Είναι αξίωμα, γενικώς παραδεκτό και διαχρονικό, πλέον: οι θεσμοί της (κάθε) εξουσίας και τα πρόσωπά της έχουν δυσανεξία στην κριτική. Πρόεδροι, πρωθυπουργοί, υπουργοί, βουλευτές, ανώτατοι δικαστικοί, επιχειρηματίες κ.α) βγάζουν σπυριά, όταν ακούνε ή διαβάζουν αρνητικές επισημάνσεις για όσα κάνουν ή δεν κάνουν.
Mητσοτάκης: Τρώει από τα έτοιμα, παίζει με τα εύκολα…
Οι εξαιρέσεις απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Στα πολλά χρόνια που κάνω αυτή τη δουλειά μόνος ένας-δύο μου έχουν πει «διαβάζω τις κριτικές για να διορθώνω τα λάθη μου». Οι άλλοι, οι συντριπτικά περισσότεροι, το έβλεπαν αλλιώς: είτε έκαναν απλώς «παράπονα» είτε (και) θύμωναν και «απαιτούσαν», όπου τους έπαιρνε.
Προς τι αυτός ο πρόλογος σήμερα; Θα φανεί αμέσως παρακάτω. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει μεγάλη επικοινωνιακή υποστήριξη. Την είχε και προεκλογικά η ΝΔ, για πολλούς λόγους, που δεν είναι του παρόντος (έκανε πρωτοφανή λάθη η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ). Σήμερα, πάντως, το 90% (και βάλε…) των μέσων ενημέρωσης είναι μαζί της. Τα δε εγκώμια προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη προσωπικά περισσεύουν καθημερινά. Για να είμαστε δίκαιοι, έχει παρατηρηθεί και άλλοτε αυτό το φαινόμενο με νεόκοπες κυβερνήσεις, αλλά ποτέ σε τέτοια έκταση.
Ετσι, οι αντίθετες φωνές, ακόμα και οι πιο ήπιες, που επισημαίνουν λάθη και αστοχίες και προειδοποιούν για τα μελλοντικά, είναι σαν τη μύγα μέσα στο γάλα. Κι αν αυτό μεν αποτελεί συνειδητή επιλογή των ΜΜΕ και των δημοσιογράφων, κανένα πρόβλημα. Εδώ, όμως, παρατηρούμε μεγάλες κυβιστήσεις (κοινώς κωλοτούμπες…) στην μετεκλογική περίοδο. Για να τα έχουν καλά με τη νέα εξουσία, ιδιοκτήτες ΜΜΕ αλλάζουν, είτε προκλητικά είτε διακριτικά, αλλά πάντως εμφανώς, τη λεγόμενη «γραμμή».
Αλλά αυτό έχει δύο παρενέργειες. Η πρώτη έχει να κάνει με αυτό που λέμε αξιοπιστία. Ελάχιστοι νοιάζονται γι’ αυτήν, εξ ου και τα χάλι που παρατηρείται σ’ αυτόν τον τομέα. Η δεύτερη-και σημαντικότερη- είναι η ζημιά που υφίστανται οι κυβερνήσεις, όταν η κριτική απουσιάζει ή είναι περιθωριακή. Όταν ακούνε ή διαβάζουν ότι «όλα πάνε καλά», ότι ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί του «σκίζουν», ότι «δεν υπάρχει αντιπολίτευση», αρχίζουν να πιστεύουν μπορεί να είναι κι έτσι ή θα είναι εις το διηνεκές.
Το έχουν πάθει κι άλλοι στο παρελθόν. Δεν τους άρεσε η κριτική, νόμιζαν ότι όλα τα έκαναν καλά και απλώς έβλεπαν παντού «υπονομευτές». Για παράδειγμα, το 2014-2015, ο Αλέξης Τσίπρας και οι συν αυτώ θύμωναν με όσους τους έλεγαν να μη λένε παραδοξολογίες του τύπου «θα υποχωρήσει η Μέρκελ». Και δεν άκουγαν όσους επεσήμαιναν ότι η συμμαχία με τον τυχοδιώκτη Πάνο Καμμένο και τους Ανεξάρτητους Ελληνές του δεν θα τους βγουν σε καλό. Τους άρεσε να ακούνε μόνο τους χειροκροτητές, που έλεγαν ότι όλα πήγαιναν καλά.
Ο κίνδυνος αυτός ελλοχεύει και για τη σημερινή κυβέρνηση. Πόσο μάλλον που οι (επι)κριτικές φωνές, οι οποίες επισημαίνουν λάθη, αστοχίες και ανακολουθίες (μερικά παραδείγματα εδώ) είναι ελάχιστες και μπορεί να τις θεωρεί «υπονομευτικές». Όμως, τις χρειάζεται, αν θέλει να βλέπει την αληθινή πραγματικότητα και όχι αυτήν που παρουσιάζουν οι χειροκροτητές.
Διότι το πολύ χειροκρότημα οδηγεί σε κώφωση τον αποδέκτη. Ο Ντοστογιέφσκι το είχε πει λίγο διαφορετικά: «Τίποτα πιο δύσκολο από την ευθύτητα και τίποτα πιο εύκολο από την κολακεία».