Τη συγκλονιστική ιστορία επτά παιδιών που έπεσαν στη διάρκεια σχολικής εκδρομής στα παγωμένα νερά ενός φιορδ στη Δανία, έπαθαν βαριά υποθερμία και επέστρεψαν στη ζωή μετά από έξι ώρες στην… κατάψυξη έφερε στο φως ντοκιμαντέρ του BBC.
Τα παιδιά ήταν «νεκρά» επί δύο ώρες, δεν ανέπνεαν, ενώ οι καρδιές τους είχαν σταματήσει να λειτουργούν, όταν τα ανέσυραν οι διασώστες. Αν και οι πιθανότητες επιβίωσής τους φάνταζαν μηδαμινές καθώς είχαν πάθει βαριά υποθερμία, τα μετέφεραν σε νοσοκομείο. Οι γιατροί, ωστόσο, δεν κατέθεσαν τα όπλα, αφού έχουν καταγραφεί – πολύ σπάνια είναι αλήθεια – ανάλογα περιστατικά στα ιατρικά περιστατικά.
Κι έτσι ξεκίνησαν μια αγωνιώδη προσπάθεια να τα επαναφέρουν στη ζωή ανεβάζοντας κατά έναν βαθμό Κελσίου ανά δέκα λεπτά τη θερμοκρασία του αίματός τους – μια διαδικασία που συνήθως γίνεται μα μηχάνημα αιμοδιάλυσης που φιλτράρει το αίμα και το θερμαίνει σταδιακά.
Όσο κι αν ακούγεται παράδοξο, μετά από τέσσερις ώρες οι καρδιές των παιδιών άρχισαν να ξαναχτυπούν. Είχαν κερδίσει τον δυσκολότερο αγώνα της ζωής τους…
Η παρ’ ολίγον μοιραία εκδρομή
Όλα έγιναν στη διάρκεια μιας σχολικής εκδρομής το 2011 όταν 13 παιδιά και δύο δάσκαλοι ξεκίνησαν με μια βάρκα γύρω στις 11 το πρωί με προορισμό το φιορδ Praesto στο νησί Zealand. Aλλά η βόλτα δεν έμελλε να κρατήσει πολύ. Είκοσι λεπτά αργότερα η βάρκα ανετράπη λόγω ισχυρών ανέμων με αποτέλεσμα οι επιβαίνοντας να πέσουν στα παγωμένα νερά, που η θερμοκρασία τους έφθανε τους 2 βαθμούς Κελσίου.
«Έκανε τόσο κρύο, υπήρχαν κομμάτια πάγου στη θάλασσα», αφηγείται με δάκρια στα μάτια μια από τις επιζήσασες μαθήτριες, η Κάτριν, που ήταν 16 ετών τότε, στην κάμερα του BBC επιστρέφοντας στο σημείο, όπου λίγο έλειψε να χάσει τη ζωή της. «Όταν αναδύθηκαν στην επιφάνεια, άρχισε ο εφιάλτης. Όλοι ούρλιαζαν, ήταν εξωπραγματικό. Ο δάσκαλος είπε ότι έπρεπε να κολυμπήσουμε αλλιώς θα πεθάνουμε από υποθερμία. Μας είχε καταλάβει πανικός», λέει.
«Κολυμπήστε, αλλιώς θα πεθάνετε από υποθερμία»
Τα παιδιά αντιλήφθηκαν ότι χωρίς τηλέφωνο ή ασύρματο για να ειδοποιήσουν τις Αρχές η μόνη πιθανότητα να επιζήσουν ήταν να κολυμπήσουν μέχρι την πλησιέστερη ακτή, μια απόσταση εκατοντάδων μέτρων. Αλλά αυτό ήταν για κάποια σχεδόν ακατόρθωτο καθώς το κρύο κι ο τρόμος παρέλυαν τα μέλη τους. «Δεν μπορούσα να κολυμπήσω», λέει ένας από τους μαθητές που επέζησαν, ο Κάσπερ. «Με πλησίασε ένας φίλος μου και προσπάθησε να με βοηθήσει». Όμως η καρδιά του είχε σταματήσει, όπως κι άλλων έξι παιδιών και τα κορμιά τους έπλεαν στα παγωμένα νερά μέχρι που τους ανέσυραν, ενώ ένας απ’ τους δασκάλους που τα συνόδευαν έχασε τη ζωή του προσπαθώντας να τα σώσει.
Η Κάτριν, όμως, κι άλλα δύο παιδιά κατάφεραν να βγουν στην ακτή αν και υπέφεραν από σοβαρή υποθερμία και κράμπες στα πόδια, αλλά χάθηκαν μέσα σε δάσος. «Ήταν πραγματικά πολύ δύσκολο, δεν με κρατούσαν τα πόδια μου. Έπεφτα συνέχεια κάτω και κάποια στιγμή είπα “πάει, τέλειωσε, τώρα θα πεθάνω”». Αλλά ένας συμμαθητής της, που είχε ήδη βγει στην ακτή, είχε φθάσει ήδη με τα πόδια στον κοντινότερο οικισμό και ειδοποίησε τις Αρχές. Όταν είδε έναν από τους διασώστες να πλησιάζουν η Κάτριν άρχισε να ουρλιάζει από τη χαρά της.
Πώς η βαριά υποθερμία έσωσε τα παιδιά
Τα πράγματα, όμως, ήταν εξαιρετικά δύσκολα για τους συμμαθητές της που είχαν πάθει υποθερμία κι οι καρδιές τους είχαν σταματήσει. Η θερμοκρασία του Κάσπερ είχε πέσει στους 17,5 βαθμούς! «Είναι όλοι νεκροί, νεκροί» φώναζε απεγνωσμένα ένας από τους διασώστες που τα εντόπισαν, όπως θυμάται ο γιατρός δρ Στιν Μπάρνουνγκ, που τους συνόδευε. Ωστόσο, η απίστευτα χαμηλή θερμοκρασία των σωμάτων τους ήταν αυτή που έδωσε ελπίδες στους γιατρούς, όπως λέει ο δρ Michael Jaeger Wansche του νοσοκομείου Rigshospitalet της Κοπεγχάγης. Κι αυτό γιατί σε τέτοιες καταστάσεις ακραίας υποθερμίας ο μεταβολισμός των οργανισμών των παιδιών επιβραδύνθηκε, τα κύτταρά τους δεν χρειάζονταν τόσο οξυγόνο όσο συνήθως κι έτσι οι εγκέφαλοί τους δεν υπέστησαν την συνήθη ανήκεστο βλάβη, που προκαλείται όταν σταματά η λειτουργία της καρδιάς.
«Τα παιδιά ήταν κλινικά νεκρά, αλλά επειδή η θερμοκρασία τους είχε πέσει τόσο πολύ ξέραμε ότι ίσως μπορούσαμε να τα επαναφέρουμε στη ζωή. Ότι είχαμε μια πιθανότητα. Πρέπει να είναι κανείς ζεστός για να πεθάνει», λέει ο δρ Wansche. Έτσι ξεκίνησαν να ανεβάζουν τη θερμοκρασία του αίματος των παιδιών κατά έναν βαθμό Κελσίου ανά δεκάλεπτο. Κι έξι ώρες μετά το δυστύχημα, οι καρδιές και των επτά μαθητών άρχισαν να ξαναχτυπούν. Οι συγγενείς τους, που περίμεναν με αγωνία στο νοσοκομείο, ούρλιαξαν από χαρά. Αν και οι γιατροί φοβόντουσαν μήπως οι εγκέφαλοι των παιδιών είχαν υποστεί βλάβες, οι μαγνητικές τομογραφίες δεν έδειξαν ανωμαλίες. Κάποια, ωστόσο, εμφάνισαν απώλεια μνήμης και κρίσεις επιληψίας.
Οκτώ χρόνια μετά κάποια από τους επιζώντες δεν έχουν ακόμη συνέλθει πλήρως, σωματικά και ψυχικά, από την τραγωδία. «Όταν φθάνεις τόσο κοντά στον θάνατο, τα πράγματα αλλάζουν. Μερικές φορές καταρρέω ψυχολογικά», λέει η Κάτριν. «Αλλά είμαι πραγματικά ευτυχής που είμαι ζωντανή»…