Ο δημοσιονομικός χώρος για το 2019, δηλαδή το υπερπλεόνασμα, είναι 436 εκατ. Ευρώ, σύμφωνα με το τελικό προσχέδιο του προϋπολογισμού.
Ητοι, περίπου 70 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από τις εκτιμήσεις του Οκτωβρίου, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι ως το κλείσιμο της χρονιάς μπορεί να ανέβει κι άλλο. Το ερώτημα για το πώς θα διανεμηθεί αυτό το υπερπλεόνασμα θα απαντηθεί μέσα στις επόμενες ημέρες κι αφού μετρηθούν εκ νέου οι τάσεις σε έσοδα και δαπάνες. Ωστόσο, αυτό που είναι σίγουρο, είναι ότι στο υπουργείο Οικονομικών θα κρατήσουν πρώτα ένα μεγάλο «μαξιλάρι» ασφαλείας, που φαίνεται ότι θα φτάσει στα 200 εκατ. Ευρώ. Και τι γίνεται με τα υπόλοιπα;
Το περιβόητο Αποθεματικό φαίνεται ότι έχει σχεδόν μηδενίσει, καθώς πέρα από το αυξημένο κονδύλι για το επίδομα θέρμανσης (68 εκατ. Ευρώ), θα καλύψει το κόστος για την εξόφληση των ΥΚΩ (200 εκατ. Ευρώ), ενώ ήδη έχουν γίνει «ενέσεις» σε νοσοκομεία, συγκοινωνίες κι έχουν πληρωθεί τα κόστη εφαρμογής δικαστικών αποφάσεων. Με αυτά τα δεδομένα, το διαθέσιμο από το φετινό Προϋπολογισμό υπολογίζεται σε περίπου 200 εκατ. Ευρώ, αν και αρμόδιες πηγές κατεβάζουν τον πήχη ακόμα πιο χαμηλά.
Υπερπλεόνασμα: Πού θα πάει το περίσσευμα
Πέρα από την κάλυψη κάποιου- μικρού- κόστους για την ενίσχυση των νησιών που δέχονται τις προσφυγικές ροές, το ερώτημα που θα απαντηθεί είναι ποιοι θα πάρουν αυτό το περίσσευμα. Ο πρωθυπουργός σε συνέντευξη του πριν από μερικές ημέρες είχε δώσει το στίγμα των προθέσεων του τονίζοντας: «το μέρισμα ανάπτυξης θα μοιραστεί με δίκαιο τρόπο. Μετά από 10 χρόνια κρίσης, δεν θα ανεχτώ με τη νέα ανάπτυξη που έχουμε, να δημιουργηθούν νέες ανισότητες. Θα υπάρχει υπερπλεόνασμα το 2019. Θα πάει στοχευμένα στους πιο αδύναμους. Θα δούμε πού. Δεν θα δώσουμε λίγα σε πολλούς. Θέλω αυτά που θα δώσω να πιάσουν τόπο».
Το λογικό σενάριο θα ήταν να αποτελέσουν τη βασική δεξαμενή οι δικαιούχοι του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, οι οποίοι στην παρούσα φάση είναι περίπου 260.000 και σίγουρα είναι οι πιο αδύναμοι. Δεν πρόκειται μόνο για συνταξιούχους, αλλά και για ανέργους ή νέους με εξαιρετικά χαμηλά εισοδήματα και θα μοιράζονταν περί τα 600- 700 ευρώ έκαστος, αν υποθέσουμε ότι το μέρισμα είναι περίπου 150- 200 εκατ. Ευρώ. Φαίνεται, ωστόσο, ότι υπάρχει κι άλλο σενάριο.
Μετά από τη μείωση της προκαταβολής φόρου κατά 5% για τις επιχειρήσεις, φαίνεται ότι υπάρχουν εισηγήσεις για φοροελαφρύνσεις στα φυσικά πρόσωπα αντί μερίσματος. Οι τεχνικές δυσκολίες είναι σοβαρές, ενώ και το εύρος του δημοσιονομικού χώρου είναι τέτοιο που δεν επιτρέπει μεγάλες παρεμβάσεις ούτε στην εισφορά αλληλεγγύης ούτε στο Τέλος Επιτηδεύματος. Επιπλέον, με δεδομένο ότι η εισφορά αλληλεγγύης ξεκινά από τις 12.000 ευρώ και πάνω, είναι προφανές ότι οι πλέον χαμηλόμισθοι και χαμηλοσυνταξιούχοι θα έμεναν με άδεια χέρια, αναμένοντας τις αλλαγές στις κρατήσεις φόρου την επόμενη χρονιά. Το ίδιο πρόβλημα προκύπτει κι από το σενάριο για παρεμβάσεις στην παρακράτηση φόρου του Δεκεμβρίου, καθώς δεν θα έχουν όφελος όσοι κινούνται κάτω από τα αφορολόγητα όρια. Όλα τα παραπάνω θα συνεκτιμηθούν και οι αποφάσεις θα ληφθούν ως τις αρχές Δεκεμβρίου.