Αιφνιδιασμό στα κόμματα της αντιπολίτευσης προκάλεσε τη Δευτέρα στη Βουλή η τροπολογία του υπουργείου Εσωτερικών για επέκταση της επιστολικής ψήφου και στις εθνικές εκλογές μετά τις ευρωεκλογές και τα δημοψηφίσματα.
Νωρίτερα, απορρίφθηκαν στη Βουλή οι ενστάσεις αντισυνταγματικότητας που είχαν υποβληθεί επί του νομοσχεδίου για την καθιέρωση της επιστολικής ψήφου στις ευρωεκλογές και τα εθνικά δημοψηφίσματα.
Κατά των ενστάσεων τάχθηκαν οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας και της Πλεύσης Ελευθερίας.
Προηγουμένως, η υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως είπε ότι τα πράγματα είναι ξεκάθαρα, «το νομοσχέδιο αναφέρεται στις ευρωεκλογές» και το Σύνταγμα «δεν έχει μια λέξη για τις ευρωεκλογές».
«Ο συνταγματικός νομοθέτης ρυθμίζει αποκλειστικά ζητήματα που αφορούν στην ανάδειξη, στη συγκρότηση, τη λειτουργία των εθνικών καταστατικών οργάνων, όχι υπερεθνικών» είπε η κυρία Κεραμέως και πρόσθεσε ότι «γι' αυτόν τον λόγο δεν μπορεί να τεθούν συνταγματικά ζητήματα για την ανάδειξη των ευρωβουλευτών».
Πέραν αυτών όμως, είπε η υπουργός Εσωτερικών, η ολομέλεια του ΣτΕ έχει αποφασίσει ότι το ενωσιακό δίκαιο διέπει την ανάδειξη των ευρωβουλευτών.
Αλλά και για τις τρεις αρχές που διέπουν τη διεξαγωγή των εκλογών, τη μυστικότητα, την καθολικότητα, την ισότητα, η υπουργός Εσωτερικών είπε ότι «δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για τη διασφάλιση της καθολικότητας και της ισότητας από το να διασφαλιστεί πως δεν θα χρειαστεί ένας εκλογέας να πληρώσει 1.500 δολάρια, να πάρει ένα αεροπλάνο για να ασκήσει το δικαίωμα της ψήφου».
«Άρα, αν κάτι υπηρετεί τις αρχές αυτές, είναι η προσπάθεια που κάνουμε για να άρουμε αυτά τα πρακτικά εμπόδια», είπε η Νίκη Κεραμέως.
Σε σχέση με την αρχή της μυστικότητας, η υπουργός Εσωτερικών, σε «μια άσκηση προσομοίωσης», έδειξε τα βήματα για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος, πώς δηλαδή ο εκλογέας θα παραλάβει το φάκελο, πώς θα ψηφίσει, πώς θα τον αποστείλει, έως ότου αυτός φτάσει με τον φάκελο επιστροφής στις αρμόδιες επιτροπές των δικαστικών που διαχωρίζουν το επώνυμο από το ανώνυμο στοιχείο, για να πέσει εν τέλει το ανώνυμο στοιχείο στην κάλπη. «Υπηρετούνται όλες οι αρχές, όπως ακριβώς υπαγορεύει η ΕΕ», είπε η Νίκη Κεραμέως.
Η επιστολική ψήφος στις εθνικές εκλογές
Αναφερόμενη στην τροπολογία για την καθιέρωση της επιστολικής ψήφου για τους απόδημους και στις εθνικές εκλογές, που πυροδότησε αντιδράσεις στα έδρανα της αντιπολίτευσης, η υπουργός Εσωτερικών είπε ότι αυτή η τροπολογία κατατέθηκε ως επιστέγασμα της συναίνεσης που καταγράφηκε το προηγούμενο διάστημα επί της καθιέρωσης της επιστολικής ψήφου.
Η Νίκη Κεραμέως αναφέρθηκε στα βήματα που προηγήθηκαν από την κυβέρνηση Μητσοτάκη για την ψήφο των ομογενών.
«Το 2019, η κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη, επί υπουργίας Τάκη Θεοδωρικάκου, φέρνει τον πρώτο νόμο. Τον πρώτο νόμο για να διευκολυνθεί η άσκηση του δικαιώματος ψήφου από Έλληνες που ζουν στο εξωτερικό. Ξεκινάει μια συζήτηση επί της επιστολικής ψήφου. Το 2021, επί υπουργίας Μάκη Βορίδη. Έρχεται νέα νομοθετική πρόταση για την άρση όλων των νομικών περιορισμών που υπήρχαν στην άσκηση δικαιώματος ψήφου, από Έλληνες του εξωτερικού. Και πάλι συζήτηση για την επιστολική ψήφο. Ιούλιος 2023, με την παρουσία ηγεσία, έρχεται νομοσχέδιο που αφορά στην άρση όλων των νομικών περιορισμών εκ νέου και με αυξημένη πλειοψηφία 208 βουλευτών και τεσσάρων κομμάτων της Βουλής αίρονται αυτοί οι νομικοί περιορισμοί, με άλλη συζήτηση στη Βουλή για την επιστολική ψήφο» τόνισε η Νίκη Κεραμέως.
«Ο πρωθυπουργός, το Νοέμβριο ανακοινώνει την πρωτοβουλία της κυβέρνησης, ότι έρχεται πιο νωρίς, αυτό που είχε πει, πρωτοβουλία για επιστολική ψήφο. Κατατίθεται το νομοσχέδιο. Γίνεται μια αναλυτικότατη, πάρα πολύ πλούσια, πολύ βαθιά συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής. Διαφαίνεται μια πλειοψηφία σε ό,τι αφορά την άσκηση δικαιώματος ψήφου, μέσω επιστολικής ψήφου, από Έλληνες του εξωτερικού στις ευρωεκλογές. Ποια πιο λογική φυσική συνέχεια αυτής της διαφαινόμενης συναίνεσης, από το να επεκταθεί η επιστολική ψήφος, πάλι για τους Έλληνες του εξωτερικού μόνο, στις εθνικές εκλογές; Η απόλυτη φυσική συνέχεια», είπε η υπουργός Εσωτερικών.
Στο παραπάνω πλαίσιο, η κ. Κεραμέως απευθύνθηκε στα κόμματα της αντιπολίτευσης που αντιδρούν στην τροπολογία, λέγοντας: «Τι προτιμάτε; Να κατατίθενται νομοσχέδια, να μην αλλάζει ούτε κόμμα και να ψηφίζονται αυτολεξεί; Να μην γίνεται ουσιαστικός διάλογος; Αυτή η διαδικασία αποδεικνύει τον πλούτο του κοινοβουλευτικού διαλόγου».
Η υπουργός Εσωτερικών είπε ότι η τροπολογία είναι η φυσική συνέχεια της συζήτησης που προηγήθηκε και είναι η απόδειξη ότι ο κοινοβουλευτικός διάλογος μπορεί να αποδώσει ουσιαστικά.
«Ας είμαστε ξεκάθαροι. Είναι θέμα της τροπολογίας η θέση σας; Οι Έλληνες που μας παρακολουθούν τι λένε; Είστε ή δεν είστε υπέρ του να μπορούμε να ψηφίζουμε με επιστολική ψήφο και στις εθνικές εκλογές; Αυτό είναι το μόνο ερώτημα που τίθεται και αυτό είναι το ερώτημα στο οποίο καλούμαστε και οι τριακόσιοι βουλευτές να απαντήσουμε», είπε η Νίκη Κεραμέως.
Απαντώντας στις επικρίσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης στην ανακοίνωση της κατάθεσης τροπολογίας για την επέκταση της δυνατότητας επιστολικής ψήφους για τους κατοίκους του εξωτερικού και για τις εθνικές εκλογές, η κα Κεραμέως διερωτήθηκε: «Εφόσον διαμορφώνεται μια συναίνεση για την επιστολική ψήφο των Ελλήνων κατοίκων του εξωτερικού στις ευρωεκλογές, γιατί όχι και για τις εθνικές εκλογές; Πρόκειται για μα αυτονόητη επέκταση μιας διευκόλυνσης που την συζητάμε πέντε δεκαετίες».
Η κυρία Κεραμέως είπε ότι «επί 50 χρόνια σε αυτή την Αίθουσα συζητάμε για το εάν θα διευκολύνουμε τους Έλληνες συμπολίτες μας που ζουν στο εξωτερικό στην άσκηση του ιερού τους δικαιώματος ψήφου». Επισήμανε ότι στην κατεύθυνση αυτή γίνονται από το 2019 «βήματα που υπερβαίνουν κόμματα και χρώματα». «Πάμε», είπε η υπουργός, «βήμα-βήμα, όλα μαζί τα κόμματα».
Σημείωσε ότι την προηγούμενη εβδομάδα στην Επιτροπή της Βουλής «συντελέστηκε ένα πολύ σημαντικό βήμα» με τις συναινέσεις που εκφράστηκαν επί της Αρχής του νομοσχεδίου και οι οποίες «ξεπερνούν τις 230 ψήφους» για τη δυνατότητα επιστολικής ψήφου των Ελλήνων που ζουν στο εξωτερικό για τις ευρωεκλογές».
«Εμείς» είπε η υπουργός, «σε αυτό το δεδομένο που τιμά όχι τη ΝΔ αλλά το εθνικό κοινοβούλιο και το πολιτικό μας σύστημα δεν μείναμε παθητικά και ερχόμαστε στην αρχή τριήμερης συζήτησης στην Ολομέλεια και λέμε ότι εφόσον διαμορφώνεται μια συναίνεση για την επιστολική ψήφο των Ελλήνων κατοίκων του εξωτερικού στις ευρωεκλογές, γιατί όχι και για τις εθνικές εκλογές;», ενώ παρατήρησε πως όλοι οι φορείς των αποδήμων ζήτησαν την επέκταση της επιστολικής ψήφου και για τις εθνικές εκλογές.
Η υπουργός απέρριψε τις επικρίσεις περί πραξικοπηματικής πρωτοβουλίας και νομοθετικού αυταρχισμού, διερωτώμενη πώς είναι δυνατόν να λέγονται αυτά όταν μιλάμε «για την άρση των πρακτικών εμποδίων στην άσκηση του δικαιώματος της ψήφου».
Επισήμανε, επίσης, ότι υπάρχει ρητή συνταγματική πρόβλεψη (αρθ 51 παρ.4 Σ) «που προβλέπει την ύπαρξη ενισχυμένης πλειοψηφίας, 200 βουλευτών για μια τέτοια ψήφιση» και πρόσθεσε ότι «ο καθένας και η καθεμία κρίνεται» και «θα ήταν λάθος να μην αδράξουμε αυτή την ευκαιρία προς όφελος του απόδημου Ελληνισμού και της χώρας μας, καθώς η Ελλάδα έχει μόνο να κερδίσει από το να συσφίγξει έτι περαιτέρω τους δεσμούς αυτούς με τον πολύτιμο απόδημο Ελληνισμό μας».