Στην Καρυά Φθιώτιδας περίπου 400 με 500 Εβραίοι της Θεσσαλονίκης μεταφέρθηκαν και έσκαψαν κυριολεκτικά με τα χέρια τους ένα βουνό.
Αποστεωμένοι σήκωναν όγκους βράχων για να κατασκευάσουν μια σιδηροδρομική παρακαμπτήριο που θα διευκόλυνε τα ναζιστικά στρατεύματα.
Πολλοί πέθαναν εκεί και όσοι επέζησαν, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών, τον Αύγουστο του 1943 μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο θανάτου Άουσβιτς-Μπίρκεναου, περνώντας κατά τραγική ειρωνεία πάλι από τη Θεσσαλονίκη.
Καρυά 1943: Kαταναγκαστική εργασία και Ολοκαύτωμα
Πρόκειται για την πρώτη έκθεση στη Γερμανία και στην Ελλάδα που είναι αφιερωμένη στο θέμα της καταναγκαστικής εργασίας των Ελλήνων Εβραίων κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής.
Σημείο εκκίνησης της έκθεσης, που παρουσιάζεται στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς, είναι η φωτογραφική συλλογή ενός Γερμανού πολιτικού μηχανικού που είχε υπηρετήσει στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Ανδρέας Ασσαέλ, ο ίδιος γιος ενός επιζώντος από τη Θεσσαλονίκη, εντόπισε και αγόρασε αυτή τη μοναδική συλλογή φωτογραφιών σε μια υπαίθρια αγορά στο Μόναχο το 2002.
Η Καρυά ήταν το ελληνικό Μαουτχάουζεν, είχε πει χαρακτηριστικά στην DW ο Ανδρέας Ασσαέλ, κατά τη διάρκεια παρουσίασης της συλλογής του στο Βερολίνο, εκφράζοντας ταυτόχρονα πικρία για το ότι επί χρόνια στην Ελλάδα υπήρχε άγνοια έως αδιαφορία για το σκοτεινό αυτό κεφάλαιο της Ελληνικής Ιστορίας.
Σήμερα, η Καρυά είναι μια εγκαταλελειμμένη στάση σε μια παροπλισμένη σιδηροδρομική γραμμή στη Φθιώτιδα στην Κεντρική Ελλάδα. Το 1943, Εβραίοι από τη Θεσσαλονίκη υποχρεώθηκαν να κατασκευάσουν σε αυτή τη θέση μια παρακαμπτήρια γραμμή για τα τρένα της Βέρμαχτ. Οι συνθήκες διαβίωσης ήταν άθλιες και ελάχιστοι επιβίωσαν.
«Ελπίδα του είναι η Καρυά να γίνει κάποια μέρα επίσημα "μαρτυρικός τόπος", μνημείο της ναζιστικής θηριωδίας στην Ελλάδα» είχε τονίσει.
Αυτές οι φωτογραφίες με τα κοκαλιασμένα σώματα και τους Εβραίους με το αστέρι στο πέτο παρουσιάζονται στο Μουσείο Μπενάκη στην Πειραιώς. Τίτλος της έκθεσης «Καρυά 1943: Kαταναγκαστική εργασία και Ολοκαύτωμα». Η καινοτόμος και συμμετοχική έκθεση παρουσιάζει τα γεγονότα της εποχής και τις εξαιρετικά σκληρές συνθήκες εργασίας στην Καρυά. Οι περισσότεροι από τους Εβραίους καταναγκαστικούς εργάτες δολοφονήθηκαν στο Άουσβιτς τον Αύγουστο του 1943.
Οκτώ βιογραφίες θυμάτων και επιζώντων βρίσκονται στο επίκεντρο της έκθεσης. Δύο εκδοχές της έκθεσης παρουσιάζονται παράλληλα στην Ελλάδα και στη Γερμανία.
Δείτε το παρακάτω βίντεο:
Μια μικρή έκθεση παρουσιάζεται παράλληλα και στο Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος με εκθεσιακό υλικό και πληροφορίες για το πρόγραμμα.
ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ / ΠΕΙΡΑΙΩΣ 138
ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ: Παρασκευή, Σάββατο: 10:00 - 22:00/ Πέμπτη & Κυριακή: 10:00 - 18:00