Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα, εν μέσω της ενεργειακής κρίσης, του πολέμου στην Ουκρανία και της κλιμακούμενης έντασης από την Τουρκία.
Η πρώτη επίσημη επίσκεψη του Όλαφ Σολτς στην Αθήνα περιλάμβανε έναν όμορφο περίπατο στην Ακρόπολη και μια μάλλον αρμονική συζήτηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και μια συνέντευξη Τύπου που ανέδειξε τη δυστοκία στη διαμόρφωση μιας ευρωπαϊκής λύσης στο πρόβλημα της ενεργειακής κρίσης.
Η πρώτη κοινή συνέντευξη Τύπου με Έλληνα πρωθυπουργό από το 2010
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η ελληνόφωνη έκδοση της «Deutsche Welle», ήταν η πρώτη κοινή συνέντευξη Τύπου ενός Έλληνα πρωθυπουργού και ενός Γερμανού καγκελάριου από την έναρξη της Ευρωκρίσης το 2010, που τη μεγαλύτερη πίεση από τους δημοσιογράφους την ένιωσε ο Γερμανός κι όχι ο Έλληνας. Κι όχι μόνο επειδή ο Κυριάκος Μητσοτάκης έπαιζε εντός έδρας.
Ο Όλαφ Σολτς, επισημαίνει η DW, ήταν αυτός που έπρεπε να απαντήσει -στο εσωτερικό του ακροατήριο- για την απόφαση να δώσει ένα ποσοστό μιας προβλήτας στο λιμάνι του Αμβούργου στην COSCO, αλλά και για τη δυστοκία της Γερμανίας να συνεργαστεί, ώστε να δοθεί μια ευρωπαϊκή απάντηση στην ενεργειακή κρίση. Και οι απαντήσεις του, ειδικά στο θέμα της ενεργειακής κρίσης και των υψηλών πτήσεων στις τιμές του αερίου, ήταν μάλλον ασαφείς. Αντιθέτως, ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει τοποθετηθεί από μήνες -μαζί με 15 ακόμη ηγέτες της Ε.Ε.- υπέρ της επιβολής πλαφόν στην τιμή του αερίου και υποστηρίζει στο δικό του εσωτερικό ακροατήριο ότι, εάν η πρόταση υιοθετηθεί από την Ευρώπη, το πρόβλημα θα λυθεί.
Μάλιστα, στις εισαγωγικές δηλώσεις του ο Μητσοτάκης επικαλέστηκε ακόμη και μια ρήση του Βίλι Μπραντ από το μακρινό 1975, όταν τιμήθηκε από το Πάντειο Πανεπιστήμιο, για να δείξει πόσο απαραίτητη είναι και σήμερα μια ευρωπαϊκή απάντηση στην ενεργειακή κρίση. «Έχει απόλυτη προτεραιότητα η ανάπτυξη μιας κοινής ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής», είχε πει ο πρώτος μεταπολεμικός Σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος μετά την πετρελαϊκή κρίση του 1973.
Μητσοτάκης και Σολτς προσπάθησαν φιλότιμα να επιδείξουν σύμπνοια στο ζήτημα της διαχείρισης της ενεργειακής κρίσης, δηλώνοντας ότι «στόχος μας πρέπει να είναι να πέσουν οι τιμές, αλλά και να μην απειληθεί η ενεργειακή επάρκεια» και υποστηρίζοντας ότι έχουν γίνει πρόοδοι στην τελευταία σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. Ωστόσο, ο Έλληνας πρωθυπουργός έβαλε τον πήχη ψηλά, καλώντας τους υπουργούς Ενέργειας της Ε.Ε. τάχιστα να πάρουν τις αποφάσεις -και να μην ασχοληθεί και πάλι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με το θέμα, ενώ ο Γερμανός καγκελάριος τον χαμήλωσε, λέγοντας ότι ο δρόμος είναι ακόμη πολύ μακρύς για να αντιμετωπιστεί η κερδοσκοπία στις αγορές ενέργειας.
Η επιτυχία της «κυκλικής ανταλλαγής» όπλων, σύμφωνα με τον Σολτς
«Για τον Κυριάκο Μητσοτάκη το μείζον ήταν να μιλήσει στο πλάι του Γερμανού καγκελάριου για το τέλος της ευρωπαϊκής επιτροπείας, τις οικονομικές επιτυχίες της Ελλάδας, την αύξηση των επενδύσεων, τη μείωση της ανεργίας και τη μείωση του δημόσιου χρέους. Να κάνει μια επίδειξη αυτοπεποίθησης. Με τον υποτονικό του τρόπο ο Όλαφ Σολτς επαίνεσε την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, λέγοντας ότι είναι απτή η δυναμική της» αναφέρει η DW.
Σύμφωνα με την ίδια ανάλυση, ο καγκελάριος, από την πλευρά του, ήθελε να προβάλλει την επιτυχία του λεγόμενου «Ringtausch», της κυκλικής ανταλλαγής όπλων δηλαδή… μίας εφεύρεσης της γερμανικής κυβέρνησης να στέλνει μέσω τρίτων βαρέα όπλα στην Ουκρανία, για να μη στείλει -μέχρι στιγμής τουλάχιστον- τα σύγχρονα τεθωρακισμένα που ζητάει το Κίεβο. Η Ελλάδα είναι μια από αυτούς τους τρίτους και στέλνει σαράντα δικά της σοβιετικής κατασκευής BMP-1 στην Ουκρανία για να πάρει αντίστοιχο αριθμό Marder από τη Γερμανία. Τα πρώτα έξι Marder έχουν φτάσει στη Βόρεια Ελλάδα και θα παρελάσουν αύριο στη Θεσσαλονίκη στους εορτασμούς της 28ης Οκτωβρίου, ενώ ο Μητσοτάκης ξεκαθάρισε στο πλάι του Σολτς ότι τα Marder θα εγκατασταθούν στον Έβρο.
Δύσκολη ισορροπία με την Τουρκία
Σε εκείνο το σημείο η Deutsche Welle σημειώνει ότι «για το ελληνικό ακροατήριο είναι σημαντικό να τοποθετούνται ξεκάθαρα απέναντι στην Τουρκία οι υψηλοί προσκεκλημένοι και γι' αυτό ο Όλαφ Σολτς ρωτήθηκε επανειλημμένα σχετικά. Τελικά, όταν το ερώτημα του ετέθη από τη γερμανική εφημερίδα Bild και δη σε αντιπαράθεση με τη σαφή στάση της υπουργού Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ, ο Σολτς είπε, πως, "δεν υπάρχει περίπτωση κράτη μέλη της Συμμαχίας να αμφισβητούν εθνικές κυριαρχίες" και ο Μητσοτάκης έσπευσε να εκφράσει την ικανοποίησή του για την "πολύ καθαρή", όπως είπε, στάση του Γερμανού καγκελάριου».
Το πιο ξεκάθαρο στις δηλώσεις Σολτς, πάντως, ήταν ότι η Ανατολική Μεσόγειος είναι γεμάτη -και ενεργειακές- δυνατότητες, και είναι προς το συμφέρον όλων να τις αξιοποιήσουν. Γι' αυτό και πρόσθεσε πως «οι σχέσεις καλής γειτονίας με την Τουρκία δεν είναι σημαντικές μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την Ευρώπη», ενώ επανέλαβε ότι όλα μπορούν να λυθούν με διάλογο και με βάση το διεθνές δίκαιο.
Δυτικά Βαλκάνια και πολεμικές επανορθώσεις
Σολτς και Μητσοτάκης αναφέρθηκαν σύντομα και στα… υποχρεωτικά κάθε διμερούς συνάντησης. Ο καγκελάριος θύμισε τη δέσμευση του Βερολίνου στην Ατζέντα της Θεσσαλονίκης από το 2003, στη διεύρυνση δηλαδή της Ε.Ε. με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, ενώ ο πρωθυπουργός επανέφερε το θέμα των γερμανικών οφειλών, κυρίως του κατοχικού δανείου, τονίζοντας ότι για την Ελλάδα παραμένει ανοιχτό. Επιπλέον, ο Μητσοτάκης ζήτησε από τον Σολτς μια πρόσκληση στο τραπέζι της διαδικασίας του Βερολίνου για τη Λιβύη - «θέλουμε να έχουμε άποψη για τη Λιβύη», είπε, ενώ έχει αποδεχθεί την πρόσκληση για την αντίστοιχη διαδικασία για τα Δυτικά Βαλκάνια την ερχόμενη εβδομάδα.
Η σημασία της επίσκεψης Σολτς
Όπως έγραψε χθες στην ανάλυσή του το iefimerida.gr, αφήνοντας πίσω την τεταμένη σχέση των προηγούμενων μνημονιακών χρόνων, η επίσκεψη Σολτς σηματοδοτεί αυτό το νέο κεφάλαιο διμερών σχέσεων, σε μια στιγμή, που, για πρώτη φορά, οι σχέσεις των δύο χωρών θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ιδιαίτερα θερμές.
Οι δύο ηγέτες έκαναν επισκόπηση του εξαιρετικού επιπέδου των διμερών σχέσεων σε μία σειρά από τομείς και τόνισαν τη βούλησή τους για την περαιτέρω ενίσχυσή τους.
Οικονομία, Ουκρανία, τουρκικές προκλήσεις, ενέργεια, η κατάσταση στα Βαλκάνια αλλά και το μεταναστευτικό τέθηκαν στην ατζέντα της συζήτησης, που εκτυλίχθηκε σε δύο φάσεις, στην κατ' ιδίαν συνάντηση Μητσοτάκη-Σολτς αλλά και στη συνέχεια στο γεύμα εργασίας με διευρυμένη σύνθεση.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενημέρωσε τον Γερμανό καγκελάριο για τις θετικές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας και για τις μεταρρυθμίσεις που έχει προωθήσει η κυβέρνηση, οι οποίες της έχουν επιτρέψει να συνδυάσει την ανάπτυξη με την πολιτική μείωσης των φόρων, χωρίς να υπονομεύσει τη δημοσιονομική σταθερότητα. Μίλησε ακόμη για την ανοδική πορεία του ελληνικού τουρισμού και για τη στρατηγική της χώρας μας να συντηρηθεί η σεζόν σε όλη τη διάρκεια του έτους.
Συζήτησαν ακόμη για τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ανάγκη συντονισμού ενεργειών σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη στήριξή της.
Οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν απόψεις για τις επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία στις τιμές της ενέργειας και την ενεργειακή ασφάλεια και για την ανάγκη ευρωπαϊκών λύσεων για την ανακούφιση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, με αφορμή και τις αποφάσεις του τελευταίου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενημέρωσε τον κ. Σολτς για τις υποδομές που αναπτύσσει η Ελλάδα, οι οποίες τη μετατρέπουν σε κρίσιμο κόμβο για την ενεργειακή ασφάλεια της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, αλλά και σε υπόδειγμα περιφερειακής συνεργασίας.
Ο πρωθυπουργός ενημέρωσε τον κ. Σολτς για την επιθετική ρητορική και την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας και επανέλαβε ότι η Ελλάδα τάσσεται παγίως υπέρ της διατήρησης ανοικτών διαύλων επικοινωνίας και της συνεννόησης, στη βάση, όμως, του Διεθνούς Δικαίου και των σχέσεων καλής γειτονίας.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενημέρωσε ακόμη τον καγκελάριο της Γερμανίας για τις τελευταίες εξελίξεις σε ό,τι αφορά τον άκυρο και ανυπόστατο χαρακτήρα του τουρκολιβυκού μνημονίου, που υπονομεύει τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι δύο ηγέτες συζήτησαν, επίσης, για τις τρέχουσες εξελίξεις στα Δυτικά Βαλκάνια και την ανάγκη προώθησης της ευρωπαϊκής πορείας των χωρών της περιοχής και μέσω της Διαδικασίας του Βερολίνου, στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής, στην οποία θα συμμετάσχει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στις 3 Νοεμβρίου.
Συζητήθηκε ακόμη η ευρωπαϊκή πρόκληση του μεταναστευτικού ζητήματος, το οποίο απαιτεί κοινή ευρωπαϊκή πολιτική και στήριξη των χωρών πρώτης γραμμής.
Γερμανική στήριξη απέναντι στις προκλήσεις της Τουρκίας
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Γερμανός καγκελάριος παραχώρησε ειδική συνέντευξη στα «Νέα», προκειμένου να υποστηρίξει τις ελληνικές θέσεις στα ελληνοτουρκικά. Ο Ολαφ Σολτς, σε ερώτηση για την ένταση με την Τουρκία στο Αιγαίο και τις απειλές κατά της Ελλάδας, απάντησε ότι «δεν είναι αποδεκτό ένας εταίρος του ΝΑΤΟ να αμφισβητεί την κυριαρχία του άλλου. Αυτό ισχύει και για περισσότερο ή λιγότερο συγκαλυμμένες στρατιωτικές απειλές».
«Οι σχέσεις καλής γειτονίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είναι σημαντικές όχι μόνο για τις δύο χώρες, αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη. Η γερμανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση υποστηρίζει ότι τα ανοιχτά ζητήματα μεταξύ των δύο χωρών πρέπει να επιλυθούν με διάλογο και στη βάση του διεθνούς δικαίου» πρόσθεσε, και συνέχισε:
«Ο κοινός μας στόχος, το όραμά μας θα πρέπει να είναι η αξιοποίηση ολόκληρου του οικονομικού δυναμικού της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου, για το καλό όλων των χωρών. Στον βαθμό που κριθεί χρήσιμο από τους εμπλεκομένους, η Γερμανία μπορεί επ’ αυτού να συμβάλει», πρόσθεσε.
Στην κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν μετά τη συνάντησή τους στο Μέγαρο Μαξίμου, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι «είναι πραγματικά κρίμα ο κ. Ερντογάν να μη βλέπει ότι βαδίζει σε αδιέξοδο, όταν δηλητηριάζει το λαό του με ψέματα κατά της Ελλάδας, γιατί οι γείτονες και οι εταίροι μας γνωρίζουν ότι τα ελληνικά νησιά δεν απειλούν κανέναν».
«Όλοι γνωρίζουν ότι τα ελληνικά νησιά δεν απειλούν κανέναν, οι διεθνείς συμβάσεις δεν αλλάζουν με αυθαίρετες ερμηνείες, ούτε η Ιστορία με ψευδαισθήσεις, ούτε η γεωγραφία με παραχαραγμένους χάρτες», σημείωσε ο πρωθυπουργός.
«Οι θέσεις μας στις απειλές είναι σαφείς. Αντιτάσσουμε το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας», πρόσθεσε.
«Η Ευρώπη δεν μπορεί να ανεχθεί ύστερα από 80 χρόνια έναν νέο πόλεμο στην καρδιά της ούτε να επιτρέψει την επανάληψη ενός τετελεσμένου εισβολής και κατοχής, όπως αυτό που δυστυχώς αιμορραγεί ακόμη στην Κύπρο», πρόσθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Όλα τα θέματα οφείλουν να λυθούν στη βάση του διαλόγου και του Διεθνούς Δικαίου. Είναι συμφέρουσα για όλους μας η καλή γειτονία. Η ανατολική Μεσόγειος είναι περιοχή γεμάτη δυνατότητες και είναι προς το συμφέρον όλων των χωρών να τις αξιοποιήσουν», είπε από πλευράς του ο κ. Σολτς.
Mάλιστα, εν συνεχεία, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, επανέλαβε ότι «δεν νοείται κράτη-μέλη της συμμαχίας να αμφισβητούν την εθνική κυριαρχία άλλης χώρας του ΝΑΤΟ».