Τι οδήγησε τα μέλη του ΔΣ του ΜΙΕΤ, κορυφαίες προσωπικότητες των επιστημών και των γραμμάτων, στην ομαδική παραίτησή τους που αποκάλυψε χθες το iefimerida; Η απόφαση φαίνεται ότι ελήφθη εξαιτίας της αδυναμίας συνεργασίας τους με τη διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας και της αλλαγής προτεραιοτήτων και ισορροπιών στο Μέγαρο Καρατζά.
Δεν είναι σαφές για ποιο λόγο η Εθνική Τράπεζα επέλεξε να κρατήσει μυστική επί τουλάχιστον δέκα μέρες -να μην εκδώσει δηλαδή κάποια ανακοίνωση- την παραίτηση όλων των μελών του ΔΣ του Μορφωτικού Ιδρύματός της, που από το 1974 έχει διαμορφώσει σε σημαντικό βαθμό το τοπίο των τεχνών και των γραμμάτων στην Ελλάδα. Όπως έγραψε χθες το iefimerida, με λακωνικές επιστολές τους παραιτήθηκαν οι Τάσος Γιαννίτσης, Βασίλης Κάλφας, Αντώνης Ρεγκάκος (μέλη), Αλέξης Πολίτης (ταμίας), Δημήτρης Κυρτάτας (γενικός γραμματέας), Νικηφόρος Διαμαντούρος (αντιπρόεδρος). Μάλιστα είναι χαρακτηριστικό ότι ο κ. Κάλφας είχε παραιτηθεί εδώ και μήνες και η θέση του δεν είχε καλυφθεί.
Δεν υπήρχε πλέον δυνατότητα συνεργασίας
Τι συνέβη λοιπόν και έφτασαν στην παραίτηση; Σύμφωνα με πληροφορίες μας, η απόφαση προέκυψε από το κοινό συμπέρασμα των μελών του ΔΣ ότι δεν μπορούν πλέον να ανταποκριθούν στην αποστολή που είχαν αναλάβει. Αιτία ήταν ότι δεν υπήρχε πλέον η δυνατότητα της πλήρους συνεργασίας τους με τη διοίκηση της τράπεζας. Οι προτεραιότητες της τράπεζας άλλαξαν, οι σχέσεις αποδυναμώθηκαν. Ενιωθαν ότι περιθωριοποιούνται και δεν μπορούν να δράσουν σύμφωνα με τις υποχρεώσεις τους και τον ρόλο τους. Χαρακτηριστικό των σχέσεων είναι ίσως και το γεγονός ότι όχι μόνο δεν υπήρξε κάποια σχετική ανακοίνωση από την Εθνική Τράπεζα, αλλά ούτε καν η -έστω εθιμοτυπική- έκφραση ευχαριστιών της διοίκησης της τράπεζας προς τις εξέχουσες προσωπικότητες για την προσφορά τους στο Ιδρυμα.
Τα μέλη του ΔΣ είχαν πλήρη επίγνωση των σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζει το σύνολο του τραπεζικού τομέα στην Ελλάδα και της συρρίκνωσης που έχει επέλθει στο τραπεζικό σύστημα, με αποτέλεσμα οι τραπεζικές διοικήσεις να αλλάζουν στρατηγική και προτεραιότητες για την αντιμετώπιση της κρίσης. Όμως στην περίπτωση της Εθνικής φαίνεται ότι έγινε απαγορευτική για τη συνεργασία με το ΔΣ του ΜΙΕΤ. Υπενθυμίζουμε ότι οι θέσεις είναι άμισθες και σύμφωνα με τον ιδρυτικό οργανισμό του ΜΙΕΤ, τουλάχιστον δύο μέλη του ΔΣ πρέπει να είναι εν ενεργεία ή ομότιμοι καθηγητές ΑΕΙ, τουλάχιστον ένα να είναι μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ τα υπόλοιπα μέλη πρέπει αν είναι διακεκριμένες προσωπικότητες, Ελληνες πολίτες, με δράση στον χώρο των γραμμάτων, του πολιτισμού και ευρύτερα στον χώρο δραστηριοποίησης του Ιδρύματος.
Τα απερχόμενα μέλη του ΔΣ τους τελευταίους μήνες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το ΜΙΕΤ δεν είναι κεντρικό αυτή τη στιγμή στις προτεραιότητες της Εθνικής Τράπεζας και έτσι υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους με εξαιρετικά λιτές επιστολές -με τον κ. Κάλφα να έχει αποχωρήσει ήδη από την άνοιξη. Πάντως, πρώην μέλη του ΔΣ μας διαβεβαιώνουν ότι δεν έχουν την παραμικρή ένδειξη ότι πρόκειται να σιγήσει το ΜΙΕΤ. Εξάλλου, έχουν ήδη εγκρίνει και ψηφίσει τον προϋπολογισμό του 2021, και έχουν υπογράψει τις αποφάσεις για το εκδοτικό και εκθεσιακό πρόγραμμα έως και το τέλος του 2021.
Το νομικό «κενό» για την πλήρωση των θέσεων
Αξίζει να σημειωθεί ότι η συνεργασία του ΔΣ με τον εδώ και 21 χρόνια διευθυντή του ΜΙΕΤ Διονύση Καψάλη περιγράφεται ως στενή και άριστη, με αμοιβαίο σεβασμό και εκτίμηση. Το φλέγον ερώτημα είναι πότε θα στελεχωθεί το νέο ΔΣ, αφού υπάρχει ένα ιδιότυπο νομικό κενό που προκύπτει από την καταστατική μορφή του ΜΙΕΤ. Συγκεκριμένα, κάθε φορά που λήγει η εξαετής θητεία ενός μέλους του ΔΣ, τα υπόλοιπα μέλη αποφασίζουν για την ανανέωση της θητείας ή για την έλευση ενός νέου μέλους. Τώρα που έχουν χηρεύσει όλες οι θέσεις ταυτόχρονα, ποιος θα εκλέξει τα νέα μέλη; Πρόκειται για μια πρωτοφανή συνθήκη που δεν προβλέπεται από το καταστατικό του ΜΙΕΤ. Σημειώνουμε ότι πρόεδρος του ΔΣ παραμένει ο μη εκτελεστικός πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας που αποτελεί ex officio πρόεδρο του ΜΙΕΤ (έως πρότινος η θέση καλυπτόταν από τον εκάστοτε διοικητή της τράπεζας).
Ο Γιάννης Μάνος και η Πρωτοβουλία για το 1821
Υπενθυμίζουμε ότι σύμβουλος της διοίκησης της τράπεζας σε θέματα πολιτισμού είναι από τον Ιούλιο του 2018 ο Γιάννης Μάνος, πρώην διευθυντής του Μεγάρου Μουσικής, ο οποίος εκτός των άλλων ηγείται της πρωτοβουλίας της Εθνικής Τράπεζας για τον εορτασμό των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση, μια πρωτοβουλία που φέρει κάτω από την ομπρέλα της 12 ιδρύματα -μεταξύ των οποίων και το ΜΙΕΤ. Μάλιστα, ο κ. Μάνος υπήρξε για κάποιο διάστημα ο σύνδεσμος της διοίκησης της Εθνικής Τράπεζας με το Μορφωτικό της Ιδρυμα, θέση από την οποία αποχώρησε στη συνέχεια για άγνωστους λόγους.
Οι εργαζόμενοι του ΜΙΕΤ ενημερώθηκαν από τον Διονύση Καψάλη για τις παραιτήσεις των μελών του ΔΣ την προηγούμενη Τετάρτη. Πάντως είναι πυκνές οι δράσεις που έχει δρομολογήσει το ΜΙΕΤ, από την έκθεση στο Μέγαρο Εϋνάρδου που αρχίζει τον Νοέμβριο με αριστουργήματα της μόνιμης συλλογής και έμφαση στα νέα αποκτήματα, ως τη μεγάλη έκθεση με τεκμήρια του ΕΛΙΑ για το 1821 που θα γίνει τον Οκτώβριο του 2021. Απομένει να δούμε πόσο γρήγορα και με ποια νομική κατοχύρωση η Εθνική Τράπεζα θα στελεχώσει το ΔΣ του ΜΙΕΤ, αφού η νομιμότητα του Ιδρύματος πηγάζει από το ΔΣ του και δεν θα αντέξει να μείνει για καιρό ακέφαλο και νομικά έκθετο. Ο Δεκέμβριος μοιάζει να είναι το πιο ακραίο χρονικά όριο για την πλήρωση των θέσεων.
Εθνική Τράπεζα: Θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε το ΜΙΕΤ
Σημειώνουμε ότι πηγές της Εθνικής Τράπεζας δήλωναν χθες στο iefimerida ότι «τo MIET αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας και της εξέλιξης της Εθνικής Τράπεζας. Η τράπεζα είναι αυτή που πάντα το στηρίζει οικονομικά και όπως πάντα φροντίζει για την προοπτική, τους στόχους και το μέλλον του, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική συγκυρία και τις προκλήσεις της εποχής, σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία. Μέσα στα καθήκοντα της φροντίδας μας και της εμπειρίας που διαθέτουμε για το ΜΙΕΤ, εργαζόμαστε και για τον εκσυγχρονισμό του Ιδρύματος».