Η υπαναχώρηση της Τουρκίας για σεισμικές έρευνες νοτίως του Καστελόριζου, εντός δηλαδή της ελληνικής ΑΟΖ, αντιμετωπίζεται θετικά από την Αθήνα και οδηγεί σε μια έμπρακτη αποκλιμάκωση της έντασης στην ΝΑ Μεσόγειο.
Το ερώτημα είναι αν η Άγκυρα είναι διατεθειμένη να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου πιάνοντας το νήμα από εκεί που κόπηκε στις διερευνητικές επαφές μεταξύ των δύο χωρών το 2016.
Ο ρόλος του Βερολίνου στην αναδίπλωση της Τουρκίας
Σημαντικό ρόλο στην τουρκική αναδίπλωση εκτιμάται ότι έπαιξε το Βερολίνο, ειδικά με το τηλεφώνημα Μέρκελ σε Ερντογάν το βράδυ της περασμένης Τρίτης. Οι τελευταίες εξελίξεις δείχνουν ότι υπάρχει πρόσφορο έδαφος για την γερμανική πρόταση την οποία είχε διατυπώσει ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής της Καγκελαρίου, Γιαν Χέκερ, στην τριμερή συνάντηση με την Ελένη Σουρανή και τον Ιμπραήμ Καλίν στο Βερολίνο. Ο κ. Χέκερ είχε προτείνει στην διπλωματική σύμβουλο του Κυριάκου Μητσοτάκη και τον εκπρόσωπο του Τούρκου Προέδρου να σταματήσουν οι προκλητικές ενέργειες από την πλευρά της Άγκυρας και οι δύο χώρες να καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου συνεχίζοντας τις διερευνητικές επαφές από το σημείο που είχαν σταματήσει με ευθύνη της Άγκυρας το 2016.
Την συνάντηση του Βερολίνου είχε «κάψει» ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος σε δηλώσεις του είχε αποκαλύψει τι συνέβη στην γερμανική πρωτεύουσα. Μετά από αυτή την τακτική κίνηση ακολούθησε η ΝAVTEX για έρευνα του Oruc Reiss και η ανάπτυξη του τουρκικού στόλου που έφερε τις δύο χώρες προ ενός θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο.
«Ναι» στον διάλογο με Τουρκία, αλλά όχι με απειλές, το μήνυμα της Αθήνας
Χθες, μετά την τουρκική αναδίπλωση, ο κ. Καλίν δήλωσε ότι «Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε όλα τα ζητήματα με την Ελλάδα. Όλοι θα πρέπει να συνεχίσουν να εργάζονται στις υφαλοκρηπίδες τους, και να γίνουν κοινές μελέτες σε αμφιλεγόμενες περιοχές». Η ελληνική πλευρά διευκρινίζει δια του υπουργού Εξωτερικών ότι «η μόνη διαφορά που η Ελλάδα αναγνωρίζει και συζητά είναι η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών και υφαλοκρηπίδας» με αρμόδιους παράγοντες να διευκρινίζουν ότι υπό αυτή την έννοια ο διάλογος είναι σαφέστατα οριοθετημένος και δεν υπάρχουν περιθώρια παρερμηνειών.
Η Αθήνα έχει διαμηνύσει προς όλες τις πλευρές ότι επιθυμεί τον διάλογο με την Τουρκία, όμως, όχι υπό το κράτος απειλών, όχι υπό το κράτος προσβολών, όχι υπό το κράτος απόπειρας δημιουργίας τετελεσμένων. Η ελληνική πλευρά εμφανίζεται προετοιμασμένη να αντικρούσει πιθανή προσπάθεια της Άγκυρας να βάλει στο τραπέζι των συζητήσεων μονομερείς διεκδικήσεις, εμμένοντας στην συζήτηση για τις θαλάσσιες ζώνες, το μόνο θέμα που η Ελλάδα θεωρεί ότι μένει να επιλυθεί μεταξύ των δύο χωρών.
Μπορεί πάντως η Τουρκία να ακύρωσε τις έρευνες κοντά στο Καστελόριζο και το ερευνητικό πλοίο Oruc Reis να παρέμεινε αγκυροβολημένο στην Αττάλεια, αλλά εξέδωσε νέα Navtex για σεισμογραφικές έρευνες του σκάφους Barbaros στην ΑΟΖ που διεκδικεί το ψευδοκράτος μέσω της Τουρκίας, ανατολικά της Αμμοχώστου. Η περιοχή εμπίπτει εντός των τεμαχίων 2, 3 και 13 της κυπριακής ΑΟΖ και όπως αναφέρει ο σταθμός της Αττάλειας, η Navtex τίθεται σε ισχύ από σήμερα, μέχρι τις 18 Σεπτεμβρίου 2020.