Ιστορικοί ή αρχιτεκτονικής αξίας χώροι που θα ανοίξουν για το κοινό. Μουσείο Μαρία Κάλλας στη Μητροπόλεως. Το Θεατρικό Μουσείο στα χέρια του δήμου. Ενοποίηση των εκδηλώσεων Τέχνης. Η Τεχνόπολις ως «leader». Ολη η προγραμματική σύμβαση για την αλλαγή του πολιτιστικού ιστού της Αθήνας, ύψους 15 εκατομμυρίων μεταξύ Δήμου, ΥΠΠΟ και Περιφέρειας Αττικής που προωθείται.
Ξεπερνά τις 70 σελίδες η Προγραμματική Σύμβαση με τίτλο «Ενοποίηση, Εμπλουτισμός, Ανάδειξη του Πολιτιστικού Ιστού της Αθήνας», που προωθεί ο Δήμος Αθηναίων με το υπουργείο Πολιτισμού και την Περιφέρεια Αττικής, με τριετή διάρκεια, ύψους 14.991.100 ευρώ -το 1.470.000 είναι συμμετοχή της Ανάπλασης Αθήνα ΑΕ. Το σημαντικό αυτό εύρημα από τη Διαύγεια (δεν έχουν γίνει ακόμα ανακοινώσεις και συνεχίζονται οι συζητήσεις), έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον, αφού δείχνει πώς θα επιχειρηθεί να αλλάξει η ταυτότητα πολιτισμού του Δήμου Αθηναίων, μέσα από την οργάνωση και ενοποίηση των δράσεών του που ως τώρα είχαν χαρακτηριστικά διαφορετικών θραυσμάτων. Ταυτόχρονα, όμως, φαίνεται ότι θα επιχειρηθεί να δημιουργηθούν νέες διεθνείς δομές, όπως το Μουσείο Μαρία Κάλλας, ότι θα δοθεί λύση στην «τραυματική» περίπτωση του Θεατρικού Μουσείου (παραμένει μεγάλο ερωτηματικό τι θα γίνει με τα χρέη του, βέβαια), θα γίνει ένα νέο τοπόσημο πολιτισμού και όχι μόνο στο Πάρκο Ελευθερίας, και θα διεκδικήσει ο δήμος να πάρει τον έλεγχο του ιστορικού υπαίθριου θεάτρου που σχεδίασε ο Τάκης Ζενέτος στον Λυκαβηττό.
Επίσημες ανακοινώσεις αναμένεται να γίνουν το φθινόπωρο, προκειμένου να έχουν ολοκληρωθεί μια σειρά διαπραγματεύσεων και τελικών υπογραφών που εκκρεμμούν, αλλά και για να είναι πιο πρόσφορη η χρονική στιγμή για την ανακοίνωση του σχεδίου, που πήρε τη μορφή της προγραμματικής σύμβασης στα τέλη Ιουνίου και εγκίθηκε από τις αρμ αρμόδιες Διευθύνσεις και επιτροπές του Δήμου. Ομως οι πρώτες πληροφορίες που προκύπτουν από το ρεπορτάζ του iefimerida σίγουρα θα ανοίξουν τον διάλογο για την επιχειρούμενη φιλόδοξη αλλαγή στην ταυτότητα του Πολιτισμού που παράγει και παρουσιάζει ο Δήμος Αθηναίων -αλλά και της παρέμβασής του για την υποστήριξη των καλλιτεχνών εν μέσω πανδημίας.
Τέχνες και Covid-19
Η ικανοποίηση είναι εμφανής στη φωνή του Κωστή Μπιτζάνη, διευθύνοντα συμβούλου της Τεχνόπολις, όταν μου μιλά για τα sold out που έχουν οι συναυλίες που παρουσιάζονται στον χώρο που παραχωρήθηκε σε καλλιτέχνες για δράσεις λόγω της πανδημίας. Δικαίως θα έλεγε κανείς, βλέποντας τον παλμό που δημιουργούν στον συναυλιακό χάρτη που έχει δεχθεί το μεγαλύτερο πλήγμα από το θέατρο και τις άλλες τέχνες. Εξηγεί ο κύριος Μπιτζάνης, ότι με βάση και τη σύμβαση, έχει εγκριθεί ένα κονδύλι της τάξης των περίπου 6 εκατομμυρίων ευρώ σε βάθος τριετίας προκειμένου να χρηματοδοτηθούν χριστουγεννιάτικες και άλλες επετειακές εκδηλώσεις σε όλη την πόλη, αλλά και για καλλιτέχνες που θα υποβάλλουν προτάσεις για την παραγωγή παραστάσεων ή εκδηλώσεων. Προτάσεις που θα εξετάσει ειδική επιτροπή την οποία θα συστήσει ο δήμος -τα ονόματα δεν έχουν «κλειδώσει» ακόμα, αυτό όμως που γνωρίζουμε είναι ότι η Κατερίνα Κοσκινά, πρώην διευθύντρια του ΕΜΣΤ, είναι η σύμβουλος του δημάρχου Αθηναίων επί των εικαστικών.
Αυτή είναι η ανταπόκριση στην άμεση ανάγκη που δημιούργησε η πανδημία. Βαθυπρόθεσμος στόχος της σύμβασης είναι η ενοποίηση κάτω από μια κοινή ομπρέλα των 27 διαφορετικών δομών Πολιτισμού που έχει ο δήμος. Κάποιες από αυτές τις δομές είναι χώροι κλειστοί για το κοινό σήμερα, αλλά ήδη έχουν καταγραφεί οι ανάγκες που παρουσιάζουν, έχουν κοστολογηθεί και δρομολογούνται οι μελέτες αποκατάστασης από την Ανάπλαση ΑΕ. Ταυτόχρονα εξετάζεται πώς θα δοθεί νέο περιεχόμενο σε υπάρχουσες δράσεις που δεν είχαν υψηλή επισκεψιμότητα και παρέμβαση στην πόλη ως τώρα.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Μουσείου Ελευθέριος Βενιζέλος που είχε το 2018 επισκεψιμότητα μόλις 660 ατόμων. Η συλλογή του θα επανεκτεθεί, με νέα μουσειολογική μελέτη, το κτίριο θα δεχθεί εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξης και στόχος είναι να αποτελέσει δυναμικό κύτταρο της ιστορίας της πόλης, μέσα στο Πάρκο Ελευθερίας. Το Πάρκο θα δεχθεί ευρύτερες αλλαγές ώστε να γίνει ένα αστικό και πολιτιστικό τοπόσημο της πόλης με πλατφόρμες το Κέντρο Τεχνών, το Μουσείο Αντιδικτατορικού Αγώνα ΕΑΤ ΕΣΑ και το Μουσείο Ελευθερίου Βενιζέλου.
Η ενοποίηση που επιχειρεί η σύμβαση έχει σχέση και με όλες τις καλλιτεχνικές δράσεις της πόλης, από τις χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις (με προϋπολογισμό 1 εκατομμύριο ευρώ + ΦΠΑ 24% για κάθε χρόνο), ως το jazz festival: μια ομάδα εργασίας θα σχεδιάζει ένα κοινό πολιτιστικό πρόγραμμα για κάθε έτος. Ολες οι δυνάμεις του χώρου επιστρατεύονται, όμως είναι προφανές από την περιγραφή της σύμβασης ότι ο leader, ο συντονιστής και καλλιτεχνικός διευθυντής θα είναι η Τεχνόπολις, που έχει εμπειρία ετών και έχει δημιουργήσει ένα δυνατό δίκτυο επικοινωνίας με τους πολίτες. Σύντομα μάλιστα θα υπάρχει η δυνατότητα κάποιες εκδηλώσεις της Τεχνόπολις να μεταδίδονται ζωντανά μέσω livestreaming με συγκεκριμένο αντίτιμο (pay per view).
To Μουσείο Μαρία Κάλλας
Στην οδό Μητροπόλεως 44, απέναντι ακριβώς από τον καθεδρικό ναό της πόλης, θα στεγαστεί το Μουσείο Μαρία Κάλλας ως το τέλος της τριετίας. Το κτίριο ανήκει στον Δήμο Αθηναίων (αγοράστηκε επί δημαρχίας Κακλαμάνη) και απομένει να γίνουν κάποιες εργασίες προσαρμογής στις ανάγκες του μουσείου, π.χ. διαμόρφωση του ασανσέρ. Η μουσειολογική μελέτη είναι έτοιμη από την αρμόδια ομάδα με επικεφαλής την Ερατώ Κατσουδάκη. Το μουσείο θα έχει επίσης πωλητήριο και καφέ.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της προγραμματικής σύμβασης, δημιουργείται ένα ενδιαφέρον τρίγωνο με το θέατρο Ολύμπια στην οδό Ακαδημίας, αλλά και με το Θεατρικό Μουσείο, που θα στεγαστεί στον πρώτο όροφο του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων, σύμφωνα τουλάχιστον με το σχέδιο του Δήμου. Εκεί θα εκτίθεται το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής του Μουσείου, το οποίο έχει υποστεί τεράστια ταλαιπωρία όλα αυτά τα χρόνια. Με τη διευθέτηση αυτή φαίνεται ότι συμφωνεί και ο διευθυντής του μουσείου, Κώστας Γεωργουσόπουλος, αναφέρουν πηγές μας στον Δήμο της Αθήνας. Ηδη έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες για την παραχώρηση της συλλογής στον Δήμο Αθηναίων, όμως παραμένει ερωτηματικό τι θα γίνει με τα χρέη του Μουσείου και ποια θα είναι η σχέση με το ΥΠΠΟ.
Το Ολύμπια αναβαθμίζεται
Θα διατηρήσει την φυσιογνωμία του λυρικού θεάτρου -όπως επιβάλλει εξάλλου η κήρυξή του από το ΥΠΠΟ- το θέατρο Ολύμπια στην Ακαδημίας, αλλά αναμένεται να ενισχυθεί με συνεργασίες. Σύμφωνα με τη σύμβαση, το υπουργείο Πολιτισμού θα συμβάλλει με την ενεργοποίηση των εποπτευόμενων φορέων του για τη δημιουργία δράσεων και εκδηλώσεων. Ο τριετής προϋπολογισμός του ανέρχεται στα 1.695.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ με βάση τη σύμβαση.
Σημειώνουμε ότι εννιαμελής επιτροπή με πρόεδρο τον δήμαρχο Αθηναίων θα επιτηρεί την εφαρμογή της προγραμματικής σύμβασης. Επίσης, σε εξέλιξη βρίσκονται οι συζητήσεις προκειμένου να παραχωρηθεί στον Δήμο Αθηναίων το ιστορικό υπαίθριο θέατρο του Λυκαβηττού, έργο του αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου. Στόχος είναι να έχει τη διαχείριση της Τεχνόπολις και την επιμέλεια του προγράμματος η επιτροπή που θα οργανώνει και τις λοιπές εκδηλώσεις του δήμου.