Χωρίς αστερίσκους κaι ενστάσεις από τους Θεσμούς κατατίθεται το μεσημέρι στη Βουλή ο Προϋπολογισμός του 2020.
Ο προϋπολογισμός ενσωματώνει ένα «πακέτο» ελαφρύνσεων και ενισχύσεων 1,2 δισ. ευρώ, χωρίς δημοσιονομικά αντίμετρα. Δεν είναι, όμως, μόνο αυτά τα θετικά μέτρα που περιλαμβάνει ο δημοσιονομικός σχεδιασμός του υπουργείου Οικονομικών. Οι πληροφορίες της τελευταίας στιγμής αναφέρουν ότι το φετινό πλεόνασμα τείνει προς τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις της Κομισιόν, δηλαδή κοντά στο 3,8%, και αυτό σημαίνει πρακτικά ότι δημιουργείται ένας δημοσιονομικός χώρος, ένα υπερπλεόνασμα περίπου 400 εκατ. ευρώ. Αυτό που τονίζουν, πάντως, στο iefimerida αρμόδιες πηγές είναι ότι αυτό το «περίσσευμα» δεν είναι όλο προς διάθεση.
Στην πραγματικότητα, με την κατάθεση του Προϋπολογισμού δεν τελειώνουν οι υπολογισμοί στο οικονομικό επιτελείο. Όλες τις επόμενες ημέρες θα συνεχιστεί η συγκέντρωση στοιχείων απ’ όλα τα μέτωπα, έτσι ώστε να σχηματιστεί πιο ασφαλής εικόνα και από τους κωδικούς των εσόδων και από υποχρεώσεις δαπανών. Όταν θα υπάρχει αυτή η εικόνα, τότε θα αποφασιστεί από τον πρωθυπουργό πώς θα διατεθεί το υπερπλεόνασμα, χωρίς να δημιουργηθεί το παραμικρό πρόβλημα στην ομαλή εκτέλεση του φετινού Προϋπολογισμού ως το τέλος Δεκεμβρίου.
Η στρατηγική απόφαση της κυβέρνησης για τον Προϋπολογισμό
Όπως εξηγούν οι ίδιες πηγές, ο φετινός σχεδιασμός, τόσο για το «κλείσιμο» του 2019 όσο και για το «χτίσιμο» του 2020, έχει μια ιδιαιτερότητα, που ανεβάζει τον συνήθη βαθμό δυσκολίας κατάρτισης ενός Προϋπολογισμού. Η στρατηγική απόφαση που έχει λάβει η κυβέρνηση είναι ότι επ’ ουδενί θα δημιουργηθούν εκ νέου τα θηριώδη υπερπλεονάσματα των προηγούμενων ετών, κάτι που απαιτεί ρεαλιστική αποτύπωση των προβλεπόμενων δαπανών και αντίστοιχη καταγραφή των φορολογικών εσόδων, με στόχο τη λήψη αναπτυξιακών μέτρων (φοροελαφρύνσεις, φοροκίνητρα, μειώσεις εισφορών) και την ενίσχυση των δαπανών πρόνοιας. Από την άλλη, τα όποια επεκτατικά μέτρα δεν πρέπει να θέτουν σε κίνδυνο την επίτευξη των απαιτητικών πλεονασμάτων. Και κάπως έτσι, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη για σημαντικά «μαξιλάρια» ασφαλείας.
Προϋπολογισμός 2020: 200 εκατ. ευρώ αποθεματικό ασφαλείας στο ταμείο
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι για φέτος θα κρατηθούν περί τα 200 εκατ. ευρώ ως αποθεματικό ασφαλείας κι έτσι αν συνυπολογιστούν οι πληρωμές άλλων 200 εκατ. ευρώ για χρέη προς τη ΔΕΗ (ΥΚΩ) από το αποθεματικό του Προϋπολογισμού, εκτιμάται ότι μπορούν να απομείνουν τελικά προς διάθεση περί τα 150- 200 εκατ. ευρώ. Ήδη, από τον φετινό Προϋπολογισμό κατέστη δυνατόν να γίνει η μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 22% μεσοσταθμικά, η αύξηση στα 68 εκατ. ευρώ και η προκαταβολή του επιδόματος θέρμανσης, η μείωση της προκαταβολής φόρου επιχειρήσεων κατά 5%, ενώ από την άνοιξη είχε πληρωθεί η έκτακτη ενίσχυση στους συνταξιούχους, η οποία το 2020 θα καταβληθεί τον Δεκέμβριο, όπως επίσης είχε μειωθεί ο ΦΠΑ σε βασικά είδη.
«Κλειδί» του Προϋπολογισμού το πακέτο φοροελαφρύνσεων
Το «κλειδί» του Προϋπολογισμού για το 2020 είναι το «πακέτο» των φοροελαφρύνσεων για φυσικά και νομικά πρόσωπα, το οποίο εκτιμάται ότι θα δώσει ώθηση 0,5% στο ΑΕΠ, εξ’ ου και η πρόβλεψη για ρυθμούς ανάπτυξης 2,8%. Στο «πακέτο» αυτό, που πήρε έγκριση από την Κομισιόν, συμπεριλαμβάνονται:
- Η εισαγωγή χαμηλού συντελεστή 9% για εισοδήματα ως 10.000 ευρώ, κάτι που φέρνει μειώσεις στις κρατήσεις φόρου από την Πρωτοχρονιά για μισθωτούς και συνταξιούχους. Κερδισμένοι από το νέο συντελεστή είναι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι οποίοι στην εκκαθάριση του 2021 θα δουν στην συντριπτική τους πλειοψηφία μείωση του φόρου τους κατά 1.300 ευρώ
- Η προσαύξηση του αφορολογήτου για παιδιά κατά 1.000 ευρώ. Οι αδικημένοι της παρέμβασης είναι οι φορολογούμενοι με 1 παιδί, καθώς η προσαύξηση στην περίπτωση τους περιορίζεται σε 364 ευρώ. Σημειωτέον ότι λόγω του υψηλότερου αφορολογήτου, οι κρατήσεις φόρου θα είναι ακόμα μικρότερες άρα μεγαλύτερες οι μισθολογικές αυξήσεις
- Η μείωση του ΦΠΑ σε βρεφικά είδη και κράνη
- Η μείωση του φόρου επιχειρήσεων από το 28% στο 24%, καθώς και η μείωση του συντελεστή στα μερίσματα από 10% σε 5%
- Η ευνοϊκότερη φορολογική μεταχείριση των παροχών σε είδος στους εργαζόμενους
- Η ενίσχυση με 2.000 ευρώ όλων των παιδιών που θα γεννηθούν τη νέα χρονιά, με διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια
- Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά περίπου 1 ποσοστιαία μονάδα από το καλοκαίρι και μετά.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Κομισιόν, οι αλλαγές στη φορολογική κλίμακα των φυσικών προσώπων θα μειώσουν την πραγματική φορολογική επιβάρυνση κατά 0,6% μεσοσταθμικά, ωστόσο ειδικά για τα εισοδήματα ως 10.000 ευρώ η μείωση φτάνει στις 3,5 ποσοστιαίες μονάδες. Από την άλλη, αν και η κλίμακα γίνεται πιο προοδευτική ως προς την κατανομή των βαρών, θα επηρεάσει περιορισμένα την εισοδηματική ανισότητα (0,26%), καθώς τα φτωχά νοικοκυριά είναι ούτως ή άλλως κάτω από το αφορολόγητο όριο. Αντιθέτως, οι αυταπασχολούμενοι θα δουν το ποσοστό φτώχειας να μειώνεται κατά 2,3 ποσοστιαίες μονάδες.
Οι παρεμβάσεις στον Προϋπολογισμό του 2020
Στις παρεμβάσεις της νέας χρονιάς, που συμπεριλαμβάνει ο Προϋπολογισμός, είναι:
- η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών και η διεύρυνση του αντικειμενικού προσδιορισμού σε περίπου 7.000 ζώνες, με τελικό στόχο τη διεύρυνση της βάσης του ΕΝΦΙΑ κατά 20%. Η εκτίμηση- αν και δεν καταγράφεται στον Προϋπολογισμό- είναι ότι από την άσκηση αυτή θα δημιουργηθεί πρόσθετος χώρος για νέα μείωση του ΕΝΦΙΑ. Σημειωτέον, ότι οι αλλαγές στις αντικειμενικές αξίες θα συμπαρασύρουν και τα δημοτικά τέλη, εξ ου και η πρόβλεψη για αύξηση των εν λόγω εσόδων κατά 139 εκατ. Ευρώ
- η υποχρέωση ηλεκτρονικών πληρωμών στο 30% του πραγματικού εισοδήματος, με τις λεπτομέρειες για το συνιστά «πραγματικό» το εισόδημα, να αναμένονται στο φορολογικό νομοσχέδιο που έρχεται πιθανότατα την επόμενη εβδομάδα
Ερωτηματικό για τον Προϋπολογισμό είναι η διαχείριση του κόστους των δικαστικών αποφάσεων για τις συντάξεις. Αν και η αναδρομικότητα αποτράπηκε στο ΣτΕ, παραμένουν σε εκκρεμότητα οι προσφυγές στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τις συντάξεις του Δημοσίου, ενώ συν τοις άλλοις το νέο Ασφαλιστικό θα προβλέπει αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης για τους έχοντες μεγάλη προϋπηρεσία, όπως επίσης αυξημένες επικουρικές, με αναδρομικότητα από τον Οκτώβριο. Ο σχεδιασμός προβλέπει την «απορρόφηση» του κόστους από τα κονδύλια του υπουργείου Εργασίας, ωστόσο οι Ευρωπαίοι διατηρούν επιφυλάξεις.