Σε αχαρτογράφητα νερά μπαίνει και η ελληνική οικονομία, καθώς το δεύτερο κύμα κορωνοϊού, που ήδη έχει κλείσει εκατομμύρια Ευρωπαίους εργαζόμενους στα σπίτια τους, υποχρεώνει σε ένα ακόμα lockdown.
Ζητούμενο για όλους τους Ευρωπαίους- όπως προκύπτει από επίσημες δηλώσεις και πληροφορίες- είναι να καταστεί δυνατή μια σχετική χαλάρωση το Δεκέμβριο, έτσι ώστε να διασωθεί μέρος του χριστουγεννιάτικου τζίρου, που είναι αναγκαίος για την επιβίωση χιλιάδων επιχειρήσεων. Στην ελληνική πραγματικότητα, αυτός ο τζίρος υπολογίζεται σε περίπου 3,5 δισ ευρώ. Εκ προοιμίου το στοίχημα φαντάζει, πάντως, δύσκολο, καθώς τα επιδημιολογικά δεδομένα είναι εξαιρετικά επιβαρυμένα και τα συστήματα Υγείας- του ελληνικού συμπεριλαμβανομένου- βρίσκονται σε επίπεδο κόκκινου συναγερμού.
Ζημιά 2,5 δις στο ΑΕΠ με το δεύτερο lockdown
Το σενάριο ενός νέου lockdown δεν ήταν το επικρατέστερο για το οικονομικό επιτελείο, κατά το σχεδιασμό του δ’ 3μήνου του έτους και του επόμενου δωδεκαμήνου, ενώ όλες τις προηγούμενες ημέρες είχε διαφανεί η προσπάθεια να αποφευχθεί ακόμα και το τοπικό lockdown στην Αττική, όπου παράγεται σχεδόν το 50% του ΑΕΠ. Το «κύμα» του κορωνοϊού αποδείχθηκε ισχυρότερο και κάπως έτσι το σύνολο της Επικράτειας κατεβάζει ρολά το Νοέμβριο, με την προσδοκία να βγει στο ξέφωτο σε 30 ημέρες. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Προϋπολογισμός, που κατατίθεται στις 21 Νοεμβρίου, θα σκιάζεται από αβεβαιότητα για το εύρος της φετινής ύφεσης -σίγουρα διψήφια- και το αρνητικό ντόμινο για το 2021.
Η ζημιά στην οικονομία είναι μεγάλη, χωρίς μάλιστα να μπορεί να πει κανείς με ασφάλεια ότι δεν θα είναι μεγαλύτερη από αυτή της πρώτης καραντίνας, με δεδομένο ότι ο παραγωγικός ιστός είναι καταπονημένος από την πίεση των προηγούμενων μηνών. Με τα έως τώρα δεδομένα, το ΑΕΠ θα χάσει περίπου 2,5 δισ ευρώ εφόσον το νέο lockdown δεν συνεχιστεί πέρα από τις 30 ημέρες, ενώ ο Κρατικός Προϋπολογισμός υπολογίζεται ότι θα επιβαρυνθεί με άλλα 1,5- 2 δισ ευρώ για τη χρηματοδότηση των μέτρων στήριξης.
Το lockdown φέρνει απώλειες στα κρατικά έσοδα περίπου 1 δις
Ειδικά όσον αφορά στα έσοδα, η σχετική καλή εικόνα του Οκτωβρίου, θα αποτελέσει γρήγορα παρελθόν, καθώς οι αναστολές των δόσεων ρυθμίσεων και του ΦΠΑ από τις επιχειρήσεις που θα κλείσουν, έχουν ένα κόστος που υπολογίζεται στο 1 δισ ευρώ. Μόνο από τις αναστολές ΦΠΑ των «κλειστών» επιχειρήσεων, το κόστος εκτιμάται στα 233 εκατ. Ευρώ, αλλά η προφανής διαταραχή στην υπόλοιπη αγορά υπολογίζεται ότι θα ανεβάσει τις συνολικές απώλειες του ΦΠΑ Νοεμβρίου στα 500 εκατ. Ευρώ.
Επιπλέον, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα γίνει με τις τρέχουσες φορολογικές (φόρος εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ) και ασφαλιστικές υποχρεώσεις, οι οποίες δεν αναστέλλονται και θα πρέπει να πληρωθούν στο τέλος του μήνα, εκτός αν ληφθεί διαφορετική απόφαση από την κυβέρνηση, με το κόστος για τα κρατικά ταμεία να εκτινάσσεται.
Επί της ουσίας, η λίστα των μέτρων στήριξης του περασμένου Σαββάτου καλύπτει, πλέον, όλη την Επικράτεια, με ορθάνοικτο το «παράθυρο» επικαιροποίησης της:
Τι ισχύει για επιχειρήσεις και εργαζόμενους στην διάρκεια του lockdown
- Για τις επιχειρήσεις που κλείνουν με εντολή δημόσιας αρχής, αναστέλλεται υποχρεωτικά η σύμβαση εργασίας των εργαζομένων. Συνεπώς είναι δικαιούχοι αποζημίωσης ειδικού σκοπού, αναλογικά με το διάστημα που τίθενται σε αναστολή, υπολογιζόμενης επί ποσού 534 ευρώ μηνιαίως. Για το ανωτέρω χρονικό διάστημα καλύπτονται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό αναλογικά και οι πλήρεις ασφαλιστικές εισφορές, υπολογιζόμενες επί του ονομαστικού μισθού. Για όσο διάστημα ισχύει η αναστολή, οι απολύσεις είναι άκυρες. Οι επιχειρήσεις, για ισόχρονο διάστημα μετά την άρση της αναστολής, υποχρεούνται να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό εργαζομένων. Οι εργαζόμενοι επιχειρήσεων-εργοδοτών, που πλήττονται σύμφωνα με τη διευρυμένη λίστα ΚΑΔ Απριλίου, μπορούν, επίσης, να τεθούν σε προσωρινή αναστολή σύμβασης εργασίας.
- Για τις επιχειρήσεις που αναστέλλεται η λειτουργία τους με εντολή δημόσιας αρχής, παρέχεται δυνατότητα αναστολής καταβολής του ΦΠΑ πληρωτέου τον μήνα Νοέμβριο, μέχρι τις 30 Απριλίου 2021. Η εν λόγω οφειλή θα αποπληρωθεί σε 12 δόσεις με μηδενικό επιτόκιο ή 24 δόσεις με επιτόκιο 2,5%, από τον Μάιο του 2021 και έπειτα.
- Για τις επιχειρήσεις που αναστέλλεται η λειτουργία τους με εντολή δημόσιας αρχής, δίνεται η δυνατότητα αναστολής πληρωμής των δόσεων ρυθμισμένων φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών, πληρωτέων τον μήνα Νοέμβριο. Η αποπληρωμή τους μετατίθεται σε αντίστοιχες δόσεις, στο τέλος τις ισχύουσας ρύθμισης.
- Για τους εργαζόμενους που η σύμβαση εργασίας τους τίθεται σε αναστολή, δίνεται η δυνατότητα αναστολής πληρωμής των δόσεων ρυθμισμένων φορολογικών οφειλών που είναι πληρωτέες τον μήνα Νοέμβριο, και η αποπληρωμή τους μετατίθεται σε αντίστοιχες δόσεις, στο τέλος τις ισχύουσας ρύθμισης.
- Συνεχίζεται η αναστολή πληρωμής δόσεων τραπεζικών δανείων, με βάση τη διευρυμένη λίστα ΚΑΔ Απριλίου, σε συνεννόηση με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών, έως το τέλος του έτους.
- Επεκτείνονται όλα τα επιδόματα ανεργίας που έληξαν και λήγουν τους μήνες Σεπτέμβριο, Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο, κατά δύο μήνες.
- Οι επιχειρήσεις που πλήττονται σημαντικά σύμφωνα με τη διευρυμένη λίστα ΚΑΔ Απριλίου, δικαιούνται υποχρεωτική μείωση ενοικίου κατά 40% στα επαγγελματικά τους ακίνητα. Το ίδιο ισχύει και για την κύρια κατοικία των εργαζομένων που τίθενται σε αναστολή σύμβασης εργασίας, αλλά και για τη φοιτητική κατοικία των τέκνων τους, ανά την επικράτεια.