Μπορεί τα θυρανοίξια του Μουσείου του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή να καθυστέρησαν πολλά χρόνια δημιουργώντας αδημονία, όμως από τον περασμένο Οκτώβρη είναι κυρίαρχο θέμα συζήτησης στον πολιτισμό. Και όπως μαθαίνουμε είναι έτοιμο ήδη για τα επόμενα μεγάλα βήματα με εκθέσεις θρυλικών δημιουργών από όλο τον κόσμο.
Σκεφτείτε: μια μεγάλη έκθεση με έργα κορυφαίων δημιουργών του κόσμου, στο Παγκράτι. Δημιουργών που βλέπαμε ως τώρα μόνο στο εξωτερικό... Απ’ ότι φαίνεται, το Μουσείο του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή που άνοιξε για το παγκόσμιο κοινό στις 2 Οκτωβρίου του 2019, είναι έτοιμο να προχωρήσει τα επόμενα βήματά του και να υλοποιήσει αντίστοιχες ευχές μας. Πέρα από την παρουσίαση της Συλλογής του Ιδρύματος, ήδη από το φθινόπωρο του 2020 θα φέρει στην Αθήνα την πρώτη του μεγάλη περιοδική έκθεση, όπως μας λέει η υπεύθυνη της Συλλογής Μαρία Κουτσομάλλη.
Φιλοσοφία του μουσείου είναι να έχει ως σταθερά σημεία αναφοράς κάποια έργα της θρυλικής συλλογής που δεν πρόκειται να φύγουν από τους τοίχους του, ενώ παράλληλα θα ανανεώνονται κάποια από τα υπόλοιπα με συχνότητα μια φορά τον χρόνο. Συγκεκριμένα, όλα τα έργα του πρώτου ορόφου θα παραμένουν τα ίδια για να τα βλέπουν διαρκώς οι κάτοικοι της Ελλάδας και οι επισκέπτες από όλο τον κόσμο.
Σε έναν διάλογο μεταξύ των δημιουργών και των σχέσεών τους, αφού συναντάμε «τον Rodin, που επί χρόνια επιθυμούσε να εκθέσει μαζί με τον Monet· ο Kandinsky, που δέχτηκε το πρώτο εικαστικό του κλονισμό μπροστά και πάλι στον Monet· τον Gauguin, που δεν πούλησε τον αγαπημένο του Cézanne παρά μόνο όταν σχεδόν δεν είχε τα προς το ζην πια να φάει· τον Toulouse-Lautrec, που ανέφερε ως μοναδικό του πρότυπο τον Degas· τον Van Gogh, που τόσες ελπίδες έτρεφε για τη συγκατοίκησή του με τον Gauguin · τον Klee, που έζησε τις ίδιες ζοφερές ώρες με τον Kandinsky όταν έκλεισε το Bauhaus· τoν Braque, που βρισκόταν στη Νορμανδία μαζί με τον Léger όταν κηρύχτηκε ο πόλεμος, το 1939· τον Miró και ο Giacometti, που αντιτάχθηκαν σθεναρά, καθένας με το δικό του τρόπο, στους κανόνες του σουρεαλισμού που είχε επιβάλει ο André Breton· τον De Chirico και τον Hélion, που επέλεξαν να κινηθούν ενάντια στο ρεύμα και να επιστρέψουν σε μια πιο συμβατική ζωγραφική, πληρώνοντας την επιλογή τους με το τίμημα της απομόνωσης.»
Ο ρυθμός αλλαγής των έργων στο Μουσείο Γουλανδρή
Το 40% του δεύτερου και του τρίτου ορόφου θα ανανεώνεται μια φορά τον χρόνο και το 80% των έργων σύγχρονης ελληνικής τέχνης του τέταρτου ορόφου θα αποσύρεται για να τοποθετηθούν νέα έργα, αντίστοιχης εποχής, που ανήκουν στη Συλλογή του Ιδρύματος. Η κυρία Κουτσομάλλη υπογραμμίζει ότι αποστολή του Ιδρύματος είναι να στηρίξει την σύγχρονη ελληνική δημιουργία. Εξάλλου το ΔΣ σταθερά θα συνεχίσει να προχωρά στην αγορά έργων κυρίως ελλήνων δημιουργών, με την εισήγηση του κυρίου Κυριάκου Κουτσομάλλη, διευθυντή του μουσείου. Του ανθρώπου που από φοιτητής ήταν πλάι στον Βασίλη Γουλανδρή, υπήρξε προσωπικός γραμματέας του και είδε την συλλογή να ανδρώνεται, να γίνεται παγκοσμίως διάσημη με όχημα το γούστο και το ένστικτο κυρίως του Βασίλη αλλά και της Ελίζας Γουλανδρή.
Παράλληλα με αυτή την προσέγγιση για την παρουσίαση της μόνιμης συλλογής, το Μουσείο είναι αποφασισμένο να προχωρά σε δύο μεγάλες περιοδικές εκθέσεις τον χρόνο. Κάθε μία, όπως λέει η κυρία Κουτσομάλλη, θα έχει τρίμηνη διάρκεια και θα είναι ήταν θεματική, είτε θα αφορά συγκεκριμένους ορισμους. Ταυτόχρονα θα τρέχει η έκθεση θεσμός πλέον του Μουσείου στην Άνδρο όπως την γνωρίζουμε από το 1987 - με την περίφημη πρώτη έκθεση του Πικάσο.
Ιστορίες αγάπης στο Μουσείο Γουλανδρή
«Κάθε έκθεση για εμάς έχει τρία χρόνια ζωής. Είναι μια ιστορία αγάπης»μου λέει η κυρία Κουτσομάλλη περιγράφοντας τον χρόνο, την εργασία, τη μελέτη που χρειάζεται για μία έκθεση. Ιδανικά, θέλει να φέρει στην Ελλάδα εκθέσεις καλλιτεχνών που θαυμάζει και που δεν έχουν παρουσιαστεί ακόμα στη χώρα μας. Ποιος είναι ο στόχος της σε δέκα χρόνια; «Να μην έχει ξεχάσει κανένας τη συλλογή, να συνεχίσει να ανθίζει, να είναι αγαπητή από τον κόσμο γιατί αυτό το δώρο που έγινε στην αθηναϊκή κοινωνία είναι τεράστιο». Οσον αφορά στις περιοδικές εκθέσεις επιθυμεί να έρθουν έργα που ως τώρα αν κάποιος ήθελε να τα δει θα έπρεπε να ταξιδέψει στο εξωτερικό…
Ζήτησα από τη Μαρία Κουτσομάλλη να μου πει μερικούς από τους καλλιτέχνες που θα ήθελε να δει έργα τους στα 530 τ.μ. της αίθουσας περιοδικών εκθέσεων στον -1 όροφο του Μουσείου. Από δημιουργούς που ήδη υπάρχουν στη Συλλογή ένα ή και λίγα περισσότερα έργα τους, θα ήθελε να δει εκθέσεις με Βαν Γκογκ, Τζακομέτι, Γκογκέν, Ντεγκά… Από αυτούς που δεν υπάρχουν έργα τους στη συλλογή επιθυμεί να σχεδιάσει εκθέσεις με έργα του Κλιμτ, του Λούσιαν Φρόιντ, του Εγκον Σίλερ, του Εντουάρ Μανέ. Και από τους ζώντες του Φερνάντο Μποτερό, του Ανσελμ Κίφερ… «Και οπωσδήποτε, περιοδικές εκθέσεις με έργα σημαντικών γυναικών. Της Νίκι ντε Σαν Φαλ, της Μπάρμπαρα Χεπγουόρθ και τόσων άλλων».