Τα μυστικά της έκθεσης στην Ελευσίνα που θα μας «μυήσει» στα αρχαία μυστήρια και στον Κάτω Κόσμο [εικόνες]

Xωρίς να πέσει στην παγίδα να εικονογραφήσει τα Ελευσίνα Μυστήρια και τον μύθο της Περσεφόνης, η έκθεση Visions from the Underworld, ενεργοποιεί ξανά την ιστορία και το ταξίδι στον κάτω κόσμο, μέσω της σύγχρονης Τέχνης, ενώ δημιουργεί και μια νέα πομπή.

Όταν εμφανίστηκαν στη διεθνή εικαστική σκηνή πριν από περίπου τρία χρόνια οι Dome Wood και Sam Steverlynck με την πλατφόρμα τους Agprognostic Temple, άρχισε το κοινό της Τέχνης να αναρωτιέται τι στο καλό είναι αυτοί οι τύποi που εφορμούν από τις Βρυξέλλες φτιάχνοντας Ναούς και εξερευνώντας μυστήρια. Είναι μια μορφή εικαστικής αίρεσης; Μια νομαδική γκαλερί; Ευαγγελιστές κάτι νέου που αναβλύζει από τον μύθο και την παραίσθηση; Από την πρώτη στιγμή oι ίδιοι αν ότι ονειρεύονται να κάνουν κάποια δράση σε έναν ναό ή αρχαιολογικό χώρο στην Ελευσίνα.

Η ευχή τους έπιασε -σχεδόν- τόπο αφού στο πλαίσιο του 2023 Ελευσίνα, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης θα παρουσιάσουν μία έκθεση σύγχρονης Τέχνης, λίγα μέτρα από το Πλουτώνιο, το σημείο καθόδου στον Αδη και από το Καλλίχορον Φρέαρ, το πηγάδι που κάθισε κλαίγοντας να ξαποστάσει η θεά Δήμητρα καθώς αγωνιωδώς αναζητούσε την κόρη της Περσεφόνη, απαχθείσα από τον Αδη. H έκθεση Visions from the Underworld ανοίγει για το διεθνές κοινό στις 3 Φεβρουαρίου, θα έχει τη δική της τελετή έναρξης, τη δική της πομπή και τη δική της τελετή λήξης, λένε στο iefimerida οι Dome Wood και Sam Steverlyck. Και απαντούν στις απορίες μας για τη σύνδεση του μύθου με το σήμερα -και όσα θα μπορούσε να εκφράζει η Περσεφόνη σε σχέση με την καταπίεση του γυναικείου σώματος στο βάθος της ιστορίας, την έννοια της καθόδου στον Αδη κλπ.

Τι είναι η Agprognostic Temple;

Είναι μια νομαδική καλλιτεχνική πλατφόρμα που ασχολείται με την τέχνη που διαπραγματεύεται το εσωτερικό και το πνευματικό. Κάθε έκθεση, λαμβάνει χώρα σε έναν ειδικό Ναό (Τemple) που κατασκευάζεται ειδικά για αυτήν. Κεντρικό αρχιτεκτονικό στοιχείο είναι πάντα ένα μαύρο κουτί, ο «Κύβος του Αγνώστου» (Cube of the Unknown), ο οποίος αντιπροσωπεύει το άγνωστο που ενέχει κάθε έργο τέχνης και που αποκαλύπτεται μόνο την τελευταία μέρα της έκθεσης. Οι εκθέσεις μας έχουν σημαντικές ομοιότητες με τα Ελευσίνια Μυστήρια, εξαιτίας του κοινού τους πάθους για την ψυχεδέλεια και τον μυστικισμό. Η νέα εκδοχή του Ναού παίρνει τη μορφή ενός ερειπίου κάπου μεταξύ του παρελθόντος και του μέλλοντος. Η επίσκεψη στην έκθεση μοιάζει με ένα ταξίδι (ή μύηση) από τον κάτω στον πάνω κόσμο.

Η παγίδα

Η έκθεση δεν θέλει να πέσει στην παγίδα να εικονογραφήσει τον μύθο της Δήμητρας και της Περσεφόνης, ή των Ελευσίνιων Μυστηρίων. Θέλουμε να δημιουργήσουμε μια συγκεκριμένη εμβυθιστική ατμόσφαιρα. Να μπαίνεις στον Ναό και να βλέπεις έργα που με  διακριτικό τρόπο φέρουν σαν ηχώ τα κεντρικά θέματα των μύθων της Ελευσίνας – θάνατος και αναγέννηση, γονιμότητα και θνητότητα, τελετουργίες μύησης και ιεροτελεστίες, παραισθήσεις και οράματα…

Η Περσεφόνη

Oι θεοί δεν αναφέρονται άμεσα, αλλά λειτουργούν ως πηγή έμπνευσης, προκειμένου να ζωντανέψουν ξανά τον μύθο, εδώ και τώρα. Για παράδειγμα, η Serene Blumenthal από την Καλιφόρνια, παρουσιάζει ένα βίντεο με μια μασκοφόρο γυναίκα με σκοτεινή διάθεση που χορεύει. Το έργο, έχει μια φεμινιστική απεύθυνση και αφορά σε όσα φρικτά έχουν γίνει πάνω στο γυναικείο σώμα καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας του ανθρώπου. Θα μπορούσε να δει κάποιος το βίντεο σε σχέση με την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Αδη, ή ως έναν τρόπο να γραφτεί ξανά ο συγκεκριμένος μύθος, αλλά από την πλευρά της γυναίκας.

Η Δήμητρα

Σε σχέση με τη Δήμητρα, εντοπίζουμε μόνο μερικά στοιχεία που την αφορούν ως θεά της γεωργίας, για παράδειγμα το κριθάρι. Η Lysandre Begijn από την Ολλανδία ζωγραφίζει ένα πλάσμα που η ίδια εμπνεύστηκε η ίδια και μοιάζει με θεά ή ιέρεια που κρατά διάφορα θεραπευτικά φυτά και βότανα, απηχώντας τον μύθο.

Ο Αδης

Υπάρχουν και άλλα στοιχεία που χωρίς να αφορούν έναν συγκεκριμένο θεό, τον Αδη, περιγράφουν τον κάτω κόσμο. Ο Filip Vervaet  δημιούργησε μία ψυχεδελική σπηλιά που θα μπορούσε να είναι η είσοδος στον κάτω κόσμο. Εχει δημιουργήσει επίσης κάποια επιδαπέδια ηχητικά έργα, που τοποθετούνται σε διαφορετικά σημεία της έκθεσης. Είναι λεπτά, έχουν στρογγυλό σχήμα και είναι σαν να απηχούν το Καλλίχορον Φρεάρ, όπου η Δήμητρα σταμάτησε για να ξεκουραστεί και να κλάψει όσο έψαχνε την Περσεφόνη. Οι τεκτονικοί ήχοι που κάνουν τα έργα αυτά μοιάζουν να έρχονται απευθείας από τον κάτω κόσμο.

Οι τελετές του Ναού

Αρκετά από τα έργα υπήρχαν ήδη αλλά συνδέονται έντονα με τον μύθο. Διοργανώνουμε μια τελετή έναρξης και μια λήξης, καθώς η ιστορία έχει μια διάσταση performance. O Joris van De Moortel από το Βέλγιο που είναι γνωστός για τις rock and roll εμφανίσεις του, θα παρουσιάσει μια νέα performance με κομμάτια σπασμένων κιθαρών την μπάντας και ντραμς, ανάμεσα σε άλλα τμήματα εγκαταστάσεων του περιέχουν δυο πίνακες, φώτα lights, κλπ.

Κάθε φορά που αποκαλύπτουμε τον Κύβο του Αγνώστου στην τελευταία μέρα της έκθεσης (στις 8 Απριλίου) κάνουμε μια ειδική performance με αναφορές σε διάφορα τελετουργικά μύησης. Αυτή τη φορά, η Αποκάλυψη, θα περιέχει ένα έργο του Ελληνα εικαστικού Θεόδωρου(1931-2018), ενώ ο Aμερικανός McCloud Zicmuse θα σχεδιάσει μια νέα πομπή στην Ελευσίνα. Οι κάτοικοι της πόλης καλούνται να λάβουν μέρος στην πομπή και να μεταφέρουν μια ξύλινη κατασκευή που περιέχει διάφορα κεραμικά αντικείμενα, μεταξύ των οποίων τις κούπες που έφτιαξε μόνος του ο καλλιτέχνης. Από αυτές οι συμμετέχοντες θα πίνουν ένα ειδικό ρόφημα -δεν ξέρουμε ακόμα τι θα σερβίρει. Οσα συμβαίνουν αυτά, ο ίδιος θα παίζει μουσική με έναν παραδοσιακό ελληνικό αυλό. Μόλις φτάσει η πομπή στον εκθεσιακό χώρο, ο Ναός του Αγνώστου θα ανοίξει, στις 3:33 (αναφορά στον αστρολογικό αριθμό της ομάδα).

Ο υπερκύβος

Με μια πιο ποιητική, οντολογική έννοια, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι το Αγνωστο είναι η απαρχή των θεών αυτών, συνεπώς μέσα από την παρουσία του Κύβου του Αγνώστου στην έκθεση, οι θεοί θα είναι μαζί μας.

Η τέταρτη διάσταση

Μια από τις κεντρικές προτάσεις της φιλοσοφίας του ναού και της οντολογικής αφήγησης, είναι η ιδέα ότι δεν υπάρχουμε μόνο στην τρίτη διάσταση αλλά και σε μια τέταρτη διάσταση του χώρου. Υποθέτουμε ότι εξαιτίας αυτής της διάστασης έχουμε τη δυνατότητα να βιώσουμε την έννοια του πνεύματος στη ζωή μας. Yπό αυτό το πρίσμα, ο υπερκύβος  έχει τέσσερις διαστάσεις και μια συμβολική αξία για τον Ναό. H συμμετρία του υπερκύβου διαβρώνεται, ως παραπομπή στο γεγονός ότι ο χρόνος διαβρώνει τους ναούς της αρχαιότητας αλλά και συνάμα με αναφορά στην έννοια του μετααποκαλυπτικού μέλλοντος του σύγχρονου ναού.

Συντελεστές

Επιμελητική Ομάδα: The Agprognostic Temple (Dome Wood & Sam Steverlynck). Εκτέλεση Παραγωγής: Αντωνία Χαντζή. Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Δανάη Ανεσιάδου, Lysandre Begijn
Serene Blumenthal, Kimsooja, Joris Van de Moortel, Shana Moulton, Πάνος Τσαγκάρης, Filip Vervaet, McCloud Zicmuse, Θεόδωρος

Πληροφορίες:

X-Bowling Art Center Χαριλάου 12, Ελευσίνα Είσοδος Ελεύθερη
Εγκαίνια: 3/2 στις 18:00 Ωράριο: Τετάρτη έως Παρασκευή: 17.00 – 21.000, Σάββατο & Κυριακή: 12.00 – 20.00  | 4/2: Κλειστά | 5/2: 11.00 – 20.00