Περιμένουμε τα τέσσερα φρεσκοτυπωμένα βιβλία της πολυσυζητημένης Ανί Ερνό. Γευόμαστε εκλεκτές σοκολάτες με πρώτες ύλες της Μεσογείου από την ήδη διεθνή ελληνική μπράντα Ésophy. Γνωρίζουμε τα υψηλής τεχνολογίας μπουφάν του Ουκρανού Dima Ievenko στην οδό Κολοκοτρώνη. Ταξιδεύουμε με προορισμό την Τέχνη. Μπαίνουμε στο σύμπαν της Μανταλίνας Ψωμά. Οι επιλογές.
Η φιλοσοφία της Μεσογείου σε μια σοκολατένια μπουκιά που ταξιδεύει διεθνώς
Ευδοκία Λιάκου, Σοφία Δενδρινού, οι δημιουργοί του Ésophy
Αλατισμένα, καραμελωμένα φιστίκια με βανίλια και κακάο. Σοκολάτα υγείας 60% με μαστίχα Χίου και ψημένα αμύγδαλα -τόσο νόστιμο, ιδιαίτερο, μοναδικό, ελληνικό, που έχει πάρει τρία διεθνή βραβεία. Περγαμόντο, λεμόνι και πορτοκάλι μέσα σε σοκολάτα. Πικάντικο βερίκοκο σοκολατένιο. Κάθε μπουκιά των σοκολατένιων δημιουργιών Ésophy δεν προσφέρει μόνο την απόλαυση μιας εκλεκτής σοκολάτας, αλλά ενσωματώνει μέσα της μικρά μεσογειακά γαστρονομικά τοπία.
Αυτή ήταν εξάλλου η πρόθεση των δημιουργών του brand από την πρώτη στιγμή: να συνδυάσουν τη σοκολάτα με τη διεθνή μεγάλη ζήτηση για τις μεσογειακές τροφές και συνταγές και να καλύψουν το κενό που διέκριναν σε μια niche αγορά παγκοσμίως.
Η Σοφία Δενδρινού και η Ευδοκία Λιάκου δημιούργησαν το brand Ésophy, «προφανώς η φιλοσοφία μας μέσα από τον συνδυασμό των ονομάτων μας, οk με την Ευδοκία λίγο ριγμένη», λένε. Ακολούθησαν την εμπειρία και τις γνώσεις που είχαν αποκομίσει από την πολύχρονη εργασία τους σε εταιρείες τροφίμων και ποτών. «Εντοπίσαμε το κενό στην Ελλάδα και είδαμε μια ευκαιρία εκτός της χώρας, για τη δημιουργία fine chocolates με ιδιαίτερα μεσογειακά χαρακτηριστικά», μου λένε.
Εφτιαξαν συνταγές με τα κορυφαία υλικά που τους δίνει η ελληνική γη. Για παράδειγμα, ελαιόλαδο από την Πελοπόννησο με χοντρό αλάτι, μαστίχα Χίου, ελληνικό γιαούρτι και, φυσικά, ελληνικούς ξηρούς καρπούς. Ναι, η σωστή λέξη εδώ είναι «συνταγή». Και αυτό διότι «το ενδιαφέρον για εμάς δεν είναι μόνο να χρησιμοποιήσουμε εξαιρετικό ελληνικό αμύγδαλο στις σοκολάτες μας, αλλά να κρύβουν μέσα, για παράδειγμα, και γιαούρτι με γλυκό του κουταλιού. Καφέ με κάρδαμο, όπως πίνουμε συχνά στην Ελλάδα».
Δεν ενσωματώνονται μόνο γεύσεις σε αυτές τις μικρές σοκολατένιες μπουκιές που σπάνε με ένα κρακ στο δόντι και τα αρώματα επιτίθενται στον ουρανίσκο... Κρύβουν μέρος της κουλτούρας μας σε σχέση με τη γαστρονομία και την απόλαυση.
Μέχρι τον Μάρτιο θα έχουν βγει και οι νέες συνταγές με έμφαση στα εσπεριδοειδή, ενώ σύντομα έρχεται και μια σειρά healthy, με εξαιρετικά υγιεινή προσέγγιση. Ξηροί καρποί με καρπό κακάο και όχι σοκολάτα, χωρίς ζάχαρη. Μια νέα ενδιαφέρουσα γκάμα. Όμως στο κατάστημα της Κηφισίας μπορεί κάποιος να βρει και μια ποικιλία με παγωτά -το must καραμελωμένο αλατισμένο φιστίκι Αιγίνης με σοκολάτα έγινε παγωτό. Συναντάμε όμως και πραγματικό τιραμισού παγωτό ή τζαντούγια με πάστα φουντουκιών.
Είναι προφανές ότι το κομμάτι της έρευνας και της ανάπτυξης (R&D) είναι κεντρικής σημασίας για το Ésophy.
«Είναι στρατηγική απόφαση για εμάς να εξοικειωθούμε και να εκπαιδευτούμε στο κομμάτι αυτό», τονίζουν.
Οι εξαγωγές είναι το επόμενο μεγάλο βήμα και ήδη έχουν ξεκινήσει συνεργασίες με την Ευρώπη, αλλά από το καλοκαίρι και με τις ΗΠΑ. «Υπάρχει αποδοχή των προϊόντων μας στο εξωτερικό και αυτό μας χαροποιεί ιδιαίτερα», μου λένε.
Ταυτόχρονα αγαπούν τις συνεργασίες, όπως αυτή με την ιστορική ποτοποιία Metaxa σε ένα απαράμιλλο ταίριασμα σοκολάτας και κονιάκ, ενώ δημιουργούν ειδικές συνταγές για της ανάγκες πελατών και εταιρειών -«είναι ένας ανεξάντλητος καμβάς για δημιουργία».
Αξίζει να επισκεφθεί κάποιος το κατάστημα επί της Λεωφόρου Κηφισίας 357 στην Κηφισιά. Και να απολαύσει ένα ζεστό ρόφημα σοκολάτας που πραγματικά ενεργοποιεί τις αισθήσεις.
Χάνομαι, Πάθος, Ντροπή -Επέλαση βιβλίων της Ανί Ερνό (που αναστάτωσε τόσο τους Έλληνες)
Τέτοιο πάθος, αντιδικίες, αιχμές στα όρια των κραυγών, διενέξεις δεν έχουμε ξαναδεί για τα Νόμπελ Λογοτεχνίας, τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία. Η Ανί Ερνό, που πήρε το βραβείο Νόμπελ το 2022, είναι μια λογοτέχνις που διχάζει. Κάποιοι θεωρούν τη γραφή της σαρωτική, ειλικρινή, ατρόμητη, ασυμβίβαστη... Αλλοι ρηχή, δήθεν, ανέμπνευστη, κατασκευή κυρίαρχων ρευμάτων. Τίποτα πιο γοητευτικό από αυτή τη διαμάχη, κυρίως στο τοπίο της λογοτεχνίας. Η ίδια λέει «εγώ είμαι συγγραφέας και συνάμα εθνογράφος της μνήμης, του βιώματος».
Τα βιβλία της Γαλλίδας μεταφεμινίστριας νομπελίστριας έρχονται με γοργούς ρυθμούς κοντά μας, από τον εκδοτικό οίκο της στην Ελλάδα, το Μεταίχμιο. Πάντα σε μετάφραση της σημαντικής Ρίτας Κολαΐτη. Πρώτο θα κυκλοφορήσει το βιβλίο της «Το πάθος», στις 6 Απριλίου 2023, σύμφωνα με πληροφορίες μας (παρακάτω το εξώφυλλό του, που εξασφαλίσαμε). Θα ακολουθήσουν άλλα τρία: ως τον Ιούνιο θα κυκλοφορήσει το «Η ντροπή», το φθινόπωρο το «Χάνομαι» και το «L’ occupation»
Στο βιβλίο «Το πάθος» (Passion simple), η ανώνυμη αφηγήτρια επιχειρεί να καταγράψει τη φυσική και σωματική πορεία της διετούς σχέσης της με έναν παντρεμένο ξένο. Το βιβλίο «Η ντροπή» (La hônte) είναι ένας στοχασμός για την εμπειρία και τη δύναμη μιας βίαιης ανάμνησης να αντέχει στον χρόνο και να καθορίζει την τροχιά μιας ζωής. Το «Χάνομαι» (Se perdre) είναι το περιβόητο ημερολόγιο που κρατούσε η Ernaux κατά τον ενάμιση χρόνο της κρυφής ερωτικής της σχέσης με έναν νεότερο, παντρεμένο άντρα, ακόλουθο της σοβιετικής πρεσβείας στο Παρίσι. Τέλος, το «L’occupation» (δεν υπάρχει ακόμα τελικός ελληνικός τίτλος) είναι το πορτρέτο μιας γυναίκας μετά το τέλος μιας σχέσης, που περικλείει και όλα τα βήματα της ζήλιας, της ανάγκης της να ξέρει ποια την αντικατέστησε στη ζωή ενός χαμένου αγαπημένου.
Όπως έχει γράψει ο New Yorker, η Ερνό «μετατρέπει σε Τέχνη την ανάμνηση». Η μεταφράστριά της στην Ελλάδα, Ρίτα Κολαΐτη, μου έλεγε λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της βράβευσής της: «Η Ερνό είναι μια μεταφεμινίστρια. Λάτρευε τη Σιμόν ντε Μποβουάρ, συμμετείχε ενεργά στο κίνημα του φεμινισμού και της σεξουαλικής απελευθέρωσης. Παράλληλα, βίωσε με μοναδικό τρόπο τον αισθησιασμό, τη στοιχειώνει ο ερωτισμός. Λάτρεψε τους εραστές της και βίωσε με επώδυνο τρόπο την εγκατάλειψη. Όλα αυτά συνυπάρχουν στο έργο της. Μυθιστορηματοποιείται η μνήμη στην Ερνό. Η μνήμη γίνεται ο χρωστήρας για την τοιχογραφία της εποχής της».
Ταξιδεύοντας σε Αθήνα, Λονδίνο, Παρίσι, Νέα Υόρκη, με προορισμό την Τέχνη
Το μαρτυρούν τα δεκάδες, εκθειαστικά δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου για τη σκηνή σύγχρονης Τέχνης στην Ελλάδα... Η χώρα μας και δη η εικαστική σκηνή της ιντριγκάρουν, προκαλούν το ενδιαφέρον. Όχι, ίσως, τόσο λόγω της διαμόρφωσης μια νέας διεθνούς τάσης σε αυτή καθ’ αυτή τη δημιουργία, αλλά λόγω του τρόπου που ανθεί μέσα σε ένα περιβάλλον το οποίο καθορίζεται ισχυρά από το αρχαίο πρόσημο, αλλά ταυτόχρονα ενεργοποιεί σχέσεις με την πόλη, τη βιομηχανική κληρονομιά της, τα σύγχρονα ερείπιά της.
Μάρτυρας αυτού του ενδιαφέροντος είναι εδώ και χρόνια και η Θεοδώρα Κουμουνδούρου, σύμβουλος Τέχνης, με σπουδές στο Goldsmith και χρόνια εργασίας σε αίθουσες Τέχνης στο Λονδίνο. Ηδη πριν από την καραντίνα άρχισε να οργανώνει ταξίδια ξένων στην Ελλάδα με προορισμό μουσεία, στούντιο καλλιτεχνών, αίθουσες τέχνης, ακόμα και το σπίτι κορυφαίου Ελληνα συλλέκτη. Μάλιστα, συχνά η διοργάνωση συνδυάζεται και με το ενδιαφέρον των ξένων επισκεπτών να αγοράσουν έργα τέχνης Ελλήνων δημιουργών.
«Πρόκειται για μίνι art trips που δεν υπάρχουν σαν οργανωμένη εμπειρία στην Ελλάδα», μου λέει η Θεοδώρα Κουμουνδούρου, ιδρύτρια του Αrthens. «Εχουμε δυναμική καλλιτεχνική σκηνή, διαρκώς νέους καλλιτέχνες με πρωτοποριακή δουλειά. Χρειαζόμασταν μια τέτοια ενέργεια για την προώθηση της σύγχρονης τέχνης από τη στιγμή που υπάρχει το ενδιαφέρον».
Και εδώ έχουμε την περίπτωση της δημιουργίας μιας επιχείρησης σε μια niche αγορά. Της ζητώ να μου περιγράψει ένα τέτοιο ταξίδι. «Τον Οκτώβρη του 2021 είχα ένα γκρουπ με 20 γυναίκες, στελέχη ΜΚΟ του Ισραήλ, που κάνουν δωρεές σε καλλιτέχνες που ζουν κοντά στη Γάζα. Κάθε χρονιά κάνουν ένα art trip στην Ευρώπη. Τους οργάνωσα ένα ταξίδι 4 ημερών, όπου μεταξύ άλλων κάναμε ιδιωτικές επισκέψεις στο Takis Foundation, στην Βreeder gallery, στο στούντιο του Γιάννη Βαρελά, του Μανώλη Δασκαλάκη, στην Bernier Eliades, στο ΚΠΙΣΝ και φυσικά στο Καπνεργοστάσιο για την έκθεση Portals του ΝΕΟΝ», αφηγείται. «Εχει πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι ήδη από την προετοιμασία του ταξιδιού μού ζητούσαν οι ίδιες να επισκεφθούν οπωσδήποτε το Καπνεργοστάσιο. Ενθουσιάστηκαν. Δεν το πίστευαν ότι υπάρχει τέτοιο κτίριο και ότι χρησιμοποιήθηκε με αυτό τον μοναδικό τρόπο για να στηθεί η έκθεση. Κατάλαβαν αμέσως ότι η Ελλάδα έχει και την ποιότητα και το grandeur».
Από το 2021 άρχισε να οργανώνει και art trips στο εξωτερικό σε συνδυασμό με μεγάλες διοργανώσεις. Τον Οκτώβρη βρέθηκε στο Λονδίνο για την Frieze London με επίσκεψη σε σημαντικά στούντιο καλλιτεχνών, ενώ φέτος τον Οκτώβριο ήταν η σειρά του Παρισιού, με αφορμή το Art Basel. H διάσταση του design έχει μεγάλη θέση, επίσης, στις εμπειρίες των ταξιδιών αυτών.
Τώρα διοργανώνει ένα ταξίδι από τις 16 ως τις 21 Μάη στη Νέα Υόρκη για το Frieze με ιδιωτικές επισκέψεις σε στούντιο, αίθουσες τέχνης, μεγάλα μουσεία, σε μια περίοδο εικαστικού οργασμού στη μητρόπολη. Ταυτόχρονα, σκέφτεται να επαναφέρει τα κυριακάτικα brunch σε στούντιο καλλιτεχνών. Η εμπειρία της Τέχνης και της προσωπικής σχέσης με τους δημιουργούς πάνω σε ένα τραπέζι που μοιράζεσαι φαγητό και ιδέες.
Το απόκοσμο αλλά τόσο οικείο σύμπαν της Μανταλίνας Ψωμά
Τα έργα της είναι από τα πλέον αναγνωρίσιμα, σε στοιχειώνουν και ταυτόχρονα έχουν τη δομή και την πυκνότητα ενός παραμυθιού. Η Μανταλίνα Ψωμά επιστρέφει με την έκθεση «Μετάβαση» στην γκαλερί της Αγγελικής Αντωνοπούλου από τις 21 Ιανουαρίου ως τις 11 Μαρτίου, παρουσιάζοντας οκτώ νέα έργα και επιχειρώντας μια ενδιαφέρουσα μετάβαση μέσα στα θέματά της. Κοιτάζουμε τα έργα πριν ακόμα τα εγκαίνια, με οδηγό τον γνωστό συλλέκτη Κυριάκο Τσιφλάκο:
«Μέσα από τη δουλειά της, η Μανταλίνα Ψωμά έχει καταφέρει να διαμορφώσει ένα ιδιαίτερο προσωπικό, ανθρωποκεντρικό ζωγραφικό ύφος, το οποίο αιωρείται μεταξύ παραστατικότητας και εξπρεσιονισμού.
Στα περισσότερα έργα της, τον κεντρικό ρόλο διαδραματίζουν πρόσωπα, συνήθως κοριτσιών ή νεαρών γυναικών, με απλανή βλέμματα ή βουρκωμένα μάτια, που υπαινίσσονται την απώλεια, μια απειλή ή ακόμα και κάποια τραυματική παιδική ανάμνηση. Τα εν λόγω πρόσωπα, συνήθως, είναι ενταγμένα μέσα σε απόκοσμα τοπία ή υποβλητικούς εσωτερικούς χώρους, ενώ ενίοτε περιβάλλονται από άλλα, οικεία ή μη, πρόσωπα. Μάλιστα, η ζωγράφος έχει τον τρόπο της να κάνει αισθητή την ανθρώπινη παρουσία, ακόμη και σ' εκείνες τις περιπτώσεις έργων όπου η ανθρώπινη μορφή δεν είναι εμφανής.
»Στην καινούρια σειρά των έργων της με τον τίτλο ''Μετάβαση'', η οποία και παρουσιάζεται στον φιλόξενο χώρο της Αγγελικής Αντωνοπούλου από 21/01, η Μανταλίνα Ψωμά, έχοντας ήδη κατακτήσει την αναγνωρισιμότητα, αλλά και μια επίζηλη θέση στη συνείδηση του φιλότεχνου κοινού, επιχειρεί μια διακριτική μετάβαση προς νέες θεματολογικές διατυπώσεις. Παράλληλα, όμως, διατηρεί αμετάβλητες τις βασικές τεχνικές προσεγγίσεις της, όπως και τις αφηγηματικές προθέσεις της.
Στα έργα αυτά, η μέση ηλικία των ''ηρωίδων'' της Μανταλίνας Ψωμά μοιάζει να έχει κάπως αυξηθεί σε σχέση με παλαιότερα, ενώ ως πεδίο δράσης τών εν λόγω ηρωίδων φαίνεται τώρα να επικρατεί η πυκνή βλάστηση και το δάσος.
Άραγε, να πρόκειται για έναν υπαινιγμό περί ''ενηλικίωσης" της ίδιας της ζωγράφου;
Άραγε, τα δάση να ενσαρκώνουν κάποιες αόρατες απειλές ή την προστασία από άγνωστους επικείμενους κινδύνους;
Και μήπως η όποια ανθρώπινη παρουσία μέσα στο δάσος υπονοεί κάποια απόδραση, μια αναζήτηση, ή την επιδιωκόμενη λύτρωση;
»Μην περιμένετε απαντήσεις από τη ζωγράφο. Η ζωγράφος πιστεύει πως έχει εκπληρώσει την αποστολή της με το να κάνει τον θεατή να προβληματιστεί, να συναισθανθεί και να συγκινηθεί... Το μόνο βέβαιο είναι ότι η ζωγραφική της Μανταλίνας Ψωμά παραμένει το ίδιο σαγηνευτική, συγκινησιακά φορτισμένη και καθηλωτική, όπως την πρώτη φορά που στάθηκα μπροστά από τα έργα της».
Aπό το Κίεβο στην κορυφή του κόσμου και στην οδό Κολοκοτρώνη -Τα Ienki Ienki
Αυτό το νησί του αιώνιου θέρους της μόδας στην οδό Κολοκοτρώνη στην Αθήνα, δηλαδή το Ancient Greek Sandals, έχει καταληφθεί από εντυπωσιακά, φουσκωτά, ζεστά, χρωματιστά puffer μπουφάν, που έφτασαν ως εδώ με την υπογραφή ενός ραγδαία ανερχόμενου σχεδιαστή από το Κίεβο. Είναι τα γιένκι γιένκι, δηλαδή τα IENKI IENKI, υψηλής τεχνολογίας puffer μπουφάν του Dima Ievenko, ο οποίος εμφανίστηκε ως σχεδιαστής στην παγκόσμια αγορά το 2016.
Τα συναντά κανείς στο Bergdorf Goodman της Νέας Υόρκης, στο Printemps του Παρισιού, στο Boontheshop της Σεούλ, ενώ στο κατάστημα του Αncient Greek Sandals θα βρίσκονται εκεί ως τα μέσα Φεβρουαρίου.
Με έδρα το Κίεβο της Ουκρανίας, ο Dima Ievenko δημιούργησε το brand ΙΕΝΚΙ ΙΕΝΚΙ με στόχο να ανατρέψει όλα όσα γνωρίζαμε για τα «φουσκωτά μπουφάν» μέχρι τότε: τα σχέδια ξεχωρίζουν για τις κολακευτικές σιλουέτες τους, την άριστη ποιότητα των υλικών και την τεχνολογία αιχμής, τις βιώσιμες πρακτικές παραγωγής αλλά και για την υψηλής απόδοσης επένδυση.
To όνομα του brand προφέρεται «γιένκι-γιένκι» και είναι εμπνευσμένο από την καταγωγή του Dima Ievenko, τον νομαδικό λαό Evenki στη Βόρεια Σιβηρία.
Ελαφριά, ζεστά, τα puffer μπουφάν του Ντίμα μπορεί να σου φανούν γνωστά, ναι, αφού τα έχεις δει να τα φορούν, μεταξύ άλλων, οι Bella και Gigi Hadid, Emily Ratajkowski, Eva Chen, Hailey Beiber, Kourtney Kardashian, Irina Shayk, Grimes, Julianne Moore, Rocky Barnes, Suki Waterhouse κ.α.