Το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου στη Ρόδο αποτελεί σήμα κατατεθέν του νησιού και το σημαντικότερο ίσως μνημείο της Ιπποτοκρατίας.
Ενα από τα πιο φημισμένα και φωτογραφιμένα σημεία του νησιού, «σκηνικό» για ελληνικές ταινίες όπως το «Δόλωμα», «Κορίτσια για φίλημα», «Κάτι κουρασμένα παλικάρια», «Μια ελληνίδα στο χαρέμι» ή τον Ρότζερ Μουρ στο «Απόδραση στην Αθήνα».
Το σήμα κατατεθέν της Ρόδου
Κατά τη διάρκεια της ιταλικής αναστήλωσης, κατά τη δεκαετία του 1930, το κτήριο έλαβε τη σημερινή του διαρρύθμιση, αποτελώντας το διοικητήριο, αλλά και την κατοικία του Ιταλού διοικητή.
Το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου των ιπποτών ή Καστέλο βρίσκεται στην βορειοδυτική πλευρά της μεσαιωνικής πόλης της Ρόδου στο ψηλότερο σημείο του κάστρου και αποτελεί το μνημείο που μάς συνδέει με την περίοδο των ιπποτών.
Το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου σήμερα
Ο Μεγάλος Μάγιστρος του Κυρίαρχου Στρατιωτικού Νοσοκομειακού Τάγματος του Αγίου Ιωάννου της Ιερουσαλήμ, της Ρόδου και της Μάλτας Fra’ John Dunlap και η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη εγκαινίασαν, στο Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου στη Ρόδο, τη μόνιμη έκθεση «Από τους Ιωαννίτες στους Ιππότες της Μάλτας», καθώς η παρουσία και η ιστορία των Ιπποτών στο νησί έχει συμπληρώσει πέντε αιώνες!
H έκθεση είναι αφιερωμένη στην ιστορία του Κυρίαρχου Στρατιωτικού Νοσοκομειακού Τάγματος του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ, της Ρόδου και της Μάλτας.
Τέσσερις ενότητες με ιππότες
Η έκθεση χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες διατεταγμένες σε αντίστοιχες αίθουσες. Στην πρώτη, «Άγιοι Τόποι, 1050-1291», παρουσιάζεται η ιστορία του Τάγματος στη σταυροφορική Παλαιστίνη και την Κύπρο. Τους επισκέπτες υποδέχεται ο ιδρυτής του Τάγματος Γεράρδος μιλώντας από οθόνη, σε φυσικό μεγέθος, ενώ μέσω εποπτικού υλικού και χαρακτηριστικών αντικειμένων αναπτύσσεται το χρονολόγιο της ιστορίας του Τάγματος, κατά τις σταυροφορίες.
Στη δεύτερη ενότητα, «Ιππότες της Ρόδου, 1309-1523» παρουσιάζεται η ιστορία του Τάγματος στη Ρόδο, μέσα από ψηφιοποιημένες προσωπογραφίες τριών Μεγάλων Μαγίστρων. Ο καθένας από αυτούς αφηγείνται ιστορικά γεγονότα, ενώ προβάλλεται αντίγραφο της εικόνας της Παναγίας της Φιλερήμου Παλλαδίου, του Τάγματος.
Στην τρίτη ενότητα, «Ιππότες της Μάλτας, 1530-1798», σε ψηφιακή οθόνη-αναλόγιο προβάλλεται το έγγραφο της παραχώρησης της Μάλτας στο Τάγμα από τον Κάρολο Ε' της Ισπανίας και εκτίθενται κειμήλια του Τάγματος της περιόδου 1530-1798, ενώ προβάλεται η ψηφιακή εξιστόρηση της ιστορίας του Τάγματος κατά την περίοδο εγκατάστασής τους στη Μάλτα.
Στην τέταρτη ενότητα, «Κυρίαρχο στρατιωτικό νοσοκομειακό Τάγμα του Αγίου Ιωάννου της Ιερουσαλήμ, της Ρόδου και της Μάλτας» παρουσιάζεται η δράση του Τάγματος, σήμερα.
Η προηγούμενη έκθεση στο Παλάτι είχε εγκαινιαστεί τον Οκτώβρη 1993. Η νέα έκθεση έγινε σε συνεργασία του Υπουργείου Πιολιτισμού, δια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου και του πρέσβη του Τάγματος στην Ελλάδα Luca Rovati. Πρόκειται για τη ριζική αναδιοργάνωση της μόνιμης έκθεσης, η οποία έχει ως κύριο χαρακτηριστικό τη χρήση της νέας οπτικοακουστικής τεχνολογίας για την προβολή της ιστορίας και της δραστηριότητας του Τάγματος.
Δεδομένης της χρήσης υψηλής τεχνολογίας, η έκθεση προκαλεί ήδη το ενδιαφέρον των επισκεπτών και ιδιαίτερα των νέων.
Η Λίνα Μενδώνη, στον χαιρετισμό της, σημείωσε ότι «η ημέρα είναι ιστορική, καθώς σηματοδοτεί την πρώτη επίσημη επίσκεψη Μεγάλου Μαγίστρου του Κυρίαρχου Στρατιωτικού Νοσοκομειακού Τάγματος του Αγίου Ιωάννου της Ιερουσαλήμ, της Ρόδου και της Μάλτας στην Ελλάδα, μετά την έναρξη διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στη χώρα μας και το Τάγμα, το 2021. Είναι η πρώτη φορά, μετά από 500 χρόνια, που Μέγας Μάγιστρος επισκέπτεται το νησί της Ρόδου, όπου το Τάγμα διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο για 217 χρόνια».
Όπως ανέφερε η Υπουργός, «η Ρόδος, ένας τόπος όπου πλείστες πολιτιστικές παραδόσεις έχουν εντυπωθεί ανεξίτηλα στα αναρίθμητα μνημεία όλων των ιστορικών περιόδων, υποδέχεται τους σύγχρονους απογόνους των μεσαιωνικών Ιπποτών ως αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της».
Και επεσήμανε ότι «αυτή η πρώτη επίσημη επίσκεψη του Μεγάλου Μαγίστρου, συνοδευόμενου από τους υψηλόβαθμους αξιωματούχους του Τάγματος, επισφραγίζει τη φιλία, τον αμοιβαίο σεβασμό και την συνεργασία ανάμεσα στο Τάγμα και την Ελλάδα, το οποίο έχει να επιδείξει συνεχή ιστορία και προσφορά επί 900 χρόνια. Η αποστολή του είναι πάντα επίκαιρη. Πολλώ δε μάλλον σήμερα, όταν η Ευρώπη, αλλά και η ευρύτερη περιοχή μας, λόγω της ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή, αντιμετωπίζουν τη σκιά του πολέμου».
Στην τελετή εγκαινίων παρέστησαν ως εκπρόσωπος του Μητροπολίτη ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ολύμπου κ.Κύριλλος, οι Βουλευτές Δωδεκανήσου Μάνος Κόνσολας, Βασίλης Υψηλάντης, ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος, ο Δήμαρχος Ρόδου Αλέξανδρος Κολιάδης.