Στην Αθήνα υπάρχει διάχυτη αισιοδοξία, καθώς τα 32 δισ. ευρώ του ευρωπαϊκού πακέτου από το σχέδιο της Κομισιόν εκτιμάται ότι θα έχουν πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στην οικονομία, υπό την προϋπόθεση ότι θα αξιοποιηθούν στο έπακρο και γι' αυτό η κυβέρνηση προετοιμάζεται ώστε η διαχείριση να γίνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Ηδη από τον Ιανουάριο η κυβέρνηση είχε ανακοινώσει τα μέλη της Επιτροπής που θα εκπονήσει το νέο Σχέδιο Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία. Πρόκειται για μία Επιτροπή που αποτελείται από οικονομολόγους που συνδυάζουν επιστημονική εξειδίκευση, διεθνή καταξίωση, γνώση της αγοράς και εμπειρία σε θέματα σχεδιασμού οικονομικής πολιτικής. Επικεφαλής και πρόεδρος είναι ο Χριστόφορος Πισσαρίδης, καθηγητής του LSE και του Πανεπιστημίου Κύπρου, νικητής του Βραβείου Nobel Οικονομικών 2010.
Ετσι λοιπόν η κυβέρνηση μετά την απολύτως πετυχημένη επιλογή του Σωτήρη Τσιόδρα για τη διαχείριση του κορωνοϊού, επιλέγει ξανά να συνεργαστεί με μη πολιτικά πρόσωπα, αυτή τη φορά για να κατατεθούν απόψεις για τη σωστή διαχείριση του ευρωπαϊκού πακέτου.
Πηγές του Μεγάρου Μαξίμου αναφέρουν ότι η Επιτροπή Πισσαρίδη δεν πρόκειται να αναλάβει την διαχείριση του πακέτου των 32 δισ της ΕΕ, αλλά θα καταθέσει απόψεις για την ορθή ανάπτυξη της χώρας. Την διαχείριση του πακέτου των 32 δισ. όταν αυτό οριστικοποιηθεί στα ευρωπαϊκά όργανα, θα αναλάβει κεντρικά η κυβέρνηση. Μια δεύτερη ομάδα, η οποία θα βρίσκεται εκτός υπουργείων, θα συσταθεί ώστε να γίνει η διαχείριση των κονδυλίων, βάσει του κεντρικού σχεδιασμού.
Αναμένοντας τις οριστικές αποφάσεις της Κομισιόν για τα χρήματα που θα δοθούν
Με βάση το καλό σενάριο, εκτιμάται ότι οι οριστικές αποφάσεις μπορούν να ληφθούν τον Ιούλιο, αλλά από εκεί και πέρα ξεκινά μια μακρά διαδικασία, όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να βγει τελικά στις αγορές για να δανειστεί κι εν συνεχεία να γίνει η κατανομή-εκταμίευση. Με αυτά τα δεδομένα, όπως σημειώνουν κυβερνητικές πηγές, θα ήταν έκπληξη πρώτου μεγέθους αν τα πρώτα ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης έρχονταν νωρίτερα από τις αρχές του 2021.
Εάν η τελική δομή του Ταμείου δεν είναι πολύ διαφορετική από το σχέδιο της Κομισιόν, ο μηχανισμός θα είναι ανάλογος με αυτός του ΠΔΕ:
- Η κάθε χώρα θα παρουσιάζει σχέδιο και θα αιτείται χρηματοδότησης. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα απαιτείται συγχρηματοδότηση από το κράτος- μέλος, ενδεχομένως με εξαίρεση των δράσεων που θα αφορούν στην Υγεία
- Οι Βρυξέλλες θα εγκρίνουν και θα εκταμιεύουν. Για να μην υπάρχουν, μάλιστα, καθυστερήσεις, συστήνεται νέα Γενική Διεύθυνση Μεταρυθμίσεων, που θα εγκρίνει με διαδικασίες- εξπρές τα σχέδια των κρατών- μελών
Ποια είναι τα μέλη της επιτροπής
Πρόεδρος είναι ο Χριστόφορος Πισσαρίδης (καθηγητής του LSE και Πανεπιστημίου Κύπρου, Βραβείο Nobel Οικονομικών 2010) και αναπληρωτής του ο Νίκος Βέττας (Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ, καθηγητής ΟΠΑ).
Λοιπά μέλη της με συντονιστικό ρόλο είναι οι Δημήτρης Βαγιανός (καθηγητής στο LSE) και Κωσταντίνος Μεγήρ (καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Yale).
Στην Επιτροπή συμβάλλουν επίσης, με συμβουλευτικό ρόλο, οι παρακάτω ειδικοί, σε θέματα που αφορούν επιμέρους πλευρές, θεσμούς και δεδομένα της ελληνικής οικονομίας:
- Κυριάκος Ανδρέου (Advisory leader - PwC)
- Κωσταντίνος Αρκολάκης (Yale)
- Μανόλης Γαλενιανός (London Holloway)
- Χρήστος Γκενάκος (Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Cambridge)
- Svetoslav Danchev (IOBE)
- Αρίστος Δοξιάδης (Big Pi Ventures)
- Νίκος Καραμούζης (Πρόεδρος - Grant Thornton)
- Φοίβη Κουντούρη (Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών)
- Αλέξανδρος Κρητικός (DIW)
- Δάφνη Νικολίτσα (Πανεπιστήμιο Κρήτης)
- Διομήδης Σπινέλλης (Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών)
- Πάνος Τσακλόγλου (Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών).
Η Επιτροπή θα συμβουλεύεται και άλλους επιστήμονες, στελέχη της αγοράς και ειδικούς, ανάλογα με τις ανάγκες που θα προκύψουν στην πορεία καθώς και εκπροσώπους της παραγωγής και αρμόδιους φορείς, από διαφορετικούς οικονομικούς τομείς και επιχειρηματικούς κλάδους. Επίσης θα διαβουλεύεται αρμοδίως με εκπροσώπους της δημόσιας διοίκησης και της κυβέρνησης.
Συνολικά, η Επιτροπή θα συνδυάζει για το έργο της την εμπειρία από διεθνείς πρακτικές για ανάπτυξη με τα ειδικότερα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας που εξέρχεται από βαθιά δεκαετή κρίση, ώστε να προταθεί σχέδιο που θα μεγιστοποιεί τους ρυθμούς ανάπτυξης σε ορίζοντα δεκαετίας και με έμφαση επιλογών πολιτικής στην πρώτη πενταετία.
Μητσοτάκης: Τα 32 δισ. που θα πάρουμε είναι ψήφος εμπιστοσύνης -Δεν θα τα σκορπίσουμε σαν νεόπλουτοι
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην εισαγωγική τοποθέτησή του στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου την περασμένη εβδομάδα χαρακτήρισε εμβληματική πρωτοβουλία της Ευρώπης το σχέδιο για το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ τόνισε πως η διαχείριση των 32 δισ. ευρώ που θα λάβει η Ελλάδα θα γίνει με σχέδιο.
«Δεν θα σκορπίσουμε τα χρήματα στους τέσσερις ανέμους με την ανεμελιά του νεόπλουτου», τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφερόμενος στα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης κατά την εισαγωγική του τοποθέτηση στο υπουργικό συμβούλιο.
Το σχέδιο της Κομισιόν είναι στη λογική των επενδύσεων, όχι των δανείων
Αξίζει να σημειωθεί ότι έχει χαρακτηριστικά τα οποία εξαρχής διεκδικούσε η χώρα μας. Είναι πολύ μεγάλο, είναι ευθυγραμμισμένο με το μέγεθος των δυσκολιών που έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Είναι όμως ταυτόχρονα και ευέλικτο. Είναι δίκαιο, καθώς στηρίζεται σε κοινό δανεισμό και εισάγει την έννοια της αμοιβαιοποίησης του ευρωπαϊκού χρέους. Κινείται πολύ περισσότερο στη λογική των επιδοτήσεων και λιγότερο στη λογική των δανείων, κάτι το οποίο υπήρξε εξαρχής κεντρικό ελληνικό αίτημα.
Σε ποιους τομείς θα γίνουν οι επενδύσεις
Και βέβαια δίνει προτεραιότητα σε τομείς που αποτελούν μέρος και του δικού μας κεντρικού αναπτυξιακού σχεδίου. Πράσινη ανάπτυξη, υγεία, ψηφιακός εκσυγχρονισμός, αγροτική πολιτική, κατάρτιση, στήριξη του κόσμου της εργασίας. Το πρόγραμμα αυτό -όπως είπα- είναι φιλόδοξο και η Επιτροπή έθεσε τον πήχη πολύ ψηλά. Τώρα ήρθε η ώρα το Συμβούλιο να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων, αλλά να αδράξει και την ευκαιρία που ανοίγεται συνολικά για την Ευρώπη, να ξαναπάρει τον ρόλο που της αξίζει στην παγκόσμια σκακιέρα.
Η Ελλάδα θα λάβει από αυτό το πρόγραμμα μία χρηματοδότηση δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ. Η αρχική πρόταση της Επιτροπής μιλάει για περίπου 32 δισεκατομμύρια, εκ των οποίων τα 22,5 δισεκατομμύρια θα είναι άμεσες επιχορηγήσεις και τα 9,5 δισεκατομμύρια θα είναι δανεισμός με πολύ ευνοϊκούς όρους. Είναι σαφές, ασχέτως της τελικής κατάληξης των ποσών, ότι θα συγκαταλέγεται ανάμεσα στις χώρες που θα επωφεληθούν περισσότερο από αυτό το πακέτο. Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα και της αθόρυβης αλλά παραγωγικής και συνεπούς δουλειάς που έκανε η κυβέρνηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πιστεύω ότι είναι, επίσης, και το απότοκο της εμπιστοσύνης που δείχνει πια η Ευρώπη προς την Ελλάδα. Προς την Ελλάδα της νέας εποχής, και είναι και η απτή αναγνώριση της μεγάλης αξιοπιστίας που η χώρα μας ανέκτησε τον τελευταίο χρόνο.
Η διαχείριση των 32 δισ. θα γίνει με σχέδιο
Η διαχείριση αυτών των μεγάλων ποσών θα πρέπει να γίνει με σχέδιο, θα πρέπει να γίνει με σύνεση. Είναι κεφάλαια τα οποία θα διατίθενται σε βάθος τριετίας. Είναι μία μεγάλη ευκαιρία να μεταμορφώσουμε την πατρίδα μας και να τα χρησιμοποιήσουμε για να μετασχηματίσουμε το αναπτυξιακό μας μοντέλο, όπως ακριβώς έχουμε δεσμευτεί ότι θα κάνουμε.
Το νέο ταμείο, όμως, αυξάνει και τις δικές μας ευθύνες. Είναι πάρα πολύ σημαντικό τα κεφαλαία αυτά να πιάσουν τόπο. Είναι απολύτως επιβεβλημένο να μην κολλήσουν στη γραφειοκρατία. Ούτε να περάσουν τις δυσκολίες που διαχρονικά πέρασαν προγράμματα ΕΣΠΑ. Για αυτό θα χρειαστεί προσεκτικός κεντρικός σχεδιασμός, για να μπορέσουμε να τα αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Δεν θα σκορπίσουμε τα χρήματα στους τέσσερις ανέμους
Σε ένα άρθρο που διάβαζα σήμερα το πρωί, διάβασα μία ενδιαφέρουσα φράση, και την αναφέρω γιατί νομίζω ότι περιγράφει σε μία πρόταση αυτό το οποίο δεν πρέπει να κάνουμε με αυτό το μεγάλο πακέτο: Δεν θα σκορπίσουμε τα χρήματα στους τέσσερις ανέμους με την ανεμελιά του νεόπλουτου. Αυτή, νομίζω, η φράση θα πρέπει να περιγράφει τον τρόπο και την ευθύνη την οποία πρέπει όλοι να δείξουμε για την αξιοποίηση αυτού του πολύ σημαντικού ευρωπαϊκού κεφαλαίου, το οποίο τίθεται στη διάθεση της χώρας μας.
Ξέρετε καλά ότι στην ιστορία της η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν προχωρούσε πάντα γραμμικά, ούτε με τους ίδιους ρυθμούς. Περιόδους στασιμότητας ή και οριακής οπισθοχώρησης τις ακολουθούσαν πυκνά χρονικά διαστήματα, όπου η Ευρώπη κατάφερνε και έκανε μεγάλα άλματα προς τα εμπρός. Νομίζω και τώρα είναι μία τέτοια ευκαιρία.
Και κάποιοι εταίροι μας, που αντιμετωπίζουν ακόμα και σήμερα με σκεπτικισμό αυτή την πρόταση, νομίζω ότι θα πρέπει να αναγνωρίσουν τελικά ότι και η δική τους ευημερία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κοινή αγορά, από την ενιαία αγορά, η οποία πρέπει να μείνει όρθια και ευημερούσα.