Στο 99% των περιπτώσεων η βαριά υποθερμία επιφέρει αναπόφευκτα το μοιραίο.
Όχι, όμως, πάντα. Στα ιατρικά χρονικά έχουν καταγραφεί και ορισμένα πολύ σπάνια περιστατικά, όπου με τις κατάλληλες τεχνικές ορισμένοι ασθενείς κατάφεραν να επιστρέψουν στη ζωή από την... κατάψυξη.
Έρικα Νόρντμπι
Μια παγερή χειμωνιάτικη νύχτα του 2001 η μόλις 13 μηνών Έρικα Νόρντμπι ξύπνησε αλαφιασμένη στο σπίτι ενός οικογενειακού φίλου στο Έντμοντον του Καναδά. Αν και δίπλα της κοιμόταν η τρίχρονη αδελφή της και η μητέρα της, η μικρούλα σηκώθηκε και βγήκε έξω, όπως ήταν με την πάνα της κι ένα φανελάκι. Γύρω στις τρεις τα χαράματα ξύπνησε κι η μητέρα της και αντιλήφθηκε αμέσως την απουσία της. Όταν τελικά τη βρήκαν, η Έρικα ήταν πεσμένη με το πρόσωπο στο χιόνι και «ξυλιασμένη», αφού είχε μείνει στο κρύο για περίπου τέσσερις ώρες. Το πλήρωμα του ασθενοφόρου που κατέφθασε προσπάθησε να της βάλει έναν ορό για να τη ζεστάνει, αλλά δεν έβρισκαν φλέβα κι έτσι έμπηξαν τη βελόνα στο μηριαίο οστό της για να κυλήσει το υγρό στο μεδούλι της. Φθάνοντας στο νοσοκομείο, την τύλιξαν με μια ειδική κουβέρτα κι η καρδούλα του παιδιού άρχισε μετά από λίγο να κτυπά ολοένα και δυνατότερα, μέχρι που τελικά ανένηψε πλήρως.
Μιτσουτάκα Ουτσικόσι
Ο Μιτσουτάκα Ουτσικόσι ίσως είναι η μοναδική γνωστή περίπτωση ανθρώπου που έπεσε σε χειμερία νάρκη. Τον Οκτώβριο του 2006 0 35χρονος Ιάπωνας γλίστρησε από μια απότομη πλαγιά ενώ επέστρεφε πεζή στο σπίτι του από τη δουλειά του. Πέφτοντας σ’ ένα ρέμα έσπασε τη λεκάνη του. Οι γιατροί πιστεύουν ότι θα πρέπει να έχασε τις αισθήσεις του μία μέρα αργότερα, αν και κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος γιατί πέρασαν 24 ολόκληρες μέρες μέχρι να τον βρουν τυχαία κάποιοι πεζοπόροι. Όλο αυτό το διάστημα ο Ουτσικόσι ήταν εκτεθειμένος σε θερμοκρασίες γύρω στους 10 βαθμούς Κελσίου, ενώ όταν του έβαλαν θερμόμετρο, έδειξε 22 βαθμούς. Όταν τον βρήκαν οι πεζοπόροι, έπασχε από ανεπάρκεια οργάνων και μόλις που ήταν αισθητός ο σφυγμός μου. «Έπεσε σε μια κατάσταση παρόμοια με τη χειμερία νάρκη και πολλά από τα όργανά του επιβράδυναν τη λειτουργία τους, αλλά ο εγκέφαλός του προστατεύτηκε», είπε ο δρ Σινίτσι Σάτο. Τελικά ο 35χρονος κατάφερε να αναρρώσει αφήνοντας έκπληκτη την παγκόσμια ιατρική κοινότητα.
Τζιν Χίλιαρντ
Mια παγωμένη νύχτα του Δεκεμβρίου του 1980 η 19χρονη Τζιν Χίλιαρντ επέστρεφε οδικώς στο πατρικό της όταν το αυτοκίνητό της βγήκε απ’ το δρόμο λίγο έξω απ’ το Λένγκμπι της Μινεσότα και κόλλησε. Εφοδιασμένη με παλτό, γάντια και καουμπόικες μπότες η κοπέλα αποφάσισε να πάει με τα πόδια στο σπίτι ενός φίλου της, που ζούσε εκεί κοντά. Αλλά το θερμόμετρο έδειχνε -30 βαθμούς Κελσίου και λίγα μέτρα πριν φθάσει στο κατώφλι του, σωριάστηκε κάτω λόγω υποθερμίας. Ο φίλος της, Γουόλι Νέλσον, την βρήκε το επόμενο πρωί. Ήταν παγωμένη. «Την άρπαξα απ’ το γιακά και την έσυρα στη βεράντα. Νόμισα ότι ήταν νεκρή, είχε ξυλιάσει σαν σανίδα. Είδα, όμως, κάποιες φουσκάλες να βγαίνουν απ’ τη μύτη της», είπε.
Όταν τελικά έφθασε στο νοσοκομείο η 19χρονη, είχε μόλις 12 σφυγμούς ανά λεπτό και η θερμοκρασία του σώματός της είχε πέσει στους 31, 1 βαθμούς Κελσίου. Οι γιατροί, όμως, δεν κατέθεσαν τα όπλα. Την τύλιξαν με μια ηλεκτρική κουβέρτα και μετά από μερικές ώρες ως εκ θαύματος συνήλθε.
Τζάστιν Σμιθ
Πάνε τρία χρόνια όταν ο Τζάστιν Σμιθ βγήκε ένα βράδυ με φίλους του να διασκεδάσει και λίγο έλειψε να χάσει τη ζωή του. Μετά από ένα γερό κρασοπότι οι φίλοι έχασαν τα ίχνη του κι ο Σμιθ βρέθηκε το επόμενο πρωί στην άκρη ενός δρόμου της Πενσυλβάνια αναίσθητος, μελανιασμένος, καλυμμένος από χιόνι. Είχε εκτεθεί για πάνω από 12 ώρες σε θερμοκρασίες υπό το μηδέν. Ο πατέρας του είχε χάσει κάθε ελπίδα βλέποντας ότι ο γιος του δεν είχε ούτε σφυγμούς, ούτε πίεση.
Βίντεο του νοσοκομείου LeHigh Valley για την διάσωση του Τζάστιν Σμιθ από βέβαιο θάνατο (Βίντεο: YouTube)
Αλλά όταν τον πήγαν στο νοσoκομείο Lehigh Valley ο γιατρός Τζέραλντ Κόλμαν, που ήταν βάρδια στα επείγοντα, βάλθηκε να τον επαναφέρει στη ζωή. Τον συνέδεσε μ’ ένα μηχάνημα που αντλεί και οξυγονώνει το αίμα του ασθενούς – όπως κάνουν η καρδιά κι οι πνεύμονες- και η εσωτερική του θερμοκρασία άρχισε να ανεβαίνει. Αν και έχασε τελικά από το κρυοπάγημα τα δάκτυλα των ποδιών του και δύο δάκτυλα από τα άνω άκρα, ο 25χρονος συνήλθε πλήρως μετά από μερικές εβδομάδες.
Άννα Μπάγκενχολμ
Συγκλονιστική είναι και η περίπτωση της Άννα Μπάγκενχολμ από τη Σουηδία. Όταν η 29χρονη ακτινολόγος ξεκίνησε μια μέρα του 1999 να πάει για σκι με φίλους, ούτε που φανταζόταν ότι θα κινδύνευε να μην ξαναντικρύσει το φως του ήλιου. Η νεαρή γυναίκα γλίστρησε σε μια πλαγιά και έπεσε με το κεφάλι σε μια παγωμένη λίμνη. Οι φίλοι της προσπάθησαν να τη σύρουν έξω, τραβώντας την από τα σκι, αλλά οι προσπάθειές του απέβησαν άκαρπες. Επί 40΄λεπτά η Άννα διατηρούσε τις αισθήσεις της, αφού είχε βρει έναν μικρό θύλακο αέρα κάτω απ’ το στρώμα του πάγου που της επέτρεπε να αναπνέει. Αλλά το σώμα της δεν άντεξε την υποθερμία. Όταν τελικά την έβγαλαν έξω ήταν παγωμένη κι η θερμοκρασία της είχε πέσει στους 13.3 βαθμούς Κελσίου.
Ρεπορτάζ που αφιέρωσε το BBC στη διάσωση της Άννα Μπάγκενχολμ (Βίντεο: YouTube/Horizon: Back From The Dead - BBC Two)
Το ηλεκτροκαρδιογράφημα που της έκαναν στο ελικόπτερο διάσωσης κατέγραψε μια οριζόντια γραμμή. «Λες και την είχες τραβήξει με χάρακα. Ούτε ίχνος ζωής», είπε ο γιατρός που ήταν παρών κατά την αερομετακομιδή της. Στο νοσοκομείο οι γιατροί ήλπιζαν το σώμα της Μπάγκενχολμ να μην είχε παγώσει ακαριαία, δίνοντας έτσι χρόνο στον εγκέφαλό της να επιβιώσει από την υποξία. Όπως και στην περίπτωση του Τζάστιν Σμιθ πέρασαν το αίμα της από ένα ειδικό μηχάνημα που το θέρμανε κι έκπληκτοι διαπίστωσαν ότι η καρδιά της άρχισε να ξαναχτυπά. Και μπορεί να χρειάστηκε πάνω από ένα χρόνο για να ξεπεράσει τις βλάβες που προκάλεσε το κρυοπάγημα στα νεύρα, αλλά ανέρρωσε πλήρως.
Στέλλα Μπέρντσον
Παραμονή των Χριστουγέννων του 2011 η μικρή Στέλλα Μπέρντσον ζήτησε απ’ τους γονείς της την άδεια να βγει να παίξει στην αυλή του σπιτιού τους στη νήσο Λυρ, έξω απ’ το Γκέτεμποργκ της Σουηδίας. Της απάντησαν καταφατικά, αφού ούτε τους πέρασε απ’ το μυαλό ότι η επτάχρονη κόρη τους θα χανόταν μέσα στα παγωμένα νερά της θάλασσας. Ενώ έπαιζε το κοριτσάκι, έπεσε από έναν απότομο γκρεμό κι εξαφανίστηκε. Κάποια στιγμή που αντιλήφθηκαν την απουσία της οι έντρομοι γονείς, Πέτερ και Άνικα Μπέρντσον, βγήκαν έξω κι άρχισαν με τη βοήθεια γειτόνων να την αναζητούν εναγωνίως μέχρι που βρήκαν τα ίχνη της που οδηγούσαν στο γκρεμό και τη θάλασσα από κάτω. Ειδοποίησαν τις Αρχές και η ακτοφυλακή και τα ελικόπτερα που εστάλησαν, εντόπισαν ένα ροζ μπουφάν να επιπλέει στα κύματα. «Για μας ήταν σαν να μας ανακοίνωναν τον θάνατό της», θυμάται ο πατέρα της. «Ξέραμε ότι θα πρέπει να βρισκόταν αρκετή ώρα στο νερό».
Καθ’ οδόν προς το νοσοκομείο οι διασώστες επιχείρησαν καρδιοαναπνευστική ανάνηψη, αν και θεωρούσαν μάταιη την προσπάθεια, αφού το παιδί ήταν παγωμένο με θερμοκρασία σώματος γύρω στους 12 βαθμούς Κελσίου. Οι γιατροί ενημέρωσαν τους γονείς ότι οι ελπίδες ήταν λιγοστές. Αλλά μετά από δώδεκα ώρες, κι ενώ επιχειρούσαν να ανεβάσουν σιγά -σιγά τη θερμοκρασία της, η μικρή άνοιξε προς στιγμήν τα μάτια. Πέρασαν δύο εφιαλτικές εβδομάδες για τους δικούς τους μέχρι να μιλήσει, ενώ μετά από δύο μήνες ανέρρωσε πλήρως...