Φως στη σκιώδη προσωπικότητα του Φραντσέσκο Γκουλίνο, κατασκόπου των βουλγαρικών μυστικών υπηρεσιών, γνωστού και ως «πράκτορα Πικαντίλι» και βασικού υπόπτου για μια από τις πιο διαβόητες δολοφονίες του Ψυχρού Πολέμου, έρχεται να ρίξει ένα νέο ντοκιμαντέρ στη Δανία.
Στις 9 Σεπτεμβρίου του 1978 ο 49χρονος Βούλγαρος αντικαθεστωτικός συγγραφέας Γκεόργκι Μάρκοφ, που είχε πιάσει δουλειά στο BBC, περίμενε σε μια στάση λεωφορείου στη Γέφυρα του Βατερλώ του Λονδίνου, όταν τον πλησίασε ένα πράκτορας και τον ακούμπησε «κατά λάθος» στο πόδι με τη μύτη της ομπρέλας του εγχύοντάς του μια μικρή ποσότητα ρικίνης. Το ίδιο βράδυ, ο Μάρκοφ εισήχθη στο νοσοκομείο με υψηλό πυρετό, αλλά ο οργανισμός του δεν άντεξε το δηλητήριο, με αποτέλεσμα να πεθάνει τρεις μέρες αργότερα.
ΦΩΤΟ ΜΑΡΚΟΦ
Το ντοκιμαντέρ με τίτλο «Ο Φόνος με την Ομπρέλα» του Δανού δημοσιογράφου, Ούλρικ Σκότε, αποκαλύπτει ορισμένες απίστευτες λεπτομέρειες για τη ζωή του ιταλικής καταγωγής κατασκόπου Γκουλίνο, που φαίνεται ότι ήταν ύποπτος και για άλλες δολοφονίες, ένας σεξουαλικά διεστραμμένος φασίστας και διαβόητος απατεώνας.
Η στρατολόγηση του κατασκόπου από τις βουλγαρικές μυστικές υπηρεσίες
Ο Γκουλίνο γεννήθηκε στην πόλη Μπρα της Ιταλίας το 1945 κι έμεινε ορφανός σε νεαρή ηλικία, σύμφωνα με τον Guardian. H καριέρα του ως κατασκόπου, όπως εξηγεί η DW, ξεκίνησε το 1970 όταν συνελήφθη στη Βουλγαρία για λαθρεμπόριο μεταχειρισμένων αυτοκινήτων. Λίγο καιρό αργότερα – και υπό την απειλή να περάσει το υπόλοιπο της ζωής του στη φυλακή - στρατολογήθηκε από τις βουλγαρικές μυστικές υπηρεσίες, που του έδωσαν το κωδικό όνομα «Πικαντίλι».
Ανώτερα στελέχη των ίδιων υπηρεσιών παρέθεσαν το 1978 ένα πλουσιοπάροχο δείπνο προς τιμήν του Γκουλίνο και τον έστειλαν στο Λονδίνο, περίπου την εποχή που έγινε η δολοφονία του Μάρκοφ. Όλα τα έγγραφα για την περίοδο που ακολούθησε αφαιρέθηκαν από τον φάκελλο του κατασκόπου αυτού και καταστράφηκαν το 1990.
Φωτο βουλγάρικη ομπρέλα
Ο επικεφαλής των βουλγαρικών μυστικών υπηρεσιών την εποχή της δολοφονίας του Μάρκοφ, ο Βλαντίμιρ Τοντόροφ καταδικάστηκε το 1992 για την καταστροφή εγγράφων αναφορικά με την υπόθεση, ενώ ο προϊστάμενός του, υφυπουργός Εσωτερικών στρατηγός Στόγιαν Σάβοφ αυτοκτόνησε για να αποφύγει να καθίσει στο εδώλιο του κατηγορουμένου.
Ο πορνογράφος κομμουνιστής κατάσκοπος με τις φασιστικές καταβολές
Εκείνο που δεν γνώριζαν, όπως φαίνεται οι βουλγαρικές μυστικές υπηρεσίες και αποκαλύπτει τώρα το ντοκιμαντέρ, είναι ότι ο κατάσκοπος που στρατολόγησαν ήταν φασίστας όλη του τη ζωή. Μάλιστα ο Δανός δημοσιογράφος έχει στα χέρια του ένα αντίτυπο του βιβλίου «Ο Αγών Μου» του Χίτλερ κι ένα ημερολόγιο με φωτογραφίες του Μουσολίνι, που είχε στην κατοχή του ο Γκουλίνο.
Oι πολιτικές απόψεις του Γκουλίνο φαίνεται ότι επηρέασαν και τις σεξουαλικές του διαστροφές. Αρκετά από τα παιδικά του χρόνια έζησε με μια θεία του στην Ιταλία, που διηύθυνε έναν οίκο ανοχής και επηρεασμένος από αυτές τις εμπειρίες αποζητούσε σε όλη του τη ζωή τη συντροφιά ιερόδουλων.
Κάποιες εξ’ αυτών τις πλήρωνε για να τυλίγουν τα κορμιά τους με ναζιστικά λάβαρα, όταν έκαναν έρωτα, ή για να ποζάρουν με φασιστικές στολές. Μάλιστα ο Γκουλίνο νοίκιασε κι ένα φωτογραφικό στουντιο γι’ αυτές και άλλες πορνογραφικές φωτογραφίες και προσέλαβε και γραμματέας. Ο μέλλων κατάσκοπος παρίστανε τον φωτογράφο και τον ατζέντη μοντέλων και ζητούσε από τις υποψήφιες σεξουαλικά ανταλλάγματα ή να ποζάρουν γυμνές για να τους εξασφαλίσει δουλειές μοντέλου. Μάλιστα η ομάδα των δημιουργών του ντοκιμαντέρ ξέθαψε πάνω από 100 τέτοιες φωτογραφίες.
Ενεπλάκη ο Γκουλίνο σε άλλη δολοφονία;
Το ντοκιμαντέρ αποκαλύπτει ότι λόγω της προτίμησής του στις ιερόδουλες ο Γκουλίνο θεωρήθηκε ύποπτος από τις Αρχές στη Δανία για το φόνο μιας πόρνης ονόματι Χάνε Βιτ στην Κοπεγχάγη την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1989. Το θύμα είχε στο κομοδίνο του μια κορνιζαρισμένη φωτογραφία της πάνω σε άλογο, στην πίσω πλευρά της οποίας έγραφε: «ιππεύοντας με τον Γκουλίνο».
Κατά την ανάκρισή του ο Γκουλίνο υποστήριξε ότι την ώρα του θανάτου της Βιτ βρισκόταν σε ένα πάρτι, κάτι που επιβεβαίωσαν τα άτομα, τα οποία ανέφερε ως συνδαιτυμόνες του τη βραδιά εκείνη, σύμφωνα τα αρχεία της αστυνομίας. Ωστόσο, στο ντοκιμαντέρ όλα αυτά τα άτομα είπαν ότι ούτε η αστυνομία τους ρώτησε, ούτε πέρασαν εκείνη τη βραδιά παρέα με τον Γκουλίνο…
Τα ψέμματα και οι υπεκφυγές του κατασκόπου
Τον Φεβρουάριο του 1993 οι μυστικές υπηρεσίες της Δανίας (PET) και η Σκότλαντ Γιαρντ ανέκριναν τον Γκουλίνο για την δολοφονία του Μάρκοφ, καθώς είχαν πάρει στα χέρια τους ό,τι είχε απομείνει από τον φάκελο «Πικαντίλι» στη Βουλγαρία.
Αλλά ο Γκουλίνο απάντησε στις ερωτήσεις τους με υπεκφυγές και ψέμματα ή θέτοντας ο ίδιος ερωτήσεις, όπως είχε διδαχθεί από τις βουλγαρικές μυστικές υπηρεσίες τη δεκαετία του 1970 στη διάρκεια της εκπαίδευσής του ως κατασκόπου, αλλά και με το φυσικό του ταλέντο να θολώνει τα νερά. Υποστήριξε ότι ο φάκελος «Πικαντίλι» ήταν πλαστός και ότι ο ίδιος δεν μπορούσε να εξηγήσει τα πλαστά διαβατήρια με τη φωτογραφία του, που περιείχε. Παραδέχθηκε, βέβαια, ότι βρέθηκε στο Λονδίνο το 1978, αλλά ισχυρίστηκε ότι ούτε γνώριζε τον Μάρκοφ, ούτε τον δολοφόνησε.
Στον φάκελο «Πικαντίλι» υπήρχαν βέβαια κάποια στοιχεία που συνέδεαν τον κατάσκοπο με τον φόνο του Μάρκοφ: σφραγίδες στο διαβατήριό του, που αποδείκνυαν ότι ήταν στο Λονδίνο για αρκετές εβδομάδες πριν το έγκλημα, ενώ λίγο πριν το ταξίδι του στη βρετανική πρωτεύουσα, είχε πάει στη Βουλγαρία για «ειδική εκπαίδευση». Η επόμενη καταχώρηση στο φάκελο του ανέφερε ότι ο Γκουλίνο φθάνοντας στη Ρώμη είχε «οπτική επαφή» με Βούλγαρο κατάσκοπο στην πλατεία του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό με ένα αντίτυπο του περιοδικού Newsweek στη μασχάλη του – σήμα, όπως φαίνεται, ότι η επιχείρηση είχε στεφθεί με επιτυχία. Λίγο αργότερα ο Γκουλίνο έλαβε βραβείο από τις βουλγαρικές μυστικές υπηρεσίες.
Ωστόσο, ατράνταχτες αποδείξεις που να συνδέουν τον Γκουλίνο με τον δολοφόνο με την ομπρέλα, σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, δεν υπήρχαν κι έτσι οι ανακριτές του αναγκάστηκαν να τον αφήσουν ελεύθερο. Αλλά, όπως λέει ο Ούλρικ Σκότε, αυτή είναι η μισή αλήθεια, αφού ο ίδιος είδε πληροφορίες που υποδεικνύουν ότι ο κατάσκοπος έδωσε σημαντικές πληροφορίες – άγνωστο ποιες – στις μυστικές υπηρεσίες της Δανίας, που του επέτρεψαν να αναχωρήσει από τη χώρα για την Αυστρία.
Νέες πηγές πληροφοριών για τον κατάσκοπο με την ομπρέλα
Που βρήκε, όμως, ο Σκότε τις πληροφορίες αυτές; Την επομένη της ανάκρισής του για τον φόνο του Μάρκοφ, ο κατάσκοπος επισκέφθηκε εμφανώς αναστατωμένος έναν φίλο του στην Κοπεγχάγη, τον δημοσιογράφο και σκηνοθέτη Φράνκο Ινβερνίτσι.
Τους επόμενους μήνες η εταιρεία του στη Δανία χρεοκόπησε κι ο Γκουλίνο πήγε να μείνει με τον φίλο του. Στο διάστημα της συγκατοίκησής τους του μίλησε για τη ζωή του και του έδωσε ντοκουμέντα, σημειωματάρια και φωτογραφίες, υποτίθεται για μια ταινία που θα γύριζε ο Ινβερνίτσι για τον Γκουλίνο και την «αληθινή ιστορία του φόνου του Μάρκοφ». Έξι μήνες αργότερα ο Γκουλίνο έφυγε από τη Δανία. Όλα αυτά που έδωσε ο Γκουλίνο στον Ινβερνίτσι, τα παραχώρησε η τελευταία στον Σκότε κι αποτέλεσαν τη βάση για το ντοκιμαντέρ του Δανού δημοσιογράφου. Ο Σκότε μίλησε μάλιστα και με τον Γκουλίνο στο μικρό, βρώμικο διαμέρισμά του, στην πόλη Βελς της Αυστρίας το 2021.
Τι ήταν τελικά ο Γκουλίνο; Διεστραμμένος φασίστας, φωτογράφος, έμπορος έργων Τέχνης, κατάσκοπος, ύποπτος δολοφόνος ή διαβόητος ψεύτης και απατεώνας; Για τον Σκότε, ήτα πάνω από όλα ένας «χαμαιλέοντας», πράγμα που τον καθιστούσε ιδανικό μυστικό πράκτορα.
Ο Γκουλίνο πέθανε το καλοκαίρι του 2021 , μόνος του, χωρίς φίλους, λίγο μετά τη συνάντησή του με τον Σκότε. Το πτώμα του βρέθηκε μία εβδομάδα αργότερα, αποτεφρώθηκε και τάφηκε ανώνυμα.
=============================