μέλλον στις καλλιέργειες;
Πότε και πώς ιδρύθηκε το «Άρωμα Έβρου»;
Το Άρωμα Έβρου δημιουργήθηκε ως ιδέα το 2018, όταν και ο σημερινός πρόεδρος των επιχειρήσεων μας, κύριος Βασίλης Μαζαράκης, ως μεγαλοπαραγωγός τότε της περιοχής έκανε έρευνα, με απώτερο σκοπό την στροφή σε εναλλακτικές καλλιέργειες για την περιοχή, προβλέποντας ίσως και ό,τι θα ακολουθούσε με την κλιματική αλλαγή και όσα αυτή θα επιφέρει στον πρωτογενή τομέα. Έτσι λοιπόν το 2018 έγινε η αρχή της καλλιέργειας λεβάντας στην περιοχή, όπου το 2020 πήρε και τη σημερινή της μορφή η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση Άρωμα Έβρου, αποτελούμενη από νέους ανθρώπους που ασχολούνται με τους τομείς της Γεωπονίας, της Οικονομίας, των ψηφιακών μέσων και της έρευνας, κάνοντας ένα ισχυρό δίκτυο συνεργατών.
Ποια είναι τα προϊόντα που παράγετε και πού μπορούμε να τα βρούμε;
Η πρώτη παρουσίαση της κολεξιόν των προϊόντων μας έγινε το καλοκαίρι του 2021, με μια ξεχωριστή φωτογράφιση μέσα στον αγρό με τις ανθισμένες Λεβάντες. Η κολεξιόν αφορούσε τα 4 πρώτα προϊόντα μας που είναι: Το αιθέριο έλαιο λεβάντας, το συσκευασμένο τσάι λεβάντας, το Πουγκί Λεβάντας και το Λεβαντόνερο. Όλα αυτά, καθώς και τη δεύτερη σειρά προϊόντων που θα παρουσιαστεί τον Απρίλιο του 2022, μπορείτε να τα βρείτε είτε από το ηλεκτρονικό μας κατάστημα, είτε από συνεργαζόμενα φυσικά καταστήματα ανά την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Πώς αποφασίσατε να επικεντρωθείτε στην καλλιέργεια της λεβάντας;
Η απόφαση αυτή έγινε συνειδητά, καθώς τόσο ο κύριος Μαζαράκης με την εμπειρία που είχε στο παρελθόν από την έρευνα που έκανε, όσο και από την ομάδα γεωπόνων της εταιρείας Άρωμα Έβρου, σε συνεργασία με το τμήμα Γεωπονίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, καταλήγοντας στο ότι το έδαφος του β. Έβρου είναι κατάλληλο, σε συγκεκριμένες συνθήκες, να δεχτεί την εφαρμογή της καλλιέργειας λεβάντας.
Μπορούν οι καλλιέργειες λεβάντας να συνδυαστούν με τον αγροτουρισμό; Αν ναι, πώς;
Ως καλλιέργεια αποτελεί μια ξεχωριστή κατηγορία, καθώς διαμορφώνει τέτοιες συνθήκες ευεξίας από τη βάση για τον ίδιο τον παραγωγό. Φανταστείτε να δουλεύεις σε ένα περιβάλλον που ευωδιάζει και παράλληλα να γεμίζει το μάτι σου με ένα απέραντο μωβ χρώμα. Άρα, από την αρχή μιλάμε για μία καλλιέργεια που είναι φιλική προς τον κόσμο. Σε αυτό λοιπόν το σημείο πατήσαμε, ώστε να δημιουργήσουμε προγράμματα εφαρμογής Αγροτουρισμού, μέσα στον αγρό, κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας. Πιο συγκεκριμένα, θα οριστούν βραδιές με διαμορφωμένο το τοπίο, όπου ο επισκέπτης θα μπορεί να απολαύσει τον ανθισμένο αγρό με την παρέα του, βλέποντας τα πρώτα στάδια της παραγωγής των τελικών μας προϊόντων, κάτω από ήχους ζωντανής μουσικής, όπου θα έχει καθοριστεί από την διοργάνωση του προγράμματος.
Απ' ό,τι είδα, πραγματοποιείτε και εκπαιδευτικές δράσεις, μιλώντας σε σχολεία. Μιλήστε μας λίγο για αυτές.
Ένα μεγάλο κεφάλαιο που μας αφορά άμεσα, τόσο ως εταιρεία όσο και ως κλάδος ενασχόλησης με τον πρωτογενή τομέα, είναι η εκπαίδευση. Με βάση αυτή λοιπόν την πολιτική, η εταιρεία εντάχθηκε μέσω οργανισμών ως εταιρεία-μέντορας, όπου τα στελέχη της έχουν διάδραση με σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ανά την Ελλάδα. Σκοπός μας είναι να καταλάβουν από μικρή ηλικία τα παιδιά τη σημασία του πρωτογενή τομέα και της ελληνικής γης, μιας και αυτό μπορεί να οδηγήσει, με την κατάλληλη προσέγγιση και καθοδήγηση, στη νούμερο ένα βιομηχανία της χώρας μας. Παράλληλα, στα πλαίσια αυτά, επιδιώκουμε συνεργασίες με Πανεπιστημιακά ιδρύματα, προκειμένου και εμείς, αλλά και οι δράσεις μας, να εξελίσσονται καθημερινά μέσα από την τεχνογνωσία που μπορούν να παρέχουν τα πανεπιστήμια της χώρας μας.
Ποια είναι η σχέση των Ελλήνων με τα αρωματικά φυτά;
Δυστυχώς, αν και αποτελούμε την πρώτη χώρα σε ποιότητα όσον αφορά και τα Αρωματικά Φυτά, η σχέση που έχουν οι Έλληνες καταναλωτές περιορίζεται στη μαγειρική κυρίως χρήση αυτών. Αυτό οφείλεται στην ελλιπή ενημέρωση που έχουν και σε διαφορετικές χρήσεις που μπορεί να εφαρμοστούν, είτε σε επίπεδο καθημερινής ευεξίας, είτε σε επίπεδο καταπολέμησης θεμάτων υγείας σε πρώιμα στάδια, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μπορούν να αποτελούν υποκατάστατο μιας φαρμακευτικής αγωγής. Στο εξωτερικό, αντίθετα, είναι αρκετά διαδεδομένη η χρήση τους στην καθημερινότητα των καταναλωτών, ειδικά τα τελευταία χρόνια με τη στροφή στα πάσης φύσεως βιολογικά προϊόντα, αλλά και την ευαισθητοποίηση της κλιματικής αλλαγής. Με σωστή λοιπόν ενημέρωση γύρω από τον κλάδο, τόσο από το κράτος όσο και από εμάς τους ίδιους που προμηθεύουμε την αγορά, νομίζω πως θα αρχίσει και ο Έλληνας καταναλωτής να κάνει μια ευρεία χρήση των αρωματικών φυτών στη ζωή του.
Πρόσφατα υπεγράφη η ΚΥΑ για τις ενισχύσεις σε λεβάντα, ξηρά σύκα, επιτραπέζια ελιά και καπνό. Τι σημαίνει αυτό για εσάς;
Πρακτικά ότι θα μας δώσουν κάποια λεφτά ανά στρέμμα, με βάση την εκάστοτε καλλιέργεια. Ουσιαστικά δεν μπορεί να ανακουφίσει τον μέσο παραγωγό, συμπεριλαμβανομένου και της εταιρείας μας, ως προς τα έξοδα που έχουν γίνει ή και της απώλειας που έχει προέλθει από τον ερχομό της πανδημίας. Δυστυχώς, θα μείνω στο αρνητικό που μένει ως αποτέλεσμα, παρά την ενέργεια που λογίζεται ως θετική.
Κάνετε εξαγωγές και στο εξωτερικό;
Έχουμε ξεκινήσει τις διαδικασίες για να επεκταθούμε και σε άλλες χώρες πλην της Ολλανδίας, που έγινε η πρώτη μας συνεργασία. Σίγουρα, οι πρώτες συζητήσεις μας γίνονται ανάλογα με το ελληνικό στοιχείο που διατηρεί κάθε χώρα και τις ομάδες ομογενών, που είναι πρόθυμοι να ενισχύσουν ακόμα περισσότερο το Brand Name της χώρας μας, στηρίζοντας καλές και ποιοτικές προσπάθειες.
Το «Άρωμα Έβρου» εκπαιδεύει και νέους επιχειρηματίες στην Ευρώπη… Μιλήστε μας για αυτό.
Αυτό είναι και κάτι που και εμείς ως εταιρεία έχουμε σταθεί ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα, αφού αποτέλεσε μεγάλη τιμή και για εμάς, σε ένα τόσο μικρό χρονικό διάστημα λειτουργίας των επιχειρήσεων μας, να μας καλέσουν από τη θέση του εκπαιδευτή στο διακρατικό πρόγραμμα Integrural Erasmus+, διδάσκοντας τις καλές πρακτικές που θα πρέπει να εφαρμόζει μια εταιρεία στον πρωτογενή τομέα. Οι χώρες που συμπεριλαμβάνονται στο πρόγραμμα είναι η Ελλάδα, η Γαλλία, η Πορτογαλία και η Ιταλία, με αντίστοιχα αγροτικές περιοχές η κάθε χώρα και με συμμετέχοντες είτε εν δυνάμει, είτε εν ενέργεια επιχειρηματίες, που δρουν στον πρωτογενή τομέα. Καταλαβαίνει εύκολα κάποιος λοιπόν, ότι η συμμετοχή μας αυτή από τη συγκεκριμένη θέση αποτελεί μεγάλη αναγνώριση της εξέλιξης της εταιρείας, όχι μόνο εγχώρια, αλλά και ευρωπαϊκά πλέον. Τιμή μας που στελέχη μας θα εκπροσωπούν την εταιρεία, την περιοχή, αλλά και τη χώρα μας σε αυτό το πρόγραμμα.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας; Σκέφτεστε να επεκταθείτε και σε άλλα αρωματικά φυτά ή σε κάτι άλλο;
Πολλές οι σκέψεις και οι ιδέες, τόσο από την κεφαλή που είναι ο πρόεδρος μας, όσο και από όλη την ομάδα, όπου την απαρτίζουν 15 νέοι επιστήμονες γεμάτοι όρεξη για δουλειά, πάνω στο αντικείμενο του ο καθένας. Συγκεκριμένα, στα άμεσα σχέδια μας είναι η επέκταση και σε άλλα αρωματικά, όπως το δεντρολίβανο και το χαμομήλι, για να ενισχύσουμε τις επόμενες σειρές προϊόντων που θα βγάλουμε στην αγορά. Στο κομμάτι της εκπαίδευσης και του αγροτουρισμού έρχονται νέες προτάσεις, με το που υλοποιηθούν οι πρώτες που έχουμε καταθέσει προς εφαρμογή.
Η γη του Έβρου, έχει αξιοποιηθεί όπως θα έπρεπε; Τι έχετε να προτείνετε;
Δυστυχώς στα δικά μου μάτια όχι όπως θα έπρεπε. Και μιλάω και από την επιστημονική μάτια του πράγματος, καθώς με έρευνες στα εδάφη του Έβρου έχει αποδειχθεί ότι σηκώνει πολύ περισσότερες καλλιέργειες από τις ήδη υπάρχουσες. Το πρόβλημα εντοπίζεται στην αρνητική νοοτροπία που υπάρχει στους περισσότερους παραγωγούς, προκειμένου να μην αλλάξουν τις συνήθειες τους, γιατί φοβούνται το διαφορετικό και το άγνωστο και από την άλλη, η κακή διαχείριση που γίνεται από το κράτος, μη δίνοντας τα σωστά κίνητρα στο κάτι διαφορετικό για την περιοχή μας. Το αποτέλεσμα είναι να γίνονται μεμονωμένες προσπάθειες, όπως η δική μας και να μένει στάσιμο ένα μεγάλο μέρος των παραγωγών, όπου αυτή τη στασιμότητα τη μεταφέρουν δυστυχώς και στις νεότερες γενιές.
Είναι αλήθεια ότι η Ελλάδα, είναι δεύτερη στην παγκόσμια κατάταξη σε ό,τι αφορά την στρεμματική έκταση παραγωγής λεβάντας; Αν ναι, τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τη χώρα μας;
Όντως, με επίσημα στοιχεία από το αρμόδιο υπουργείο, σε ό,τι αφορά τις στρεμματικές εκτάσεις λεβάντας, είμαστε δεύτεροι παγκοσμίως. Αυτό θα έπρεπε να σημαίνει δύο πράγματα. Πρώτον, επένδυση στην τεχνογνωσία των αρωματικών σε όλα τα στάδια της, από την παραγωγή, μέχρι και τη διάθεση της πρώτης ύλης και δεύτερον, συλλογικό πνεύμα για να μπορεί η χώρα μας να έχει λόγο και ουσιαστική συμβολή στην παγκόσμια αγορά του ελαίου λεβάντας. Κάτι που μέχρι σήμερα δεν γίνεται, γι’ αυτό και μένουν απεγνωσμένοι οι περισσότεροι παραγωγοί λεβάντας, αφού δεν έχουν να διαθέσουν κάπου την πρώτη ύλη, με τιμές που να είναι ανάλογες των δαπανών που κάνουν. Ήδη έχουμε κάνει, ως ομάδα, κάποιες κινήσεις και επαφές, για να αποτελεί μια αφορμή, αυτή η δεύτερη θέση της χώρας, για να αλλάξουν τα δεδομένα και η Ελλάδα με την ποιότητα που έχει στην παραγωγή της να είναι αυτή που θα καθορίζει και τις αγορές που θα κλείνει, διαθέτοντας το προϊόν της.
Αν μου επιτρέπεται, με αφορμή και την τελευταία ερώτηση, να σταθώ σε κάτι που πονάει αρκετά τη χώρα μας, όχι άδικα, και είναι αυτό της συνεργασίας. Η λέξη αυτή, πόσο μάλλον η εφαρμογή της, είναι ένας εφιάλτης όταν μιλάμε για τον πρωτογενή κλάδο και όχι μόνο. Παρόλα αυτά εγώ, καταθέτοντας την προσωπική μου εμπειρία, θα σας πω ότι η συνεργασία προσωπικά εμάς μας ανέβασε και ανεβάζει τόσο ψηλά, σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Και όταν λέω συνεργασία, εννοώ τη σωστή αξιοποίηση του κάθε ανθρώπου σε αυτό που σπούδασε, ή και του αρέσει να κάνει. Εμάς αυτή την ευκαιρία μας έδωσε ο κύριος Μαζαράκης, που πέρα από πρόεδρο τον βλέπουμε και σαν πατέρα με την εμπειρία που διαθέτει, αλλά και εκείνος από την μεριά του στάθηκε στο να ανοίξει τα αυτιά του, να ακούσει νέες ιδέες, να ρισκάρει, αλλά και να δικαιωθεί τόσο ψυχικά, όσο και πρακτικά στην επένδυση που έκανε για την περιοχή του. Αφού λοιπόν σας ευχαριστήσω θερμά για την συνέντευξη, να μείνω στο ότι οι συνεργασίες είναι το μέλλον για μια χώρα, όπως η δική μας. Τολμήστε το.